Microsoft Word Mustafayeva Amalya docx
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.2.Elektron höküm ət anlayı şı,qurulması v ə t ətbiqi
- Klassik höküm ət Elektron höküm ət
43
2.2.Elektron hökümət anlayışı,qurulması və tətbiqi Ölkəmizdə yeni bir anlayış olan e-hökümət, məhsuldarlığı artırmaq məqsədiylə və müasir cəmiyyət olmanın bir gərəyi olaraq ortaya çıxmışdır. Bu mənada idarə edənlərlə idarə olunanların arasındakı hər cür tapşırıq,ehtiyac və öhdəliklərin qarşılıqlı olaraq “rəqəmsal cəmiyyətdə” etibarlı və davamlı bir şəkildə reallaşdırılması mənasını verməkdədir. Ümumi olaraq şərhə çalışdığımız E-Hökümət anlayışının müxtəlif əsərlərdə də fərqli ünsürləri ön plana çıxarılaraq təyin edilir. Bu çərçivədə qəbul edilən bir tərifə görə e- hökümət müasir cəmiyyətlərdə hökümət və fərd əlaqələrində, hökümətin vətəndaşa qarşı yerinə yetirməyə borclu olduğu vəzifə və xidmətlərlə, vətəndaşların hökümətə qarşı olan vəzifə və xidmətlərinin qarşılıqlı vəziyyətdə elektron ünsiyyət və ə məliyyat proseslərindəetibarlı və kəsilməz olaraq aparılması deməkdir. Bənzər bir yanaşma "e-Hökümət" anlayışı, ənənəvi hökümət modelinə görə daha irəli, təməldə güclü bir T infrastrukturuna və tətbiqlərinə dayanan "daha yaxşı bir hökümət quruluşunu" ifadə etməkdədir.
Elektron hökümət Passiv vətəndaş Aktiv müştəri və vətəndaş Kağız vasitəsilə xəbərləşmə Elektronik xəbərləşmə yeraxik struktur Üfüqi və kordinasiyalı şəbəkə Müəssisənin informasiya yüklənməsi Vətəndaşın informasiya yükləməsi
44
Məmurun cavablaması Avtomatik elektron məktub, onlay xətt Məmurun köməyi Onlayn müştəri xidmətləri, təlimatlar Məmur nəzarəti ilə yoxlanış Avtomatik yoxlama mexanizması Nəğd pul köçürmələri Elektronik pul transferi Monotip xidmət Fərdiləşmiş xidmət Yüksək maliyyə xərcləri Az maliyyə xərcləri Tək istiqamətli xəbərləşmə Şə bəkə xəbərləşməsi Qapalı hökümət Leğitim hökümət
Bir başqa tərifdə isə e-hökümət- ictimai təşkilatları, vətəndaşlar və ticari təşkilatlar arasındakı məlumat, xidmət və mal alverlərində informasiya texnologiyalarını istifadə etməklə performans və məhsuldarlıq artımını hədəfləyən hökümət modeli olaraq təyin olunmaqdadır. Hökümətin məlumat texnologiyalarını sıx olaraq istifadə etməklə hökümətin quruluşuna olan təsirlərinə vurğu edən Fountain isə bu rəhbərlik modelini məlumatın və ünsiyyətin rəqəmsallaşdırılması ilə şə rik bu modeli tətbiq edən hökümətləri "virtual hökümət" lər olaraq təyin etməkdədir. E-Hökümət layihəsi, ən geniş mənasıyla daha yaxşı bir hökümət quruluşunun yaradılması məqsədini daşıyır,yəni e-Hökümət, "e" dən çox, "hökümət" ə diqqət yetirir. E-Höküməti meydana gətirən təməl ünsürlər, e-Şirkət, e-təşkilatd və e- vətəndaş hesab olunur. Onların hər biri öz içlərində “ e ” faktını reallaşdırmaqla
45
məşğul olacaq və bir-birinə təsir etməklə güclənərək inkişaf edəcək və zamanla e- hökümət meydana gələcək. E-hökümətin təqdim edəcəyi təməl xidmətlərin istiqaməti dörd qrupda toplanır. Bu qruplar aşağıdakı kimidir: • Hökümətdən hökümətə (G2G government to governments) • Hökümətdən vətəndaşa (G2C government to citizens) • Hökümətdən işçilərə (G2E government to employees) • Hökümətdən biznesə (G2B government to businesses) Nə üçün e-Hökümət? Qloballaşmanın sürətlə inkişaf etdiyi və iqtisadi mənada sərhədlərin ortadan qalxdığı bir dünyada, KT-dəki sürətli irəliləyiş Azərbaycan dövlətiylə digər inkişaf edən ölkələr arasındakı fərqi artırmaqda idi. Azərbaycanın bu fərqi aradan qaldırması və informasiya cəmiyyətinə çata bilməsi üçün hökümətin, inkişaf etmiş texnologiyanı istifadə etməsi və yeni bir modelə keçməsi lazımdır. Bu model, e-Hökümət olaraq ifadə edilməkdədir. Fountainin də ifadə etdiyi kimi internet texnologiyasının rəhbərlik üzərində təsirlərinin əhəmiyyəti və həcmi sadəcə təmin etdiyi sürətdən deyil,eyni zamanda koordinasiyanın, ünsiyyətin və nəzarət mexanizmlərinin təsir potensialından da qaynaqlanır ki, bunlar da təşkilatların təbiətinin köklü şəkildə dəyişməsi mənasını verməkdədir. Bu məzmunda, e-Hökümətın məqsədləri aşağıdakılardır: • Hökümətin şəffaflaşması, • Hökümətin sürətli və təsirli bir şəkildə işləyişinin təmin edilməsi, • Hər səviyyədə vətəndaşın rəhbərlikdə iştirakının təmin edilməsi, • Təşkilatlar arası məlumat mübadiləsinin təmin edilərək iş və məlumatların bərpasının qarşısının alınması, • Cəmiyyətin xidmət verdiyi vətəndaşların həyatlarının asanlaşdırılması, • Qərar verənlərin məlumata söykənən qərar vermə proseslərinin sürətləndirilməsi və həmçinininkişaf etdirilməsi olaraq yekunlaşdırılır. Bunların reallaşması vəziyyətində təmin ediləcək faydalar bunlardır:
46
• Zamandan qazanc təmin ediləcək, • Xərclər enəcək,məhsuldarlıq isə artacaq, • Fərdi iştirak artacaq, • qtisadi inkişaf dəstəklənəcəkdir, • Həyat keyfiyyəti artacaq, • Məmnuniyyət artacaq, • Kağız asılılığı, istifadəsi azalacaq, • Cəmiyyət ilə olan əməliyyatlar üçün vətəndaşın tələb etdiyi məlumatlar bir nöqtədən və doğru şəkildə əldə olunacaqdır. Beləcə insan səhvləri minimuma enəcəkdir. • nformasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilk qurma xərci yüksək olmasına qarşı zaman ölçüsündəki ümumi sahib olma xərcinin düşməsi, veriləcək olan xidmətin daha sürətli təqdim edilməsi, müəssisə xərclərinin azalması, doğru məlumatı əldə etmək və s. üstünlüklər xidmətin elektron qaydada təqdim edilməsi üçün bir səbəb olacaq. • Həm ictimai, həm də vətəndaş üçün qərar alma prosesindəsadəlik və sürət təmin ediləcək. • Vətəndaşın tələbi ön plana çıxacaq. • Vətəndaş ilə hökümət arasındakı əlaqə inkişaf edəcək, inam mühiti meydana gələrək qüvvətlənəcəkdir. • Vətəndaşın cəmiyyət ilə işlərində qısa müddətdə doğru məlumatı əldə etməsi nəticəsində cəmiyyətə etibarı artacaq. E-hökümətə keçərkən atılması lazım olan əsas addımlar isə bu şəkildə sıralana bilər: Hüquqi nfrastruktur: Lazımlı hüquqi qaydaların yerinə yetirilməsi şərti. Texnoloji nfrastruktur: Texnoloji infrastruktur dizaynları yaradılmalı və sürətli bir şəkildə tətbiqinə keçilməlidir. Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|