Microsoft Word Mustafayeva Amalya docx

24 

 

 

 

regionda  13  ölkə  daxilində  öz  nümayəndiliklərini  yerləşdirmişdir.Eyni  zamanda  

onlar  məktəblərə  minlərlə  kompüter    bağışlamışlar.Ümumiyyətlə,  bu  şirkət  həmin 

regionda əsas rəqibi olan Linux  şirkətinə  qarşı  çox amansız  və təcavüzkar ticarət 

taktikalarından istifadə edir.Şirkət həmçinin özünün “Məhdudsuz  mkanlar” proqramı 

çərçivəsində  xidmətlər göstərir. 

Digər təşkilatlar : 

- Birləşmiş Kəndlər Birliyi (United Villages) Wi-Fi  şəbəkədən istifadə etməklə 

Hindistanda internetə çıxışı təmin edir. 

-  nkişaf 

üçün 

nformasiya 

,Dünya 

bankı(The 

Information 

 

for 

Development,World Bank); 

- Rəqəmsal  ttifaq Fondu(Digital alliance Foundation) 

- Niderlandda Beynəlxalq Kommunikasiya və  nkişaf  nstitutu(The International 

Institute for Communication and Development in the Netherlands); 

- Aqrar  Kooperasiya  üçün  Texniki  mərkəz(  The  Technical  Centre  for 

Agruculture and Rural Cooperation ACP-EU-(CTA)); 

- Mobil WWW Web consorsium maraqlar qrupu; 

- Şri Lanka -nın informasiya və texnologiya agentliyi  

-  nkişaf fondları. 

Ə

ksər  mənbələrə  əsasən,inkişaf  etmiş  ölkələr  KT-nin  inkişafı  üçün    yatırdığı 

vəsaitlər  hesabına  informasiya  erasından  inanılmaz  dərəcədə  bəhrələnmək  imkanını 

qazanıblar. nkişaf  etməkdə  olan  ölkələr  isə  sadəcə  onların  açdığı  yolla  getməyə 

çalışırlar.Beləliklə,  daha  çox  inkişaf  etmiş  ölkələr  (əsasən  Kanada,ABŞ,Yaponiya 

,Cənubi  Koreya,Qərbi  Avropa  ölkələrivə  Avstraliya),inkişaf    etməmiş  və  inkişaf 

etməkdə  olan  ölkələr  (əsasən  bəzi  Amerika,Afrika,Cənub  –Şərqi  Asiya  ölkələri) 

arasındakı iqtisadi bərabərsizliyin mövcud olmasının və artmasının əsas səbəbi kimi 

---

25 

 

 

 

məhz  texnologiyaların  qəbul  edilməsi  və  istifadəsində  olan  fərqlər  göstərilir.Bu 

qlobal bölgü bəzən “Şimal” varlı ölkələr və“cənub” daha kasıb olan ölkələr arasında 

Ş

imal-Cənub  bölgüsü  adlanır.Qlobal  informasiya  uçurumunun  qarşısının  alınması 

prosesində bir sıra problemlər vardır.Bu problemlərin aradan qaldırılması bu prosesdə 

ilk  addım  olmalıdır. nkişaf  etməkdə  olan  ölkələrdə  ən  əsas  problemlərin  həlli  

kompüterlərin  alınması  və  istifadəsihesab  olunur.Sonra  digər  şəbəkə  qurğuları  və 

kommunikasiya  texnologiyalarının  istifadəsi  prosesi  nəzərdə  tutulur.Bütün  bu 

texnologiyalara  isə  tez  –tez  xidmət  edən  təcrübəli  mütəxəssislər  tərəfindən  lazımi 

xidmət  göstərilməlidir.Bütün  bunlar  da  müəyyən  həcmdə  ödəniş  tələb 

edir. stifadəçilər  internetdə  gərəkli  məlumatı  tapmaq  üçün  əsaslı  təlim 

keçməlidirlər.Əgər məlumat istifadəçilərin  ana dilində deyilsə,bu halda istifadəçilərə 

ə

lavə  olaraq  həmin  məlumatın  geniş  yayıldığı  dilin  əsasları  tədris  olunmalıdır.Bu 

mənada ingilis dili əsas götürülür.Kompüterlər və internetə çıxış qlobal informasiya 

uçurumunun  bir  hissəsidir.Əslində  daşınan  kommunikasiya  texnologiyaları  (misal 

üçün  mobil  telefonlar  ),rəqəmsal  kameralar  və  digər  sənaye  texnologiyalarından 

istifadə həmçinin bu problemlərə aiddir.Bu tip ölkələrin bir çoxunda korrupsiya hökm 

sürdüyü  üçün  bu  ölkələr  üçün  pul  itkisi,puldan  səmərəsiz  istifadə  çox  xarakterik 

haldır.Buna    görə  də  bu  ölkələrə  pul  yatırımları    çox  riskli  olduğu  üçün  hər  an 

mümkün olmur.Hətta avadanlıq və proqram təminatı  olduğu halda yeniliyin əhaliyə 

çatdırılması da daha bir problemə çevrilir. 

XXI  əsrin  əvvəllərində  inkişaf  etmiş  ölkələrin  uğurla  bəhrələndiyi  internet 

xidmətləri inkişaf etməkdə olan ölkələrdə hələ də  geniş şəkildə əldə oluna bilmir.Bu 

xidmətlər aşağıdakılardan ibarətdir: 

- Evdə  və  ya  iş  yerində  fərdi  kompüter  ,ictimai  kitabxanalarda  və  internet 

kafelərdə  ictimai  terminal  vəwifi  şəbəkəsi  vasitəsi  ilə  geniş  yayılmış  və  əlverişli 

qiymətlərlə internetə çıxış; 

- Kredit  kartları  kimi  effektiv  elektron  ödəmə  vasitələri  və  inamlı  çatdırılma 

xidməti ilə təmin olunmuş Elektron kommersiya; 

---

26 

 

 

 

- Peyk və havadan çəkilmiş detallı foto şəkillərlə təsvir olunmuş və hər bir fərdi 

küçənin ünvanını axtarmaq imkanı verən virtual xəritə; 

- Hətta  əsrlər  əvvəl  yazılmış  qəzet  və  jurnal  məqalələrini  evi  tərk  etmədən 

oxumaq imkanı yaradan Onlayn tədqiqat sistemi; 

- GOOGLE  Product  Search  kimi  məhsulun  ən  əlverişli  qiymətlərini  tapmaq 

imkanı  və  ya  SHOP  LOCAL  kimi  yaxınlıqda  olan  ən  əlverişli  satış  məntəqələrini 

tampaq imkanı yaradan onlayn xidmətlər; 

- Müəyyən haqları (təhsil,üzvlük,əmək,xidmət və s.) vergi və cərimələri ödəmək 

imkanı yaradan dövlət xidmətləri təqdim edən elektron xidmətlər. 

Şə

rq  ölkələrində  terrorizm  faktları,  qeyri–sabit  təhlükəsizlik  şəraiti,iqtisadi 

böhran və işsizlik erasında təbii ki, KT sərmayə yatırımı üçün o qədər də qənaətbəxş 

sahə kimi görünmür.Bu Asiya və Sakit okean  regionu daxilində Əfqanıstanda olan 

müharibə  nəticəsində    bütün  regionda    siyasi  sabitsizlik  və  yüksək  riskdən  doğan 

xarici  kapital  qoyuluşun  azalması  və  ABŞ-a  ekportun  azaldılması  deməkdir,bu  isə 

regionda  yerləşən  bütün  ölkələrin  inkişaf  etməkdə  olan  iqtisadiyyatı    üçün  kifayət 

qədər  böyük maneə yaradır.Burada iqtisadiyyat daha çox daxili bazarın mühafizəsinə 

yönəlmişdir,bu isə öz növbəsində həddindən artıq idarə rejimi deməkdir.1999-cu ildə 

Villiam Melodi qeyd etmişdir ki, Şərqi Asiya ölkələrinin hamısında Anglo –Sakson 

telekommunikasiya  reforması    və  bu  sahəyə  yatırılan  sərmayələr  regionu  yaxın 

gələcəkdə  yeni  informasiya  bölgüsünə  gətirib  çıxaracaqdır.Bu  regionda  “ nternet 

iqtisadiyyatına”  və  simsiz  şəbəkəyə  qoyulan    investisiyaların  telekommunikasiya 

sənayesinin inkişafına və  güclənməsinə  səbəb olması müşahidə olunur.Cənub Şərqi 

Asiya  Millətlər  cəmiyyətifərqli  iqtisadi  və  siyası  rejimlərə  malik  olmalarına 

baxmayaraq  500  milyon  əhalinin  yaşadığı  və  ümumilikdə  700  milyard  dollar 

məbləğinə bərabər olan ÜDM -əmalik olan regiondur.Əgər bura Cənubi Koreya,Çin 

və Yaponiyanı əlavə etsək,region dünya əhalisinin üçdə birini cəmləyən və700 trilyon 

məbləğində ÜDM-yə malik olan ticarət blokuna çevrilər.Düzdür,yaxın gələcəkdə bu 

---