______________________
Milli Kitabxana_____________________
26
Ə
QVALE HƏK MANE
Ə
z “Səda” qarein bezar ayəd,
“ bn Bonyad” əgər yazar ayəd.
Ə
sbe lağər miyan be kar ayəd,
Ruze meydan nə gave pərvari.
Cəfəra! Əz Dadaş to ar məbər,
Zəhleye хəlq zinhar məbər,
Ba frumaye ruzgar məbər,
Kəz neye burya şəkər nəхori.
T ə r c ü m ə s i:
Həkimanə söhbətlər
Oхudu kim “Səda”nı zar oldu,
“ bni-Bünyad” gəlib yazar oldu.
Arıq at meydana yarar oldu,
Çapmaq olmaz vuruş günü camışı.
Ey Cəfər! Sən Dadaşdan ar etmə,
ncidib хalqı biqərar etmə;
Alçağı gəl özünlə yar etmə,
Çün şəkər verməz o həsir qamışı.
TƏBR ZDƏN “MOLLA NƏSRƏDD N”Ə GÖNDƏR LƏN
KAĞIZLARIN MÜFƏTT Ş NƏ
Ey müfəttiş, yollanan kağızları aхtarma çoх,
Hökmi-təftiş eləyən əşхası get təftiş qıl;
Qorхma, yavrum, Molla Nəsrəddin əmin хain deyil,
Х
aini-millət olan hükkamdən təşviş qıl!
______________________
Milli Kitabxana_____________________
27
______________________
Milli Kitabxana_____________________
28
______________________
Milli Kitabxana_____________________
29
BALACA SƏHNƏ
Vəqta ki, məşrutə хəbəri ran kəndçilərinin qulağına yetişdi, bir nəfər qoca
ə
kinçi əkinin içində səcdəyə yıхılıb dedi:
Səd şükr ki, oldu nur-baran
Məşrutə ilə bu хaki- ran!
Rəхnə yetişib binayi-zülmə,
Yer qalmadı kədхudayi-zülmə;
Zülmün, sitəmin çırağı söndü,
ran yenə bir behiştə döndü;
Hakimlərin iхtiyarı bitdi,
Dehqanların iztirarı bitdi;
Bundan sora rəncbər döyülməz,
Nahəq yerə binəva söyülməz;
Salmaz bizi mülkədar rəncə,
Qurmaz bizə bir daha şkəncə...
Yazıq bu şe’rləri oхur-oхumaz nagah divan mə’murlarından1 bir nəfər fərraş
hazır olub, əkinçinin, əhlü əyalının gözü önündə qollarını bağlayıb, at qabağında
piyada, ayaq ilə onu ərbabın qapısına gətirdi.
Ə
rbabın gözləri qızarmış, əlində bir tə’limi dışarı çıхıb, əkinçini gördükdə
dedi:
Ha... kətçi, bir ay keçir ki, хirmən
Ötdü, nərələrdə qalmısan sən?
Məhsulu bütün özün götürdün,
Ə
rbabə nə pişkeş gətirdin?
Bostandakı meyvəcatı dərdin,
Aya, de görək, bizə nə verdin?
Nə buğda, nə arpa çatdı səndən,
Nə lobya, noхud, nə paхla, ərzən;
Lazım sənə indi min üqubət,
Ta ibrət ala bütün rəiyyət!
Biçarə əkinçi boynu çiynində, tamam bədəni əsə-əsə, qorхa-qorхa baş endirib
ə
rz etdi:
______________________
Milli Kitabxana_____________________
30
Allaha qəsəm ki, mən fəqirəm,
Köç-külfət əlində dəstgirəm,
Ə
tfali-səğirə pasibanəm,
Avareyi-əklü şürbü nanəm;
Mə’lumi-cənabınızdır, ərbab,
Bu il quraq oldu, tapmadıq ab;
Ə
kdiklərimin təmami yandı,
Fəryadlarım göyə dayandı;
Vallah, özümüz də qalmışıq ac,
Bir parça quru lavaşa möhtac...
Ə
rbab kətçidən bu sözləri eşidincə ağzı köprümüş, gözləri hədəqədən çıхmış
bir halətdə qışqırır:
– Uşaqlar, falaqqa, çubuq hazır edin, od yandırın, şiş qızdırın! Bu əsnadə
dörd nəfər zalım əllərində şallaq, biçarə kətçinin ayaqlarını möhkəm bağlayıb,
falaqqaya salıb, döyməyə başladılar
2
.
Ə
r b a b
Vur, vur ki, gətirməyibdir arpa!
Ə
k i n ç i
nsan dözəməz bu şarpa-şarpa!
Ə
r b a b
Vur, vur ki, bir az da məstkaməm!
Ə
k i n ç i
Canım çıхar, urma, bidəvaməm!
Ə
r b a b
Vur, vur ki, nə yağ verib, nə qaymağ!
______________________
Milli Kitabxana_____________________
31
Ə
k i n ç i
Vurma ki, deyil inəklərim sağ!
Ə
r b a b
Vur, vur ki, bunu qudurtdu məclis!
Ə
k i n ç i
Vurma, məni hakim etdi müflis!
Ə
r b a b
Məşrutə bunu хərab edibdir!
Ə
k i n ç i
Zülmün məni dilkəbab edibdir!
Ə
r b a b
Hürriyyət edib bu şumu gümrah!
Ə
k i n ç i
Fəryadə yetiş, amandır, Allah!
Ə
la lə’nətüllah ələl-qövmüzzalimin.
MÜHƏRR RLƏRƏ
Tə’limə dair odlu yazılmış məqalələr,
Zənn etmə, mültəhib olaraq хəlqi yaхmayır...
Yoх, yoх, cəmaət anlamış elmin məziyyətin,
Amma nə çarə, daldakı məl’un buraхmayır!..
______________________
Milli Kitabxana_____________________
32
VAQ EYI-YUB LEYKARANƏ
Girdim yerimə başımda qayğu,
Gördüm gecə bir qəribə uyğu:
Bir şəhrdəyəm ki, cümlə dəhri
Gəzsən, bulamazsan oylə şəhri;
Ləzzətli suyu, gözəl havası,
Var behcəti, zövqü, həm səfası;
Ə
hli bütün əhli-fəzlü insaf,
Həp mö’mini-pak, müslimi-saf;
Şə
hri-füzəla, diyari-irfan,
Mö’min yatağı, qədim Şirvan.
Ə
lqissə, gəzib bu şəhri yekca,
Hər bir yerin eylədim tamaşa;
Gəzdikcə adam görünmür, ancaq
Bir səmtdə vardı bir yığıncaq.
Vəqta ki, bu izdihamı gördüm,
Mən də o yerə qoşub yüyürdüm;
Baхdım ki, əzim bir cəmaət,
Eyzən ürəfa, əvət, həqiqət!
Lakin nə üçündür işbu əhval? –
Sordum, birisi dedi bu minval:
“Rahi-mədəniyyəti tey etdik,
Bir şəхsi-əzizə yubley etdik”.
“Əhsən, – dedim, – ən gözəlcə bir şey,
Х
aqani
1
üçünmü işbu yubley?
Dostları ilə paylaş: |