Microsoft Word Mustafayeva Amalya docx
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.2.” Şəb ək ə v ə ya internet iqtisadiyyatı”
12
genişmiqyaslı əlaqələrin qurulmasını tələb etməsinə baxmayaraq əhatə dairəsi və fəaliyyət zonasına görə çox geniş ərazini tutur. Ənənəvi iqtisadiyyatda isə indiki dövrdə mövcud olan ən əsas problemlərə bunlar daxildir: məhsulun saxlanması, qablaşdırılması, düzgün marketinq,reklamın təşkili, sifarişçiyə məhsulun vaxtında çatdırılması və s. Ənənəvi iqtisadiyyatla müqayisədə rəqəmsal iqtisadiyyatda bu problemlərin əksəriyyəti çox aşağı səviyyədədir. Beləliklə,rəqəmsal iqtisadiyyatda inkişaf prosesi,yeni layihələrin hazırlanması, istehlakçı ilə birbaşa əlaqələrin yaradılması, məhsulun kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinin sifarişçinin istəklərinə uyğun olması daha effektiv şəkildə həyata keçirmək mümükündür. Bütün bu üstünlüklərə baxmayaraq rəqəmsal iqtisadiyyat dünya səviyyəsində elə də geniş yayılmamışdır. Bunun isə başlıca səbəbi rəqəmsal iqtisadiyyatın yaranmasında başlıca rol oynayan KT-nin müxtəlif ölkələrdəki inkişaf səviyyəsində mövcud olan fərqlərləəlaqədardır.Digər tərəfdən rəqəmsal iqtisadiyyatın bir sıra çatışmamazlıqları da onun dünya miqyasında geniş yayılmasına mane olur. Rəqəmsal iqtisadiyyat müxtəlif iqtisadi sahələrin qarşılıqlı əlaqəli inkişafı ə sasında yaranmış informasiya iqtisadiyyatının inkişafında da mühüm rol oynayır. Beləliklə məhz bu cür qarşılıqlı inkişaf müasir informasiya cəmiyyətinin formalaşmasının əsasını təşkil edir. Rəqəmsal iqtisadiyyat inkişaf etmiş dünya ölkələrində həmçinin adi məişət proseslərinin və müxtəlif xidmətlərin həyata keçirilməsində də mühüm rol oynayır. Buraya məhsulların satışı və xidmətlərin göstəriməsinin pərakəndə şəkildə həyata keçirilməsini və s. daxildir.Bundan başqa iri market və ticarət mərkəzlərindən malların alınması, onların sifarişçiyə çatdırılması, ödənişlərin həyata keçirilməsi, müxtəlif kommunal xidmətlərin, tibbi, səhiyyə xidmətlərinin göstərilməsi, təhsil və tədrisdə, iş axtarışında, müxtəlif məlumatların əldə olunmasını və s. qeyd etmək olar.Rəqəmsal iqtisadiyyatı ənənəvi iqtisadiyyatdan fərqləndirən cəhətlərdən biri də istehsalda proqnozların verilməsi, gələcək planlaşdırma, tələb və təklif arasındakı asılılıq və münasibətlərin araşdırılması prosesində təkcə müəssisənin özü iştirak 13
etmir.Burada müxtəlif şirkətlərin, institutların, fərdlərin birbaşa iştirakı mümkündür. Belə ki,bütün bunlar bir sıra problemlərin yaranmasına əsas verir. Bu problemlər məsələlərin həllinə aidiyyatı olmayanların yersiz müdaxiləsi, ümumi şəbəkədə əmələ gələn xaos və s. nəticəsində yaranır. Rəqəmsal iqtisadiyyatın malik olduğu bu üstünlükləri müasir dövrdə idarəetmədə, biznesin təşkilində, baş müəssisə ilə onun tabeçiliyində olan müəssisələr arasındakı münasibətlərin qurulmasında, yeni istehsal sahələrinin açılmasında effektivliyi təmin edir. Əgər rəqəmsal texnologiyaların mövcud olan üstünlükləri və imkanları məqsədəuyğun,düzgün şəkildə istifadə edilərsə,bu cəmiyyətdə hərtərəfli tarazlığın yaranmasına şərait yaradar. Rəqəmsal iqtisadiyyatın əhatə dairəsinin genişlənməsi, onun daha çox dünya ölkələrini əhatə etməsi rəqəmsal fəzanın istifadəsi səviyyəsindən asılıdır [18]. Rəqəmsal imkanlar müasir dövrdəkino sənayesində, müxtəlif festivalların ,toplantıların keçirilməsində, böyük idman yarışlarının təşkilində, konfransların, beynəlxalq görüşlərin keçirilməsində, dünyəvi problemlərin həllində, ümümdünya məlumatlarının çatdırılmasında böyük rola malikdir. Beləliklə bu texnologiyaların tətbiqi idman, incəsənət, turizm və s. sahələrdəyeni gəlir gətirən sahələrin açılmasına, böyük həcmdə investisiya qoyuluşlarına, dünya miqyasında reklamların təşkilinə o cümlədən,bu işdən külli miqdarda gəlir əldə olunmasına şərait yaratmaqdadır.
14
1.2.”Şəbəkə və ya internet iqtisadiyyatı” nsanlığın gördüyü ən sürətli dəyişmə müddətlərindən birinin tam ortasında yaşamaqdayıq. Daha bir neçə il əvvəlinə qədər informasiya texnologiyalarından xəbərdar olmayan insanlar bu gün sərhədsiz informasiyaın istifadəçiləri halına gəlmişlər. Bu dəyişikliyin təməlində duran gerçək isə texnologiya ilə birlikdə özünü hiss etdirməyə başlayan informasiyadır. 2000-ci illərin informasiya çağı olacağı mövzusu dünyada artıq müzakirəsiz qəbul edilmiş bir gerçəkdir. Ölkələr arası ictimai və ticari əlaqələrin inkişaf edərək qloballaşma ölçüsünə çatdığı bir dövrdə ünsiyyətdə sürət qaçınılmaz bir ehtiyac halını almışdır. nformasiya texnologiyaları və elektron sektorundakı inkişaflar bu ehtiyacı qarşılayacaq həllər tapmışdır. Beynəlxalq informasiya ünsiyyət şəbəkəsi olaraq təyin oluna bilən internet ilə bu gün kompüteri istifadə edərək ehtiyac olan bütün informasiyaya çatmaq,xəbərləşmək, bank əməliyyatları və hətta alver etmək mümkün hala gəlmişdir. 1999-ci ildə Microsoft və ntelin Dow Jones Sənaye indeksinə daxil edilmələri, informasiya texnologiyalarının Amerika iqtisadiyyatındakı ən əhəmiyyətli sektorlardan biri tərəfindən rəsmi olaraq tanınması mənasında, yeni bir dövrün başında olduğumuzu sübut edirdi. XXI əsrə gəlindiyində online sənaye ayrı bir ictimai rütbə olmanın kənarında öz daxili dinamiklərini yaradan qlobal bir anlayış olaraq adından söz etdirməyə başladı. Online sənayenin ən əhəmiyyətli aktyorlarından biri olan internet, istifadəçilərinə inkişaf etmiş ünsiyyət kanalı funksiyalarını təqdim edərək, kommunikasiya texnologiyalarının qarşılıqlı təsiri nəticəsində ortaya çıxmış bir anlayışdır. nternetin çox yönlü və interaktiv olması onu digər media növlərindən ayırmaqdadır. nternet - yazıları, qrafik, şəkillər, səslər və görünüşləri eyni anda təqdim edə bilmə xüsusiyyəti sayəsində televiziya,radio, qəzet və jurnal kimi kütləvi medianın digər bütün funksiyalarını da təmin etmiş olur. Bundan əlavə interaktiv
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|