Microsoft Word Study11-Azerbaijan-Report-Feb2014-Azerbaijani-final
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qeyri-rəsmi ödənişlər
- Məqsədlər
“RESPOND” layihəsi
Hesabat No. 11 Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və 4 ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər.
USAID və UNFPA tədqiqatlar və proqramlar vasitəsilə Azərbaycanda müasir kontraseptiv üsulların inkişaf etdirilməsi üçün çox əhəmiyyətli səylər etmişlər. 2004-ci ildən 2010-cu ilə qədər USAID tərəfindən maliyələşdirilən ACQUIRE layihəsi AP/RS-ın əldə olunması, ona aparan yollar və istifadəsini inkişaf etdirmək üçün yollar axtarıb (ACQUIRE Project, 2010). ACQUIRE yanaşmasına səhiyyə sistemini gücləndirmək, təchiz edənləri təlimləndirmək, AP/RS kurikulumlarını inkişaf etdirmək, AP üsullarını təklif edən özəl aptekləri həvəsləndirmək və AP/RS ilə əlaqəli kommunikasiya təlimləri daxildir. Bu layihə 2008-ci ildə təsdiqlənmiş Milli RS Strategiyasının inkişafında fəal iştirakçı olmuşdur. Bundan əlavə, ACQUIRE SN-nə AP üzrə klinik rəhbərlik və protokolların inkişaf etdirilməsində, o cümlədən, yeddi AP üsulu və bir AP məsləhəti (bunlar hal-hazırda Milli Reproduktiv Sağlamlıq və Ailə Planlaşdırılması protokollarının bir hissəsidir) üzrə texniki yardım göstərmişdir (SN, 2009). ACQUIRE layihəsi AP məsləhətləri, UDV-nin yerləşdirilməsi və keyfiyyətin yaxşılaşdırılması üzrə yeddi rayondan və Bakı şəhərindən olan xidmət təchizçiləri üçün təlimlər həyata keçirib. Dövlət Tibb Universiteti öz təlim kurslarında tətbiqi üçün ACQUIRE təlim kurikulumunu rəsmi olaraq qəbul edib.
Bütün bu səylərə baxmayaraq, AP-nın istifadəsi və müasir üsulların sağlamlıq üçün riskli olması kimi anlam aşağı səviyyədə qalmaqda davam edir. Bakıdakı İctimai Sağlamlıq və İslahatlar Mərkəzi və UNFPA ilə əməkdaşlıq edərək IPPF (International Planned Parenthood Federation) tərəfindən son zamanlar Bakı və Azərbaycanın iki rayonunda aparılmış son tədqiqat göstərdi ki, kişi və qadınlar müasir üsulların, xüsusilə də oral kontraseptivlərin istifadəsini öz sağlamlıqları üçün ziyanlı olmasını hesab edirlər. Bu focus qrupunda iştirak edənlər onu da qeyd etdilər ki, xidmət təchizçiləri tərəfindən məsləhətlər almırlar (IPPF European Network, 2012). Bundan başqa, özəl sector əməkdaşları (Private Sector Partnerships (PSP)-One Project) USAID tərəfindən maliyələşdirilən “Abt Associates” təşkilatının nəticələrinə görə məlum olub ki, əlkə əhalisinin içərisindən ərdə olan qadınlardan 19%-i hazırdsa müasir üsullardan istifadə edir. İstifadə etməyənlər arasında bu üsuldan xəbəri olan, amma onları istifadə etməyə qarşı çox az marağı olan böyük bir hissənin (37%) olması (onları “şübhə ilə yanaşanlar” kimi adlandırıblar) aşkarlandı (Patsika et al., 2009).
Aərbaycanda AP-na olan siyasi dəstəkdə qarışıqlıq vardır. ACQUIRE ilə SN tərəfindən inkişaf etdirilmiş Milli RS Strategiyası 2008-ci ildə SN tərəfindən təsdiqlənməsinə baxmayaraq, bu hesabatın yazılı şəkli kimi, o hələ də dövlət tərəfindən qanuniləşməmişdir. Bundan başqa, baxmayaraq ki, SN UDV və oral kontraseptivləri 2008-2009-cu illərdə Vacib Dərmanlar Siyahısına daxil etməyə cəhd etmişdir ki, bu da o dərmanların ölkə daxilində tapılması ilə nəticələnməli idi, amma onlar əlavə olunmayıb. Vacib Dərmanlar Siyahısı hər il təzələnsə də, müasir üsullar daxil edilməmişdir. Onlar, eləcə də, dövlət müəssisələrində pulsuz buraxılan dərman preparatları siyahısına da daxil edilməmişdir.
1994-cü ildən 2004-ci ilə qədər səhiyyə müəssisələrinin ictimai sektorunda AP üsulları pulsuz olaraq təchiz olunmuşdur (Senlet və Capps, 2009). Bu proqramla təchiz olunan vasitələr mis T UDV, kondomlar, həblər və inyeksiya oluna bilən hormonal kontraseptivlər olub. 2004-cü ildən pulsuz kontraseptivlər ehtiyatı azalmışdır və 2007-ci ildə aparılmış tədqiqat göstərdi ki, bu vasitələr artıq əlçatan deyil, həmin inyeksiyalar isə bütün nümunəvi müəssisələrdə yoxdur (Bradley et al., 2007). Qlobal Fond və sosial marketinq təşkilatları
“RESPOND” layihəsi
Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 5
hələ də kondomla təchiz edə bilərlər (Senlet və Capps, 2009). Qadınlar kontraseptiv vasitələri özəl apteklərdən pulla ala bilərlər. Mirena © UDV ancaq çox az özəl apteklərdə tapılır.
Azərbaycanda ictimai sektorda səhiyyə xidmətləri üçün qeyri-rəsmi ödənişlər tez-tez baş verən və gözlənilən bir haldır. Faktiki olaraq, Azərbaycanda Dünya Bankının Yaşayış Standartları Meyarlarının Araşdırılması sorğularına cavab verənlərin ¾ hissəsindən çoxu səhiyyə xidmətlərinə görə qeyri-rəsmi ödənişlər etmişlər (Lewis, 2000). RS xidmətləri sahəsində vəziyyət fərqlənmir: Demographic and Health Survey (Demoqrafik və sağlamlığın təhlili), Patel və Janowitz (2010) aşkarlayıb ki, Azərbaycanda dövlət tibb müəssisələrində abort etdirmiş, UDV yerləşdirilmiş, ANX almış, yaxud uşaq dünyaya gətirmiş qadınların azı 74%-i xidmətlər üçün ödənişlərin edilməsini söyləyir. Abort, UDV- nın yeridilməsi və ANX ilə müqayisədə doğuşa yardım xədmətləri üçün ödənişlər daha böyük olmuşdur. 3 (Patel və Janowitz, 2010). Azərbaycanda dövlət tibb müəssisələrində RS xidmətlər üçün ödəniş rəsmi nəzərdə tutulmayıb, odur ki, istənilən ödəniş qeyri-rəsmi ödənişdir.
Bu tədqiqatın məqsədi Bakıda AP ilə müqayisədə abortlara inam üçün yardımçı olan münasibətlər, davranış və stimulların daha yaxşı başa düşülməsi, eləcə də müasir kontraseptivlərlə təçhizatın və onlardan istifadənin yaxşılaşdırılması işində müdaxilələrin planlaşdırılması idi. 4 Yaradıcı tədqiqatın spesifik məqsədləri aşağıdakılar idi: 1. Qadınların kontraseptiv istifadə etmələrini stimulə edən faktorların, bu kontraseptivlərə münasibətlərinin və bu haqda biliklərinin təxviri; 2. Təchizçilərin kontrasepsiyaya olan münasibəti və o haqda olan biliklərinin təsviri; 3. Təchizçilərin qadınlara kontrasepsiya haqda məlumat verib-verməmələrini və yekun həvəsləndirmə də daxil olmaqla, təchiz edənlərin bu müzakirələrə həvəsləndirmələrini müəyyənləşdirmək;
3 Bunların arasında kimlər ödəyib və nə qədər ödədiyini biləir. 4 USAID-də AP üsulu kimi abortların həyata keçirilməsi üçün ödənişlər aparılması, yaxud kiminsə məcburi, yaxud həvəsləndirmək yolu ilə abort olunması qanun tərəfindən qadağa olunur. Qanunvericilikdə 1973-cü ildən bu qanun qüvvəyə mindikdən sonra ABŞ-da AP yardımı ABŞ fondundan AP işində istifadə olunmaqla kimi abort olunma qanunla qadağan olunmuşdur. USAID AP üsularından istifadə etməklə abortlardan qoruyaraq, qadınların həyatını təhlükəsiz olmayan abortların fəsadlarından qoruyur, bu qadınları AP/RS
xidmətlərinə könüllü yönəltməklə sonrakı abortlardan qorunmaqda onlara yardımçı olur. Avropa və Asiya regionlarında USAID yardımı müasir AP vasitələrinin əldə olunması və onların istifadəsini genişləndirməklə abortların etibarlılığı azalacaq. Bu tədqiqatın nəticələri abortun qanuni olduğu ölkələrdə təkrar abortlara qarşı inamın azalması ilə yanaşı qadınların müasir kontraseptivlərdən istifadəsinin necə inkişaf etdirilməsi yolunda əlavə məlumatlarla təchiz edəcəkdir.
Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|