Microsoft Word pp invalid test son doc
Yüklə 265,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müdafiə olunan məşğulluq
- Sosial müəssisələrdə məşğulluq
11
Hamılıqla qəbul olunur ki, açıq və rəqabətli əmək bazarı heç də bütün əlilliyi olan şəxslər üçün əlverişli deyildir. Əlilliyi olan şəxslərin işə düzəldilməsi imkanlarını genişləndirməyə çağırış edən BƏT-in 168 saylı göstərir ki, bütün tədbirlər həmçinin “hökumətlər tərəfindən ixtisaslaşmamış müəssisələrdə işləmək imkanı olmayan əlilliyi olan şəxslər üçün müxtəlif növ ixtisaslaşdırılmış müəssisələrin yaradılmasına dəstək verilməlidir”. BMT-nin əlilliyi olan insanlar üçün bərabər imkanların yaradılması üzrə standart qaydalarda göstərilir ki, bütün hallarda qarşıya məqsəd kimi əlilliyi olan şəxslərin açıq əmək bazarında işlə təmin olunması məqsəd kimi qarşıya qoyulsa da, “ açıq əmək bazarında işləmək imkanı olmayan əlilliyi olan şəxslər üçün məşğulluğun təmin edilməsi üçün müvafiq işə düzəltmə vasitələri təqdim etməklə böyük olmayan təsərrüfat vahidlərinin yaradılması məqsədəuyğundur” BƏT 168-ci Konvensiyasında göstərilir ki, ixtisaslaşmış müəssisələrdə müdafiə olunan məşğulluğun təmin olunması üçün müxtəlif məşğulluq növlər ola bilər. 6
Müdafiə olunan məşğulluqla bağlı geniş anlayışı Avropa Şurası vermişdir. “Müdafiə olunan məşğulluq dəstəklənən və ya dəstəklənməyən adi iş əldə edə və saxlaya bilməyə imkanı olmayan əlilliyi olan hər bir şəxs üçün əlçatan olmalıdır. Müdafiə olunan məşğulluq anlayışı müxtəlif fərqli şəraitləri, o cümlədən əmək mərkəzləri və ixtisaslaşmış emalatxanaları nəzərdə tuta bilər. Müdafiə olunan əmək təyinatı olan müəssisənin qarşısında iki məqsəd olmalıdır: əlilliyi olan şəxslərə faydalı əməklə məşğul olmağa imkan vermək və imkan
6
Məhdud imkanlı insanlar üçün layiqli əmək. Beynəlxalq Əmək Bürosu. Müəllif Artur O`Reyli. Cenevrə 2008
12
daxilində onları adi şəraitdə işləməyə hazırlamaq. Bunun üçün dəstəklənən məşğulluqdan adi məşğulluğa keçmək üçün bütün mümkün üsullardan, məsələn əmək mərkəzlərində olan istehsalat sahələrinin və ya ixtisaslaşmış emalatxanalarda əmək mərkəzlərinin, adi müəssisələrdə ixtisaslaşmış istehsalat sahələrinin və ya əmək mərkəzlərinin yaradılması üsullarından. habelə ixtisaslaşmış emalatxanaların və ya əmək mərkəzlərində işləyənlərin fərdi və ya kollektiv şəkildə adi müəssisələrə ezam olunması üsulundan istifadə olunmalıdır” Bununla belə müxtəlif ölkələrdə müdafiə olunan məşğulluğa müxtəlif anlayışlar verilir. Məsələn İrlandiyada müdafiə olunan məşğulluq üçün əlilliyi olan şəxslərin əməyinin təşkili məqsədi ilə yaradılan xüsusi komitə aşağıdakı anlayışlardan istifadə edirlər: Bu və ya digər formada mükafatlandırmanı nəzərdə tutan, lakin məşğulluq və sosial sığorta haqqında qaydaların təsiri altına düşməyən tapşırıqları yerinə yetirmək üçün təşkil olunan-
Haqqı ödənilən iş olmaqla məşğulluğum müdafiəsinə dair qanunun və sosial siğorta ödəmələri və gəlir vergisi haqqında qaydaların təsiri altına düşən-Məşğulluq; Müdafiə olunan əmək- Əlilliyi olan insanlar tərəfindən onlar üçün xüsusi olaraq yaradılmış emalatxanalarda yerinə yetirilən iş. Belə yerlərdə işləyaənlər sosil sığorta üzrə müavinəti almaqda davam edirlər. Onlar bir qayda olaraq işəgötürəndən də həftəlik mükafat alırlar. Əlilliyi olan insanlar üçün nəzərdə tutulan emalatxanalarda yerinə yetirilən iş muzdlu əmək hesab olunmur və məşğulluğun mudafiəsinə dair qanunun təsiri altına duşmür.
Müdafiə olunan məşğulluq-Xüsusi dövlət fondları tərəfindən maliyyələşən və əlilliyi olan insanların işə düzəlməsinə xidmət edən müəssisələrdə məşğulluq.
13 Bir çox ölkələrdə də buna oxşar müdafiə olunan məşğulluq formaları mövcud olsa da son dövrlərdə əlilliyi olan şəxslərin məşğulluğunun təmin olunmasına yönələn yeni formalar fonunda bu məşğulluq növü bir qədər əhəmiyyətini itirməkdədir. Bu məşğulluq növünun formalaşması və inkişafı könüllü fondların və yardımların hesabına olur.
Dəstək verilən məşğulluq və ya dəstəklənən məşğulluq əsasən ağır formada əlilliyi olan şəxlərin məşğulluğunun təmin olunmasına yönələn və bu qəbildən olan digər məşğulluq növlərinə bir növ, alternativ olan bir məşğulluq növüdür. Müxtəlif ölkələrin təcrübəsinə nəzər saldıqda görmək mümkündür ki, dəstəklənən məşğulluq növlərinə müxtəlif növ məşğulluq aiddir. Buraya fərdi işədüzəltmə, anklavlarda iş, mobil fəhlə briqadalarda iş, kiçik müəssisələrin təşkili və s. Anklav-əsasən adi müəssisələrdə təşkil olunan əlilliyi olan şəxslərin peşə vərdişlərinə yiyələnməsi və əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmaları üçün təlim qruplarıdır. Belə qruplarda bir və ya bir neçə rəhbər ola bilir. Belə qruplar əsasən əhaliyə müxtəlif xidmət növləri təklif edirlər. Lakin, elə ölkələr var ki, əlilliyi olan şəxslərin briqada (qrup) halında deyil, fərdi qaydada işə düzəlmələri üçün proqramlar hazırlayır və həyata keçirirlər. Bu formaya əsasən ABŞ da daha çox üstünlük verilir. Bu növ məşğulluq əsasən intelektual geriliyi və ya psixi problemləri olan şəxslərin cəlb olunmasına daha çox təsadüf edilir.
Sosial iqtisadiyyat adlandırılan müəssisələrin də olduqca çoxsaylı forma və növləri vardır. Bunlar sosial firmalar, sosial kompaniyalar, sosial müəssisələr, ictimai müəssisələr, yerli Yüklə 265,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|