Microsoft Word miqrasiya kitab doc
Yüklə 423,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
26 materikinin ölkələri, keçmiş SSRİ və sosialist blokunun ölkələri emiqrant göndərən ölkələr sırasına aiddirlər. Məsələn, miqrasiyanın tranzitləri içərisində Afro-Avropa, Avro- Amerika, Asiya-Avropa, Asiya-Amerika tranzitləri (qitələrarası tranzitlər) mövcuddur. Qərbi Afrikadan İspaniya və Kanar adalarına, Mərakeşdən İspaniyanın cənubuna, Liviyadan Maltaya və İtaliyanın cənubundakı Siciliya və Lampeduza adalarına, Türkiyədən Yunanıstan adalarına böyük miqrasiya axını mövcuddur. Avropaya quru yollar vasitəsilə miqrantlar daha çox Türkiyədən, Balkanlardan, Belorus və Ukraynadan daxil olurlar. 33 Ön Asiyadan Avropaya axın da güclüdür. Belə bir statistik göstərici mövcuddur ki, 1973-2006-cı illər ərzində Almaniyada türklərin sayı artmışdır. 1973-cü ildə bu rəqəm 616 min nəfər təşkil etmişdirsə, 2006-cı ildə onların sayı 2.4 milyon nəfər olmuşdur. 34 Miqrasiyanın geniş axını qitələr və regionlardaxili və qitələr və regionlararası tranzit şəbəkələrini meydana gətirməkdədir. Məsələn, Afrika qitəsinin daxilində olan tranzitlərdən biri Afrikanın cənubundan və mərkəzindən Nigerə, Nigerdən qərb regionlarına, şimala-Liviyaya, Əlcəzairə axını təşkil edir. Burada Niger mərkəzi tranzit ölkələrdən biri rolunu oynayır. 35 Qeyd: Avropada Şimali Afrikadan post-kolonial miqrasiya prosesləri yaşanmışdır. 1950-1960-cı illərdə Qərbi Avropada əmək qıtlığı yaşanırdı. Bir çox hökumətlər özlərində olan qıtlığı aradan qaldırmaq üçün Şimali Afrikadan işçi qəbul edirdilər. Onların çoxları öz ailələri ilə gəlirdilər. Afrika miqrantları daha yaxşı həyat və oturuşma axtarırdılar. 1970-ci illərə qədər bu iş qaydasında gedirdi. Bu zaman Avropaya giriş 33 Mixed Migration into Europe.www.unchr.org/pages/4a1d569d6.html 34 Esther Ben-David. Europe’s Shifting Immigration Dynamic. Middle East Quarterly. Spring 2009, pp.15-24. http://www.meforum.org/2107/europe- shifting-immigration-dynamic 35 Mixed Migration into Europe.www.unchr.org/pages/4a1d569d6.html 27 qanuni idi. Lakin 1980-1990-cı illərdə həmin Avropa ölkələri miqrantlarla əlaqəli olaraq kvotalar tətbiq etməyə başladılar. 1985-ci il tarixli Şenqen Sazişi vizanı almağı daha da çətinləşdirdi. 36 Qeyd: Tranzit mərkəzlərindən biri də Meksikadan ABŞ-a olan axını təşkil edir. Məsələn, 2012-ci ilin göstəricilərinə görə, ABŞ-da yaşayan 40.8 milyon nəfər immiqrantın təqribən 28 faizini Meksikada doğulanlar təşkil etmişdir. Onlar ölkədə ən böyük immiqrant qrupudur. Hindistan ikinci, Çin və Filippin isə üçüncü və dördüncü yerləri (hər biri təqribən 5 faiz) tuturlar. Sonrakı yerlərdə El Salvador, Vyetnam, Kuba, Koreya, Dominikan Respublikası və Qvatamela bölüşürlər. 2012-ci ilin statistikasına əsasən, bu on ölkədən gələn immiqrantlar ABŞ-da yaşayan ümumi immiqrantların təqribən 60 faizini təşkil edirlər. 37 Buradan görünür ki, Mərkəzi Amerika regionu Şimali Amerika materikində ABŞ-a immiqrasiyanın əsas tranzit mərkəzidir və həmçinin mənşə mərkəzlərindən biridir. Miqrantların sayının çoxalması iqtisadi-sosial amillərlə yanaşı, məcburi-humanitar (humanitar fəlakətlərin səbəb olduğu) faktorlardan da çox asılıdır. Dünyada məcburi miqrantların da sayı çoxalmaqdadır. Məsələn, BMT-nin Qaçqınların işləri üzrə İdarəsinin dəstəyi ilə Norveçin Qaçqınların işləri üzrə Şurasının hesabatında deyilir ki, 2013- cü ildə dünyada məcburi köçkünlərin sayı 4,5 milyon nəfər artaraq rekord həddə – 33,3 milyon nəfərə çatıb. Hesabata əsasən, məcburi köçkünlərin 65 faizini Qana, Konqo Demokratik Respublikası, Nigeriya, Suriya və Sudan 36 Post-colonial migration to Europe from North Afrca. www.historiana.eu/case-study/post-colonial-migration-europe 37 Chiamaka Nwosu, Jeanne Batalova, and Gregory Auclair. Frequently Requested Statistics on Immigrants and Immigration in the United States. 28 april 2014. http://www.migrationpolicy.org/article/frequently-requested- statistics-immigrants-and-immigration-united-states 28 vətəndaşları təşkil edir. 38 Hesabata əsasən, ən pis durum Suriyadadır. Burada hər gün 9,5 min insan məcburi köçkünə çevrilir. Dünyada məcburi köçkünlərin ümumi sayının 43 faizini Suriyalılar təşkil edir. Avropa ölkələrində isə məcburi köçkünlərin sayı 2,2 milyon nəfərə çatıb. 39 Hesabat Azərbaycanda qaçqınların sayını 543 min nəfər qeyd edir. Həmin məlumata görə, Ermənistanda 8 min, Gürcüstanda 206 min, Rusiyada 34 min, Türkmənistanda 4 min, Özbəkistanda isə 3 min məcburi köçkün var. 40 BMT-nin Qaçqınların İşləri üzrə Ali Komissarlığının hesabatına görə, 2013-cü ildə qaçqınların sayı dünyada 51,2 milyon nəfərə çatmışdır. Bu, İspaniya, yaxud da Cənubi Afrika Respublikasının əhalisi qədərdir. Hesabata əsasən, 2013-cü ildə 77 ölkədən 25 min nəfər uşaq valideynin müşayiəti olmadan qaçqın statusu almaq üçün müraciət etmişdir. Hesabat sənədində əhalini öz ölkəsindən məcburən köç etməyə və evlərini tərk etməyə vadar edən faktorlar içərisində iqlim dəyişməsi, əhali artımı, urbanizasiya, ərzaq təhlükəsizliyinin olmaması, su çatışmazlığı kimi amillər qeyd olunur. 41 BMT-nin Qaçqınların işləri üzrə Ali Komissarlığının məlumatına əsasən, Ukraynada ölkədaxili məcburi köçkünlərin sayı böhran başlayandan indiyə kimi (2014-cü ilin avqust ayının 5-nə olan məlumat) 117 min nəfərə çatıb. Həmin vaxtdan indiyə kimi Ukraynanın şərqindən Rusiyaya 730 min nəfər qaçqına çevrilib. Onlardan 168, 7 min nəfəri Rusiya Federal Miqrasiya Xidmətinə müraciət edib. 42 Miqrasiya proseslərinin geniş vüsət alması və səbəblərin çoxaspektliliyi bu prosesin elmi cəhətdən öyrənilməsi 38 Dünyada məcburi köçkünlərin sayı rekord həddə-33,3 milyon nəfərə çatıb. 15.05.14. http://online.ekspress.az/2014/05/15online=19290 39 Yenə orada. 40 Yenə orada. 41 Отчет ООН: количество беженцев в мире сопоставимо с населением Испании. 21.06.2014. http://ria.ru/world/20140621/1012974027.html 42 В ООН посчитали количество беженцев в Украине. 05.08.2014. www.segodnya.ua/kraine/v-oon-podschitali-kolichestvo-bezhenchev-v- ukraine-542020.html Yüklə 423,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|