Microsoft Word mahmudlu ayxan doc
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maliyy
42 Nəzəriyyə və təcrübədə müəssisənin maliyyə
vəziyyətini qiymətləndirmək məqsədi ilə göstəricilərin dörd səviyyəsi nəzərdə tutulur: I səviyyəsi: Rentabellik. II səviyyəsi: Bazar sabitliyi; III səviyyəsi: Balansın likvidliyi: IV səviyyəsi: Ödəmə qabiliyyət. Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin idarəolunması üçün maliyyə siyasəti hazırlanılan zaman birinci növbədə onun (müəssisə, firma, şirkət və s.) maliyyə-iqtisadi vəziyyəti təhlil olunmalıdır. Belə ki, müəssisənin maliyyə- iqtisadi vəziyyətinin təhlilinin əhəmiyyətini qiymətləndirmək çox çətindir, çünki, müəssisənin maliyyə siyasətinin işlənilməsi üçün onun maliyyə- iqtisadi vəziyyəti baza kimi çıxış edir. Müəssisənin maliyyə-iqtisadi vəziyyətinin təhlili təsərrüfat fəaliyyətinin təhlilinin bir hissəsini təşkil edir. Müəssisənin maliyyəsinin idarə olunması sistemində maliyyə təhlili maliyyə xarakterizə edən məlumatın toplanması, işlənməsi və istifadəsi üsulunu əks etdirir. • Təhlil obyektinin maliyyə vəziyyətinin obyektiv qiymətləndirilməsi; • Əldə edilən maliyyə vəziyyətinin faktorlarınınv ə səbəblərinin aşkar edilməsi; • Maliyyə sahəsində qərarların hazırlanması və əsaslandırılması; • Maliyyə vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün ehtiyatların aşkar edilməsi və səfərbərliyə alınması; • Bütün təsərrüfat fəaliyyətinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi üçün ehtiyatların səfərbərliyə alınması.
- müəssisənin cari və perspektiv əmlak və maliyyə vəziyyətini qiymətləndirmək;
43 - maliyyə təminatı nöqteyi-nəzərindən müəssisənin mümkün və məqsədəuyğun inkişaf templərini qiymətləndirmək; - mümkün vəsait mənbəini müəyyən etmək və onların səfərbərliyə alınmasının məqsəduyğunluğunun qiymətləndirilməsi; - kapital bazarında müəssisənin vəziyyətini yaxşılaşdırmaq. Maliyyə təhlilinin aparılmasında başlıca məqsəd təsərrüfatın maliyyə fəaliyyətinə qiymət verməkdir. Təcrübədə bəzən müsbət nəticələr təsərrüfatın daxili imkanları hesabına olmayıb, xarici təsirlər vasitəsilə əmələ gəlmiş olur. Müasir dövrdə təsərrüfatlar qarşısında duran əsas məsələ əmək məhsuldarlığını yüksəltmək, əsas fondlardan yüksək nəticə əldə etmək, yəni mütərəqqi texnologiyaya keçmək, xammal və materialların istifadəsini təmin etmək, az məsrəflə çox məhsul istehsal etməkdən ibarətdir. qtisadi təhlil istehsal prosesiqə nəzarət etməkdən ibarətdir. qtisadi təhlil istehsal prosesinə nəzarət etməkdə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Burada iqtisadi təhlil vasitəsilə təkcə kənarlaşmaların aşkar edilməsi məsələsi deyil, təsərrüfat vahidləri arasında əlaqələrin əlverişli olmasına nəzarət etməkdir. Maliyyə təhlilinin məqsədi təsərrüfat subyektlərinin maliyyə vəziyyətini xarakterihə edən göstəricilərin dəyişməsini aşkar və maliyyə vəziyyətinə təsir göstərən amilləri müəyyən etməkdən ibarətdir. Maliyyə təhlilinin obyektini təsərrüfat subyektinin fəaliyyətinin son iş nəticələri və maliyyə vəziyyəti təşkil edir. Müəssisənin maliyyə vəziyyəti dedikdə onun mənfəəti, rentabelliyi, əsas və dövriyyə fondlarının səviyyəsi və s. başa düşülür. Müəssisənin maliyyəsinin idarə olunmasında maliyyə təhlili ən vacib alətdir. Həmin alət vasitəsilə müəssisənin fəaliyyəti araşdırılır, əsas və dövriyyə kanalından istifadə səviyyəsi müəyyənləşdirilir, müəssisənin maliyyə fəaliyyətini xarakterizə edən göstəricilər, məsələn, mənfəət, maya dəyəri, rentabellik və s. plan məlumatları ilə keçən ilin göstəriciləri müqayisəi edilməklə mənfət və müsbət hallar aşkar edilir. Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin təhlili zamanı maliyyə sabitliyi, kreditqabiliyyəti, kapitaldan istifadə, mənfəət və s. haqqında xarakteristika verilir.
44 Beləliklə, təsərrüfat subyektlərində maliyyə fəaliyyətinin səmərəli idarə olunmasının ən mühüm şərtlərindən birini maliyyə vəziyyətinin təhlili təşkil edir. Maliyyə təhlili nəticəsində müəssisənin maliyyə vəziyyəti qiymətləndirilir, ödəmə və kredit qabiliyyəti, debitor və kreditor borclarının vəziyyəti və s. müəyyən edilir. Müəssisə, firma və şirkətlərin maliyyə vəziyyətinin qiymətləndirilməsi maliyyə fəaliyyətinin idarəolunması siyasətinin (maliyyə siyasətinin) işlənilməsi üçün əsas istiqamət hesab olunur. Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin qiymətləndirilməsi yolu ilə təsərrüfatın maliyyə fəaliyyətinin nəticələrini xarakterizə etmək olar. Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin təhlili bir sıra mərhələləri əhatə edir. Məsələn, maliyyə vəziyyətinin əvvəlcədən qiymətləndirilməsi və hesabat dövründə maliyyə göstəricilərinin dəyişilməsini müəyyən etmək; müəssisənin ödəmə və kredit qabiliyyətinin qiymətləndirmək və s. Maliyyə vəziyyətinin təhlili üçün müəyyən metodlardan və üsullardan istifadə olunur. Məsələn, qruplaşma, müqayisə, maliyyə əmsalları və s. Yuxarıda qeyd odunduğu kimi, müəssisənin maliyyə vəziyyəti bir sıra
resurslarının formalaşması və istifadəsi prosesini xarakterizə edir, bazar münasibətləri şəraitində müəssisənin maliyyə vəziyyəti onun fəaliyyətinin son nəticələrini əks etdirir. Müəssisənin fəaliyyətinin son nəticələri onun işçilərini, dövləti, maliyyə və vergi orqanlarını və s. maraqlandırır.
• Maliyyə vəziyyətinin göstəricilərinin dəyişməsinin aşkar edilməsi; • Müəssisənin maliyyə vəziyyətinə təsir göstərən amillərin aşkar edilməsi; • Maliyyə vəziyyətinin kəmiyyət və keyfiyyət dəyişikliklərinin qiymətləndirilməsi; • Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin müəyyən dövrə qiymətləndirilməsi; • Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin dəyişilməsi tendensiyasının müəyyən edilməsi.
Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|