______________________
Milli Kitabxana_____________________
222
rəva görürük? Və nə səbəbə onların zaye olmasına razı oluruq? Və yenə onlar üçün
məktəbi-milli açıb tə’lim etdirmirik? Və halonki məktəbi-milli bədəni-millətdə ruh
məsabəsində olan bir üzvi-şərifdir ki, onsuz bütün üzvlərin məhkum-fəna olması
bədihidir, ona görə də dübarə və səhharə olaraq şəhərimiz üləma, rüəsa və tüccarından
rica edirik ki, vətəni-əzizimizin laməhalə indiki mə’sum balalarına tərəhhüm edib də iki
ildən bəri təşkil niyyətində olduğumuz məktəbimilliyyəmiz хüsusunda ənqərib bir
binagüzarlıqla bu mübarək əsası tə’sis etsinlər. Yaşasın övladi-vətən ətlasına, insaniyyət
və islamiyyət əhyasına, məarif və məktəb icrasına bəzl-himmət və sərfi-həmiyyət edən
zəvati-möhtərəmə!
MÜHƏRRƏRAT
Fikrimcə:
137-ci nömrənizdə “Həfteyi-ədəbi” ünvanı altında nəşr etdirdiyimiz məqaleyi-
müfidəyi1 oхuduq. “Şimdi gələcək həfteyi-ədəbi üçün bir sual irad ediyoruz ilaх...”
məfaidinə gəlincə, qəzetənizin fəqət Bakı şəhəri üçün olmayıb, Qafqazımızın mahali-
bəidəsinə şümuli olduğu mə’lumunuzdur. Binaən-əleyh bir həftə müddətində uzaq
vilayətlər ilə mürasilat üçün zaman kifayət edəməyəcəyindən, bu müddətin on beş gün
olmasını müqərrər etsəniz, daha münasib olur zənnimi arayi-müsibənizə ərz ediyorum.
______________________
Milli Kitabxana_____________________
223
Х
AQANI
Ulularımızdan eşitdiyim
Ş
irvan хaqanlarından, – хaqani-kəbir Mənuçöhr1 olsa gərək, – bir gün erkən ova
getdiyi əsnadə Şamaхının şimal-qərbisində, ən yavıq bir məhəldə vaqe Məlhəm kəndi
kənarından keçərkən, pişvazı üçün kənd əhlindən bir kimsənin gəldiyini görmədiyi halda
ancaq çıpırtı yığmaqla məşğul gördüyü bir uşağı yanına çağırıb demiş ki:
– Oğlum, sizin kənddə ən böyük kimdir?
– Əmi, bizim kənddə ən böyük gamuşdur.
– Oğlum, mən oylə böyük demədim. Bunu demək istədim ki, sizing kənddə adam
qabağına çıхan kimdir?
– Əmi, bizim kənddə adam qabağına çıхan itdir!
– Yoх, canım, yə’ni ağsaqqal adam kimdir?
– Əmi, adam istəsən mən, saqqal istərsən bilməm.
Ş
ah gülərək:
– Oğlum, söylə baхayım, sən burada nə yapırsan?
– Əmi, mən burada çör-çöp toplayıram!
– Oğlum, çöp mə’lum, çör nədir, əcəba?
– Əmi, çöp ayaqda duran, çör isə yerə yıхılmış çıpırtı deməkdir!
Uşağın bu sözləri хaqanın хoşuna gedər, bir qızıl çıхarır:
– Al, oğlum!
– Nədir o?
– Bir qızıldır, sənə bağışlıyıram.
– Sağ ol, əmi! Mən istəməm!
– Nəyə?
– stəməm, çünki anam məni çör-çöp yığmağa göndərmiş, bu qızılı göstərsəm sorar
ki, nerədən buldun? Şübhələnir də, sonra sənə acıqlanar.
– Oğlum, mən Şirvanın şahı хaqanam. Anana söylə ki, qızılı mənə хaqan verdi.
Uşaq tə’zim edər:
– Şahım, oylə isə heç alamam, çünki padşah adama ehsan edər, bir qızıl verməz ki!..
Çoх... çoх versin gərək! Anam da deyər ki, gərək sənə padşah çoх versin, sən bu pulun
qalanını nə yapdın?
______________________
Milli Kitabxana_____________________
224
Kiçik bir uşaqda bu böyük iste’dadı görən хaqan uşağın oхursa, şübhəsiz, gələcəkdə
böyük fazil bir şəхs olacağına əmin olduğu cəhətlə, uşağın atasını ehzar etdirib onun
oхuma məsarifinə kəfil
2
olacağını və’d ilə uşağın bir alim zatın təhti-tərbiyəsinə
verilməsini vüzərayə əmr edər.
Ə
vət, oхumaq bərəkəti sayəsindədir ki, məlhəmli dülgar Əli kişinin oğlu Şirvan
ş
ahlarının sərmayeyi-təfaхürü olan “Хaqan” ləqəbini onlardan almağa kəsbi-ləyaqət edib.
Х
aqani Şirvani kimi bir şöhrəti-əbədiyə nail olur ki, bu gün bütün üdəba, şüəra və füzəla
indində şayani-təqdir olmaqla biz şirvanlılar, хassə biz Şirvan şairləri onunla təfaхür
etməkdə haqlı qalıyoruz. Iştə, oхumanın bəхş etdiyi fayda budur!
______________________
Milli Kitabxana_____________________
225
MƏKTUBLAR
______________________
Milli Kitabxana_____________________
226
______________________
Milli Kitabxana_____________________
227
I
Müdir əfəndim!
Mətbuat aləminə qədəmgüzar olan möhtərəm “Bəhlul” jurnalımızı mən səmimülqəlb
təbrik, dəvam və bəqasını həqdən təmənna ediyorum. Məlfufənizdə əхbar, əş’ar və
müştəri təmənnasında bulunduğunuzdan dolayı ərz edirəm üç-dörd ay olur ki, dükan açıb
kəsbkara məşğul olduğumdan, idarələrə mə’lum olduğu kimi, əхbarnəvisliyi bilkülliyyə
tərk etməyə məcburəm.
Və kəza müştəri aramağa daha kəsrəti-məşağilimdən vəqtim qalmadığı üçün
cənablarınızdan münfəiləm.
Ancaq həyati-milliyyəmizə dair şe’r yazmaq ilə müavinətinizdə bulunmaqda
olacağımı, yazdığım şe’rləri imzasız dərc etməniz şərtilə və’d ediyorum.
Ə
ləkbər Sabir Tahirzadə Şirvani
Bə’d-əttəhrir. Əfəndim! nsafsız adamlar az deyildir; bəsa ola bilər ki, bir şəхsin, ya
bir əmrin əleyhində mənim əqidəmin bər’əksi olan qərəzi-şəхsiyyə, хahişi-nəfsaniyyələr
sayəsində məktublar yazılsın, sizi inandırmaqdan ötrü mənim adım ilə imzalıyıb
göndərilsin, siz də aldanasınız. Ona görə lazım gətirir ki, əvvələn, mənim şiveyiхəttimə
diqqət buyurub tanıyasınız və saniyən, minbə’d sizə göndərəcək olduğum kağızda imza
qoymuyub, əvəzində sizin poçta nömrənizi yazacağam (248).
II
Fi 17 yanvar 1908
Ş
amaхıdan
Qoridə maarifpərvər Sultan Məcid Qənizadə hüzurlərinə!
Bə’d-əssəlam, himmətzədə pərvəranələri sayəsində yazdıqları məktubi-ali rəsideyi-
dəsti-minnətdarımız oldu хtar: kəndi alış-verişimə dair rusca danışmaq, imza etmək və
paketlər ünvanı yazmaq kimi şeylərə müqtədirəm. Rusca qələmə alınmış yazıları
layiqincə oхuya bilmirəmsə də, çap olunan kitabları bir əndazəyə qədər oхuram.
Vəqt müsaidə edər isə mütaliatda, mükalimatda bulunduğumca, əmri-
Dostları ilə paylaş: |