Qeyd: 3 saat ərzində nəqliyyat vasitəsinin saxlanılması səbəbini yerində aradan qaldırmaq mümkün olduqda,
nəqliyyat vasitəsi onu yol hərəkətində iştirakdan kənarlaşdırmış Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı əməkdaşının yanında saxlanılır. Belə səbəb aradan qaldırıldığı barədə lazımi sənədlər təqdim
edildikdən və ya mübahisəli hallar araşdırıldıqdan və ya pozuntuya görə inzibati tənbeh verildikdən dərhal sonra
saxlanılmış nəqliyyat vasitəsi sahibinə qaytarılır.
3 saat ərzində nəqliyyat vasitəsinin saxlanılması səbəbini yerində aradan qaldırmaq mümkün olmadıqda, nəqliyyat
vasitəsi Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mühafizə olunan duracağına gətirilir.
Nəqliyyat vasitəsinin saxlanılması səbəbi aradan qaldırıldığı barədə lazımi sənədlər təqdim edildikdən və ya
pozuntuya görə inzibati tənbeh verildikdən, nəqliyyat vasitəsinin duracağa gətirilməsi və onun orada saxlanılması
üçün haqq ödənildikdən dərhal sonra, saxlanılmış nəqliyyat vasitəsi sahibinə qaytarılır. Belə nəqliyyat vasitələrinin
duracaqdan buraxılması üçün xüsusi icazə tələb olunmur.
Nəqliyyat vasitəsi qanunsuz saxlanılmışdırsa və ya lazımi qaydada saxlanılmaması nəticəsində maddi zərər
vurulmuşdursa, onun sahibi Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada məhkəməyə
müraciət edə bilər.
10) Bu Qanunun 52-ci maddəsinin dördüncü və altıncı hissələrində nəzərdə tutulmuş hallarda nəqliyyat vasitəsini
müəyyən edilmiş qaydada müvəqqəti olaraq saxlanılması üçün Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının mühafizə olunan duracağına göndərir;
Qeyd: Nəqliyyat vasitəsinin sahibi inzibati pozuntuya görə müəyyən edilmiş cəriməni verdikdən və Azərbaycan
Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mühafizə olunan duracağına nəqliyyat vasitəsinin gətirilməsi və
onun orada saxlanılması üçün Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş məbləğdə haqq
ödədikdən dərhal sonra, saxlanılmış nəqliyyat vasitəsi ona qaytarılır.
Nəqliyyat vasitəsi qanunsuz saxlanılmışdırsa və ya lazımi qaydada saxlanılmaması nəticəsində ona maddi zərər
vurulmuşdursa, nəqliyyat vasitəsinin sahibi Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş
qaydada məhkəməyə müraciət edə bilər.
11) Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin və digər birləşmələrin nəqliyyat vasitəsini idarə edən hərbi
qulluqçu yol hərəkəti qaydalarını pozduğu haqda, ümumi qaydada inzibati protokol tərtib edir (bu maddənin 9-cu
bəndində nəzərdə tutulmuş hallar varsa, hərbi hissənin nəqliyyat vasitəsini idarə edən hərbi qulluqçu haqqında
Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanına dərhal məlumat verir);
Qeyd: Bu protokol müəyyən edilmiş qaydada Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən qaydanı pozan şəxsin xidmət etdiyi Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
göndərilir. Onlar belə fakt üzrə qərar qəbul edib bu barədə Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına məlumat verirlər.
12) diplomatik immunitetə malik olan əcnəbilər yol hərəkəti qaydalarını pozarlarsa, onların şəxsiyyətini təsdiq edən
sənədləri yoxlayır və bu Qanunun tələblərinə uyğun olaraq, həmin əcnəbiləri inzibati məsuliyyətə cəlb edir.
Qeyd: Əgər diplomatik immunitetə malik olan əcnəbi törədilmiş inzibati pozuntuya görə cərimə ödəməkdən imtina
edərsə, bu barədə inzibati protokol tərtib olunur. Həmin protokol müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının diplomatik xətti ilə, qaydanı pozmuş şəxsin işlədiyi
diplomatik nümayəndəliyə göndərilir və törədilmiş pozuntuya görə cərimənin ödənilməsi ona bir daha təklif olunur.
Səkkizinci fəsil.
Yekun müddəalar
Maddə 86. Beynəlxalq aktların hüquqi qüvvəsi
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə müəyyənləşdirilmiş qaydalar Azərbaycan
Respublikasının yol hərəkəti qanunvericiliyində nəzərdə tutulanlardan fərqli olduqda, beynəlxalq müqavilələr tətbiq
edilir.
Maddə 87. Qanunun qüvvəyə minməsi
I. Bu Qanun dərc olunduğu gündən qüvvəyə minir. Qüvvəyə mindiyi gündən altı ay müddətində yol hərəkəti
qaydalarını tənzimləyən bütün digər normativ-hüquqi aktlar bu Qanuna uyğunlaşdırılmalıdır.
II. Bu Qanun qüvvəyə mindiyi gündən sükanı sağ tərəfdə olan nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasına
gətirilməsi və dövlət qeydiyyatından keçirilməsi qadağandır.
Heydər Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 3 iyul 1998-ci il
"Yol hərəkəti haqqında"
Azərbaycan Respublikasının Qanuna
1 saylı Əlavə
Nəqliyyat vasitələrinin istismarının qadağan edilməsinə səbəb olan nasazlıqların
SİYAHISI
I. Tormoz sistemləri
1) Yolda sınaqlar zamanı iş tormoz sistemi aşağıdakı tormozlama səmərəlilik normalarını təmin etmədikdə:
Nəqliyyat vasitələrinin növləri
Tormoz
yolu (m)
ən çoxu
Müəyyən edilmiş
yavaşıma (m/s) ən azı
Tək nəqliyyat vasitələri: minik avtomobilləri və onların yükdaşıma
üçün modifikasiyaları
12,2 (14,5)
6,8 (6,1)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tonadək olan (5 ton da daxil
olmaqla) avtobuslar
13,6 (18,7)
6,8 (5,5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tondan çox olan avtobuslar
16,8 (19,9)
5,7 (5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tonadək olan (3,5 ton da daxil
olmaqla) yük avtomobilləri
15,1 (19)
5,7 (5,4)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tondan 12 tonadək olan (12 ton
da daxil olmaqla) yük avtomobilləri
17,3 (18,4)
5,7 (5,7)
İcazə verilən maksimum kütləsi 12 tondan çox olan yük
avtomobilləri
16 (17,7)
6,2 (6,1)
İkitəkərli motosikletlər və mopedlər
7,5 (7,5)
5,5 (5,5)
Yanqoşqulu motosikletlər
8,2 (8,2)
5 (5)
Minik avtomobillərinin və onların yükdaşıma üçün
modifikasiyaları-nın yedəyə aldığı avtomobil qatarları
13,5 (14,5)
5,9 (6,1)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tonadək olan (5 ton da daxil
olmaqla) avtobusların yedəyə aldığı avtoqatarları
15,2 (18,7)
5,7 (5,5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 5 tondan çox olan avtobusların
yedəyə aldığı avtoqatarları
18,4 (19,9)
5,5 (5)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tonadək olan (3,5 ton da daxil
olmaqla) yük avtomobillərinin yedəyə aldığı avtoqatarları
17,7 (22,7)
4,6 (4,7)
İcazə verilən maksimum kütləsi 3,5 tondan 12 tonadək olan (12 ton
da daxil olmaqla) yük avtomobillərinin yedəyə aldığı avtoqatarları
18,8 (22,1)
5,5 (4,9)
İcazə verilən maksimum kütləsi 12 tondan çox olan yük
avtomobillərinin yedəyə aldığı avtoqatarları
18,4 (21,9)
5,5 (5)
Qeyd: 1) İş tormoz sisteminin sınağı sement və ya asfalt-beton örtüklü hamar yolun quru üfiqi sahəsində və
tormozlanmanın başlanğıc sürəti avtomobillər, avtobuslar və avtoqatarları üçün isə saatda 40 kilometr, motosiklet və
mopedlər üçün isə saatda 30 kilometr olan halda aparılır; nəqliyyat vasitələrini təchiz edilmiş vəziyyətdə, sürücünün
iştirakı ilə, idarəetmə orqanına iş tormoz sisteminin birdəfəlik təsiri yolu ilə sınayırlar; 2) Nəqliyyat vasitələrinin iş
tormoz sisteminin səmərəliliyi dövlət standartlarına uyğun olaraq başqa göstəricilərə görə də qiymətləndirilə bilər.
2) Hidravlik tormoz ötürücüsünün hermetikliyi pozulduqda.
3) Pnevmatik və pnevmohidravlik tormoz ötürücülərində hermetikliyin pozulması mühərrik işləməyərkən tormoz
sistemini idarəetmə orqanları tam qoşulmuş halda olduqda -- 15 dəqiqə ərzində havanın təzyiqinin 0,05 MPa (0,5
kq--q/sm
2
) aşağı düşməsinə səbəb olursa.
4) Pnevmatik və ya pnevmohidravlik tormoz ötürücülərinin manometri işləmədikdə.
5) Duracaq tormoz sistemi aşağıdakı nəqliyyat vasitələrinin tərpənməz vəziyyətini təmin etmədikdə:
tam yüklü nəqliyyat vasitələrinin -- 16 dərəcədən az olmayan enişdə;
təchiz olunmuş vəziyyətdə minik avtomobillərinin və avtobusların -- 23 dərəcədən az olmayan enişdə;
təchiz olunmuş vəziyyətdə yük avtomobillərinin və avtomobil qatarlarının -- 31 dərəcədən az olmayan enişdə
istismarı qadağan edilir.
II. Sükan idarə mexanizmi
1) Sükan idarə mexanizmində lüftün cəmi aşağıdakı son hədd qiymətlərindən çox olduqda:
Nəqliyyat vasitəsinin növü
Cəmi lüftün son hədd qiymətləri,
(dərəcə ilə), ən çoxu
Minik avtomobilləri və onların bazasında yaradılmış yük
avtomobilləri və avtobuslar
10
Avtobuslar
20
Yük daşıyan avtomobillər
25
2) Detal və qovşaqların konstruksiyada nəzərdə tutulmayan yerdəyişməsinə yol verildikdə; yivli birləşmələr
müəyyənləşdirilmiş üsulla burulub bağlanmadıqda və ya bərkidilmədikdə.
3) Konstruksiyada nəzərdə tutulmuş sükan idarə gücləndiricisi və ya sükan dempferi (motosikletlər üçün) nasaz
olduqda və ya ümumiyyətlə olmadıqda istismarı qadağan edilir.
III. Xarici işıq cihazları
1) Xarici işıq cihazlarının miqdarı, tipi, rəngi, yerləşməsi və iş rejimi nəqliyyat vasitəsi konstruksiyasının tələblərinə
uyğun olmadıqda.
Qeyd: İstehsaldan çıxarılmış nəqliyyat vasitələrində başqa marka və modeldən olan nəqliyyat vasitələrinin xarici
işıq cihazlarının qurulmasına yol verilir.
2) Faraların nizamlanması dövlət standartlarının tələblərinə uyğun olmadıqda.
3) Xarici işıq cihazları və işıqqaytarıcılar müəyyənləşdirilmiş rejimdə işləmədikdə və ya çirklənmiş olduqda.
4) İşıq cihazlarında işıqyayıcılar olmadıqda və ya həmin işıq cihazının tipinə uyğun olmayan yayıcılardan istifadə
edildikdə.
5) Sayrışan işıqlar standartın tələblərinə uyğun qurulmadıqda.
6) Geriyə hərəkət fənərləri və dövlət qeydiyyat nişanının, işıqqaytarıcı qeydiyyat, fərqləndirici və tanınma
nişanlarının işıqlandırılması istisna edilməklə, nəqliyyat vasitəsinin qabağında qırmızı rəngli, arxasında isə ağ rəngli
işıq cihazları və ya işıqqaytarıcılar qurulduqda nasazlıq aradan qaldırılır.
IV. Qabaq şüşənin şüşə silgəcləri və şüşəyuyanları
1) Şüşə silgəcləri müəyyən edilmiş rejimdə işləmədikdə.
2) Nəqliyyat vasitəsinin konstruksiyasında nəzərdə tutulmuş şüşəyuyanlar işləmədikdə nasazlıq aradan qaldırılır.
V. Təkərlər və şinlər
1) Minik avtomobilləri şinlərinin protektorundakı naxışların qalmış hündürlüyü 1,6 mm-dən, yük avtomobillərində -
- 1 mm-dən, avtobuslarda -- 2 mm-dən, motosiklet və mopedlərdə -- 0,8 mm-dən az olduqda.
Qeyd: Qoşqular üçün şinlərin protektorundakı naxışların qalmış hündürlüyü normaları yedəkçi nəqliyyat
vasitələrinin şinləri üçün olan normalarda müəyyən edilir.
2) Şinlərdə kordun çılpaqlaşması, habelə karkasın təbəqələrə ayrılması, protektorun və şinin yan rejiminin qopması
kimi yerli zədələr (yarıq, kəsik, qırıq) olduqda.
3) Bərkitmə boltu olmadıqda və ya təkərlərin diskində və çənbərlərində çatlar olduqda.
4) Şinlər ölçüsünə və ya yükgötürmə qabiliyyətinə görə nəqliyyat vasitəsinin modelinə uyğun gəlmədikdə.
5) Avtobusun, minik avtomobilinin və ya onun qoşqusunun bir oxuna radial şinlə birlikdə diaqonal şin və ya
protektoru müxtəlif naxışlı şinlər geydirildikdə.
Yük daşıyan avtomobilinin və ya onun qoşqusunun bir oxuna radial şinlə birlikdə diaqonal şin və ya protektoru
müxtəlif naxışlı şinlər geydirildikdə nasazlıq aradan qaldırılır.
VI. Mühərrik
1) İşlənmiş qazlarda zərərli maddələrin miqdarı və onların tüstülənməsi dövlət standartlarında müəyyən edilmiş
kəmiyyətlərdən çox olduqda.
2) Yanacaq sisteminin hermetikliyi pozulduqda.
3) İşlənmiş qazları xaricetmə sistemi saz olmadıqda nasazlıq aradan qaldırılır.
VII. Konstruksiyanın digər ünsürləri
1) Nəqliyyat vasitəsinin konstruksiyasında nəzərdə tutulmuş arxanı göstərən güzgü, şüşə olmadıqda.
2) Səs siqnalı işləmədikdə.
3) Sürücünün görünüş dairəsini məhdudlaşdıran, şüşənin şəffaflığını korlayan, yol hərəkəti iştirakçılarını zədələmək,
təhlükəsi yaradan əlavə əşyalar qoyulduqda və ya örtüklər çəkildikdə.
Qeyd: Avtomobillərin və avtobusların qabaq şüşəsinin yuxarı hissəsində rəngli, şəffaf plyonka bərkidilə bilər. İşığı
buraxması dövlət standartlarının tələblərinə uyğun olan, sənaye üsulu ilə hazırlanan rəngli şüşələrin (güzgü-
şüşələrdən başqa) tətbiqinə icazə verilir. Hər iki tərəfdə arxanı göstərən xarici güzgülər olduqda avtobusun
pəncərələrindən pərdə asmağa, eləcə də minik avtomobillərinin arxa şüşələrində jalüz və pərdə asmağa yol verilir.
4) Konstruksiyada nəzərdə tutulmuş kuzov və ya kabinə qapılarının qıfılları, yük platforması bortlarının cəftələri,
sistern boğazının və yanacaq bakı tıxacının cəftələri, sürücünün oturacağının vəziyyətini nizamlayan mexanizm,
qəza çıxış yerləri və onları hərəkətə gətirən qurğular, qapıları idarə edən ötürücü, spidometr, taxoqraf, ilin mövsümi
şəraitlərindən asılı olaraq şüşəqızdıran və havaüfürən işləmədikdə.
5) Konstruksiyada nəzərdə tutulmuş arxa mühafizə qurğusu, palçıqdan qoruyan fartuklar və brızqoviklər olmadıqda.
6) Yedəkçinin və qoşquların ilişmə-dartı və ilişmə-dayaq qurğuları nasaz olduqda, habelə onların
konstruksiyalarında nəzərdə tutulmuş sığorta trosları (zəncirlər) olmadıqda və ya nasaz olduqda. Motosikletin
çərçivəsi ilə yanqoşqunun çərçivəsi birləşən yerdə lüft olduqda.
7) Aşağıdakılar olmadıqda:
avtobusda, minik və yük daşıyan avtomobillərində, təkərli traktorda -- dərman qutusu, odsöndürən, qəza dayanma
nişanı (yanıb-sönən qırmızı fənər);
icazə verilmiş maksimum kütləsi 3,5 tondan çox olan yük avtomobillərində və icazə verilmiş maksimum kütləsi 5
tondan çox olan avtobuslarda -- diyirlənməyə qarşı dayaqlar (azı ikisi);
yanqoşqulu motosikletdə -- dərman qutusu, qəza dayanma nişanı (yanıb-sönən qırmızı fənər).
8) Operativ və xüsusi xidmətlərə məxsus olmayan nəqliyyat vasitələrində dövlət standartlarında nəzərdə tutulmuş
işartılı mayakcıqlardan, səs çaları növbə ilə dəyişən səs siqnallarından və rəng qrafikası sxemlərindən istifadə
olunduqda.
9) Təhlükəsizlik kəmərləri nəqliyyat vasitələrinin konstruksiyasında nəzərdə tutulduğu halda belə kəmərlər
olmadıqda və ya onlar kəmərləri yararsız olduqda.
10) Nəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanının standartın tələblərinə cavab vermədikdə. Dövlət qeydiyyat
nişanlarının rəqəmləri və hərfləri yük daşıyan avtomobillərinin, qoşquların (minik avtomobillərinin və
motosikletlərin qoşqularından başqa) və avtobusların (xüsusi kiçik avtobuslardan başqa) kuzovunun arxa divarında
təkrar və rəqəmlərin hündürlüyü ən azı 300 mm, eni azı 120 mm, cizginin qalınlığı 30 mm, hərflərin ölçüsü
rəqəmlərin 2/3-si qədər olunmadıqda, tramvay və trolleybuslarda müvafiq idarələrin verdikləri verdikləri dövlət
qeydiyyat nişanları yazılmadıqda.
11) Motosikletdə konstruksiyada nəzərdə tutulmuş təhlükəsizlik qövsü olmadıqda.
12) Motosikletlərin və mopedlərin yəhərində əyləşmiş sərnişin üçün onların konstruksiyasında nəzərdə tutulmuş
köndələn əl tutacaqları və ayaqaltılar olmadıqda.
13) Tormoz sistemlərinin, sükan idarəsinin, digər qovşaq və aqreqatların müəyyənləşdirilmiş tələblərə uyğun gələn
əlavə elementləri konstruksiyada nəzərdə tutulduğu halda, qurulmadıqda nasazlıq aradan qaldırılır.
Dostları ilə paylaş: |