21
– Əşi, niyə ağlıyırsan?
Deyir:
– Arvad ölüb, uşaxlar qalıf yetim, uşaxları saxlıyan yoxdu.
Deyir:
– Mən arvadam da, məni apar, uşaxları saxlıyım.
Öməri götürüb gəlir. Bir müddət uşaxları saxlıyır. Ömərin də
gəlir bu kişidən bir oğlu, bir qızı olur. Uşaxlar üş yaşına catanda
Ömər gedir çarhovuzdan su gətirməyə uşaxları yumağa. Xoşuna
gəlir, girir çimir. Çıxır görür oluf həmən Ömər. Qayıdıf kişinin
yanına getmir, paltarını geyinir, qacır. Gəlir görür Məhəmməd
peyğəmbər söhbət eliyir. İsdiyir üzr isdiyə Məhəmməd peyğəmbər-
dən. Məhəmməd peyğəmbər deyir:
– Lazım dəyil, Ömər, ged otur.
Aradan bir az kecənnən soora görür həmən kişi uşaxlar qu-
cağında gəlir. – “Ya Məhəmməd, arvad qaçıf, uşaxlar qalıf əlimdə”.
Deyir:
– Uşaxları burax, analarını tapajeyih.
Uşaxları buraxır. Uşaxlardan biri gedir Ömərin sağ qıçının
üsdə oturur, biri gedir sol qıçının üsdə oturur. Ömər başını aşağı
tikəndə deyir:
– Ömər, başını aşağı tikmə. Ey allahın heyvanı, durun gedin.
Onların biri olur erkək dovşan, biri dişi dovşan. Biri birini
qova-qova çıxıf gedillər. Dovşan, bax, Ömərin balasıdı, onnan əmələ
gəlmədi.
30-32. CƏRCİZ PEYĞƏMBƏR
Cərcis peyğəmbər Həzrət İsanın dövründə yaşıyıb. Amma bu
qəbrin tapılması 1907-ci ilə təsadüf edir. Türbəni də Aşıqlı kəndin-
nən Hajı Qulu kişi inşa etdirib. Bunun tapılmasında da bir sıra
möcüzə var. Mən yaşdı adamlardan eşitmişəm. Deyir ki, Hacı Qulu
haca ziyarata gedif. Orda Hacın alimləri deyiflər ki, sizdə Cərcis
peyğəmbər var. Onu tapıf ziyarət eləsəniz, elə bil ki hacı ziyarət
eləmisən. Hacı Qulu da deyir ki, nətər tapax? Axı, Azərbaycan bö-
22
yük ərazidi. Orda alimlər deyir ki, o qəbir Bakıynan Yerevan ara-
sındakı orta məsafədə olmalıdı. Bakıynan Yerevan arasındakı orta
məsafə də bu əraziyə düşür.
Hacı Qulu ordan gələnnən soora axtarış aparır. Onda da burda
yaşayış olmuyuf. Düzənnik oluf. Hacılarnan bahəm gəlillər, bura
çatanda görüllər ki, çoxlu ceyran sürüləri yatışıf burda. Bu ceyran-
lar atlıları görəndə hürküşüf qaçıf. Bir təkə ceyran qalır. Bu təkə
ceyran iki əlləri üsdə qalxır, başdıyır yeri eşməyə. Bular fəhmnən
deyillər ki, o ceyran bizə peyğəmbərin qəbrin nişan verir. Gəlillər
ora, bir nişangah daş qoyullar. Soora Hacı Qulu kişi qərara alır ki,
burda bir türbə inşa eləsin. Qəbri düzəltdirir. Təbrizdən Usta Həsən
Təbrizi addı usta gətizdirir. Türbə dörd ilə tikilir. 1907-də başdıyır
1911-ci ildə qutarır. Bunun kərpici Ağcabədidən, Bərdədən kəl
arabasıynan daşınıf gətirilir. Başqa hacılar da buna kömək eliyir.
Türbəni tikif qutarır, minarələrin yerini qoyur ki, bünövrələr bərki-
sin, minarə onun üstündə tikilsin. Hacı Qulunun atası Hacı Qur-
banın qəbri də türbənin içindədi. 1911-ci ildə türbəni tikif qutarıl-
lar. Onnan soora camaat gəlir buranı ziyarət eləməyə. Onnan soora
Usta Həsən dünyasını dəyişir. Minarələrin özülü qoyulur, amma
tikilmir. Camaat həmişə yaylağa gedəndə gəlif buranı ziyarət eliyif
gedərdi. Öz ağırlıqlarını yığarlarmış bura, qayıdanda gəlif götürəl-
lərmiş, heş kim toxunmazmış olara.
Cərcis peyğəmbərin ölümü belə olur. Onu öldürüblər, genə di-
rilib. Axırda onu öldürüblər, tikə-tikə doğruyub yığıblar bir turbanın
içərisinə. Cərcis peyğəmbər Allahdan istixasə eliyir ki, pərvərdigarə,
bu qövm mənə iman gətirmir. Diriltmə məni da. Ağsakqalların de-
diyinə görə, peyğəmbərin salındığı həmin quyu kümbəzin içindədi.
31.
O zamannarı bu yerrərdə ceyran çoxuydu. 41-45-ci illərdə mən
heyvan otarerdim, ceyran gəlif quzuynan qulax-qulağa otduyurdu.
Bizdən hürkmerdi, ayannan atdı gələndə gəlif bizə sığınırdı. Cana-
varı görəndə sürü bizə pənah gətirerdi. Ceyranı tutmax üçün güllə
atmermışlar. Qaçan atdarı sallermışlar, ceyranı təhliyən kimi yatermış.
23
Gənə heylə Füzulinin Qərbənd bəylərinnən dörd-beş atdı
gəler ki, ceyran ovluya, apara. Bular burda at sallıyanda ceyran
yater. Bu kişi gəler ki, ceyranı tuta. Gələndə görör ki, bu ceyran
yaşıl rəngdədi. Deyir, pissimillah, pissimillah. Yoldaşdarı bunun
dalınca gəler. Kişi gözün silif bir də baxanda görör indi qırmızı
rəngdədi. Bax peyğəmbərin qəbrinin tapılma tarixi belə oluf. Onnan
soora həmin yerə nişana qoyullar. Ceyrana dəymillər. Qayıdıf gedel-
lər, ordan adam götürüf gəlellər. Gəlif nişananı qazanda peyğəm-
bərin üstündə bu boyda daş var, o daşı tapırlar. Bura da Hacı Qur-
banın düşərgəsi idi. Hacı Qurban qabaxca bir balaca kümbəz tikdirir.
Hacı Qurban 130 yaş yaşıyır. Ölənə yaxın deyir ki, oğul, saa bir
vəsiyyətim var, bu peyğəmbərin üstündə böyük bir kümbəz tikdir.
Ağdamdan o tərəfdə Tuğ deyillər. Oraya çıxanda peyğəmbərin qüb-
bəsin qızıldan qoymuşlar, o bərq vuranda ordan görörmüşlər. Həmən
qızılı rusdar götürdü apardı. Kümbəzin kərpici Ağcabədidən, Örən-
qaladan kəl arabasıynan, dəvəynən daşınıf gətirilif. Hər kəl araba-
sına görə dörd qoyun verirmişdər. Mənim dədəmin anası Hajı Qu-
lunun kiçik bajısıdı. O deyirdi ki, peyğəmbərin kümbəzi dörd yaz
tikilif. Martdan başdıyırdı mayın axırınatan iş gederdi. Bünöyrə,
deyir, bir ilə qazıldı. Ümumiyyətnən dörd ilə tikildi. Özü də ona
sement getmiyif, yumurttoynan tikilif. İçinin yaxşı bəzəkləri vardı,
hamısını rusdar dağıdıf.
32.
Peyğəmbəri Hajı Qulunun atası tapıf. Gedif Məkkəyə ziyarətə.
Orda buna deyiflər ki, Beyləqan xarabalığının gün çıxan tərəfində
üç təpə var. Orda bir qərib peyğəmbər rəhmətə gedif. Siz orda bir
şərait yarada bilsəniz buraya gəldiyinizdən üstündü.
Gejə çobannar qoyunu yaylıma verif otaranda görüllər orda
məşəl yaner. Oraya işarə qoyuf gəlif Hajı Qurbana deyiflər. Hajı
Qurban gedif görüf orda quyu nişanəsi kimi yer var. Məkkədə də
deyiflər ki, onu axırıncı dəfə quyuya atıflar. Həzrəti Cərcis pey-
ğəmbər tək allahlığı yaymaqdan ötrü bu əraziyə gəlifmiş. O hara
gedirdisə, onun başının üstüynən göy quş uçurmuş. O ərazidə quş
Dostları ilə paylaş: |