Microsoft Word Strateji marketinq doc
Yüklə 5,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
651
təlif bölmələrin fəaliyyətində paralelçiliyin meydana çıxmasına və onların fəaliyyətinin əlaqələndirilməsinin çətinləşməsinə və s. gətirib çıxarır.
Bir sıra müəssisələr marketinqin idarəetmə strukturunu hazırlayar- kən konkret şəraitdən asılı olaraq yuxarıda qeyd edilən idarəetmə struk- turlarının kombinasiyasından, yəni çoxəlamətli idarəetmə strukturundan istifadə edirlər. Bu idarəetmə strukturunun mümkün variantlarından biri aşağıdakı şəkildə verilmişdir (12.10 saylı şəkil).
Müəssisənin marketinq xidmətinin tərkibində, bir qayda olaraq, marketinq tədqiqatları, satış, planlaşdırma, kommunikasiya və servis xid- mətləri bölmələri yaradılır. Artıq yuxarıda qeyd edildiyi kimi son illərdə bir sıra müəssisələr marketinq fəaliyyətini həyata keçirən formal idarəetmə strukturlarının yaradılmasından imtina edir və marketinqə dair qərarlar qəbul edən qeyri- formal idarıetmə strukturları: a) idarəetmə qərarlarının qəbulu üzrə funk- siyalararası komanda və b) marketinq briqadaları yaradırlar. Qərarların qəbulu üzrə funksiyalararası komanda rəqabət mübarizə- Marketinq üzrə direktor A regionu üzrə marketinq xidməti
Şə kil 12.9. Marketinqin regional yönümlü idarəetmə strukturu B regionu üzrə marketinq xidməti C regionu üzrə marketinq xidməti
Ç regionu üzrə marketinq xidməti Marketinq üzrə direktor Ç məhsulu üzrə marketinq xidməti
C məhsulu üzrə marketinq xidməti
B məhsulu üzrə marketinq xidməti
A məhsulu üzrə marketinq xidməti B 1 regionu üzrə marketinq xidməti B 4
marketinq xidməti
B 3 regionu üzrə marketinq xidməti
B 2 regionu üzrə marketinq xidməti
Şə kil 12.10. Marketinqin çoxəlamətli idarəetmə strukturunun nümunəsi
652
sində üstünlük əldə edilməsini təmin edən strategiya və taktikanın for- malaşdırılması məqsədi lə yaradılır və müəssisənin müxtəlif bölmələrinin rəhbərlərindən formalaşdırılır. Komandaya istehsal bölməsinin rəhbəri və ya işlər müdiri rəhbərlik edir [39]. Funksiyalararası komanda marketinq strategiyasına aid olan prinsipial qərarlar: hədəf bazarlarına, yeni məhsu- lun hazırlanmasına və onun mövqeləşdirilməsinə, məhsulun realizasiyası zamanı yaranan şaquli əlaqələrə, məhsul göndərənlərlə razılaşmalara və bu kimi digər məsələlərə dair qərarlar qəbul edir. Funksiyalararası komandanın yaradılması, birincisi, müəssisənin bütün bölmələrinin fəaliyyətinin daha yaxşı əlaqələndirilməsinə və onla- rın fəalyyətlərini istehlakçıların, hədəf seqmentinin tələbatlarına ödənil- məsinə yönəltməyə, müəssisənin marketinq strategiyasını istehsal, maliyyə və digər fəaliyyət strategiyaları ilə daha effektli uzlaşdırmağa imkan verir. Bunun sayəsində isə müəssisənin müxtəlif bölmələri arasında kommunikasiyasının yaradılmasını çətinləşdirən və müasir idarəetmə qərarlarının qəbuluna əngəl olan funksional problem aradan qaldırılır. kincisi, qəarların qəbulunda rəhbər işçilərin bilavasitə iştirakı qərarların qəbulu prosesini qısaldır. Belə ki, bu halda menecerlərin qəbul edilmiş qərarları onlarla razılaşdırılması mərhələsi aradan qaldırılmış olur. Bir çox müəssisələr istehlakçılarla, xüsusən də iri istehlakçılarla şə xsi kontaktların yaradılmasının müəssisənin fəaliyyətindəki rolunu və ə həmiyyətinin artmasını nəzərə alaraq bu məqsədə nail olunması üçün kifayət qədər vəsait ayrır, xüsusi marketinq və ya satış briqadaları yara- dırlar. Bu briqadalarıın tərkibinə müəssisələrin yüksək ixtisaslı mütə- xəssisləri daxil edilir və onlar ayrı-ayrı istehsal sahələri üzrə ixtisaslaşır, həmin sahənin müəssisələrinin fəaliyyətini təhlil edir, onların tələbatlarını və problemlərini öyrənir, onlara bu tələbatların ödənilməsi və problemin həll edilməsi vasitələri təklif edirlər və s. Onlar, hətta özlərinin istehsal proseslərini istehlakçıların istehsal prosesləri ilə sinxronlaşdırır, istehsalın təşkili, elmi-tədqiqat işlərinin apaılması sahəsində əməkdaşlıq edirlər. Beləliklə, marketinq briqadalarının yaradılması sayəsində satış heyəti ticarət işçisindən, satış agentindən istehlakçının tələbatlarını, problemlə- rini aşkar edən, onun ödənilməsini və ya həll edilməsini təmin edən yaradıcı mərkəzə çevrilir. Xarici ölkə firmalarının təcrübəsi bu briqadala- rın fəaliyyətinin effektli olmasını təsdiq etmişdir. Belə ki, müəssisələrin
653
məhsul satışının təxminən 50%-i bu briqadaların payına düşür. Bu briqadalar yaradıldıqdan sonra kompaniyaların 90%-ində məhsul satışının həcmi artmışdır [12, s. 597].
Müəssisənin marketinq xidmətinin əsas vəzifəsi və funksiyası müəssisə qarşısında qoyulan məqsədi daha yüksək effektlə həyata keçir- məyə imkan verən marketinq fəaliyyəti təşkil etməkdir. Aşağıda mar- ketinq fəaliyyətinin təşkili və idarə edilməsində iştirak edən müxtəlif böl- mələrin və işçilərin vəzifə və funksiyaları izah edilir. Marketinq üzrə vitse-prezidentin vəzifəsi və funksiyaları . Marketinq üzrə vitse-prezidentin (direktorun) əsas vəzifəsi müəssisənin marketinq fəaliyyətinə aid olan məsələlərin yerinə yetirilməsini təmin edən tədbirlərin hazırlanmasını təmin etmək və onların həyata keçirilməsinə nəzarət etmək- dir. Marketinq üzrə vitse-prezident ona həvalə edilən vəzifələri yerinə yetirmək məqsədilə müəssisənin marketinq fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi həyata keçirir; marketinq bölməsinin digər bölmələrlə əlaqəsini təşkil edir və ona nəzarət edir; strateji və operativ marketinq planlarının hazırlanması üçün zəruri informasiyanın toplanmasını və bu planların tərtib edilməsini təşkil edir; məhsul çeşidinin genişləndirilməsinə, yeni məhsulların hazırlanması və mövcud məhsulların təkmilləşdirilməsinə dair verilmiş təklifləri təhlil edir, onların qəbul edilib-edilməməsi haqda qərarlar qəbul edir və bu qərarların həyata keçirilməsinə nəzarət edir; istehlakçılarla əlaqə yaradılmasını təmin edir; məhsullarının bölüşdürmə- ticarət və servis xidməti şəbəkəsinin yaradılmasını təşkil edir; kommunikasiya sisteminin yaradılmasını həyata keçirir və s.
. Müəssisənin marketinq bölməsinin vəzifəsi marketinq prosesinə aid olan bütün fəaliyyətin, yəni bazarın kompleks öyrənilməsindən başlamış bazarın tələbatına uyğun gə- lən məhsulların istehsalı və ona servis xidmətinin göstərilməsinə kimi olan bütün fəaliyyətin təşkili, həyata keçirilməsi və onların idarə edilməsi, marketinq strategiyasının və marketinq kompleksinin hazırlanmasıdır. Müəssisənin marketinq bölməsi aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
Yüklə 5,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|