Microsoft Word mahmudlu ayxan doc
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.2. Mü
- Uzunmüdd ətli
20 §1.2. Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin, idarəolunması siyasətinin məzmunu, əhəmiyyəti və təsnifatı
Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin idarəolunması siyasəti sadəcə olaraq həyata keçirilən maliyyə siyasətini əks etdirmir. Bu siyasət biznesin mövcud olan vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün qəbul edilən siyasi və maliyyə qərarları sistemini ifadə edir. Maliyyə siyasətinin iri məqsəd və vəzifələrinin həyata keçirilməsi böyük həcmdə pul və maliyyə resurslarının xərcini tələb edir. Maliyyə siyasəti (istər qısa, istərsə də uzunmüddətli) özünün iqtisadi və siyasi təbiətindən irəli gəlir. Maliyyə siyasətinin iqtisadi və siyasi təbiəti arasında nisbət daima dəyişir, lakin maliyyə siyasəti həyata keçirilən zaman mütləq bu nəzərə alınır və saxlanılır. Öz məzmununa görə, müəssisənin maliyyə siyasəti onun mahiyyətini əks etdirən aşağıdakı istiqamətlərdə realizə olunur: - maliyyə münasibətlərinin islahatı; - maliyyə münasibətlərinin sabitləşdirilməsi; - maliyyə sağlamlaşdırılması. Maliyyə münasibətlərinin islahatı müəssisə daxilində maliyyənin təşkilindəki dəyişiklikləri nəzərdə tutur. Müəssisə daxilindəki maliyyənin təşkilindəki dəyişikliklərə eyni zamanda müəssisədən kənarda maliyyə, pul tədavülü və kredit sahələrindəki münasibətlərdə olan dəyişikliklərlə əlaqədar olan tədbirlər də daxildir. Maliyyə münasibətlərinin islahatı ancaq maliyyənin təşkilindəki islahatların zəruriliyini deyil, eyni zamanda, onun fəaliyyətinin effektivliyini və müəssisənin təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətinin nəticələrinin səmərəliliyini də nəzərə alır. Maliyyə münasibətlərinin sabitləşdirilməsi baş
verən maliyyə
münasibətlərində və proseslərdə o qədər də köklü olmayan dəyişiklikləri nəzərdə tutur. Maliyyə münasibətlərinin sabitləşdirilməsi onlarda düzəlişləri müəyyən edir. Məqsəd müəssisənin maliyyə-islahsal fəaliyyətindəki miqdar parametrlərinin pisləşməsinə yol verməməkdir. 21 Maliyyə sağlamlaşdırılması siyasəti – müəssisənin pis maliyyə şəraitində olan maliyyə fəaliyyətinin idarə olunması siyasətidir. Belə siyasət fövqəladə hallarda da, yəni müəssisənin maliyyə sabitliyinin pozulması və iflas və müflisləşmə şə raitində də tətbiq olunur. Maliyyə sağlamlaşdırılması siyasəti məcburi tədbirdir və konkret müəssisə, firma və şirkətlərdə istifadə olunur. Belə siyasət iqtisadiyyatda və maliyyədə köklü dəyişiklikləri nəzərdə tutmur. Müəssisənin maliyyə sağlamlaşdırılması siyasətinin başqa variantı da var. Bu variant yeni təşkilatı və maliyyə-iqtisadi bazada maliyyə sağlamlaşdırılması zamanı tətbiq olunur, yəni, köhnə maliyyə-iqtisadi münasibətlərin tamamilə dəyişməsi əsasında aparılan sağlamlaşdırma siyasətidir. Beləliklə, maliyyə sağlamlaşdırılması siyasəti maliyyə münasibətlərinin sabitləşdirilməsini deyil, müəssisədə mövcud olan şəraitin yaxşılaşdırılması deməkdir. Bununla əlaqədar müəssisədə tez-tez çox maliyyə proseslərinin və münasibətlərin tərkibi və xarakteri dəyişir. Müəssisənin maliyyə siyasəti elementlər üzrə tərkibinə görə, aşağıdakılara ayrılır: - büdcə siyasəti. Bu qruppa daxildir; vergi və gömrük siyasəti, büdcə sisteminin müxtəlif həlqələrindən büdcə təxsisatları; - büdcədənkənar siyasət, DSMF-na müəssisə və təşkilatların ödədikləri vergilər üzrə siyasət; büdcədənkənar məqsədlər üçün pul vəsaitinin xərclənməsi siyasəti və s.; - kontrak hesablaşmalar və başqa ödəmələr üzrə siyasət, kommersiya istiqrazlarının verilməsi, bank kreditlərinin alınması və s. siyasət; - cari xərclərin maliyyələşdirilməsi siyasəti, maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin istehsal və satış xərclərinin, birdəfəlik xərclərin, investisiya xərclərinin və s. təmin olunması siyasəti; - uçot-maliyyə siyasəti. Maliyyə fəaliyyətinin uçot və hesabatda əks etdirilməsi siyasəti.
22 - operativ; - cari; - uzunmüddətli. Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin operativ idarə olunması gün, ay, həftə və s. əhatə edir. Cari siyasət – qısamüddətli maliyyə siyasəti kimi çıxış edir. Bu siyasət il daxilində rübləri əhatə edir. Uzunmüddətli maliyyə siyasətinə cari və operativ siyasət daxildir. Aparılma obyektlərinə görə, müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin idarəolunması siyasəti özü də iki yerə ayrılır:
.
olunmuş maliyyələşmə mənbələri aiddir. Təkrar istehsal prosesinin mərhələlərinə görə, müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin idarəolunması siyasətinə aşağıdakılar daxildir: - istehsal sahəsində siyasət; - bölgü sahəsində siyasət; - mübadilə sahəsində siyasət; - istehsal sahəsində siyasət. Sahə əlaməti və müəssisələrin fəaliyyət növlərinə görə isə maliyyə fəaliyyətinin idarəolunması siyasəti sonrakılara ayrılır; sənayenin, ticarətin, kənd təsərrüfatının, investisiyanın, nəqliyyatın, istehsalak bazarının, məişət xidmətinin, mənzil-kommunal təsərrüfatının, ictimai iaşənin, tikintinin və s. siyasəti. Beləliklə, müəssisənin maliyyə siyasəti, onun münasibətidir və bu münasibət ancaq maliyyə ilə əlaqədar yaranmır. Müəssisənin maliyyə siyasəti onun pul siyasətidir. Bu siyasət müəssisənin maliyyə göstəricilərinin sabitləşdirilməsinə və yaxşılaşdırılmasına yönəldilir.
Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|