19
mütləqdir, varlıqdır, heçlik qeyri-müəyyən mütləqdir,
deməli, hər şey mütləqdir;
-qaranlıq və işıq elementdir (elementlər toplusudur).
İş
ıq mütləqdir, qaranlıq mütləqdir. Rəngsizlik isə
yoxluqdur, qeyri-müəyyənlikdir. Yoxluq isə yoxdur,
deməli, hər şey var. Rəngsizlik isə ümumiyyətlə yoxdur,
nisbidir, deməli, hər şey mütləqdir. Lakin hər şey müəyyən
deyil. Aşkar olunanlar mütləq varlıqdır, mütləq mövcud-
luqdur. Həm də qeyri-müəyyənlik mütləq varlıqdır.
Deməli, əslində “yox” olan şey yoxdur, hər şey var.
Müəyyənliyin və qeyri-müəyyənliyin hər ikisi mütləq
varlıqdır.
Qeyri-müəyyənlik
aşkar
olunmayan
müəyyənlikdir, deməli, qeyri-müəyyənlik aşkar olunmayan
varlıqdır. Mütləqin nisbiliyi qeyri-müəyyənlikdir;
-qalaktikaların sərhədləri qaranlıqdır, çünki enerjidən
çox uzaqdır. Göz qaranlığı görürsə, deməli, nəsə var.
Enerjidən uzaqlıq tam yoxluq demək deyil, nisbi
yoxluqdur. “Nisbi yoxluq” isə yoxdur, o varlıqdır. Bir
qalaktika
sərhəddinin
qaranlığı
digər
qalaktika
sərhəddinin qaranlığına qarışır, sağa və sola doğru enerjiyə
(ulduzlara) yaxınlaşır. Deməli, iki qaranlığın son həddi
(sağa və sola) nəticə etibarilə enerjidir (ulduzlardır-enerji
mənbəyidir), o da müsbətdir. Deməli, iki mənfinin kainat
müstəvisində cəmi, sərhəd sonlarının cəmi müsbətdir,
enerjidir. Lakin sərhədlərdə iki qaranlıq birləşməsi böyük
qaranlıqdır. Deməli, iki soyuğun, mənfinin cəmi elə
mənfidir, soyuqdur. Lap sərhədlər isə müsbətlərdir, böyük
enerjilərdir.
Deməli,
kainatda
ümumiyyətlə,
tam
enerjisizlik yoxdur. Nəticə etibarilə kainat qüvvəsi
vahiddir. Kainat enerjisini, kainatın enerji mənbələrini,
yəni ulduzları (enerji müstəvisini) saxlayan da qaranlıqdır.
Qaranlıq işığa, işıq qaranlığa taraz verəndir. Bundan irəli
gələrək, demək olar ki, son hədd qaranlıq yoxdur, çünki bu
heçlikdir. Heçlik isə mütləq olan, lakin qeyri-müəyyən olan
varlıqdır;
20
-qeyri-reallıq qeyri-müəyyənlikdir, deməli, qeyri-reallıq
aşkar olunmayan həqiqətdir, reallıqdır. Reallıq mütləqdir,
qeyri-reallıq da qeyri-həqiqi mütləqdir. Deməli, reallıq və
qeyri-reallıq mütləqdir;
-qaranlıqlar (sahələr) uzun zamanlar məkanlarıdırlar.
Məkanlar rəngdir, qaranlıq rəngdir, deməli, qaranlıq
mütləq varlıqdır. Qaranlıq qeyri-müəyyən aşkarlıqdır.
Onun aşkarlığı enerjiyə yaxınlıqdır. Deməli, qaranlıq
mütləqdir, nisbi enerjisizlikdir;
-ulduzlardan məsafə uzaqlaşdıqca qaranlıq da uzanır,
zaman da uzanır. Bütün çevrilmələrin mənbəyi enerji
mənbəyi olandır, məsələn, Günəşdir. Deməli, enerji
mənbəyində zamanlar sıfırdır. Yaxınlaşdıqca zaman
qısalır, uzaqlaşdıqca isə zaman uzanır. Sıfır zaman
mənbəyi isə ən mütləq zaman mənbəyidir. Deməli, kainatın
zamanları ulduzlarda-yanan enerji mənbələrində başlayır
və sona çatır. Bu baxımdan da başlanğıc və son da mütləq
və nisbidirlər. Bu baxımdan da bir-mərkəzdə bir-birilərini
ə
vəz edənlərdir. Günəşdə həm başlanğıc, həm də son var.
Zaman burada pik olaraq bitir və yenidən başlayır. Deməli,
zaman enerjidir. Enerjidən uzaqlaşmaq zamansızlığa
aparıb çıxarır. Mütləq zamansızlıq isə yoxdur;
-kosmik fəza (kainat bütünlüidə) qaranlıqlardan və
işıqlardan ibarətdir. Son hədlər bir-birinə keçir, forma və
məzmun dəyişir. Deməli, kainatda mütləq və nisbi əsaslı
müsbət və mənfi nöqtlər və onlar arasındakı nöqtələr var;
-kosmik fəzanın qaranlıq hissələri (burada bərk
materiyadan kənar hissələr) nisbi zamansızlığa doğru
hərəkət edən uzun zaman hissələridir, məkanlarıdır. Nisbi
zamansızlıq
zamana
keçiddir.
Deməli,
zaman
ilə
“zamansızlıq” arasında hər şey mütləqdir, keçidlərdə
mütləq nisbiyə çevrilir. Deməli, kainat müstəvisində hər şey
dəyişəndir. Dəyişən olduğuna görə hərəkətdədir. Hərəkət
varsa, element və enerji də var. Deməli, kainat müstəvisi
21
artıb-azalan enerji məkanıdır, buna görə də dəyişən sürət
mənzərəsinə malikdir;
-planetlərin (bərk materiyaların) zamanı ilə (planetin
üzərində olan zaman) onların fəzalarının (eləcə də
atmosferlərinin) zamanları arasında fərq var, çünki bərk
materiyaların kütləsi daha çoxdur, enerji çoxdur. Enerji
çox olan yerdə çevrilmələr də çox olur, ömür qısalır, zaman
qısalır. Enerji çevrilmələri məsələn, orqanizmi “yeyir”.
Zamanın uzanması və qısalması şərti son hədlərə
yaxınlaşır. Burada yeni zamanlar ortaya çıxır. Deməli,
kainatda mənfinin ən son həddi müsbətə aparıb çıxarır.
Bəlkə, təbiətdə nəisə sürətlə dondursan, həmin şey alova
çevrilər. Yəni, ən bərk materiya şərti sonda (müəyyən
yuxarı həddə) alov ola bilər. Alov da bərkə çevrilər. Deməli,
enerjisizliyin şərti sonu enerjilikdir. Buradan da belə nəticə
ortaya çıxır ki, kainatda mənfinin (bərkliyin) son həddi
dəyişir, müsbətə (yumşaqlığa) aparıb çıxarır. Məhz bu təbii
çevrilmələr nöqtələri də belə hesab etmək olar ki, yaranışın
ə
sasını təşkil edir. Buradan da ulduzların və planetlərin
yaranmasında müsbət və mənfi amillərin (dəyişən
enerjinin, dəyişən qüvvənin) rolu çox böyük olmuşdur.
Təbii çevriləmələr onu göstərir ki, elementlərin mütləq
xassələri ilə yanaşı, müəyyən trayektoriyada enerji
(hərəkət, qüvvə) sayəsində nisbiyə çevrilir. Bundan da
kainatın dəyişən əsaslarla yaranması və genişlənməsi
prinsipi ortaya çıxır;
-planetlərin çəkiləri çox olarsa, enerji də çox olar. Bu
anda zaman da qısala (müsbət olar) bilər. Kütlə, məsafə
amili zaman amilində mühüm rolu oynayır. Məsələn,
Günəşdən müxtəlif kütləyə malik olan iki planet müxtəlif
məsafələrdə təqribən eyni zamanlarda ola bilər. Bu prinsip
üzrə uzaq ola planetin kütləsi, Günəşə nisbətən yaxın olan o
biri planetin kütləsindən çox olmalıdır. Çünki kütlə
enerjini dəyişir. Böyük kütlə uzaqda olsa da, yaxın kiçik
kütlə kimi enerji bərabərliyi (təqribən əld edir). Bu anda
Dostları ilə paylaş: |