Microsoft Word monoqrafiya docx

137 
 
 
10.
 
SSRİ-nin o zamankı rəhbəri Stalin əmr vermişdir ki, Nizaminin 800 illik yubileyi 
böyük təntənə ilə keçirilsin. 1941-ci ildə alman faşizminin Sovet İttifaqına hücumu 
buna mane olsa da, 1943-cü ildə müharibənin  şiddətli bir vaxtında Leninqradın 
blokadası zamanında  əzəmətli Ermitajda şairin yubileyi keçirilir. Hər kəsə 50 qram 
çörək verilməklə oradan bir başa cəbhəyə yollanırlar.  
Alman komandanlığı  məəttəl qalır ki, acından ölən bir xalq, hələ  mənəviyyatini 
itirməmişdir. Öz dahilərinə ehtiramını ölüm ayağında da göstərir.  
11.
 
Yeri gəlmişkən onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, ümummilli liderimiz Heydər 
Əliyev Nizami irsinin öyrənilməsi haqda iki fərman vermişdir. Bu fərmanlar  şairin 
800-850 illik yubileylərini layiqincə keçirilməsi və müasir gəncliyin öz irsini 
öyrənilməsi baxımından çox vaxtında və vacib verilmiş fərmanlar idi. 1979 və 1981-
ci ildəki bu fərmanlardan sonra Azərbaycanda Nizami yaradıcılığına xüsusi bir 
yanaşma müşahidə olundu. Nəticədə illərcə yazılmayan, tərcümə edilməyən mövzular 
meydana çıxdı.  
12.
 
İndi  İranda elə bir konqres, konfrans, şairlərin yığıncağı olmur ki, Nizamidən 
danışılmasın. Ondan bəhs edilməsin.  
13.
 
Aparılan tədqiqat işlərinin və elmi yazıların hamısında göstərilir ki, Nizami 
Gəncədə anadan olmuş, təhsilini orada almış və oradan da kənara çıxmamışdır. Necə 
ola bilər ki, bu dahi insan hansısa başqa bir yerin sakini olsun?!  Riyaziyyatda belə bir 
fikir mövcutdur ki, aksiyomaların isbata ehtiyacı yoxdur.  
Əlbətdə, bir elmi dissertasiya çərçivəsində bütün İran alimlərinin Nizami barədə 
yazdıqlarını  cəmləşdirib  şərh etmək mümkün deyil. Bizcə bu alimlərdən dünya 
şöhrətlilərinin  əsərlərini və onların yazdıqlarını  tədqiq işlərini göstərib, onların elmi 
mahiyyəti haqqında açıqlama vermək daha məqsədə uyğun olardı. Bu baxımdan 
Nizamidən ilk araşdırmalar aparan alimlərdən başlayaraq, ta indiki zəmanəmizə  qədər 
məşhur olan alimlərin əsərlərini araşdırmağa çalışdıq.  
Söz yox ki, V.Dəstgerdi bu işin başında dayanır. S.Nəfisinin də araşdırmaları 
diqqəti cəlb edir. Şəhabi, Zərrinkub, M.Sərvət, K.Əhmədnejad, M.Cəfəri kimi alimlərin 

---

138 
 
 
də  tədqiqatları  və elmi fikirləri diqqətdən kənarda qalmamalıdır. Bu alimlər ayrı-ayrı 
dövrlərdə bəzi yanlışlıqlara yol versələr də, Nizami haqqında yeni mülahizələr, dəyərli 
tədqiqatlr aşkar etmişlər.  
Arzu edərdik ki, İran alimlərinin Nizami haqqındakı bu qədər çalışmaları, 
Azərbaycan alimləri üçün bir örnək olsun.  
Şairin vətənində açıq etiraf etməliyik ki, onun irsi hələ də layiqincə araşdırılmamış, 
tədqiqata ehtiyac duyulan sirləri bağlı olaraq qalmaqdadır. Xüsusiylə  də Nizaminin 
ölməz xəmsəsinin yalnız bir dəfə Azərbaycan dilinə  tərcüməsi və onunla da 
kifayətlənmək, bizcə doğru olmazdı. Çünki, bu tərcümələrdə çatışmayan cəhətlər 
çoxdur. Fikirlərimizi dəqiqləşdirmək üçün bəzi misallara müraciət edək:  
Qoftən ze mən , əz to kar bəstən  
Bikar nəmitəvan neşəstən.  
                                   (orijinalda)  
Məndən söyləməkdir, səndən eşitmək,  
Bir insan əliboş gəzməsin gərək. (87-32) 
                                     (tərcümədə) 
Orijinaldan məlum olur ki, əgər sən iş görsən,  əlin boş qalmayacaq və  sən öz 
təminatını ödəyə biləcəksən.  
Tərcümədən belə çıxır ki, mən deməliyəm, sən eşitməlisən. Nizami yaxşı bilirdi ki, 
hər eşidilən sözə  əməl edilməz. Digər tərəfdən «eşitmək» feli orijinalda ümumiyyətlə 
yoxdur. Tərcüməci bu feli hardan ağlına gətirmiş, hələ də şübhə doğurur.  
Digər bir misala nəzər salaq:  
 Mikuş be hər vərəq ke xani,  
Ta mənaye an təmam dani.  
                                    (orjinalda)  
Bir elmi öyrənmək istədikdə sən, 
Çalış ki, hər şeyi kamil biləsən. (87-32) 
                                     (tərcümədə)  

---

139 
 
 
Bu beytdə də yenə yanlışlıq var. Söhbət ancaq oxuduğumuz vərəqdən gedir. Burada 
elmdən danışılmır. Digər tərəfdən biz Nizamini öz səviyyəmizlə ölçməyə ixtiyarımız 
yoxdur. Nizamidəki dil zənginliyi, rəvan yazı, füsunkar şeir forması  və gözəl nitq 
mədəniyyəti ona imkan vermir ki, poliqlot olan Nizami, elmə, palançıya və pinəçiyə 
«kamil» deyə. Xeyir, Nizamiyə görə elm kamil, palançı mahir, papqçı yaxşı ustadır.  
Bunu daha da artırmaq olar. Lakin bizim məqsədimiz ondan ibarətdir ki, Nizamini 
hər bir iranlı orjinaldan oxuyub anlaya bilər. Biz özümüz isə ancaq tərcümə vasitəsi ilə 
onu başa düşməyə çalışırıq. Bu da yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi yanlışlıqlara gətirib 
çıxara bilir.  
İran alim, ədəbiyyatşünas və Nizamişünaslarının mütəmadi olaraq Nizami 
barəsindəki elmi araşdırmaları öz bəhrəsini vermiş, hətta o dərəcəyə gəlib çatmışdır ki, 
şairi özlərinki hesab edərək, onu digər xalqlara belə də təqdim etməyə çalışmışlar.  
Bizcə, artıq Azərbaycan alimlərinin də bu sahədə deyiləcək sözlərinə meydan 
vardır. Belə bir şairi biz ancaq yubileydən-yubileyə yad etsək, itirdiklərimiz içərisində 
ən qiymətli qaş-daşı da qeyb edəcəyik. Gəlin bütün qonşularımızın yaxşı cəhətlərindən 
faydalanaq, pis tərəflərini dərk edib vaxtında əncam qılaq.  
Biz zülməti boğmasaq,  
Zülmət bizi boğacaq…  
Son olaraq demək lazımdır ki, İran alim, ədəbiyyatşünasları Nizaminin əsərləri 
farsca yazıldığından, onu dəfələrlə oxuyub öyrənmiş  və  tədqiq etmişlər. Hətta bəzən 
əndazədən çıxaraq  şairi farslaşdırmağa çalışmışlar. Göstərilən müəlliflərin hamısı yeri 
düşər-düşməz Nizamini fars şairi adı ilə qələmə verib, ona bu prizmadan yanaşmışlar.  
Lakin olanlara olduğu kimi nəzər saldıqa görürük ki, Nizamidə  işlədilən türk 
sözləri və Azərbaycan zərbi-məsəlləri onun xəmsəsi boyu öz əksini tapmış, heç bir İran 
şairinin əsərində bu qədər türk sözləri olmamışdır.  
Nizami xəmsəsini diqqətlə mütaliə etdikdə orada təxminən 120 türk sözü və kifayət 
qədər Azərbaycan zərbi-məsəlləri mövcuddur ki, bu sözlər fars dilində yoxdur, ibarələr 
isə ancaq Azərbaycan dilinə xasdır. Bu kəlmə  və ibarələrdən bir neçəsinə  nəzər salaq: 

---

140 
 
 
Alaçıq, amac, tutuq, çirkin, dağ, qırmızı, kişmiş, dolma, köç, kömək və s. Atalar 
sözlərini Nizami böyük ustalıqla iki misraya çevirib fars oxucusuna çatdırmışdır:  
“Sirkə nə qədər tünd olsa, öz qabını çatladar”.  
Nizaminin “Xosrov və Şirin” poemasında:  
Şirin bu sözləri birdən eşitcək, 
Tündləşdi sirkətək, coşdu şirətək. (87- 370)  
“Acın toxdan nə xəbəri var”.  
Nizamidə: Ac üçün kəpək də yağlı çörəkdir,  
Tox üçün yağ-çörək sanki kəpəkdir. (87-101)  
“Pişik balasını istədiyindən yeyər”.  
Atalar sözü Nizamidə:  
Qorbe ço bovəd nazok pusti,  
Bəççeye xod ra xorəd əz dusti. (87- 642)  
Belə misalların sayını artırmaq olar. Lakin buna ehtiyac duymuruq. Nəticə 
etibariylə o qənaətə  gəlirik ki, dünyaca tanınmış dahi Azərbaycan  şairi hansı dildə 
yazmağından asılı olmayaraq istər  şərq, istərsə  də  qərb alim, şərqşünas və 
ədəbiyyatşünasları  tərəfindən Azərbaycan xalqının o cümlədən Gəncə  şəhərinin dünya 
arenasına bəxş etdiyi misilsiz şairidir.  
Güman edirik ki, 900 ilə yaxın bir məsafə keçsə  də Nizami bəşəriyyət tərəfindən 
öyrəniləcək və  tədqiq ediləcəkdir. Çünki, hələ Nizamidə açılmayan mətləblər 
qalmaqdadır. Elə Nizami də öz inci xəmsəsini yazarkən bəşəriyyətin xoşbəxtliyini 
nəzərdə tutmuşdur.  
«Nizami  İran ədəbiyyatşünaslığında» mövzusu Azərbaycanda ancaq bir dəfə alim 
Gülçin xanım Hüseynova tərəfindən araşdırıliışdır. Mən bu işi ilk dəfə yazıldığı üçün 
alqışlayıram. Lakin bununla belə iradlarımı da bildirmək istərdim: Əvvəla Gülçin xanım 
ancaq 3-4 müəllif üzərində dayanmışdır. Bu sahədə yazdığı  məqalələr də 3-4 olmaqla 
ancaq konfrans çıxışlarına əsaslanmışdır. Xaricdə heç məqaləsi dərc edilməmişdir. Mən, 

---

141 
 
 
əlbətdə anlayıram, dövr, zaman, təlimat və  tələblər dəyişir. Elm də bir yerdə dayana 
bilməz. 
Guman edirəm bizim yazdığımız dissertasiya işi «İran  ədəbiyyatşünaslığında 
Nizami irsinin tədqiqi» Nizamişünaslıqda qabağa doğru atılmış addım kimi 
qiymətləndiriləcəkdir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

142 
 
 
ƏDƏBİYYAT 
1.
 
Ağamirov C. Nizami yaradıcılığında işlədilən türk sözləri və Azərbaycan zərbi – 
məsəlləri. Gəncə, 2005. 65 s.  
2.
 
Ağamirov C. Nizami və türklük. Monoqrafiya 140 s. Gəncə, 2008. 
3.
 
Abbasov Ə. Nizami Gəncəvinin “İskəndərnamə” poeması.  182 s. 
4.
 
Ağah Sirri Ləvənd Arp. Fars və türk ədəbiyyatında Leyla və  Məcnun hikayəsi, 
Ankara, 1959. 126 s.  
5.
 
Axundov A. və Məmmədov N. Dilçiliyə giriş. Bakı, 1966. 210 s. 
6.
 
Axundov A.  Dil və üslub məsələləri, Bakı, 1966. 88 s. 
7.
 
Axundov  Ə. Nizami Gəncəvi və xalq yaradıcılığı. Azərbaycan SSR EA xəbərləri. 
Bakı, 1954, № 2  
8.
 
Arif  M. Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl” poeması. Bakı, 1983. 165.s 
9.
 
Arzumanlı V. Nizami Gəncəvinin dünya şöhrəti. Bakı, 1992. 322 s. 
10.
 
Araslı H. Nizami Gəncəvi. Bakı, 1947. 146.s.  
11.
 
Araslı H. Azərbaycan ədəbiyyatı: tarixi və problemləri. Bakı, 1998. 420 s. 
12.
 
Araslı H. Şərqdə “Leyli və Məcnun” əsərləri və Nizami. Bakı, 1940. 208 s. 
13.
 
Araslı H. Nizami əsərlərinin el variantları. Bakı, 1941. 342 s. 
14.
 
Araslı H. “Yeddi gözəl” və “Yeddi cam” əsərlərinin müqayisəsi. Bakı, 1941. 310 s.  
15.
 
Araslı H. Nizami və Azərbaycan xalq ədəbiyyatı. Bakı 1947. 442 s. 
16.
 
Araslı H. Nizami və Vətən. Bakı, 1948. 158 s. 
17.
 
Araslı H. Şairin həyatı. Bakı, 1967. 78 s. 
18.
 
Araslı H. Nizami Gəncəvi “Sirlər xəzinəsi” Bakı, 1981. 218 s. 
19.
 
Araslı H. Nizami və qadın obrazları. “Azərbaycan qadını” jurnalı, Bakı, 1939 №10.  
20.
 
Araslı H. Nizamidə xalq sözləri və xalq ifadələri. SSRİ EA Azərbaycan filialı 
xəbərləri. 1942 № 8  
21.
 
Araslı H. Nizami (həyat və yaradıcılığı) “Azərbaycan” jurnalı, Bakı, 1946 № 10  
22.
 
Araslı N. Nizami və türk ədəbiyyatı. Bakı, 1980.  280 s. 

---

143 
 
 
23.
 
Apoyev B. Nizami Gəncəvinin pedaqoji görüşləri. Bakı, 2008.242 s. 
24.
 
Baldırev A. N. Xaqani, Nizami, Rustaveli M. – L. 1935.  294 s. 
25.
 
Beqdeli Q. Şərq ədəbiyyatında “Xosrov və Şirin” mövzusu. Bakı, 1971. 374 s. 
26.
 
Budaqov B. Nizami əsərlərində  təbiət. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti Bakı, 26 
sentyabr, 1980.  
27.
 
Bertels Y. E. Nizami Gəncəvinin 5 poeması, Moskva, 1968. 560 s. 
28.
 
Bertels Y. E. Nizami Gəncəvi, Bakı, 1940. 112 s. 
29.
 
Bertels Y. E. Nizami və Firdovsi. Bakı, 1940. 248 s. 
30.
 
Bertels Y. E. Böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi. 1940. 174 s. 
31.
 
Bünyadov Z. Azərbaycan Atabəylər dövləti. (1136 - 1225) Bakı, 1978. 326 s. 
32.
 
Cəfər Məmməd. Nizaminin fikir dünyası. Bakı, 1982. 128 s. 
33.
 
Cəfər Məmməd. Ədəbi düşüncələr. (sözlərin hakimi məqaləsi) Bakı, 1958.  
34.
 
Cəmaləddin Məhəmməd. Divan, Tehran, 1320. 480 s. 
35.
 
Cavad Heyət. Nizami haqqında qeydlər.  Ədəbiyyat və incəsənət qəzeti. (1970 - 
1990)  
36.
 
Cəhani Q. Azərbaycan ədəbiyyatında Nizami ənənələri, Bakı, 1979. 224 s. 
37.
 
Dəstgerdi V. Nizami Gəncəvi. Tehran. 1318. 188 s. 
38.
 
Ələkbərov M. Nizami Gəncəvi və Azərbaycan xalq yaradıcılığı. “Azərbaycan 
məktəbi” jurnalı. Bakı, 1938.  
39.
 
Ələkbərov M. Nizami və xalq yaradıcılığı. Namizədlik disertasiyası, Bakı, 1947.  
40.
 
Əliyev R. Nizaminin hikmət və nəsihətləri. Bakı, 1982. 410 s. 
41.
 
Əliyev R. Nizami. Bakı, 1982. 210 s. 
42.
 
Əliyev R. Nizami Gəncəvi “Yeddi gözəl” Bakı, 1983. 302 s. 
43.
 
Əliyev R. Nizami və Azərbaycan renossansı. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti. Bakı 
10 fevral 1979.  
44.
 
Əliyev R. Nizaminin naməlum müasiri “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti. Bakı, 14 
sentyabr 1979.  

---

144 
 
 
45.
 
Əliyev R. Nizami poemalarında Qıpçaq – Oğuz gözəli. “Azərbaycan” jurnalı.Bakı, 
1980 № 4.  
46.
 
Əliyev R. Nizaminin tərcümeyi – halına dair yeni araşdırmalar. “Azərbaycan” 
jurnalı. Bakı, 1981, № 6.  
47.
 
Əliyev R. Yeganə səfər. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti. Bakı 26 sentyabr 1980.  
48.
 
Əliyev R. Nizaminin doğma xalqına məhəbbəti “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti 29 
may 1981.  
49.
 
Əliyev R. Nizami və dünya ədəbiyyatşünaslığı. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti. 4 
sentyabr 1981.  
50.
 
Əliyev Q. Nizamişünaslığın izi ilə “Azərbaycan müəllimi” qəzeti 2 oktyabr 1987.  
51.
 
Əliyev Q. Məhinbanu surəti və onun tarixi şəxsiyyəti. Azərbaycan SSR EA 
məruzələri. Bakı, 1957, № 2.  
52.
 
Əliyeva D. Nizami əsərləri gürcü dilində.Azərbaycan SSR EA xəbərləri Bakı, 1978 
№ 4.  
53.
 
Əliyeva D. Gürcü dilində “Yeddi gözəl” poeması. Azərbaycan SSR EA xəbərləri. 
Bakı 1975 №4.  
54.
 
Əlizadə M. Nizami yaradıcılığına Azərbaycan folklorunun təsiri. “Ədəbiyyat” 
qəzeti. 24 iyun 1938 № 29.  
55.
 
Əlizadə M. Nizaminin sənətkarlıq xüsusiyyətləri. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti. 
12 dekabr 1953.  
56.
 
Ə. Əhmədov. Nizami elmşünas. Bakı, 2001. 324 s. 
57.
 
Ərəb – fars sözləri luğəti. Bakı, 1965. 496 s. 
58.
 
Ərmağan jurnalı. Tehran, 1318, 
59.
 
 Nəbiyev B. H.Əliyev və Azərbaycan ədbyyatı. Bakı, 2009. 
60.
 
Fərzanə M. Ə. Nizamidən 30 qəzəl. Tehran, 1370. 60 s. 
61.
 
Hatəmi N. Z. Fars dili, Bakı 1984. 298 s. 
62.
 
Həsənzadə S. Nizaminin “xəmsə” də  işlətdiyi Azərbaycan zərb məsəlləri. Gəncə 
2005. 70 s. 

---

145 
 
 
63.
 
 “Hikmət” jurnalları.AMEA və İİR M M Bakı, 2003 – 2008.  
64.
 
“Xalq” qəzeti. H. Əliyev Azərbaycan  ədəbiyyatının böyük himayədarıdır. 29 
oktyabr 2003.  
65.
 
H. Əliyev. Ədəbiyyat və incəsənət haqqında. Bakı 2004.  
66.
 
H. Əliyev. Vicdanımızın normaları ilə. Bakı, 1979.  
67.
 
H. Əliyev. Qoy ədalət zəfər çalsın. Bakı 1981.  
68.
 
Xalisbəyli T. Nizami Gəncəvi və Azərbaycan qaynaqları. Bakı, 1991. 286 s. 
69.
 
Xalisbəyli T. Nizaminin mənşəyinə dair bəzi qeydlər. “Elm və həyat” jurnalı. Bakı, 
1984.  
70.
 
Xalisbəyli T. Nizami Gəncəvi və Azərbaycan termini. Azərbaycan terminologiyası 
problemləri. APİ nəşri Bakı, 1988.  
71.
 
Xuduyev N. Heydər Əliyev və Azərbaycan dili. Bakı, 1977. 308 s. 
72.
 
İbrahimov M. Günəş kimi parlaq Nizami Gəncəvi. “Leyli və Məcnun” Bakı, 1983. 
174 s. 
73.
 
İsmayılzadə R. Nizaminin musiqi dünyası, Gəncə 2001. 126 s. 
74.
 
İstanbul Universiteti aylıq dərgiləri, 1960 – 1990.  
75.
 
Kərimli T. Nizami və tarix. Bakı, 1986. 258 s. 
76.
 
Krımski A. E. Nizami və onun öyrənilməsi, Bakı, 1977. 286 s. 
77.
 
Köçərli F. Azərbaycan ədəbiyyat tarixi I cild, Bakı, 1960. 318 s. 
78.
 
Quliyev C. Nizami yaradıcılığı və mənəvi tərbiyə. “Azərbaycan müəllimi” qəzeti, 
Bakı 16 may 1979.  
79.
 
Quliyev H. Klassik irsin tətqiqi və  nəzəriyyə  məsələləri. “Azərbaycan” jurnalı, 
Bakı, 1971.  
80.
 
Qasımov Q. Nizami dövründə musiqi alətləri “Ədəbiyyat” qəzeti. Bakı, 27 sentyabr 
1947.  
81.
 
Qasımov Q. Nizami dövründə musiqi mədəniyyəti “Ədəbiyyat” qəzeti 30 iyun 
1947.  
82.
 
Quluzadə M. Nizami Gəncəvi. Həyat və yaradıcılığı. Bakı, 1953. 164 s. 

---

146 
 
 
83.
 
Məhəmməd Moin. “Həft peykəre Nezami” Tehran, 1338. 208 s. 
84.
 
Məmmədov K. Nizami poemalarında zəhmətkeş insan obrazları. Azərbaycan SSR  
EA xəbərləri. Bakı, 1954 №2. 
85.
 
 Mir Cəlal. Yeddi gözəldəki hekayələr haqqında. Bakı, 1947.120 s. 
86.
 
Nizami Gəncəvinin farsca xəmsəsi. Tehran. 1330. 510 s. 
87.
 
 Nizami xəmsəsinə daxil olan 5 poema. Bakı, 1991-1992. 320-500 s. 
88.
 
Nizaminin 5 poeması. Rusca. Bakı, 1989. 310 s. 
89.
 
Nizami Gəncəvi. Xəmsə, Tehran, 1882. 490 s. 
90.
 
Nizami Gəncəvi. Xəmsə, Tehran, 1276. 520 s. 
91.
 
Nizami Gəncəvi. Kolliyate Nezami, Təbriz, 1904. 506 s. 
92.
 
Nizami Gəncəvi. Divan. Azərbaycan MEA-nın mətnşünaslıq şöbəsi. Bakı, 1990. 
93.
 
Nəfisi S. Nizami Gəncəvi, Tehran, 1338. 469 s. 
94.
 
Ordubadi M.S. Nizami dövrü və həyatı. Bakı, 1940. 282 s. 
95.
 
Ordubadi M.S. Qılınc və qələm. Bakı, 1961. 422 s. 
96.
 
Paşayev S. Nizami və folklor. Bakı, 1976. 182 s. 
97.
 
Paşayev S. Nizami və xalq əfsanələri. Bakı, 1983. 168 s. 
98.
 
Rəfili M. Nizamiyə qədər Azərbaycan kulturası. Bakı, 1940. 140 s. 
99.
 
Rəfili M. Nizami, həyat və yaradıcılığı. Bakı, 1939. 116 s. 
100.
 
Rəfili M. Nizami Gəncəvi. Bakı, 1939. 108 s. 
101.
 
Rəsulzadə M.Ə. Azərbaycan şairi Nizami. Bakı,1991. 246 s. 
102.
 
Rüstəmova A. Nizami Gəncəvi. Bakı, 1979. 278 s. 
103.
 
RüstəmovaA. Azərbaycan epik şerinin inkişaf yolları. Bakı. 1975. 86 s. 
104.
 
Səfərli Ə. Nizami Gəncəvi 850. Bakı, 1992. 316 s.  
105.
 
Sultanov M. Bir daha Nizami divanı haqqında. «Ədəbiyyat və incəsənt» qəzeti, 
Bakı, 12 oktyabr 1974. 
106.
 
Şaqinyan M. Nizami haqqında etiüdlər. Yerevan, 1955. 94 s. 
107.
 
Şəhabi Əli Əkbər. Nizami. Tehran, 1350. 304 s. 
108.
 
Şirvani Y.Z. «Leyli və Məcnun» əsərinin meydana gəlməsinə dair. Bakı, 
1941.148 s. 

---

147 
 
 
109.
 
Şükürov S. Heydər Əliyev: Ədəbiyyatımız və mədəniyyətimiz. Bakı, 2005. 204 s. 
110.
 
Vurğun S. Dahi Azərbaycan  Şairi. «Azərbaycan müəllimi» qəzeti. Bakı, 26 
sentyabr, 1947. 
111.
 
Vurğun S. Böyük Azərbaycan şairi. «Ədəbiyyat qəzeti». 2 sentyabr 1939. 
112.
 
 «Yeni Azərbaycan» qəzeti. 2 iyul 1977. 
113.
 
Yusifov M. Heydər Əliyev və Azərbaycançılıq ideologiyası. Bakı, 2003. 276 s. 
114.
 
Yusifov X. Nizaminin lirikası. Bakı, 1968. 274 s. 
115.
 
 Yusifov X. Şərqdə intibah və Nizami Gəncəvi. Bakı, 1982. 184 s. 
116.
 
Zəkiyev M. «Sirlər xəznəsi». Bakı, 2007. 216 s. 
117.
 
Zərinəzadə H. Fars dilində Azərbaycan sözləri. Bakı, 1962. 284 s. 
  
 
 

---

---

Document Outline

• Binder1.pdf
  • DSC_0317
  • DSC_0318 - копия
  • DSC_0319
  • DSC_0320