Microsoft Word sna 2014 survey Final Report

Shënim: Përqindjet janë mbi numrin total të firmave të cilët kanë punonjës të cilëve ju mungojnë aftësitë përkatëse në secilin Grup Madhësie

_{5 REKRUTIMI PËR VENDET E LIRA TË SHKP}
Plotësimi i vendeve të lira
Bizneset janë ankuar shpesh se e kanë të vështirë të gjejnë punëtorë të kualifikuar, dhe plotësimi I një vendi të lirë punë mund të marrë muaj të tërë kërkimi.³⁶. Metodat e përdorura nga bizneset për plotësimin e vendeve të lira të punës janë shuë të ndryshme dhe variojnë nga njoftimet në gazetë deri tek promovimi i punonjësve ekzistues. Rezultatet e mëposhtme tregojnë që në Shqipëri “Të njohurit, të afërmit, miqtë” vazhdon të mbetet metoda e preferuar e bizneseve për plotësimin e vendeve të lira të punës. Kështu,

58.9% e numrit total të bizneseve e deklaron një gjë të tillë, ndërsa 43.9% e tyre e përdorin këtë metodë si zgjedhjen e tyre të parë. Metoda “Nga Zyrat publike të punësimit përdoret nga bizneset në mënyrë të moderuar si zgjedhja e parë (11.8%), Por është mënyra më e përdorur si zgjedhja e dytë nga 20.2% prej tyre.
“Vetëprezantimi në kompani” u listua nga personat që ju përgjigjën anketës në opsionin e përgjigjes së hapur. Kjo duket se përbën metodën që përdoret nga shumë punëkërkues dhe nëse kjo metodë do të kishte qenë e përfshirë në listën e zgjedhjeve, përgjigja do të

kishte qenë më e lartë se

Gjatë dekadës së fundit në Shqipëri kanë ushtruar aktivitetin e tyre disa portale dhe kompani rekrutimi dhe punësimi të tilla si Duapunë, Albapunësim,P&P, Gulfalbania etj. Ato kanë një regjistër për punëkërkuesit e tyre dhe punojnë për të përputhur kandidatët e duhur me kompanitë e duhura. Ato rekrutojnë në një fushë të gjerë, ku të ketë nevojë tregu, duke ju ofruar ndërmarrjeve të shërbimeve, kompanive prodhuese, bizneseve të mëdha me shumë punonjës, investitorëve të huaj kandidatë nga nivelet më të ulëta e deri në nivelet më ta larta të menaxhimit. Në shumë raste ato ju ofrojnë punëkërkuesve trajnime me qëllim përmirësimin e aftësive të tyre sipas nevojave të kompanive.

2.3%. Gjithashtu, në treg ushtrojnë aktivitetin e tyre një numër kompanish rekrutimi. “Rekrutimi nga kompanitë e

specializuara private” nuk është listuar si opsion më vete në pyetësorin aktual si një nga metodat e përdorura, por

ka biznese që kanë deklaruar se e kanë përdorur një mënyrë të tillë.

Tabela 5.1: Frekuenca e metodave të përdorura nga bizneset në Kornizë për plotësimin e vendeve të lira të punës

	^Zgjedhja e parë	^Zgjedhja e dytë	^Zgjedhja e tretë	Të gjitha zgjedhjet
Metodat e përdorura për plotësimin e vendeve të lira të punës
	Firmat %	Firmat %	Firmat %	Firmat %
Njoftimet në gazeta, portalet e punës, faqet e internetit të kompanive, etj. Nga institucionet e arsimit/formimit Nga zyrat publike të punësimit Të njohurit, të afërmit dhe miqtë Promovimi i punonjësve ekzistues në ndërmarrje Vetë prezantimi në kompani^* Procedurat nga agjensia shtetërore që i përket^*	6,067 16.9 708 2.0 4,219 11.8 15,708 43.9 5,891 16.4 552 1.5 54 0.2	3,480 9.7 616 1.7 7,225 20.2 3,733 10.4 5,693 15.9 114 0.3 8 0.0	3971 11.1 1,052 2.9 3,346 9.3 1,655 4.6 3,566 10.0 158 0.4 4 0.0	13,518 37.7 2,376 6.6 14,790 41.3 21,096 58.9 15,150 42.3 824 2.3 66 0.2
Numri total përgjigjeve	33,199 92.7	20,869 58.2	13,752 38.3

Shënim: Të gjitha shifrat në % janë përllogaritur si përqindje mbi numrin total të firmave në Kornizë.

*) Këto metoda janë rezultat i opsionit me tekst të hapur.

Rezultatet që dalin nga zbërthimi sektorial i të dhënave sektoriale dëshmojnë se “Njohjet, të afërmit dhe miqtë” përbën edhe metodën e parë të përdorur nga shumica e sektorëve ekonomikë.

36 Cappelli, Përse Kompanitë Nuk Po Marrin Punonjësit Që Ju Nevojiten, 2011.

Sektorët që përdorin më shumë metodat e tjera të listuara janë:
- “Njoftimet në gazeta, Portalet e punës, faqet e internetit të kompanisë, etj.” është metoda e parë e përdorur për rekrutim në 46% dhe 42% të kompanive përkatësisht në sektorin e “Informacionit dhe Komunikimit” dhe në atë të “Shërbimeve profesionale, shkencore dhe teknike”.
- Për 52% të komapnive në sektorin e “Energjisë, gazit dhe avullit” metoda e parë e përdorur është gjetja e kandidatëve nëpërmjet zyrave publike të punësimit.
- Për 39% të kompanive në sektorin e “Furnizimit me ujë, kanalizimeve, mbetjeve” metoda e parë e përdorur për rekrutim është “ Promovimi i punonjësve ekzistues brenda kompanisë” e cila mund të jetë e lidhur me përdorimin e PNP-ve dhe me faktin që shumë nga këto programe janë zbatuar nëpërmjet kompanive të mëdha dhe në fakt PNP-të kryesore lidhen me trajnimin dhe stazhin (internship) për të sapo diplomuarit.
Tabela 5.2: Metodat e përdorura nga bizneset në Kornizë për plotësimin e vendeve të lira të punës, për secilin sektor ekonomik.

Metodat e zgjedhjes së parë për plotësimin e vendeve të lira	B C D E F G H I J K L M N R S në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në%	Totali në%
Njoftimet në gazeta, portalet e punës, faqet e internetit të kompanive, etj.	34 9 34 11 8 13 8 21 46 15 35 42 24 21 27	18
Nga institucionet e arsimit/formimit	0 1 0 0 7 1 3 1 0 1 0 2 1 3 9	2
Nga zyrat publike të punësimit	10 24 52 30 17 13 18 9 0 13 6 5 14 21 3	13
Të njohurit, të afërmit dhe miqtë	41 50 10 10 42 50 38 59 44 66 49 33 48 16 20	47
Promovimi i punonjësve ekzistues në ndërmarrje	12 16 4 39 24 23 31 10 10 5 10 17 12 6 23	18
Vetë prezantimit në kompani^*	3 0 0 7 0 0 1 0 0 0 0 0 1 24 18	2
Procedurat nga agjensia shtetërore që i përket^*	0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 0	0
Totali	100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100	100

Shënim: B= Minierat dhe guroret

C= Prodhimi

D= Energjia, gazi, avulli…

E= Furnizimi me ujë, kanalizimet, mbetjet…

F= Ndërtimi

G= Tregtia me shumicë dhe pakicë, riparimi…

H= Transportimi dhe magazinimi

I= Shërbimi i hotelerisë dhe ushqimit

J= Informacioni dhe komunikimi

K= Aktivitetet financiare dhe sigurimet

L= Aktivitetet e pasurive të patundshme

M= Aktivitetet profesionale, shkencore dhe

teknike

N= Shërbimet administrative dhe

mbështetëse

R= Artet, argëtimi, rekreacioni

S= Aktivitetet e tjera të shërbimit

Ekziston një lidhje reciproke negative midis madhësisë së biznesit dhe frekuencave të metodës së parë të përdorur për plotësimin e vendeve të lira të punës. Siç pritet “Të njohurit, të afërmit dhe miqtë” përbën edhe metodën mbizotëruese të rekrutimit për bizneset mikro (55.2% e bizneseve mikro). Me rritjen e madhësisë së biznesit, përdorimi i kësaj metode rekrutimi bie duke shkuar në masën modeste prej 12.4% për kompanitë e mëdha.

Shumica e metodave të tjera për plotësimin e vendeve të lira të punës kanë një lidhje pozitive me madhësinë e biznesit. “Njoftimet në gazeta, portalet e punës, faqet e internetit të kompanive” është metoda më e përdorur për rekrutime si nga kompanitë e mesme ashtu edhe nga ato të mëdha (përkatësisht 32.9% dhe 30.6% e kompanive).
Frekuenca e përdorimit të “Zyrave publike të punësimit” si një metodë për plotësimin e vendeve të lira të punës varion nga 11.0% për bizneset Mikro deri në 30.0% për bizneset e mëdha.

Tabela 5.3: Shpërndarja e metodës së zgjedhjes së parë të përdorur nga bizneset në Kornizë për plotësimin e vendeve të lira të punës, për secilin grup Madhësie.

Metodat e zgjedhjes së parë të përdorura për plotësimin e vendeve të lira	Mikro I Vogël I Mesëm I Madh	Totali
Njoftimet në gazeta, portalet e punës, faqet e internetit të kompanive, etj. Nga institucionet e arsimit/formimit Nga zyrat publike të punësimit Të njohurit, të afërmit dhe miqtë Promovimi i punonjësve ekzistues në ndërmarrje Vetë prezantimi në kompani^* Procedurat nga agjensia shtetërore që i përket^*	12.0% 29.2% 32.9% 30.6% 2.0% 2.0% 3.8% 4.0% 11.0% 14.3% 19.2% 30.0% 55.2% 36.3% 20.9% 12.4% 18.6% 15.2% 19.4% 19.0% 1.1% 2.8% 2.6% 2.5% 0.1% 0.1% 1.1% 1.5%	18.3% 2.1% 12.7% 47.3% 17.7% 1.7% 0.2%
Totali	100.0% 100.0% 100.0% 100.0%	100.0%

Ndërkohë që në përgjithësi “Të njohurit, të afërmit dhe miqtë” përbën edhe metodën mbizotëruese për të gjitha rajonet, ekzistojnë edhe dallime midis rajoneve përsa i përket pjesës relative të metodave të përdorura. Në veçanti jo metodë përdoret më shumë në Jug (59.6%) dhe në Veria (56.5) dhe shumë më pak në Rajonin Qendror (37.7%).

Në rajonin Qendror, pjesa relative e përdorimit të “Njoftimeve në gazetë, portaleve të punës, faqeve të internetit” dhe “Promovimi i punonjësve ekzistues” është dy herë ose më shumë më e lartë sesa përqindja përkatëse në rajonin e Veriut dhe Jugut.
Në Rajonin Verior është nxjerrë një shifër interesante ku 25.5% e bizneseve kanë përdorur zyrat publike të punësimit” si metodën e parë për plotësimin e vendeve të lira të punës.
Tabela 5.4: Shpërndarja e metodës së zgjedhjes së parë të përdorur nga bizneset në Kornizë për plotësimin e vendeve të lira të punës sipas Rajonit.

Metodat e zgjedhjes së parë të përdorura për plotësimin e vendeve të lira	Veri Qendër Jug	Totali
Njoftimet në gazeta, portalet e punës, faqet e internetit të kompanive, etj. Nga institucionet e arsimit/formimit Nga zyrat publike të punësimit Të njohurit, të afërmit dhe miqtë Promovimi i punonjësve ekzistues në ndërmarrje Vetë prezantimi në kompani^* Procedurat nga agjensia shtetërore që i përket^*	5.4% 26.3% 12.7% 1.4% 2.2% 2.8% 25.5% 7.0% 13.2% 56.5% 37.7% 59.6% 10.5% 23.8% 11.2% 0.6% 2.7% 0.4% 0.1% 0.2% 0.1%	18.3% 2.1% 12.7% 47.3% 17.7% 1.7% 0.2%
Totali	100.0% 100.0% 100.0%	100.0%

Rëndësia e aftësive

Anketa i merr të dhënat në lidhje me aftësitë e pritshme në momentin që biznesi është duke rekrutuar një punonjës të ri. Për këtë qëllim janë përzgjedhur 6 kategori profesionesh sipas Listës Kombëtare të Profesioneve të hartuar nga AKAFPK (e prezantuar në Tabelën 5.5).
Tabela 5.5: Numri dhe % e kompanive në Kornizë, të cilat ju përgjigjën pyetjes se sa të rëndësishme janë aftësitë e listuara, në momentin e rekrutimit të një punonjësi të ri.

	Grupi 1	Grupi 2	Grupi 3	Grupi 4	Grupi 5	Grupi 6
	Specialistë të Lartë dhe Administrata me arsim të lartë	Teknikë dhe specialistë zbatimi	Punonjës shitjesh dhe shërbimesh	Artizanë dhe profesione të ngjashme	Punëtorë grumbullimi, mirëmbajtjeje dhe punëtorë makineri	Punëtorë (profesionet elementare)
Nr.	17,508	9,264	20774	29,033	7929	11,476
Nr. si % mbi totalin për Shqipërinë	48.9	25.9	58%	81.1	21.1	32.0

Duke ju referuar grupit të profesioneve “Specialistë të Lartë dhe Punonjës administrate me arsim të lartë” është bërë identifikimi i situatës së mëposhtme përsa i përket nivelit të rëndsisë së aftësive dhe kritereve personale:

- Shumë të rëndësishme:

Të gjitha aftësitë dhe kriteret personale, por katër prej tyre (të analizuara më poshtë) janë në përgjithësi shumë të rëndësishme. Modeand

Rezultatet Mode dhe Median janë “4=shumë i rëndësishëm”dhe mesatarja është mbi ‘” i rëndësishëm” (p.sh. >3.0).
- Të rëndësishme:

Njohja e gjuhëve të huaja vlerësohet si e rëndësishme.

- Disi të rëndësishme:

Paraqitja e jashtme dhe mosha në përgjithësi duket se janë disi të rëndësishme. Rezultatet Mode dhe Median janë

“2=disi i rëndësishëm” dhe vlera mesatare është mbi “disi i rëndësishëm” (2.4 dhe 2.2).
- Pak të rëndësishme:

Gjinia duket se ka pak rëndësi për këtë grup profesionesh. Rezultati Mode është “1=

E parëndësishme” dhe vlera mesatare është 1.9, që do të thotë nën “disi i rëndësishëm” (p.sh.<2.0).
Tabela 5.6: Rëndësia e kritereve për aftësitë & profilin personal në momentin e rekrutimit të një punonjësi të ri, Grupi 1.
Shënim: Në kolonën: Përqindjet e frekuencave [1] = I parëndësishëm ose e paaplikueshme; [2] = disi i rëndësishëm; [3] = I rëndësishëm; [4] = shumë i rëndësishëm

Specialistët e lartë dhe Administrata me arsim të lartë (Prof.grupi 1)
	Kriteret për Aftësitë dhe Profilin Personal	Përqindjet e frekuencave (e vlefshme %)	Përshkrues
		[1] [2] [3] [4]	Mean Median Mode
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		8.4 0.8 14.2 76.6 11.9 3.6 21.8 62.7 9.0 2.1 17 71.9 10.5 10.8 26.8 51.9 10.1 6.0 30.0 53.9 8.4 4.0 26.8 60.9 10.6 4.5 28.5 56.4 10.8 3.5 34.5 51.3 15.1 15.4 32.0 37.4	3.6 4 4 3.4 4 4 3.5 4 4 3.2 4 4 3.3 4 4 3.4 4 4 3.3 4 4 3.3 4 4 2.9 3 4
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		8.1 2.7 21 68.2 8.0 2.3 29.1 60.6 7.9 0.2 16.4 75.5 23.2 28.8 28.0 20.1 27.3 39.1 20.5 13.1 41.8 33.8 13.1 11.3	3.5 4 4 3.4 4 4 3.6 4 4 2.4 2 2 2.2 2 2 1.9 2 1

Duke ju referuar grupit të profesioneve “Teknikë dhe specialistë zbatimi”, u identifikua situata e mëposhtme përsa i përket nivelit të rëndësisë se aftësive dhe kritereve personale:
- Shumë të rëndësishme:

Vlera mesatare tregon se rezulton asnjë nga aftësitë e listuara nuk është shumë e rëndësishme. Aftësitë profesionale dhe Korrektësia/Integriteti janë të vetmet aftësi/kritere të cilat kanë rezultatin Mode dhe Mean “4=shumë të rëndësishme”. Por këto aftësi kanë edhe një pjesë të mirë të biznese me rezultatin “1=të parëndësishme”, përkatësisht 27.7% dhe 29.6%, e cila i ul vlerat mesatare duke i klasifikuar ato si “të rëndësishme”.

- Të rëndësishme:

Të gjitha aftësitë/kriteret, përveç 4 prej tyre (të analizuara më poshtë) janë vlerësuar sit ë rëndësishme. Rezultati Median dhe Mode është minimumi 3, dhe mesatarja është midis intervalit 2.6-3.0.

- Disi të rëndësishme deri në pothuajse të rëndësishme:

Aftësitë për lexim/shkrim dhe përdorim kompjuteri janë pothuajse të rëndësishme (mesatarja=2.5).

Në përgjithësi, njohja e gjuhëve të huaja, paraqitja e jashtme, mosha janë disi të rëndësishme.
- Pak të rëndësishme:

Përsëri, gjinia ka pak rëndësi. Rezultati mesatar është 1.8(dmth <2.0) dhe pothuajse gjysma e bizneseve

(49.7%) e konsiderojnë Gjininë sit ë parëndësishme.
Tabela 5.7: Rëndësia e aftësive & kritereve të profilit personal gjatë rekrutimit të një punonjësi të ri, Grupi 2
Shënim: Në kolonën: Përqindjet e frekuencave [1] = I parëndësishëm ose e paaplikueshme; [2] = disi i rëndësishëm; [3] = I rëndësishëm; [4] = shumë i rëndësishëm

Teknikët dhe specialistët e zbatimit (grupi 2 i Prof.)
	Aftësitë dhe Kriteret e Profilit Personal	Përqindjet e frekuencave (vlefshme %)	Përshkruese
		[1] [2] [3] [4]	Mean Median Mode
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		27.7 0.8 15.4 56.0 32.9 9.6 31.3 26.2 28.9 2.9 30.1 38.1 30.2 12.9 28.5 28.4 34.3 9.9 31.5 24.2 28.4 7.5 36.0 28.1 29.7 3.0 28.6 38.7 31.1 4.6 36.7 27.6 41.3 23.0 22 13.8	3.0 4 4 2.5 3 1 2.8 3 4 2.6 3 1 2.5 3 1 2.6 3 3 2.8 3 4 2.6 3 3 2.1 2 1
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		30.3 7.7 29.6 32.3 29.5 3.0 29.1 38.4 29.6 0.9 17.8 51.6 42.3 27.2 20.6 9.8 40.0 27.9 24.5 7.6 49.7 25.7 15.8 8.7	2.6 3 4 2.8 3 4 2.9 4 4 2.0 2 1 2.0 2 1 1.8 2 1

Duke ju referuar grupit të profesioneve “Punonjës shitjesh dhe shërbimesh, u identifikua situata e mëposhtme përsa i përket nivelit të rëndësisë së aftësive dhe kritereve personale:
- Shumë të rëndësishme:.

Aftësitë e komunikimit, Aftësitë profesionale dhe Korrektësia/integriteti janë aftësitë/kriteret e vetme shumë të rëndësishme të vlerësuara nga bizneset. Ato kanë të dyja rezultatet Mode dhe Median “4=shumë të rëndësishme”dhe vlera mesatare është mbi “të rëndësishme” (p.sh.>3.0).

- Të rëndësishme:

Të githa aftësitë/kriteret e tjera, përveç Gjuhëve të huaja dhe Gjinisë janë vlerësuar si të rëndësishme.

Median dhe Mode rezultojnë minimumi 3 dhe rezultatet mesatare janë në intervalin 2.5-3.1.
- Disi të rëndësishme:

Gjuhët e huaja dhe Gjinia janë aftësitë/kriteret e vetme të vlerësuara si “disi të rëndësishme”.

Tabela 5.8: Rëndësia e aftësive & kritereve të profilit personal kur bëhet rekrutimi i një punonjësi të ri, Grupi 3.
Shënim: Në kolonën: Përqindjet e frekuencave [1] = I parëndësishëm ose e paaplikueshme; [2] = disi I rëndësishëm; [3] = I rëndësishëm; [4] = shumë I rëndësishëm

Punonjës shitjesh dhe shërbimesh (grupi3 i Prof.)
	Aftësitë dhe kriteret e profilit personal	Përqindjet e frekuencave (vlefshëm%)	Përshkruesit
		[1] [2] [3] [4]	Mean Median Mode
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		13.6 2.0 28.2 56.3 15.7 18.1 37.2 29.1 7.9 2.7 20.8 68.5 18.0 23.9 35.2 22.9 18.7 28.2 34.8 18.3 18.3 14.2 37.8 29.8 15.0 7.0 33.0 45.0 13.9 8.9 36.9 40.3 25.7 30.7 25.7 18.0	3.3 4 4 2.8 3 3 3.5 4 4 2.6 3 3 2.5 3 3 2.8 3 3 3.1 3 4 3.0 3 4 2.4 2 2
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		11.9 24.8 44.2 19.2 11.3 9.2 37.9 41.6 8.5 1.6 21.5 68.3 13.1 24.4 37.4 25.1 13.7 35.9 37.0 13.4 32.6 31.9 26.1 9.4	2.7 3 3 3.1 3 4 3.5 4 4 2.7 3 3 2.5 3 3 2.1 2 1

Duke patur parasysh grupin e profesioneve “Artizanë dhe profesione të ngjashme” rëndësia e aftësive dhe kritereve personale është si më poshtë:
Për çdo aftësi/kriter personal, përgjigja “të parëndësishme” përfaqëson edhe numrin më të lartë të përgjigjeve (shih Mode=1), duke variuar midis 40.2% (Përvoja e punës) deri në 63.2% (Gjuhët e huaja).
Gjithashtu, rezultatet mesatare për të gjitha aftësitë/kriteret janë në intervalin 1.8 deri 2.5, prandaj të gjitha aftësitë/kriteret për këtë grup janë diku midis pak të rëndësishme e deri në rëndësi të moderuar.
Në aspektin e krahasimit relativ midis kritereve, Korrektësia/Integriteti është edhe kriteri i profilit personal më i vlerësuar dhe i deklaruar si “shumë i rëndësishëm” nga 38.4% e bizneseve, i ndjekur nga “Aftësitë profesionale” me 37.3%.
Tabela 5.9: Rëndësia e aftësive & kritereve të profilit personal kur bëhet rekrutimi i një punonjësi të ri, Grupi 4

Shënim: Në kolonën: Përqindjet e frekuencave [1] = I parëndësishëm ose e paaplikueshme; [2] = disi I rëndësishëm; [3] = I rëndësishëm; [4] = shumë I rëndësishëm

Artizanë dhe profesione të ngjashme (grupi 4 i Prof.)
	Aftësitë dhe Kriteret e Profilit Personal	Përqindjet e frekuencave (vlefshme%)	Përshkruesit
		[1] [2] [3] [4]	Mean Median Mode
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		42.9 3.9 15.9 37.3 49.9 17.8 20.8 11.5 46.0 8.1 22.0 23.8 46.9 8.8 21.1 23.1 55.4 22.0 14.4 8.2 50.1 16.0 18.1 15.8 47.0 4.5 17.8 30.7 43.7 5.2 23.5 27.6 63.2 17.9 11.0 7.9	2.5 3 1 1.9 2 1 2.2 2 1 2.2 2 1 1.8 1 1 2.0 1 1 2.3 2 1 2.4 3 1 1.6 1 1
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		48.6 16.7 18.0 16.7 40.2 6.8 23.3 29.7 42.7 3.2 15.8 38.4 59.8 14.9 13.5 11.7 44.1 15.9 29.5 10.5 53.9 15.8 19.9 10.4	2.0 2 1 2.4 3 1 2.5 3 1 1.8 1 1 2.1 2 1 1.9 1 1

Duke ju referuar grupit të profesioneve “punëtorë grumbullimi, mirëmbajtjeje dhe punëtorë makinerie” niveli i rëndësisë së aftësive dhe kritereve personale është si më poshtë:
- Të rëndësishme:

Aftësitë profesionale, aftësia për të nxënë, eksprienca e punës dhe korrektësia/integriteti janë aftësi/kritere të rëndësishme. Median rezulton 3, dhe vlera mesatare është në intervalin 2.5-2.7.

- Pak të rëndësishme:

Gjuhët e huaja, paraqitja e jashtme dhe aftësitë për të përdorur kompjuterin janë pak të rëndësishme duke patur të dyja rezultatet Median dhe Mean “1=I parëndësishëm”.

- Disi të rëndësishme:

Tetë aftësitë/kriteret e mbetura, në përgjithësi janë “disi të rëndësishme” për bizneset e këtij grupi.

Tabela 5.10: Rëndësia e aftësive & kritereve të profilit personal kur bëhet rekrutimi i një punonjësi të ri, Grupi 5.
Shënim: Në kolonën: Përqindjet e frekuencave [1] = I parëndësishëm ose e paaplikueshme; [2] = disi I rëndësishëm; [3] = I rëndësishëm; [4] = shumë I rëndësishëm

Punëtorë grumbullimi, mirëmbajtjeje dhe punëtorë makinerie (grupi5 i Prof.)
	Atësitë dhe Kriteret e Profilit Profesional	Përqindja e frekuencave (vlefshme%)	Përshkruesit
		[1] [2] [3] [4]	Mean Median Mode
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		34.0 5.5 18.9 41.6 43.4 26.1 21.9 8.6 35.9 18.3 29.5 16.3 45.1 14.1 27.1 13.6 51.1 26.9 14.7 7.3 41.9 15.7 29.6 12.8 38.9 5.3 32.2 23.6 35.2 5.6 35.8 23.4 60.6 23.0 11.9 4.5	2.7 3 4 2.0 2 1 2.3 2 1 2.1 2 1 1.8 1 1 2.1 2 1 2.4 3 1 2.5 3 3 1.6 1 1
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		42.8 25.9 21.2 10.1 35.2 2.8 33.5 28.5 33.0 6.0 22.6 38.4 51.7 29.2 13.7 5.4 39.7 25.2 28.4 6.7 47.3 19.3 23.1 10.3	2.0 2 1 2.6 3 1 2.7 3 4 1.7 1 1 2.0 2 1 2.0 2 1

Përsa i përket grupit të profesioneve “Punëtorë të profesioneve elementare” niveli i rëndësisë së aftësive dhe kritereve personale është si më poshtë:
- Të rëndësishme:

Vetëm Korrektësia/integriteti dhe aftësia për të punuar në ekip janë aftësi/kritere të rëndësishme. Mode dhe Median rezultojnë 4 dhe 3, vlerat mesatare janë përkatësisht 2.8 dhe 2.6.

- Pak të rëndëishme:

Gjuhët e huaja dhe aftësitë për të përdorur kompjuterin janë pak të rëndësishme duke patur të dy rezultatet Median dhe Mean të barabartë me 1, pjesa e përgjigjes “të parëndësishëme” mbi 62% dhe mesatarja 1.6.

- Disi të rëndëishme:

Të 11 aftësitë/kriteret e mbetura, në përgjithësi, janë “disi të rëndësishme” për bizneset e këtij grupi me pikë mesatare në intervalin 1.8 deri 2.4

Tabela 5.11: Rëndësia e aftësive & kritereve të profilit personal kur bëhet rekrutimi i një punonjësi të ri, Grupi 6.
Shënim: Në kolonën: Përqindjet e frekuencave [1] = i parëndësishëm ose e paaplikueshme; [2] = disi i rëndësishëm; [3] = i rëndësishëm; [4] = shumë i rëndësishëm

Punëtorë (punë elementare) (grupi 6 i Prof.)
	Aftësitë dhe Kriteret e Profilit Personal	Përqindjet e frekuencave (vlefshme%)	Përshkruesit
		[1] [2] [3] [4]	Mean Median Mode
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		31.3 21.8 22.8 24.0 45.1 29.7 14.2 11.0 27.1 25.6 26.7 20.7 49.3 26.0 15.2 9.6 62.3 23.1 9.0 5.6 42.0 25.6 19.9 12.5 24.8 20.9 25.9 28.5 31.6 17.9 33.9 16.5 64.6 21.1 4.9 9.4	2.4 2 1 1.9 2 1 2.4 2 1 1.8 2 1 1.6 1 1 2.0 2 1 2.6 3 4 2.4 3 3 1.6 1 1
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		36.9 38.9 15.2 9.0 32.2 13.9 35.3 18.6 23.4 9.2 29.0 38.4 49.9 24.5 13.7 11.9 31.6 31.4 24.3 12.7 42.3 25.9 18.7 13.1	2.0 2 2 2.4 3 3 2.8 3 4 1.9 2 1 2.2 2 1 2.0 2 1

Tabelat dhe analiza e mësipërme në lidhje me rëndësinë e aftësive & kritereve të profilit personal kur bizneset rekrutojnë punonjës të rinj janë të përmbledhura në grafikën 5.1.
Grafika 5.1: Rëndësia mesatare e aftësive & kritereve të profilit personal kur rekrutojnë një punonjës të ri, për të gjitha grupet e profesioneve

Aftësitë dhe kriteret e profilit personal

Aftësitë profesionale

Aftësitë për lexim &shkrim zyrtar

Aftësitë e komunikimit

Kreativiteti

Aftësitë për përdorim kompjuteri

Aftësitë organizative

Aftësia për të punuar në ekip

Aftësia për të nxënë

Njohja e gjuhëve të huaja

Arsimi formal

Përvoja e punës

Korrektësia/integritet

Paraqitja e jashtme

Mosha

Gjinia

Specialistë të lartë dhe nëpunës administrate me arsim të lartë
Teknikë dhe specialist zbatimi

Punonjës shitjesh dhe shërbimesh

Artizanë dhe profesione të ngjashme

Punëtorë grumbullimi, mirëmbajtjeje dhe punëtorë makinerie

Shënim: Në figurë një shufër e mbushur nënkupton “shumë i rëndësishëm”, dhe një shufër bosh nënkupton “i parëndësishëm.

Aftësitë/kriteret e vështira për t’u gjetur

Shpesh bizneset përballen me vështirësi për gjetjen e kandidatëve me aftësitë/kriteret e duhura. Këto vështirësi hasen më shpesh kur flitet për Aftësitë Profesionale (54.8% e bizneseve), Përvojën e punës (45.4%) dhe Korrektësinë/Integritetin (44.8%).
Zakonisht kriteret që lidhen me Aftësitë Për Lexim& Shkrim, Aftësitë për të përdorur kompjuterin, Paraqitja e jashtme, Gjinia dhe Mosha janë të lehta për t’u gjetur.
Tabela 5.12: Frekuencat e aftësive/kritereve të aplikantit që janë të vështira për t’u gjetur nga bizneset

		Kampioni	Korniza
	Aftësitë/kriteret e aplikantit
		Firmat %	Firmat %
1. Aftësitë profesionale 2. Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar 3. Aftësitë komunikuese 4. Kreativiteti 5. Aftësitë për përdorim kompjuteri 6. Aftësitë organizative 7. Aftësia për të punuar në ekip 8. Aftësia për të nxënë 9. Njohja e gjuhëve të huaja		967 63.7 55 3.6 426 28.1 273 18.0 109 7.2 274 18.1 483 31.8 335 22.1 155 10.2	19,635 54.8 971 2.7 12,696 35.4 4,626 12.9 1,933 5.4 4,988 13.9 9,132 25.5 7,812 21.8 2,903 8.1
10. Niveli i përshtatshëm i arsimit 11.Eksperienca e punës 12.Korrektësia/Integriteti 13. Paraqitja e jashtme 14. Mosha 15. Gjinia		215 14.2 796 52.4 594 39.1 65 4.3 143 9.4 74 4.9	3,065 8.6 16,270 45.4 16,040 44.8 1,429 4.0 2,602 7.3 2,198 6.1

Shënim: Përqindjet janë përllogaritur mbi numrin total të firmave përkatësisht në Kampion dhe në Kornizë
Të dhënat e zbërthyera të sektorit paraqesin modele të ndryshme frekuence përsa i përket vështirësive për të gjetur aftësitë/kriteret e duhura tek aplikantët. Kështu, secili sektor ekonomik ka gjurmët e veta identifikuese. Brenda sektorit ka luhatje të mëdha të përqindjeve krahasuar me përqindjet totale.
Le të analizojmë kriteret që lidhen me Përvojën e Punës dhe korrektësinë.integritetin të cilat kanë pothuajse të njëjtin rezultat në total, rreth 45%. Në sektorin e “Minierave dhe guroreve”, “Përvoja e punës” është vlerësuar si kriter i vështirë për t’u gjetur për rreth 81% të bizneseve në këtë sektor, ndërkohë që “Korrektësia/Integriteti” përbën vetëm një fraksion shumë të vogël prej 3% të bizneseve të minierave. Të njëjtat kritere përballen me një situatë të anasjelltë edhe në sektorin e “Arteve, argëtimit dhe rekreacionit”, ku “Korrektësia/Integriteti” është vlerësuar si kriter i vështirë për t’u gjetur për 79% të bizneseve dhe “Përvoja e punës” është vlerësuar si e vështirë për t’u gjetur nga 20% e bizneseve.
Table5.13: Frekuenca e aftësive/kritereve të aplikantit që janë të vështira për t’u gjetur nga bizneset në Kornizë, për secilin sektor ekonomik

Aftësitë/kriteret e aplikantit	B C D E F G H I J K L M N R S në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në% në%	Totali në%
1 Aftësitë profesionale	81 76 95 72 67 49 55 49 79 47 56 66 34 52 37	55
2 Aftësitë për lexim & shkrim zyrtar	3 1 0 4 3 2 1 1 0 1 6 13 13 5 6	3
3 Aftësitë komunikuese	13 15 11 18 19 34 11 59 30 53 6 20 47 35 45	35
4 Kreativiteti	2 15 1 11 14 14 6 10 34 17 47 21 5 25 3	13
5 Aftësitë për të pqrdorur kompjuterin	12 2 16 4 6 4 16 6 15 5 10 7 5 1 6	5
6 Aftësitë organizative	8 9 67 10 13 10 10 14 26 12 42 16 12 24 31	14
7 Aftësia për të punuar në ekip	22 25 16 19 44 18 12 34 6 21 6 30 29 57 28	25
8 Aftësia për të nxënë	36 33 7 16 31 22 27 18 6 8 47 26 18 6 11	22
9 Njohja e gjuhëve të huaja	1 4 4 7 4 4 12 16 25 26 9 6 28 4	8
10 Arsimi	8 8 17 24 13 10 14 5 25 5 47 8 7 24 1	9
11 Eksperienca e punës	81 52 96 60 53 41 39 54 60 45 91 45 53 20 12	45
12 Korrektësia/Integriteti	3 37 52 24 32 52 65 49 22 33 18 21 39 79 51	45
13 Paraqitja e jashtme	7 3 3 4 5 0 8 6 20 1 2	4
14 Mosha	6 14 8 21 7 14 6 3 0 6 3 5	7
15 Gjinia	5 14 6 11 6 11 4 2 0 0 13	6