13
Məsələ 48: Nəcis olan qarışıq su, kür və ya axar suya, artıq ona qarışıq
su deyilməyəcək şəkildə qarışarsa, pak olar.
Məsələ 49: Saf suya sonradan nə isə qatılması məlum olmasa, həmin su saf
hökmündədir. Belə ki, bu su, nəcis əşyanı paklayar və onunla dəstəmaz almaq
və ya qüsl etmək düzgündür. Amma qarışıq suyun sonradan saf su olub-
olmadığı məlum olmasa, həmin su qarışıq hökmündədir. Belə ki, bu su, nəcis
əşyanı pak etməz və onunla dəstəmaz almaq və ya qüsl etmək də batildir.
Məsələ 50: Saf və ya qarışıq olması bilinməyən və öncədən də saf və ya
qarışıq olması məlum olmayan su, nəcisi pak etməz və onunla dəstəmaz al-
maq və ya qüsl etmək batildir. Əgər bu su kürdən az olarsa ona nəcis toxun-
duqda, nəcis olar və əgər kür miqdarında və ya ondan çox olarsa, vacib eh-
tiyata əsasən, yenə də nəcis hökmündədir.
Məsələ 51: Qan və sidik kimi nəcisin toxunması ilə suyun qoxusu, rəngi
və ya dadı dəyişərsə, həmin su kür və ya axar su olsa belə nəcis olar. Hətta
suyun qoxusu, rəngi və ya dadı onun kənarındakı nəcis bir şeylə dəyişərsə,
misal üçün; suyun yaxınlığındakı nəcis bir şey onun iyini götürübsə, vacib
ehtiyata əsasən, həmin su nəcis olar.
Məsələ 52: Qan və sidik kimi nəcisin tökülməsi ilə qoxusu, rəngi və ya
dadı dəyişən su, kür və ya axar suya birləşərsə, yaxud onun üzərinə yağış ya-
ğarsa, yaxud külək yağışı onun üzərinə çiləyərsə və yaxud yağış suyu yağış
halında novalçadan onun üzərinə tökülərsə, bütün bu hallarda onun dəyişik-
liyi aradan qalxarsa, həmin su pak olar. Amma daha güclü rəyə görə, yağış
yaxud kür ya da axar suyun həmin su ilə qarışması lazımdır.
Məsələ 53: Nəcis bir əşyanı kür və ya axar suda yuyarlarsa, yuyulduq-
dan sonra ondan tökülən su pakdır.
Məsələ 54: Pak olan suyun sonra nəcis olub-olmadığı bilinməzsə, pakdır.
Nəcis olan bir suyun da sonradan pak olub-olmadığı bilinməzsə, nəcisdir.
Məsələ 55: İtin, donuzun və kitab əhli olmayan kafirin artığı nəcisdir,
onu yemək haramdır. Kitab əhli olan kafirin də artığı ehtiyata əsasən nəcisdir
və onu yemək haramdır. Əti haram olan heyvanların artığı pakdır, amma
pişikdən başqa digər əti yeyilməyən heyvanların artığını yemək məkruhdur.
Ayaqyoluna (Təxəlliyə) getməyin hökmləri
Məsələ 56: İstər ayaqyolunda, istər də digər
vaxtlarda insana vacibdir ki,
öz övrətini (cinsiyyət üzvünü) yetkinlik yaşına çatmış şəxslərdən, ana və
bacı kimi məhrəmlərdən, dəlidən, yaxşını pisdən seçən uşaqdan gizlətsin.
Lakin ər və arvada öz övrətlərini bir-birindən gizlətmələri vacib deyildir.
Məsələ 57: Övrəti xüsusi bir əşya ilə örtmək lazım deyildir, məsələn,
onu öz əli ilə örtərsə kifayət edər.
14
Məsələ 58: Vacib ehtiyata əsasən, ayaqyolunda bədənin ön tərəfini, yəni
qarın və sinəni üzü qibləyə tutmaq və ya arxası qibləyə oturmaq olmaz.
Məsələ 59: Ayaqyolunda bədəninin ön tərəfi və ya arxa tərəfi qibləyə
olan şəxs, yalnız övrətini qiblədən döndərərsə, kifayət etməz. Əgər bədəninin
ön və arxa tərəfi doğru olmasa, müstəhəb ehtiyat odur ki, övrətini üzü və
arxası qibləyə çevirməsin.
Məsələ 60: Müstəhəb ehtiyata görə, sidik və ya qaitin çıxacağını yuyar-
kən bədənin ön tərəfi – hökmləri sonradan deyiləcək – istibra zamanı üzü və
ya arxası qibləyə tərəf olmasın.
Məsələ 61: Əgər naməhrəmin onu görməməsi üçün üzü və ya arxası qib-
ləyə oturmağa məcburdursa, vacib ehtiyata əsasən, arxası qibləyə tərəf otur-
malıdır. Əgər bu mümkün deyilsə, önü qibləyə tuşlanacaq şəkildə oturmalı-
dır. Yenə başqa səbəbdən, ön və ya arxası qibləyə tərəf oturmaq məcburiyyə-
tində qalarsa, hökm eynidir.
Məsələ 62: Müstəhəb ehtiyata əsasən, uşağı ayaqyolunda üzü və ya ar-
xası qibləyə tərəf oturtmasınlar. Amma uşaq özü oturarsa, qarşısını almaq
vacib deyildir.
Məsələ 63: Dörd yerdə təxəlli haramdır:
1. Sahibi icazə verməyən dalanlarda. Eyni zamanda piyadalara zərər verə
biləcək təqdirdə, ümumi yol və küçələrdə.
2. Ayaqyoluna getməyə icazə verməyən şəxsin mülkündə.
3. Bəzi mədrəsələr kimi, xüsusi bir qrup üçün vəqf olunmuş yerlərdə.
4. Mömin şəxsin məzarı üzərində. Bu işi görmək ona hörmətsizlik sayıl-
sa da, sayılmasa da haramdır. Din və məzhəb müqəddəslərinin məzarı da ey-
ni hökmü daşıyır.
Məsələ 64: Üç halda qaitin çıxacağını yalnız su ilə pak etmək olar:
1. Qaitlə birgə qan kimi ayrı bir nəcis ifraz olarsa.
2. Qaitin çıxacağına kənardan nəcis bir şey toxunarsa. Qadınlarda qaitin
çıxacağına sidik dəyərsə, bu hal, istisnadır.
3. Qaitin çıxacağının kənarı normadan artıq bulaşarsa.
Bu üç haldan başqa bütün hallarda, qaitin çıxacağını həm su ilə yumaq,
həm də – az sonra deyiləcəyi kimi – parça, daş və buna bənzər əşyalarla tə-
mizləmək olar. Lakin su ilə yumaq daha yaxşıdır.
Məsələ 65: Sidiyin çıxacağı yalnız su ilə paklanır. Kür və axar su ilə,
sidiyi çıxardıqdan sonra bir dəfə yumaq kifayətdir. Amma az su ilə iki dəfə
yumaq müstəhəb ehtiyatdır, üç dəfə yumaq isə daha yaxşıdır.
Məsələ 66: Qaitin çıxacağı su ilə yuyularkən orada qait qalmamalıdır.
Amma onun rəngi və qoxusunun qalmasının eybi yoxdur. Birinci dəfə yuyul-
duqda, orada qaitdən azacıq belə qalmasa, ikinci dəfə yumağa ehtiyac yoxdur.
Məsələ 67: Qaitin çıxacağını daş, kəsək və ya parça ilə bir dəfə silməklə
tamamilə təmizlənərsə, kifayətdir. Amma üç dəfə silmək – üç ayrı parça ilə
olsa belə – daha yaxşıdır. Lakin üç dəfə silməklə təmizlənməzsə, əlavə daş-