24
yoxa çıxıf. Təkallahlığın əksinə gedən adamlar düşüf bunun dalına
ki, bunu öldürəllər. O da gəlif orda yoxa çıxıf. Hajı Qurban həmin
quyunun üstündə balaca bir kümbəz yapır. Özü rəhmətə gedəndə
oğlu Hajı Qulu həmin kümbəzin böyründə atasını dəfn eliyir.
Soora Hajı Qulu kişi gedif Məkkəyə. Ona da həmin sözü
deyiflər. O da deyif, atam orda kümbəz yapıf. Deyiflər, orda yaxşı
şərait yarat. Hajı Qulu kişi həddinnən artıx varranıf. Gəncədə buna
stol veriflər. Gedif İrannan seyid Mir Həsən addı usta gətirif. Bina-
nın bünövrəsin qoyuf başdıyıf tikməyə. Bina içəridən səkgizguşəli
ulduzdu, çöldən dördguşəli. Yonü qibləyədi. Binanı elə tikiflər ki,
içəri zülmət qaranlıq idi. Onun tavanı kaşə bəzək oluf, füsünkar
gejə qarannığını xatırladırdı. Binanın çöl tərəfin kərpicin Ağcabədi-
dən, içəri tərəfinin kərpicini isə Örənqaladan atnan, arabaynan
daşıtdırıf. Özünün arzusu oluf ki, onun qabax tərəfində iki dənə mi-
narə olmalıdı. Hajı Qulu dünyasını dəyişdiyinnən minarələri tikdirə
bilmir. Binanın qabağında sağ və sol tərəflərdə minarəyə qalxmaq
üçün iki pilləkən var. Sağ tərəfdəki pilləkənin ayağını özünə götü-
rüf, sol tərəfdəki pilləkənin ayağını isə kümbəzin ustasına verif.
Deyif, usta, alacağın hakdan əlavə, burda ölsən bu pilləkənin ayağı
sənindi. Usta da tavanın bəzəyini vuruf gedif İrana. Orda onnan
başqa altı dənə otaq tikdirif gəlif-gedən qalsın. Camaat dağa köçən-
də nə ağırrığı vardısa, gətirif ora qoyurdu. Orda bir zincir var. Nə-
nəmin dediyinə görə, o zincir içərini işıqlandırmaq üçündü. Otuzluq
lampanı asırdılar onnan, otağın içini işıqlandırırdı. Binanın üstünə
güzgü qoyulmuşdu. Günorta Ağdərədən baxanda güzgü burda bərq
vururdu.
33. PEYĞƏMBƏR VƏ ÇOBAN
Peyğəmbər dərə yuxarı gedirmiş. Görür ki, bir çoban dərənin
içində alaçıx tikir. Deyir ki, ay bala, niyə dikin üstündə tikmirsən?
Birdən sel gələr aparar. Deyir ki, buluda baxmışam. Bulud qısırdı,
yağış yoxdu.
25
Peyğəmbər keçir oyza, əlini qaldırır göyə, deyir ki, ya xuda-
bəndi aləm, mən peyğəmbər ola-ola mana elə bir ağıl, elə bir savad
verməmisən biləm ki, bulud qısırdı, ya nədi. Çoban bilir ki, bulud
qısırdı.
Peyğəmbər qayıdanda görür ki, yağış yağıb, sel çobanın nəyi
var hamısını süpürüf aparıf. Deyir:
– Sənə demədim ki, bala, dikin üstündə tikginən bunu? Deyir-
sən ki, bulud qısırdı.
Deyir:
– Vallah, bulud qısır olmağına qısır idi, amma deyəsən burda
“mən ölüm” sözü olufdu.
34. PEYĞƏMBƏRİN YALANI
Bir bulax varmış, peyğəmbər bulağın başında oturufmuş. Ba-
şında da yaxşı əmmaməsi. Qırx lotulardan biri gəlir bunun yanına.
Deyir nətər eliyim peyğəmbər yatanda bunun əmmaməsini oğur-
ruyum. Deyir ki, ya peyğəmbər, sənə bir söz deyəjəm axı. Deyir:
– Nədi?
Deyir:
– Adam oğurruğu eliyəndə neçə günnən soora onun qarğışı
tutur.
Deyir ki, qırx günnən soora. Deyir, hə. Peyğəmbər yuxuya
keçənnən soora bu, əmmaməni vurur qoltuğuna, arx varmış, arxı
hoppananda beli qırılır. Deyir:
– Ya peyğəmbər, bəs sən deyirdin qırx günnən soora. Heç
yarım saat çəkmədi.
Deyir:
– Ay bala, o mənim qarğışım döyül ey. Mənim qarğışım hələ
irəlidədi. El dağa gedəndə bir qoja qarının bir öküzü vardı, öküzünü
yüklüyüf camaatnan gedirdi. O qarının öküzünü oğurradın, qarının
yükü qaldı yerdə. Qarı şələsini aldı dalına, yavaş-yavaş camaatnan
gedə-gedə “oy belim qırıldı, belin qırılsın öküz aparan” eliyif otu-
rurdu. İndi həmən qarının qarğışıdı sənin belini qıran.
26
35-36. PEYĞƏMBƏRİN QOYUNA QARĞIŞI
Çoban aparıf qoyunu otarırmış, gətirirmiş. Peyğəmbər qoyun-
nan soruşurmuş, qoyun deyirmiş çoban bizi bugün aj saxladı. Bir
belə, beş belə. Bir gün peyğəmbər çobanın paltarını geyinir, qoyuna
özü gedir. Gedir axşamatan otarır, axşam gətirir salır yerinə. Palta-
rın dəyişif gəlir. Deyif:
– Bu gün nətərdi?
Deyif:
– Əşi, bu gün lap qırıldıx ajınnan.
Deyir:
– Səni görüm qarnın doymasın, dalınca gedən də yorulmasın.
Burdan dağa köç yoluynan hardasa dörd yüz kilometrə yaxın
yoldu. Onu piyada qoyunun dalınca gedirdik, bir yorğunluq hiss
etmirdik.
36.
Peyğəmbərin bir çobanı oluf. Hər axşam qoyun peyğəmbərə
şikayət eleer ki, mənim qarnımı doydurmor bu çoban. Peyğəmbər
çobana təpiner, çoban ajıx eliyif geder. Peyğəmbər qoyunu özü
aparıf otarır. Qoyun peyğəmbərə çox əziyyət verer. Deyir:
– Allah gözünü doydurmasın, dalına düşən çoban da yorul-
masın.
Peyğəmbər o çobanı bir zulumnan qaytarır gətirer, amma çoban
haqqından narazılıx eleer. Deyir:
– Çoban, qoyun bu il nə qədər ala quzu doğsa, hamısın saa
verəjəm.
Deyir:
– Ə, mən otuz ildi qoyuna gederəm, ala quzu olmor. Ala quzu
hardan olajax, mənə verəjək. Məni allatdı.
Qoyunu otardığı yerdə görör bir atdı gəler.
– Ə, peyğəmbərin çobanı, niyə bekafsan?
Deyir:
27
– Vallah, peyğəmbər mana elə bir buyrux buyuruf ki, qalmı-
şam mat.
Deyir:
– Nədi?
Deyir:
– Deyir ki, qoyun nə qədər ala bala doğsa, hamısın saa verəjəm.
Atdı gülür. Deyir:
– Olar.
Deyir:
– Neçə ildi qoyuna gederəm, heş bir dəfə də ala quzu doğdu-
ğun görməmişəm.
Deyir:
– Hansısa dağda çoxlu saxsağan yumurtası var. Onnan bir
vedrə yığ gətir, əz, qat duza, ver qoyuna, yesin.
Geder gətirer, əzer qater duza, verer qoyuna. Min dənə qoyu-
nu varsa, hamısı ala doğur. Doğan kimi peyğəmbər deyir:
– Çoban, mən yalan sata bilmərəm. Götür quzunu, aralan burdan.
Deyir:
– Ay peyğəmbər, sana qurban olum, bu mayasız quzunu hara-
ya aparım?
Deyir:
– Yox ey, dilimdən çıxıf, götür quzunu.
Bu yazıx geder bir yiyəsizdik yerdə küz tiker. İki bölük dol-
durur buraya. Açer, gündə bir dəfə quzu mələşer ayna-bana. Otu-
xor, başdıyır otdamağa. Bir də bir ala küçük verer buna.
Yaz gəler bu ala quzular böyüyür olor erkək, ana qoyun.
Dağlarda yeyif kökəlif. Peyğəmbər deyir: “Mən belə bir nainsaf-
çılıx elədim. Gedim görüm çobanın vəziyyəti nətərdi”. Geder görör
dağın döşündə bir sürü ala qoyun yatışıf. Çoban da qoyunnarın
yanında yatıf. İt peyğəmbərə hürəndə quzu ürküşür. Çoban qalxır,
görör ağası peyğəmbər gəlif. Deyir:
– Çoban, vəziyyət nətərdi?
Deyir:
– Yaxşıdı.
Dostları ilə paylaş: |