Microsoft Word Near-Miss cr final az text rvs ns 2015 rvs sa ns
Yüklə 363,84 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası"
3
QISA İCMAL Hamiləlik dövründə ciddi kəskin ağırlaşmaları olan qadınlarda oxşar patoloji və gözlənilməyən təsadüfi faktorlar qeydə alınır. Bu qadınların bəziləri arasında ölüm halları baş versə də, həmin qadınların bir qismi ölümdən qurtulmuş olur. Baş verən ağır mamalıq fəsadlarının (hamiləliyin ölümlə nəticələnməyən ciddi ağırlaşmaları və ana ölümü) tədqiqi vasitəsi ilə hamilə qadınlara göstərilən qayğı (və ya onun çatışmazlığı) barəsində müvafiq məlumatlar əldə etmək mümkündür. Bu məlumat kitabçası səhiyyə işçiləri, proqram menecerləri və tibb müəssisələrində və ya səhiyyə sistemi çərçivəsində hamilələrə göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyətinin təmin edilməsi sahəsində qərar qəbul edən şəxslər üçün nəzərdə tutulubdur. Burada hamilələrə göstərilən tibbi xidmət zamanı əsas müdaxilələrin həyata keçirilməsinə nəzarətin təşkilini özündə ehtiva edən ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” təsvir olunur və tibbi xidmətin keyfiyyətinin sistemli qiymətləndirilməsi üzrə müvafiq təkliflər verilir. ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” 3 standart mərhələ üzrə həyata keçirilir: (1) ilkin qiymətləndirmə (ya təkrar qiymətləndirmə); (2) vəziyyətin təhlili və (3) səhiyyənin təkmilləşdirilməsi ilə əlaqədar tədbirlər. İlkin qiymətləndirmə səhiyyə müəssisələrində və ya hər hansı şəhər və ya rayonun səhiyyə qurumu çərçivəsində və həmçinin ölkənin bütöv səhiyyə sistemində tətbiq oluna bilər. Bu yanaşmanın uğurlu tətbiqi tədqiqatın aparılması üçün hamiləliyin ölümlə nəticələnməyən ciddi ağırlaşmalarına daxil edilən halların müəyyənləşdirməsidir. Bütün müvafiq qadınların tədqiqatdan kənarda qalmaması üçün hamiləliyin ölümlə nəticələnməyən ciddi ağırlaşmalarının tədqiqi metodikasını tətbiq edən komanda tərəfindən bütün iştirak edən tibb müəssisələrinin növləri və xüsusiyyətlərini əks etdirən plan hazırlanmalıdır. Tədqiqat üçün lazım olan bütün məlumatlar seçilmiş xəstələrin xəstəlik tarixlərindən və ambulator kartlardan əldə edilir. Hər qadınla bağlı aşağıdakı məlumatlar toplanır; hamiləliklə bağlı ciddi ağırlaşmalar və baş vermiş ağır mamalıq fəsadları, müxtəlif klinik müdaxilələrin (invaziv və qeyri-invaziv, habelə farmakoloji) aparılması və intensiv terapiya və ya reanimasiya şöbəsinə qəbul edilmə. “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi”nə dair yanaşmanın praktikada tətbiqinin nəticələri tibb müəssisəsində mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətini müəyyən etməyə imkan verir. Yanaşmanın tətbiqi ilə aşağıdakı nəticələr əldə edilir: ana ölümü, hamiləlik və doğuşdan sonrakı 42 gün ərzində qadınlar arasında xəstələnmə halları və onların xüsusiyyətləri, xəstələrin yönəldilməsi (qadın məsləhətxanaları, təcili tibbi yardım müəssisələri, poliklinikalar və s.) sisteminin fəaliyyətində güclü və zəif tərəflər, klinik və ya digər müdaxilələrin aparılması. Şəhər və ya rayon səviyyəsində mamalıq xidmətlərinin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün doğuş keçirən və ya hamiləliklə bağlı ağırlaşmaların müalicəsini həyata keçirən bütün müəssisələr qiymətləndirilməyə daxil olmalıdır. İkinci və üçüncü səviyyəli səhiyyə xidmətləri göstərən tibb müəssisələri qiymətləndirmə prosesinə daxil edildikdə, onların qiymətləndirilməsi ilkin səhiyyə xidməti göstərən tibb müəssisələrində olduğu kimi aparılır. Mamalıq xidmətlərinin davamlı təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə məsləhət görülür ki, ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının tədqiqi ilə bağlı metodika
Hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarında tibbi yardımın keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi. ÜST-nin "Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası" 4 yuxarıda təsvir olunmuş üç mərhələ üzrə yerinə yetirilsin. Tibbi xidmətin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsində bu cür standartlaşdırılmış yanaşmanın tətbiqi müxtəlif müəssisələrdən toplanan məlumatların gələcəkdə müqayisəli təhlilinə imkan verir. Həmçinin həmin məlumatların ölkələr arasında müqayisəli təhlillərinin aparılması üçün istifadəsi də mümkündür. ÜST-nin “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası” əsasında aparılmış təhlillərin ümumiləşdirilmiş nəticələri geniş ictimaiyyət üçün açıq olmalıdır. Bu cür məlumatlar hamilə qadınlara göstərilən tibbi qayğının yaxşılaşdırılması məqsədilə geniş ictimai vəkillik fəaliyyətinin aparılmasında vətəndaş cəmiyyəti və peşəkar cəmiyyətlərin səfərbər olunması üçün xüsusilə faydalıdır. Həmçinin keyfiyyətli məlumatların paylaşılması mamalıq və perinatal xidmətlərin yaxşılaşdırılması üçün xarici donorların cəlb edilməsində yardım edə bilər. Bundan əlavə ÜST və digər təşkilatlar həmin məlumatları sistemli təhlillərdə istifadə edərək dünyada mamalıq xidmətlərinə olan ehtiyacları daha düzgün qiymətləndirə bilər.
Minilliyin İnkişaf Məqsədlərindən biri olan ana ölümünün azaldılması prosesi əzəldən ana ölümü yüksək olan əksər ölkələrdə çox ləng gedir və bu qlobal problemin təcili şəkildə həllinə ehtiyac vardır (1). Bu səbəbdən ÜST və digər təşkilatlar doğuş zamanı yaranan ağırlaşmaların effektiv müayinə və müalicəsi məqsədilə bütün doğuşların təcrübəli tibb mütəxəssisi tərəfindən aparılmasını tövsiyə edib (2). Bunun nəticəsində daha çox ölkə doğuşun tibbi müəssisələrində keçirilməsini təşviq edən milli siyasətlərini formalaşdırmışdır. Lakin aşağı və orta gəlirli ölkələrdə maliyyə resurslarının azlığı və peşəkar tibbi mütəxəssislərin çatışmazlığı səbəbindən bu cür siyasətlərin tətbiqi tibb müəssisələrinin həddən artıq yüklənməsinə gətirib çıxara bilər və göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinə ciddi təsir edə bilər. Həmçinin bir çox aşağı və orta gəlirli ölkələrin bütün doğuşların tibb müəssisələrində aparılmasına qısa və orta müddət ərzində nail ola biləcəyi real görünmür və maliyyə resursları baxımından əlçatmazdır. Daha səmərəli və maliyyə tutumu daha az olan yanaşmalardan biri hamilə qadınlara göstərilməsi tələb olunan tibbi xidmətin gecikdirilməməsi ilə bağlı tədbirlərin görülməsi ola bilər (3). Hamiləlik zamanı ciddi ağırlaşmalarla qarşılaşmış qadınlar arasında oxşar patoloji və subyektiv faktorlar mövcuddur. Bu halların bir qismi hamilə qadınların ölümü ilə nəticələnsə də, digər bir qismi ölümdən qurtulmuş olur. Ağır mamalıq fəsadları ilə nəticələnmiş klinik halların, o cümlədən ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və ana ölümlərinin tədqiqi hamilə qadınlara göstərilən tibbi xidmətin mövcud durumunu və ya çatışmazlıqlarını qiymətləndirməyə imkan verir (4-6). Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının standart tərifinin və diaqnostik meyarlarının müəyyən edilməsi məqsədi ilə 2007-ci ildə ÜST tərəfindən ginekoloqlar, mamalar, epidemioloqlar və ictimai səhiyyə mütəxəssislərindən ibarət texniki işçi qrupu yaradılmışdır. Məlumatların toplanılmasında potensial çətinlikləri və toplanmış məlumatla onun keyfiyyəti arasında balansın təmin olunmasını nəzərə alaraq, həmin işçi qrup yalnız ən ağır mamalıq hallarını, əsasən də orqanların çatışmazlığı ilə müşahidə olunan halları nəzərdən keçirmişdir. İşçi qrup tərəfindən ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmalarının tərifi və diaqnostik meyarları sonradan müxtəlif səviyyələrdə sınaqdan keçirilmişdir. Həmin sınaqlarda bu meyarların Yüklə 363,84 Kb. Dostları ilə paylaş:
|