Vaqif Sultanlı
28
əlaqəsinin kəsildiyi düşüncəsini qəlbinə, ruhuna daşımaqla
daxili təlatümü xeyli səngidi.
Artıq onünçün həyat əski dəyərini itirmiş, dünya göz-
lərində büsbütün boşalmışdı.
* * *
Qəfil duyduğu səsdən diksindi.
Elə bil hardasa, nə isə sərt, güclü, gözlənilməz zərbə-
dən çatladı. Yerinmi, fəzanınmı dərinliklərindən gələn bu
səsin mənbəyini tapmaq, nəyin çatladığını bilmək üçün
nəfəsini içəri çəkərək durdu.
Çat səsi uzandıqca uzanıb gedir, bitmək, tükənmək,
kəsilmək bilmirdi.
Sanki ucu-bucağı bilinməyən nəhəng okeanda buz
layı çatlamışdı və o laylar aralanaraq biri-birinə əks tə-
rəflərə axır, aralarındakı çat getdikcə genişlənərək
keçilməsi, adlanılması mümkün olmayan, dərin, dibsiz,
başgicəlləndirici boşluğa çevrilirdi. Ayağının altındakı yer
kürəsinin, başının üstündəki göy qübbəsinin ikiyə
bölündüyünü hiss edirdi.
Çatlar içindən bir də, bir də çatlayır və çat səsləri həl-
qə-həlqə, dalğa-dalğa böyüyüb biri-birinə qarışaraq yer
üzünə dağılırdı. O, çat səslərinin altında qalan hər şeyin
sındığını, çiliklənə-çiliklənə, xırdalana-xırdalana saysız-
hesabsız zərrələrə çevrildiyini, zamanın dibsiz boşluqlarına
səpələnərək yox olduğunu hiss edirdi.
Zehnində, yaddaşında, xəyalında nə varsa, çatlayıb
sınaraq içinə tökülürdü.
Çat səsi böyüdükcə o yarılan, ayrılan dünya ilə üz-üzə
qaldığını duyurdu. Elə bil eralar ayrıcındaydı; keçmiş çatın
Səhra savaşı
29
bu tayında, gələcək isə o biri tayında qalmışdı. O, çat
böyüməmiş qərara gəlməliydi; ya adlayıb gələcəyə aparan
səmti tutmalı, ya da gələcəkdən biryolluq vaz keçərək
tarixin içərilərinə, insanlığın keçdiyi yolla geriyə dönmə-
liydi.
Qoca içinin boşaldığını, onu gələcəyə bağlayan hər
şeyin get-gedə xəyalından silinməkdə olduğunu, yaddaşının
bulandığını, yaşayacağı ömürlə bağlı arzularının, ümidləri-
nin çiçək kimi soluxduğunu hiss edirdi.
Onu da hiss edirdi ki, zamanın qəfil, gözlənilməz çat-
laması ilə keçmişlə gələcək arasında bir sərhəd, uçurum
yaranmaqdadı. İndi o çatlamış zamanın açdığı yarğana düş-
məmək üçün qətiyyət göstərməli idi.
«Keçmişlə gələcəyin yolları ayrılırsa, həyatın axarı
bundan belə hansı səmtə yönələcəkdi? Keçmiş gələ-
cəksizmi qalacaq, gələcək keçmişsizmi yürüyəcəkdi?
Zamanların biri-birindən ayrı mövcudluğu zəminində
həyatın əski yolu ilə davamı mümkün olacaqdımı? Yoxsa
dünyaya yeni bir nizam veriləcək, hər şey təzədən bina
ediləcəkdi?».
Ayaqlarının altından torpağın çəkildiyini, zamanla
birgə dünyanın da çatladığını hiss edirdi.
Çat səsi qarşısına çıxan bütün səsləri əzib sındıraraq
çıxıb gedirdi. Səsin önündə hər şey uçulur, dağılır, xıncım-
xıncım ovxalanıb tökülürdü.
Ətrafda görünməmiş bir hərəkətlilik hiss olunmaqda
idi; elə bil hər şey – ağaclar, daşlar, qaya parçaları yerindən
qoparaq çıxıb gedirdi.
O artıq indiyəcən yaşadığı, ömrünü-gününü keçirdiyi
dünyanı tanıya bilmirdi. Gözlərinə toxunan nə varsa
dəyişərək bambaşqa bir görkəm almışdı.
Vaqif Sultanlı
30
Qışqırıb fəryad etmək, kimisə köməyə çağırmaq
istədi, ancaq öz səsini tanıya bilmədi, çünki səsi də
çatlayaraq ikiyə bölünmüşdü.
Başını qaldırıb göy üzünü süzdü. Səma zədələnərək
çat-çat olmuş, əzəli görkəmini itirmişdi.
Üstündə gəzdiyi torpaq ayaqlarının yaddaşından çıx-
dığı üçün eləcə mat-məəttəl dayanıb durmuşdu, hansı səmti
tutacağını, hayana gedəcəyini bilmirdi.
* * *
Qoca taleyin bu cür dönüşünün heyrətləri içərisində
evə dönərək dərhal yol hazırlığına başladı. Özü ilə çox şey
götürmək istəmirdi, ona görə də heybəsinə yığmaq üçün
zəruri əşyalarını seçənə qədər xeyli götür-qoy etdi. Sonra
isə atını yəhərləyərək heybəni yəhərin üstünə aşırdı.
Əvvəlcə gecəni yatıb dincələrək səhər üzü evdən çıx-
mağı düşünsə də, tezcə bu fikrindən vaz keçərək elə indicə,
qaş qaralmamış yola düşməyi qərara aldı. Dərhal yola çıx-
masa, sonra hansı səbəbdənsə taleyinin başqa məcraya yö-
nələcəyindən qorxdu. Elə bil içərisində gizli, bilinməz bir
qüvvə onu tələsdirir, bir an belə yubanmadan yola çıxmağa
səsləyirdi. Və ona elə gəlirdi ki, azacıq belə yubanarsa ta-
leyin cazibəsində dolanan bu fürsəti həmişəlik itirmiş ola-
caq və bundan sonra bir daha niyyətini gerçəkləşdirməyə
münasib imkan yaranmayacaq.
Yəhərin üstünə qalxaraq bir anlığa ətrafını, doğulduğu
və bu illər ərzində ömür sürdüyü, acılı-şirinli xatirələrinin
yuva saldığı evi, yastı çaylaq daşları döşənmiş balaca hə-
yəti, çəpərin kənarı boyu sıralanmış, yarpaqları qızılı rəngə
çalan vələs ağaclarını gözdən keçirdi. Sanki gələcəklə
Səhra savaşı
31
deyil, dünya ilə vidalaşırmış kimi hər şeyi gözlərinə yığ-
maq, zehnində yaşatmaq istəyirdi və nəyi isə unuda bilə-
cəyindən qorxurdu.
Zaman tərsinə fırlanırdı və o gözlərinə toxunan hər şe-
yin vərdiş etmədiyi ahənglə axıb getdiyini, dünyanın, həya-
tın, bağlı olduğu mühitin bambaşqa bir şəkil aldığını görür
və bundan belə necə yaşayacağını, ömür yolunun hansı
məcrada davam edəcəyini düşünərək narahatlıq keçirirdi.
Qocaya elə gəlirdi ki, zamanın geriyə fırlanışı uzun
illər boyunca yaddaşına hopmuş, onu narahat edən nə varsa
silib aparacaq. Ruhunu sıxan bu ağır yükdən xilas olmaq
istəyi, inadı ilə vaxtın axıb keçməsini gözləyirdi.
Rəngi qüruba boyanmış dünya qüssə, kədər və dözül-
məzlik qoxuyurdu. O, gözlərinə toxunan hər şeyin yavaş-
yavaş əvvəlki təravətini itirərək indiyədək duymadığı, alış-
madığı bir rəngə boyandığını hiss edir, dünyanı tanıya bil-
mirdi.
Çıxıb getməkdə olan günəşə yetişmək, ona qovuşmaq
istəyirmiş kimi uzaq üfüqlərə sarı boylandı.
Sonra atın başını buraxdı.
* * *
O özünü ələ ala bilmirdi, sərxoş-sərxoş yırğalanan tor-
paq ayaqlarının altından çəkilir, hər şey tərsinə fırlandığın-
dan başı gicəllənir, müvazinətini saxlamağı bacarmırdı.
Tərsinə fırlanan günlərin, ayların, illərin necə sovuşub get-
diyini hiss eləmirdi.
Zamanın axarı onu qocalıqdan qoparıb ömrünün erkən
çağlarına apardıqca bir vaxtlar arzuların yedəyində keçib
gəldiyi, istəyinə yetişmək üçün bəzən yaşayıb-bitirməyə
tələsdiyi günlərin tanış mənzərəsi ruhunu titrədirdi. O, acı
Dostları ilə paylaş: |