Microsoft Word Study11-Azerbaijan-Report-Feb2014-Azerbaijani-final
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
“RESPOND” layihəsi
Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. xi
Bizim məsləhətlərimiz aşağıdakılardan ibarətdir: 1. Tibb işçilərini ətraflı kontraseptiv məsləhətlərin verilməsi işində aşağıdakı yollarla həvəsləndirmək, xüsusilə də abort müştəriləri üçün: a. Mümkün bütün üsullar vasitəsilə, AP üzrə məsləhətlər də daxil olmaqla, abortdan sonra tibbi xidmət üçün ətraflı protokolun tərtib edilməsi yolu ilə; b. Həyata keçirilmiş prosedurun əks olunması və AP məsləhətlərinin bu həyata keçirilmişlərdə bir göstərici kimi protokollara əlavə edilməsilə stimul yaratmaq yolu ilə; 2. Tibb işçilərini AP xidmətlərinin tətbiqi üzrə təlimləndirmək: a. Üsulların effektliliyinə, əlavə təsirlərin mümkünlüyü və kəskinliyinə, UDV-lərin yerləşdirilməsi vərdişlərinə və məsləhət vermək bacarıqlarına xüsusi diqqət ayırmaqla, xidmət zamanı və xidmət öncəsi təlimlərdə istifadə olunan AP kurikulumlarını modifikasiya etmək yolu ilə; b. Razılıq əsasında birgə qərarlar və təkmilləşdirici təhsil proqramları vasitəsilə tibb mütəxəssisləri assosasiyasının yaydığı klinik təcrübələr üzrə müasir məlumatları təbliğ etmək yolu ilə; 3. Müxtəlif yerlərdə AP seçimləri haqda qadınları və geniş ictimaiyyəti məlumatlandırmaq: a. Partnyorlar, həkim və müştərilər arasında və eləcə də ailələr içərisində söhbətləri inkişaf etdirmək yolu ilə; b. İnsanları çoxsaylı üsullar haqda – mümkün əlavə təsirlərin, cəfəngiyat və səhv düşüncələrin, eləcə də məlumatlı seçimin gözlənilməsi ilə əlaqədar məlumatlandırmaq yolu ilə; 4. Həkimə artıq gəlişlərin və əlavə proseduraların AP qəbulunda baryer kimi fəaliyyət göstərməməsinə əmin olmaq üçün milli AP və abort protolkollarını ÜST və ya digər sübuta əsaslanmış rəhbər vəsaitlərə uyğunlaşdırmaq; 5. Müasir kontraseptiv üsulları Vacib Dərmanlar Siyahısına daxil etməklə onların yararlılığına əminlik yaratmaq; 6. Daha yaxşı anlamaq üçün tədqiqatların aparılması: a. Tibb işçilərinin və ictimaiyyətin AP üzrə təlimləndirilməsinin ən yaxşı yolları, o cümlədən, mədəni səviyyəyə münasib gələn messaj növləri; b. Çoxsaylı həkimə gəlişlərin məntiqi əsasını, ultrasəsə olan inamı, profilaktikanın və ən yaxşı klinik təcrübələrin dəstəklənməsi üçün təlim kurikulumlarının nəzərdən keçirilməsini; c. Apteklərdə satılan kontraseptivlərin olması, qiyməti və davamlı olaraq tapılması;
“RESPOND” layihəsi
Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 1
Bəzi məqamlar Şərqi Avropanın və Asiyanın bir çox ölkələrində abort halları nəzərəçarpacaq dərəcədə çoxdur və müasir kontraseptivlərdən istifadə az yayılmışdır. Bu regionda total abort tezliyi dünyada ən yüksək pillədədir (Sedgh et al., 2012; Westoff, 2005; Serbanescu et al., 2005). Baxmayaraq ki, kontraseptivlərdən istifadə hallarının yüksək olduğu məlumatları verilir, bir çox cütlüklər ənənəvi üsul kimi cinsi fəaliyyətin müəyyən bir müddət dayandırılması üsulundan istifadə edirlər (Serbanescu et al, 2005); faktiki olaraq, Qafqazda hazırda ərli qadınlar arasında AP üsulu kimi ən çox istifadə olunan üsul cinsi fəaliyyətin müəyyən bir müddət dayandırılması üsuludur. 1 Bu müasir olmayan kontraseptiv üsullar arzuolunmamış hamiləliklərin və bunun nəticəsi kimi abort hallarının yüksək olmasına aparıb çıxarır (SSC və Macro International, 2008).
izahı çox geniş faktorlarla əlaqəli olub, həm tələbat və həm də təchizat diapazonunu əhatə edir. Tələbat sahəsində müasit kontraseptiv üsulları haqda adekvat olmayan biliklər və bu üsullara qarşı olan neqativ münasibət AP işlərini tormozlayır (CDC və ORC Macro, 2003; Serbanescu et al, 2005). Təchizat sahəsində postsosialist səhiyyə maliyələşdirilməsi və təşkilatı, dövlət siyasəti və müasir üsulların əldə olunmasındakı məhdudiyyətlər hamısı bir yerdə kontraseptiv üsullardan istifadənin qarşısına maneələr qoyur (CDC və ORC Macro, 2003; David et al., 2007; Kovács, 1999). Reproduktivlik seçimləri ilə əlaqəli az diqqət cəlb edən bir sistem səviyyəli amil səhiyyə xidmətinə görə qeyri-rəsmi ödənişlərin edilməsinin geniş yayılmasıdır.
Səhiyyə xidmətləri üçün qeyri-rəsmi ödənişlərin edilməsi keçmiş socialist ölkələrində tam adi bir haldır (Shishkin et al., 2003; Lewis, 2000; Vian və Burak, 2006; Balabanova et al., 2004). Qeyri-rəsmi ödəniş tibb xidmətçisinə xəstə və yaxud digərləri tərəfindən ödənilən nəğd pul və ya “hədiyyə” şəklində “göstərilən hər hansı tibbi xidmətə görə bilavasitə ödəmədir” (Gaal et al., 2006). Regionda qeyri-rəsmi ödənişlərin rolunu başa düşmək üçün mədəni və tarixi situasiya başa düşülməlidir. Qeyri-rəsmi ödənişlər regionda socialist tarixçəsinin qismən ümumi məhsuludur. Regionda səhiyyə xidməti sistemi SSRİ və digər socialist rejimləri tərəfindən mərkələşdirilmiş şəkildə planlaşdırılmış olub. Bu o deməkdir ki, təchizat, ştatlar, qiymətlər və müalicələr ciddi nəzarətdə olub. Səhiyyə müəssisələri bu daxil olunanları tənzimləyə bilmədiklərindən, “müştəri yüklənməsini”, gözləmə vaxtını və keyfiyyəti idarə etmək üçün normativ xidmətlər tətbiq olunub (Ensor, 2004; Lewis, 2000). Bu isə daha yaxşı və tez tibbi xidmət əldə edilməsində şəxsi kontakt və/yaxud ödəniş istifadə edilməsi sistemini asanlaşdırıb. Regionda sosializm dağılandan sonra bir çox ölkələr yüksək dərəcədə mərkəzləşdirilmiş sistemin idarə olunması üçün vəsait, yaxud təchizata malik deyildi (Allin, Davaki, və Mossialos, 2006; Balabanova et al., 2004). Vəsaitlərin azılığı, sonradan ştatların əmək haqlarının azalması qeyri-rəsmi ödənişləri bir
1 MEASURE DHS STATcompiler. Müraciət edilib 8 oktyabr 2012-ci il tarixində www.statcompiler.com .
Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|