fondlarından maliyyələşdirilir. Göstərilən fondların sərəncamçıları müvafiq fövqəladə
hallar üzrə komissiyalardır.
Azərbaycan Dövlət Sisteminin hər bir səviyyəli vəsiləsi fövqəladə halların qarşısının
alınması və belə hallarda fəaliyyət üzrə işlərin maddi-texniki və maliyyə təminatını
müstəqil surətdə təşkil edir.
Fövqəladə halların qarşısının alınması işlərinə cəlb olunmuş təşkilatların xərcləri onları
işə cəlb etmək barədə qərar verən orqanın hesabına ödənilir.
Ə
haliyə fövqəladə hallardan mühafizə üsullarının öyrədilməsi müstəqil surətdə, iş,
yaşayış və təhsil yerlərində aparılan məşğələ və məşqlərdə, kütləvi informasiya
vasitələrindən istifadə olunmaqla və xüsusi təlimlər keçirməklə təşkil edilir.
Azərbaycan Dövlət Sisteminin təşkilini təkmilləşdirmək, sistemin idarəetmə
orqanlarının, qüvvə və vasitələrinin hazırlığını və hazırlanmasının keyfiyyətini yoxlamaq
məqsədilə hər il onun vəsilələrində planlaşdırılmış təlimlər və məşqlər keçirilir.
2-ci sual.
Fövqəlada hallarda mülki müdafiənin idarə edilməsi. Hərbiləşdirilməmiş
mülki müdafiə xidmətləri, qüvvələri.
Yeni Qanuna və Əsasnaməyə müvafiq olaraq Azərbaycan Respublikasında Mülki
Müdafiə işinə ümumi rəhbərliyi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti həyata keçirir.
Azərbaycan Respublikasının Mülki Müdafiəsinə respublikanın Baş Naziri bilavasitə
rəhbərlik edir və mülki müdafiənin qarşısında duran vəzifələri həyata keçirməyə daim
hazır olması üçün məsuliyyət daşıyır.
Mülki müdafiə tədbirlərini planlaşdırmaq və həyata keçirilməsini təşkil etmək, habelə
icraya nəzarət məqsədilə Respublika Nazirlər Kabinetində fəaliyyət göstərən Fövqəladə
Hallar Nazirliyi yaradılmış və bu nazirlik digər sahələrlə yanaşı mülki müdafiəyə gündəlik
rəhbərlik edir.
Yerlərdə mülki müdafiəyə bilavasitə aşağıdakılar rəhbərlik edirlər:
- Naxçıvan Muxtar Respublikasında - Muxtar Respublikanın Baş Naziri;
- şəhərlərdə, rayonlarda, kənd və qəsəbələrdə-müvafiq icra hakimiyyəti başçıları və onların
nümayəndələri;
- təsərrüfat birliklərdə və obyektlərdə - onların rəhbərləri və sahibkarları.
Mülki müdafiənin vəziyyəti üçün həmin şəxslər tam məsuliyyət daşıyırlar və bu onların
vəzifə borcuna daxildir. Onlar rəhbərliyi qərargah, xidmətlər və başqa dövlət orqanları
vasitəsilə yerinə yetirirlər.
Mülki müdafiə tədbirlərini planlaşdırmaq, həmin plandan irəli gələn vəzifələrin yerinə
yetirilməsini təşkil etmək və onların icrasına nəzarət üçün yerlərdə mülki müdafiə
qərargahları yaradılır. Mülki müdafiə sistemində təsərrüfat obyektləri (müəssisələr)
mühüm yer tutur. Təsərrüfat obyektləri (müəssisələr) mülki müdafiənin təşkilində vacib
rola malikdir və əsas mərhələdir.
Bütün mülki müdafiə tədbirlərinin bünövrəsi məhz burada qoyulur. Obyekt dedikdə
idarə, müəssisə, təhsil müəssisəsi və digər müəssisələr nəzərdə tutulur.
Obyektdə (məktəblərdə, universitetlərdə) mülki müdafiənin təşkil edilməsi və vəziyyəti
üçün bu obyektin rəhbəri (direktor, rektor) məsuliyyət daşıyır. Mülki müdafiə tədbirlərinin
yerinə yetirilməsi barədə müəssisə rəhbərinin əmr və sərəncamlarını obyektin bütün
vəzifəli şəxsləri hökmən icra etməlidirlər.
Obyektlərdə mülki müdafiə - fəhlə, qulluqçu, gəncləri, tələbələri (şagirdləri)
qabaqcadan müasir qırğın vasitələrindən mühafizəyə hazırlamaq, obyektin fövqəladə
hallarda sabit işləməsi üçün şərait yaratmaq və vaxtında xilasetmə və digər təxirəsalınmaz
işlər (X və DT ) görmək, təbii fəlakət və istehsalat qəzalarının nəticələrini ləğv etmək
üçün yaradılır.
Obyektin rəhbərinə mülki müdafiə üzrə kömək göstərmək məqsədilə onun müavinləri
(köçürmə, mühəndis texniki hissəsi, maddi-texniki təchizat, qərargah üzrə və s.) olur.
Obyektin mülki müdafiə rəhbərliyinin yanında mülki müdafiə Qərargahı yaradılır;
Qərargah mülki müdafiənin idarəetmə orqanı olub, obyektdə mülki müdafiə məsələləri
üzrə bütün əməli fəaliyyətin təşkilatçısıdır. Qərargah mülki müdafiə üzrə ştatlı işçilərdən
və öz əsas işindən ayrılmayan vəzifəli şəxslərdən təşkil edilir.
Mülki müdafiənin xüsusi tədbirlərini yerinə yetirmək, bu məqsədlə qüvvə və vasitələr
hazırlamaq, xilasetmə və digər təxirəsalınmaz işlər aparılarkən mülki müdafiə
qüvvələrinin fəaliyyətini təmin etmək üçün yerlərdə mülki müdafiə xidmətləri yaradılır.
Obyektlərdə xidmətlərin vacib rolu vardır. Onlar obyektin şöbələri, təşkilat və
laboratoriyaları əsasında yaradılır. Xidmətlərin rəisləri obyektin baş mütəxəsisləri,
istehsalat rəhbərlərindən təyin edilir.
Mülki müdafiənin xidmətləri yerli şəraiti, həll edilən məsələlərin həcm və
xüsusiyyətlərini, xidmət yaratmaq üçün lazımi maddi bazanın, qüvvə və vasitələrin
olmasını nəzərə almaqla müvafiq icra hakimiyyəti başçılarının qərarı və obyekt
rəhbərlərinin əmrləri ilə yaradılır. Mülki müdafiənin əsas xidmətləri bunlardır: rabitə və
xəbərdarlıq; tibbi; yanğından mühafizə; ictimai asayişi mühafizə; sığınacaq və
daldalanacaqlar; mühəndis; avtomobil nəqliyyatı; maddi-texniki təchizat; ticarət və
energetika; kimya və radiasiyadan mühafizə və s.
Lazımi hallarda və müvafiq baza olduqda digər xidmətlər də yaradıla bilər. Kənd
təsərrüfatı istehsalı obyektlərində bunlardan başqa kənd təsərrüfatı heyvanlarını və
bitkilərini mühafizə xidməti də yaradılır.
Mülki
müdafiə
xidmətləri,
qüvvələri,
onların
təyinatı
və
yaradılması
Mülki müdafiə qüvvələri mülki müdafiənin qoşun hissələrindən, ştatlı qəza-xilasetmə
dəstələrindən, hərbiləşməmiş mülki müdafiə dəstələrindən, həmçinin nazirliklərin, baş
idarələrin və icra hakimiyyəti başçılarının tabeliyində qalmaqla xüsusi mülki müdafiənin
vəzifələrinin yerinə yetirilməsinə cəlb olunan müxtəlif dəstələrdən, təşkilatlardan və
idarələrdən ibarətdir.
Mülki müdafiə qüvvələri FH-in nəticələrini aradan qaldırarkən X və DT yerinə
yetirmək, bu işləri təmin etmək, eləcə də mülki müdafiə üzrə başqa vəzifələri icra etmək
üçündür. Mülki müdafiə qüvvələrinin əsasını hərbiləşməmiş dəstələr təşkil edir. Bunlar
sülh və müharibə vaxtı yerinə yetiriləsi tədbirlərdə iştirak edən mülki müdafiə
qüvvələrinin sayca ən böyük hissələridir.
Ə
razi və sahə orqanları tərəfindən yaradılan hərbiləşməmiş ümumi və xüsusi mülki
müdafiə dəstələri bilavasitə həmin orqan rəhbərlərinin sərəncamı ilə fəaliyyət göstərir.
Xatırladaq ki, mülki müdafiə dəstələri ərazi-istehsalat prinsipi üzrə Naxçıvan Muxtar
Respublikasında, rayonlarda, şəhərlərdə, obyektlərdə və yaşayış məntəqələrində yaradılır.
Mülki müdafiə dəstələri əmin-amanlıq dövründə ayrı-ayrı təsərrüfat obyektlərində
yaradılır. Dəstələr adamlarla, əşyalarla, texniki və nəqliyyat vasitələri ilə təşkilatın
hesabına normalara uyğun olaraq təchiz olunurlar.
Hərbiləşməmiş mülki müdafiə dəstələrinə Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan
18 yaşından 62 yaşadək kişilər, 18 yaşından 55 yaşadək qadınlar cəlb edilirlər. Birinci və
ikinci qrup əlillər, hamilə və 8 yaşınadək uşağı olan qadınlar, həmçinin 3 yaşadək uşağı
olan orta və ali tibb təhsilli qadınlar dəstələrə cəlb olunmurlar.
Mülki müdafiə dəstələri tabeliyinə və məqsədinə görə aşağıdakı növlərə bölünür:
Tabeliyinə görə - ərazi dəstələri və obyekt mülki müdafiə dəstələrinə bölünürlər.
Dostları ilə paylaş: |