Microsoft Word Sultan Huseyn Bayqara+


Sultan Hüseyn Bayqara * Divan



Yüklə 0,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə43/43
tarix20.08.2018
ölçüsü0,53 Mb.
#63720
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43

 
235
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Qԥbra – yerin üstü; qum rԥngli, quma bulaúan. 
Qԥbul – layiq, münasib. 
Qԥdd – ölçԥk, dԥrԥcԥ; boy, uzun boy; o÷laq vԥ ya quzu dԥrisi. 
Qԥdԥh – kasa, piyalԥ. 
Qԥmԥr – ay. 
Qԥmpԥrvԥrd – hԥmiúԥ qay÷Õ-qԥmdԥ gԥzmԥ, qԥm-qüssԥli. 
Qԥmü ԥnduh – qԥm vԥ qay÷Õ. 
Qԥni – varlÕ.  
Qԥrqԥ – qԥrq olan, qԥrq edilԥn.  
Qԥsr – köúk, saray, qalaça. 
Qԥsvԥt – sԥrtlik, can sÕxÕntÕsÕ, qԥmginlik. 
Qԥtl – öldürmԥ, ölüm. 
Qԥtrԥ – damla, damcÕ. 
Qilüqal/qeylüqal – qalmaqal.  
Qüds – muqԥddԥs, ԥziz. 
Qüssԥamiz – qüssԥli, qԥm-qüssԥyԥ batan. 
–L– 
Leylԥtil-me’rac – merac gecԥsi, pey÷ԥmbԥrin merac edԥn gecԥsi.  
Lԥbalԥb – dopdolu, pürԥ-pür. 
Lԥhd – gor, qԥbr, aramgah. 
Lԥhn – avaz, ahԥng, hԥng; nԥ÷mԥ, mu÷am, mԥqam. 
Lԥhzԥ – bir an, az vaxt; baxma, baxÕú. 
Lԥ’l – qiymԥtli daú, yaqut; dodaq; úԥrab; qÕzÕlÕ rԥng. 
Lԥ’lgün – lԥ’l kimi. 
Lԥm’ԥ – parlaqlÕq, úö’lԥ. 
Lԥuhsi – hasablanmasÕ mümkün olmayan. 
Likԥn – amma. 
Lütf – yumúaqlÕq, mԥhrԥmlik, ԥzizlik. 
–M– 
Macԥra – vaqeԥ, hadisԥ. 
Mah – ay. 
Malamal – dolu, dopdolu. 
Manԥnd – bԥnzԥr, oxúar. 
Medad – qԥlԥm. 
Mehparԥ – ay parçasÕ. 
Mehr – gün; üz, surԥt, çöhrԥ. 
Mehri – gizlin, pünhan. 
Me’rac - yuxarÕ çÕxma; nԥrdivan; pillԥ. 
Meygün – çaxÕr kimi qÕzÕl, qÕzÕl mey rԥngi. 
Mԥcruh – yaralÕ; xԥstԥ. 
Mԥhvԥú – ay üzlü. 


 
236
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Mԥhzun – qüssԥli, qay÷ÕlÕ. 
Mԥ’dum – yox, yox olan, üzԥ çÕxmayan. 
Mԥ’mur – abad, düzԥdilԥn, imarԥt edilԥn. 
Mԥ’sum – günahsÕz. 
Mԥxmur – sԥrxoú. 
Mԥxzԥn – xԥzinԥ. 
Mԥqam – mԥkan, yer, mԥnzil, mԥskԥn; dԥrԥcԥ, mԥrtԥbԥ. 
Mԥqdԥm – qԥdԥm qoyma, qԥdԥm qoyulan yer. 
Mԥqdur – mümkün qԥdԥr, imkan daxilindԥ; alÕn yazÕsÕ. 
Mԥqsud – mԥqsԥd, murad. 
Mԥfhum – açÕq, bԥlli, fԥhm edilԥn. 
Mԥftun – özünԥ çԥkԥn. 
Mԥhcur – ayrÕ düúԥn, uza÷a gedԥn. 
Mԥhkum – hökm edilԥn, tabe edilԥn. 
Mԥhzun – qay÷ÕlÕ, qԥmli, qԥmgin. 
Mԥknun – gizlin. 
Mԥks – saqÕnma, saxlanma, ԥylԥnmԥ, durma. 
Mԥlamԥt – bizar olma, usanma, azar görmԥ. 
Mԥlayik – fԥriútԥ. 
Mԥ’mur – ԥmr edilԥn, vԥkil. 
Mԥn’ – qada÷an, haram. 
Mԥnzur – göz önündԥ tutma, göz önünԥ gԥtirmԥ, nԥzԥrdԥ tutma. 
Mԥrdüm – gözün qarasÕ, didԥ.  
Mԥrԥz – xԥstԥlik. 
Mԥrhun – girov, zamin. 
Mԥriz – xԥstԥ. 
Mԥrqum – yazÕ, yazÕlan. 
Mԥsaf – müharibԥ, döyüú meydanÕ. 
Mԥsiha (Mԥsih) – øsa pey÷ԥmbԥrin lԥqԥbi. 
Mԥúuf – úadlÕq, hԥdsiz sevinc, dԥlicԥsinԥ vurulma. 
Mԥtlԥ – günԥúin vԥ ya baúqa ulduzun çÕxmasÕ; qԥzԥlin ilk beyti. 
Mԥva – mԥskԥn, mԥnzil, yurd. 
Mԥxfi – gizlin, örtülü. 
Mԥzaԥl bԥsԥr – Qur’anÕn 53-cü surԥsinin 17-ci ayԥti: «gözü meyl 
etmԥdi». 
Mԥzlum – zülm görԥn, sitԥm çԥkԥn.  
Mԥ’zur – üzrlü, günahÕnÕ ba÷Õúlama. 
Mina –úüúԥ; mavi; bԥzԥk; úԥrab úüúԥsi; bir quú adÕ. Günbԥzi- mina – 
mavi asiman. 
Mizan – tԥrԥzi. 
Mizraqi-zöhd – tԥrki-dünyaliq meydanÕ. 


 
237
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Möhtԥúԥm – hԥúmԥtli, hԥúԥmԥtli, úöhrԥtli. 
Mötad – adԥtkԥrdԥ. 
Mövzun – qԥdd-qamԥtli. 
Munis – üns verԥn, alÕúÕlan; hԥmdԥm, dost, dost-yar. 
Mur –qarÕúqa. 
Mu÷ – atԥúpԥrԥst; gözԥl. 
Mu÷bԥççԥ – atԥúpԥrԥst övladÕ; gözԥl. 
Mu(y) – qÕl, saç, zülf. 
Muyԥ – qÕl kimi, qÕl úԥkilli. 
Müaf – ba÷Õúlanan, günahÕ keçilԥn. 
Mübah – halal, rüxsԥt edilԥn. 
Mübariz – batÕr, gülԥúçi, savaúçÕ. 
Mücԥssԥm – heykԥl. 
Müddԥi – iddia edԥn. 
Müdԥvvԥr – dairԥvi. 
Müfԥttin – fitnԥçi, fitnԥ salan. 
Müflis – iflas edԥn; qԥrib, fԥqir, möhtac. 
Mühal – mümkin olmayan. 
Mühlik – hԥlak edԥn, öldürԥn. 
Mü÷ԥnni – bԥxúi, oxuyan; sazԥndԥ. 
Müxalif – qarúÕ çÕxan. 
Müxtԥlif – dürlü, hԥr cür, qarÕúÕq. 
Müqԥyyԥd – ba÷lanan; úԥrtlԥnԥn. 
Mü’nim – ne’mԥt verԥn, cömԥrd, yaxúÕlÕq edԥn; varlÕ. 
Müjdԥ – xoú xԥbԥr, muútuluq. 
Müjgan – kirpiklԥr. 
Münqԥte’ – kԥsilԥn, üzülԥn. 
Münsԥrif – inkar etmԥ, fikrini dԥyiúmԥ.  
Müntԥzir –gözlԥyԥn. 
Mürr – a÷Õr (xԥstԥ), acÕ, kԥdԥrli, qԥmli. 
Müshaf – kitab; Allah-tԥala tԥrԥfindԥn endirilԥn kitab; Qurhan. 
Müsԥhhԥr – yiyԥlԥnmԥ, basÕb alma; tabe olma. 
Müsԥvvԥr – úԥkl, surԥt çԥkԥn.  
Müstԥcil – tԥlԥsԥn. 
Müstԥmԥnd – möhtac; qüssԥli. 
Müstԥqim – do÷ru, birbaúa. 
Müúfiq – mehriban, úԥfqԥtli. 
Müúԥvvԥú – bulaúan, qarma-qarÕÕúÕq. 
Müúki-nab – arԥstԥ müúk. 
Mütakif – ibadԥt edԥn. 
Mürԥttԥb – tԥrtibli, düzgün. 


 
238
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Mütԥrib – iqrar edԥn, boynuna alan. 
Müttԥsil – hԥmiúԥ, daim, fasilԥsiz. 
Müvԥccԥh – dԥrԥcԥli, dԥrԥcԥ sahibi; layiq, münasib. 
Müzԥffԥr – qalib, zԥfԥr qazanan.  
Müzԥyyԥn – bԥzԥkli, bԥzԥldilmiú. 
Müzir – ziyan verici, ziyankar, zԥrԥrli. 
–N– 
Nab – arԥstԥ, duru, saf. 
Nahan/nihan – gizlin, örtülü. 
Namԥfhum – dԥrk edilmԥyԥn. 
Namövcud – olmayan. 
NarÕ – kԥnara, an(a)rÕ, qarúÕ tԥrԥfԥ. 
Naseh – nԥsihԥtçi. 
Naúԥkiba – sԥbrsiz, bisԥbr, taqԥtsiz. 
Natԥvan – gücsüz, aciz.  
Navԥk – ox, peykan; kirpik. 
Nazil – aúa÷Õ enmԥ. 
Nԥbat – bitki. 
Nԥhr – dԥrya; çay. 
Nԥxl – xurma a÷acÕ, a÷ac. 
Nԥmԥkdan – duz qabÕ. 
Nԥmudar – görkԥzmԥ, aúikar etmԥ. 
Nԥú – cԥsԥd, meyid. 
Nԥúimԥn – oturan, qonan, oturma, qonma. 
Nԥva – hԥng, ahԥng, mahnÕ, nԥ÷mԥ; mu÷am; nalԥ, a÷Õ. 
Nԥzzarԥ – baxma, seyr etmԥ. 
Nilgün – mavi rԥngli, mavi. 
Nisar – qurban, fԥda, ba÷Õúlama, saçma, sԥpmԥ. 
Niú – iti uclu úey, iynԥ, nizԥ, diú. 
Niúԥst – oturma, úökmԥ. 
Növhԥ – a÷Õ, ah-nalԥ. 
Növhԥgԥr – a÷Õ deyԥn, a÷layan. 
Növrԥs – tԥzԥ, yeni yetiúԥn. 
Nuúxԥnd – gülmԥ. 
Nücum – ulduz; astronomiya. 
Nüman – qÕzÕl; qan rԥngi. Laleyi-nüman – qÕzÕlgül. 
Nüktԥ – fürsԥt; mԥnalÕ söz. 
Nüq – bir úeyin ucu, uc. 
–Ö– 
Övraq – vԥrԥqlԥr, sԥhifԥlԥr, yarpaqlar. 
Övrat – virdlԥr, dualar, dilԥklԥr. 


 
239
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Örtԥmԥk – yanmaq, tutúmaq. 
–P– 
Pakbaz – qumarbaz; mԥúuquna pak nԥzԥrlԥ baxan aúiq; tԥqva sahibi, 
tԥrki-dünya. 
Parsa – ibadԥtçi, dindar, tԥrki-dünya sufi. 
Payan – son, axÕr, sԥrhԥd. 
Paybԥnd – aya÷Õ ba÷lÕ, cidarlÕ. 
Paybԥst – aya÷Õ ba÷lÕ. 
Peyapey – ard-arda. 
Pey÷am – xԥbԥr. 
Peyk – xԥbԥrçi, çapar, qasid; salam, salam mԥktubu. 
Peykan – nizԥ; ucu dԥmirli ox. 
Peykԥr – vuruú, cԥdԥl. 
Peyma – saqi.  
Peyvԥstԥ – bitiúik, ba÷lÕ. 
Pԥdidar – ԥyan, bԥlli, görünԥn. 
Pԥrçԥm – saç, zülf; bayraq, tu÷, sancaq. 
Pԥrirux – pԥri üzlü. 
Pԥriúan – da÷ÕnÕq. 
Pԥrkalԥ – parça-parça. 
Pԥrkԥnt – mԥcalsÕz, halsÕz, taqԥtsiz. 
Pԥrtöv – nur, iúÕq. 
Pԥrvanԥ – kԥpԥnԥk. 
Pԥrvԥr – tԥrbiyԥ edԥn; sevԥn. 
Pԥs – ondan sonra. 
Piç – hörük, hörülmüú saç.  
Piçan – hörülԥn, tovlanan. 
Piçü tab – burulub tovlanmaq. 
Piçü xԥm – büklülԥn vԥ ԥyilԥn, tovlanan vԥ ԥyilԥn.  
Pirԥhԥn – köynԥk. 
Piúԥn – alÕn. 
Püútԥ – tԥpԥ, hündürlük; yük; dԥstԥ. 
–R– 
Rah – úadlÕq; úԥrab, mey; mu÷am. 
Ram – ԥldԥ edilԥn, tabe etmԥ. 
Raz – sirr.  
Rԥdü bԥrq – ildÕrÕm vԥ göy gurultusu. 
Rԥfiq – yoldaú, dost, mԥhrԥm, yaran; AllahÕn sifԥtlԥrindԥn biri. 
Rԥftar – hԥrԥkԥt, usul, özünü aparma. 
Rԥ’na – bԥzԥk-düzԥkli qadÕn; tԥkԥbbürlü qadÕn; gözԥl, özünԥ çԥkԥn. 
Rԥqԥm – yazÕ. 


 
240
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Rԥqim – yazÕçÕ, yazan. 
Rԥq – qan damarÕ, damar. 
Rԥhn – girov. 
Rԥm – qorxma, ürkmԥ. 
Rԥmz – iúarԥt, anlatma, iúarԥt etmԥ. 
Rԥgnamiz – naxÕúçÕ, nԥqqaú. 
Rԥnci-hicran – ayrÕlÕq dԥrdi. 
Rԥxúԥn/rԥxúan – parlaq, úö’lԥ saçan. 
Rԥsm – qayda, adԥt; ayin. 
Rԥstixiz – qiyamԥt. 
Rԥúk – paxÕllÕq; üstün olma, qalib gԥlmԥ; qeyrԥt. 
Rԥvan – axan, hԥrԥkԥt edԥn; ruh. 
Rind – mԥkrli, hiylԥgԥr, çԥkinmԥyԥn, laübali. 
Riú – yara; saqqal. 
Riútԥ – damar; ip; ba÷lanan. 
Riv – mԥkr, hiylԥ, aldatma. 
Riyah – yellԥr; iy, qoxu. 
Riyazԥt – tԥrki-dünyalik. 
Riz-riz – ovuncak-ovuncak. 
Rövzԥ – ba÷, bostan. 
Rubԥru – üzbԥüz. 
Ruhԥfza – canlandÕrÕcÕ, ruhlandÕrÕcÕ, coúdurucu. 
Ruhpԥrvԥr – ruhu kamala gԥtirԥn, ruhlandÕrÕcÕ. 
Ruhil-qüds – CԥbrayÕl; müqԥddԥs ruh. 
Ruzԥfzun – çox artÕq, çox gözԥl, çox nurlu. 
Ruzigar – hԥyat; ԥyyam, zԥmanԥ, dövr. 
Rüfu – yÕrtÕ÷Õ ustalÕqla tikmԥk. 
Rüxsar – üz, yanaq, çöhrԥ. 
Rüqԥ – namԥ, xԥtt, yazÕ. 
–S– 
Salah – yaxúÕlÕq, abadlÕq; saf ürԥklilik, arԥstԥlik, paklÕq; mԥslԥhԥt. 
Sane’ – yaradÕcÕ, törԥdici; Allah-tԥala, tanrÕ; sԥnԥtkar. 
Sarsar – sԥrt vԥ soyuq yel. 
Seylab – sel-su, sel; göz yaúÕ.  
Sԥadԥt – bԥxt, bԥxtiyarlÕq; mübarԥk; üstünlük. 
Sԥba – dan yeli. 
Sԥccadԥ – namazlÕq xalçasÕ. 
Sԥfhԥ – sԥhifԥ, vԥrԥq; tԥrԥf, bir úeyin üzü; üz, sifԥt, çöhrԥ. 
Sԥ’b –müúkül, a÷Õr, çԥtin. 
Sԥ’d – bԥxt. 
Sԥhab – bulud, duman, sis, çԥn. 


 
241
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Sԥhba – qÕzÕl; úԥrab, mey. 
Sԥ’y – çalÕúma, hԥrԥkԥt etmԥ, can atma. 
Sԥyd – ov, úikar. 
Sԥyyad – ovçu. 
Sԥbzԥ – göy, göyԥrti; üzdԥ yeni çÕxan tüklԥr. 
Sԥhhԥt – sa÷lÕq, sa÷lamlÕq.  
Sԥktԥ – özündԥn gitmԥ. 
Sԥlasil – zԥncir, sap, qatar. 
Sԥmԥnbԥr – yasԥmԥn ԥtri; ԥndamÕ yasԥmԥn ԥtri verԥn. 
Sԥmԥnd – dür at. 
Sԥmԥr – hasil, meyvԥ, nԥticԥ. 
Sԥmum – isti külԥk. 
Sԥngibaran – daúqalaq etmԥ. 
Sԥr – baú, kԥllԥ; fikir, ԥndiúԥ; güc, qüvvԥt; sԥrkԥrdԥ, sԥrdar. 
Sԥrasԥr – baúdan-baúa, baúdan-aya÷a. 
Sԥrbԥsԥr – boydan-boya, baúdan-baúa. 
Sԥrfitnԥ – fitnԥnin baúÕ, fitnԥkar. 
Sԥr riútԥ – ipin ucu; bir iúin üsulu. 
Sԥrgԥútԥ – baúÕ hԥrlԥnԥn; evsiz-eúiksiz, sԥrgԥrdan, avara. 
Sԥrmԥnzil – mԥnzil, düúԥrgԥ, mԥkan. 
Sԥrnԥvԥút – iqbal, tale, yazÕ. 
Sԥrzԥniú – úikayԥt. 
Sԥrkԥú – boyun ԥymԥzlik. 
Sԥqf – tavan, sԥqf. 
Sԥtiz – vuruú, dava, cԥng. 
Sԥvad – savad, elm; qara, qara rԥng. 
Sԥvat – úԥhԥr ԥtrafÕ; böyük úԥhԥr. 
Sԥza – muzd, haqq; layiq olan; yaraúan; cԥza. 
SÕxarÕb – sÕxÕb, son damlaya qԥdԥr sÕxÕb.  
Sifal – kuzԥ, kasa; kaúÕ. 
Simab – civԥ.  
Siminbԥr – gümüú tԥn. 
Sipah – qoúun. 
Sipehr – asiman; fԥlԥk, ԥrú; bԥxt, iqbal. 
Sirab – sudan qanan, doyan; sulu; tԥr, tԥzԥ. 
Sirri-nihan – gizlin sirr. 
Siriúk – göz yaúÕ, qÕ÷ÕlcÕm; yandÕrÕlan vaxt yaú odundan çÕxn su. 
Sud – xeyir, fayda. 
Suft – deúik, deúilԥn; iynԥnin gözü. 
Sur – úadlÕq, sevinc; üz, surԥt.  
Suzan – yanan, qÕzaran, da÷lanan. Suzi-güdaz – nalԥ çԥkmԥ; ԥzab 


 
242
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
çԥkmԥ. 
Sünbül – bitki, güllü bitki, xoú ԥtirli; bÕ÷ yerinin tԥrlԥmԥsi; gözԥllԥrin 
zülfü. 
Süqubԥt – düúmԥnlik, kin bԥslԥmԥ.  
Sürԥyya – ulduz. 
–ù– 
ùam – gecԥ, axúam. 
ùamil – ibarԥt olan, öz içinԥ alan, ԥhatԥ edԥn. 
ùԥfiq– úԥfaԥt edԥn; mehriban, yürԥyi yanan, rԥhmi gԥlԥn. 
ùԥbgԥrd – gecԥ gԥzԥn, axúam seyrԥ çÕxan. 
ùԥbistan – hücrԥ; hԥrԥmhana; camilԥrdԥ gecԥlԥr ibadԥt edilԥn yer. 
ùԥbnԥm – úeh, jalԥ, qÕrov. 
ùԥbxun – gecԥ basqÕnÕ. 
ùԥdd – mökԥm etmԥ, bԥrkitmԥ; güclԥndirmԥ.  
ùԥkԥrxԥnd – tԥbԥssüm.  
ùԥqaf – ürԥk pԥrdԥsi. 
ùԥmmԥ – xoú iy, xoú ԥtir; az, az-kԥm, azacÕq. 
ùԥnrԥf – qÕzÕl, yaxud qonur rԥnq, nԥqqaúlarÕn iúlԥtdiklԥri maddԥ. 
ùԥrabalud – úԥrabçÕ. 
ùԥrԥr – od, qÕ÷ÕlcÕm. 
ùԥr’ – úԥriԥt; usul, yol; din, mԥzhԥb. 
ùԥrh – bԥyan etmԥ, ԥyan etmԥ, düúündürmԥ, açÕqlama, izah etmԥ. 
ùԥrmԥndԥ – utancaq, xԥcil. 
ùԥtta – müxtԥlif úeylԥrdԥn ibarԥt, cürbԥcür. 
ùikvԥ – úikayԥt; nalԥ, fԥ÷an, ah-nalԥ. 
ùitab – tԥlԥsmԥ. 
ùivԥn – ah-nalԥ, a÷Õ, fԥryad. 
ùuriú – qarÕúÕqlÕq, çaxnaúma. 
–T– 
Tab – úö’lԥ, nur; istilik; qÕzdÕrma. 
Tarac – talan. 
TarÕm – çadÕr, ev; asiman, fԥlԥk. 
Teyr – quú. 
Tԥ÷yir – dԥyiúmԥ, baúqa úԥklԥ girmԥ. 
Tԥhԥmmül – sԥbr, dözüm. 
Tԥhrir – yazma. 
Tԥhsin – bԥrԥkԥlla, tԥrif. 
Tԥqrir – bԥyan, bԥyan etmԥ, tԥsdiqlԥmԥ. 
Tԥlx – acÕ. 
Tԥnԥüm – naz-ne’mԥtlԥ yaúama, úadlÕq, rahatlÕq, arxayÕn yaúama. 
Tԥnnaz – nazlÕ; utandÕran; dԥyiúkԥn. 


 
243
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Tԥrb – nԥ÷mԥ, mahnÕ, saz. 
Tԥrx – düzmԥ, biçmԥ. 
Tԥriq – yol, üsul. 
Tԥsxir – boyun ԥydirmԥ, ԥlԥ keçirmԥ, basÕb almaqlÕq, tabe etmԥ. 
Tԥbarԥk – pak, pakizԥ, saf, arԥstԥ. 
Tԥcԥlli – bԥzԥk, úö’lԥ; üzԥ çÕxma, görünmԥ. 
Tԥhԥrrük – hԥrԥkԥt. 
Tԥkԥllüm – söz, sözlԥmԥ, danÕúma. 
Tԥmԥnna – arzu, istԥk, niyyԥt. 
Tԥrdamԥn – ԥtԥyi yaú olan; pozuq; günakar, asi. 
Tԥrԥhhum – rԥhm etmԥ. 
Tԥrԥnnüm – vԥsf etmԥ. 
Tԥrrar – cibgir, o÷ru. 
Tԥrsa – xristian. 
Tԥúbih – bԥnzԥr, kimi, misli; bԥnzԥtmԥ. 
Tԥvԥhhüm – qorxu, xof, vԥhm etmԥ. 
Tԥzvir – yalan, hiylԥ, aldatma; ikiüzlülük. 
Tifl – ça÷a, uúaq. 
Tirԥ – qaranlÕq; bulaúÕq; qüssԥli. 
Tö’mԥ – yemԥk, nahar. 
Tudԥ – yÕ÷ÕntÕ; tԥpԥ; böyük. 
Tümԥn – on min. Tümԥn min – milyon. 
Tündbadi – güclü yel. 
Tün-gün – gecԥ-gündiz. 
Türrԥ – zülf, saç, hörük. 
–U–Ü– 
Uçqun – qÕ÷ÕlcÕm, úölԥ, alov.  
Uyalmaq – xԥcalԥt çԥkmԥk. 
Uyat – xԥcalԥt, utanc.  
Üqubԥt – ԥzab, sitԥm. 
Ümdԥ – ԥsas, mühüm; inamlÕ. 
Ümmül-kitab – ԥsl kitap, lövhi-mԥhfuz – talelԥr kitabÕ. 
Üryan – çÕlpaq, paltarsÕz, libassÕz. 
Üstüvar – bԥrk, möhkԥm. 
Üúúaq – aúiqlar, sevԥnlԥr, eúqԥ düúԥnlԥr; mu÷am adÕ. 
Üzar – üz, yanaq. 
–V– 
Vaiz – vԥz verԥn, möizԥ oxuyan; nԥsihԥtçi. 
Vallahu ԥlam bis-sԥvab – do÷rusunu Allah bilir. 
Vaqeԥn – hԥqiqԥtԥn. 
Vaqif – xԥbԥrdar, agah olan. 


 
244
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
Vaveyla – vay, hԥsrԥt. 
Vԥch – üz, xarici tԥrԥf, tԥrԥf, úԥkil. 
Vԥl-leyl – QuranÕn 92-ci surԥsinin 1-ci ayԥti; «Gecԥyԥ and olsun». 
Vԥú-úԥms – QuranÕn 91-ci surԥsinin 1-ci ayԥti; «Günԥúԥ and olsun». 
Vԥz-züha – QuranÕn 93-cü surԥsinin adÕ; «Sԥhԥrԥ and olsun». 
Vida – xudahafizlԥúmԥ. 
Vird/vԥrd – dua, dua-dilԥk. 
Vüquf – xԥbԥrdar olma, baxԥbԥr olma. 
–Y– 
Ya÷ma – talan, o÷urlama. 
Yaqutgun – yaqut kimi, yaqutvari. 
Yaruq – parlaq, iúÕqlÕ.  
Yarutma – iúÕqlandÕrma. 
Yavutmaq – yaxÕnlaúdÕrma. 
Yelda – ԥn uzun gecԥ.  
–Z– 
Zail – yox olma, batma, itmԥ. 
Zԥ’f – gücsüzlük, xԥstԥlik, acizlik. 
Zԥngar – yaúÕl rԥngli. 
Zԥrbaf – tikiúçi; zԥrlԥ toxuyan. 
Zԥrd – sarÕ. 
Zԥval – itmԥ, yox olma; günorta vaxtÕ; nöqsan; xԥrabԥ, viran; bԥla, 
bԥdbԥxtlik. 
Zԥxm – yara.  
Zib – bԥzԥk. 
Zimn – içi, arasÕ, ortasÕ; açÕqdan söylԥnmԥyԥn, ancaq anlaúÕlan söz. 
Zinhar – agah ol; özünü qoru; aman.  
Ziya – úö’lԥ, nur, parlaqlÕq, rövúԥn. 
Zöhd – tԥqvalÕq, tԥrki-dünyalik, dindarlÕq. 
Zühur – üzԥ çÕxma, aúkar olma. 
Zülmԥt – qaranqÕlÕq. 
Zümrԥ – dԥstԥ, qisim. 
Zünnar – qurúaq. 
 


 
245
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
            R a m i z  ԤSKԤR 
 
10 yanvar 1954-cü ildԥ Amasiya rayonu-
nun Qaraçanta kԥndindԥ müԥllim ailԥsindԥ 
do÷ulmuúdur. M.V.Lomonosov adÕna Moskva 
Dövlԥt Universitetinin jurnalistika fakültԥsini 
bitirmiúdir (1978). 
Azԥrbaycan radiosunda redaktor (1978-
83), Azԥrbaycan, türk, ԥrԥb, fars, ingilis, fran-
sÕz vԥ alman dillԥrindԥ çÕxan «Azԥrbaycan 
bugün» jurnalÕnÕn baú redaktoru (1983–84), 
kiril, latÕn vԥ ԥrԥb ԥlifbalarÕ ilԥ nԥúr olunan 
«Odlar yurdu» qԥzetinin baú redaktoru (1984-
91), «Hürriyet» qԥzetinin (østanbul) Azԥrbay-
can üzrԥ xüsusi müxbiri (1991-93), Xarici Turizm ùurasÕnÕn idarԥ rԥisi 
(1993-94), «XXI ԥsr» qԥzetinin baú redaktoru (1994–96), «Yeni Forum» 
jurnalÕnÕn (Ankara) BakÕ tԥmsilçisi (1993-97) olmuúdur. 1997-ci ildԥn 
Azԥrbaycan Jurnalistlԥr Birliyinin baú katibidir. BakÕ Dövlԥt Universitԥti-
nin bԥdii tԥrcümԥ elmi-tԥdqiqat laboratoriyasÕnÕn müdiri, AMEA Folklor 
ønstitutunun baú elmi iúçisidir. Filologiya elmlԥri doktorudur. 
«QÕzÕl qԥlԥm», «Hԥsԥn bԥy Zԥrdabi», «Humay», Küveytin «øslama xid-
mԥt», Türkiyԥnin «Yeni Orhun» vԥ «Türk dünyasÕna xidmԥt», Türkmԥnis-
tanÕn “AltÕn ԥsr” mükafatlarÕ laureatÕdÕr. Azԥrbaycan YazÕçÕlar vԥ Jurna-
listlԥr Birliklԥrinin, Beynԥlxalq Mԥtbuat ønstitutunun (øPø, Vyana) üzvü, 
Beynԥlxalq Jurnalistlԥr Birliklԥri KonfederasiyasÕ (Moskva) vԥ Avrasiya 
Jurnalistlԥr KonfederasiyasÕ (Ankara) idarԥ heyԥtlԥrinin üzvüdür. Azԥrbay-
canÕn ԥmԥkdar jurnalistidir. Türkologiya, ԥdԥbiyyat, tarix vԥ jurnalistikaya 
dair kitablar yazmÕú, türk, rus, özbԥk, uy÷ur, türkmԥn, qaqauz dillԥrindԥn 
tԥrcümԥlԥr etmiúdir. Avrasiya Tԥrcümԥçilԥr Birliyinin (Ankara) sԥdri seçil-
miúdir (2010). 
Ԥsas ԥsԥrlԥri: 
1. øqlimdԥn-iqlimԥ, tԥqvimdԥn-tԥqvimԥ. BakÕ, øúÕq, 1987, 104 s.  
2.  Qutad÷u bilig. BakÕ, Ԥlm, 2003, 320 s. 
3. 80 yaúÕn zirvԥsindԥn baxanda. BakÕ, Adilo÷lu,2005,356 s 
4. Mahmud Kaú÷ari vԥ onun «Divanü lü÷at-it-türk» ԥsԥri. BakÕ, MBM, 
2008, 432 s. 
5. Mahmud Kaú÷arinin 1000 illik yubileyinԥ 1000 biblioqrafik göstԥri-
ci. BakÕ, MBM, 2008, 96 s. 
6. Mahmud Kaú÷arinin «Divanü lü÷ati-it-türk ԥsԥri üzrԥ biblioqrafik vԥ 
qrammatik göstԥrici. BakÕ, MBM,2008,192 s. 


 
246
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
7. Mahmud Kaú÷ari vԥ onun «Divanü lü÷at-it-türk» ԥsԥri. BakÕ, MBM, 
2009, 532 s. 
8. Mahmud Kaú÷arinin «Divanü lü÷at-it-türk» ԥsԥrinin tԥdrisi. BakÕ, 
MBM, 2011, 112 s. 
Ԥsas tԥrcümԥlԥri: 
1.  Azԥrbaycan MasallarÕ. BakÕ, YazÕçÕ, 1982, 196 s. 
2. M.B.Mԥmmԥdzadԥ. Milli Azԥrbaycan hԥrԥkatÕ. BakÕ, Nicat, 1991, 248 s. 
3.  Faruq Sümԥr. O÷uzlar. BakÕ, YazÕçÕ, 1992, 432 s. 
4. Yusif Balasa÷unlu. Qutad÷u bilig. BakÕ, Azԥrnԥúr, 1994, 492 s. 
5.  Murad Ta÷Õ. HԥyatÕm. BakÕ, Oxa Ofsԥt, 1998, 92 s.  
6. Erik Fichtelius. JurnalistikanÕn on qÕzÕl qaydasÕ. BakÕ, AJB, 2002, 192 s. 
7. Bahԥddin Ögԥl. Türk mifologiyasi. BakÕ, Sԥda, 2004, I cild, 626 s. 
8. Mahmud Kaú÷ari. Divanü lü÷at-it-türk. BakÕ, Ozan, 2006, I cild, 512 s. 
9. Mahmud Kaú÷ari. Divanü lü÷at-it-türk. BakÕ, Ozan, 2006, II cild, 400 s. 
10. Mahmud Kaú÷ari. Divanü lü÷at-it-türk. BakÕ, Ozan, 2006, III cild
400 s. 
11. Mahmud Kaú÷ari. Divanü lü÷at-it-türk. BakÕ, Ozan, 2006, IV cild, 
752  s. 
12. N.Ozerov. ølham Ԥliyev: Mԥn AzԥrbaycanÕma inanÕram. BakÕ, 
Azԥrnԥúr, 2007, 376 s. 
13. Ɇɚɯɦɭɞ Ʉɚɲɝɚɪɫɤɢɣ. Ⱦɢɜɚɧɭ ɥɭɝɚɬ ɢɬ-ɬɸɪɤ. Ȼɚɤɭ, ɆȻɆ, 2009, I 
ɬɨɦ, 512 ɫ. 
14. Ɇɚɯɦɭɞ Ʉɚɲɝɚɪɫɤɢɣ. Ⱦɢɜɚɧɭ ɥɭɝɚɬ ɢɬ-ɬɸɪɤ. Ȼɚɤɭ, ɆȻɆ, 2009, 
II ɬɨɦ, 400 ɫ. 
15. Ɇɚɯɦɭɞ Ʉɚɲɝɚɪɫɤɢɣ. Ⱦɢɜɚɧɭ ɥɭɝɚɬ ɢɬ-ɬɸɪɤ. Ȼɚɤɭ, ɆȻɆ, 2009, 
III ɬɨɦ, 492 ɫ. 
16. Oraz Ya÷mur. Qaraba÷lÕ ananÕn a÷ÕsÕ. BakÕ, MBM,2009, 84 s. 
17. XX ԥsr özbԥk úeiri antologiyasÕ. BakÕ, MBM, 2009, 96 s. 
18. Molla Nԥfԥs. Bu mԥkana gԥlmiúԥm. BakÕ, MBM, 2010, 160 s. 
19. Molla Nԥfԥs. Seçilmiú ԥsԥrlԥri. BakÕ, MBM, 2010, 240 s. 
20. Todur Zanet. Ana dilim. BakÕ, MBM, 2010, 104 s. 
21. Mԥxdumqulu Fԥraqi. Seçilmiú ԥsԥrlԥri. Ankara, 2010, 448 s. 
22. Türk ԥdԥbiyyati tarixi. BakÕ, MBM, 2010, I cild, 602 s. 
23. Türk ԥdԥbiyyati tarixi. BakÕ, MBM, 2010, II cild, 658 s. 
24. Nurmԥhԥmmԥd Ԥndԥlib. ùeirlԥr, poemalar, dastanlar. BakÕ, MBM, 
2011, 292 s. 
25. Zԥhirԥddin Mԥhԥmmԥd Babur. Seçilmiú ԥsԥrlԥri. BakÕ, MBM, 2011, 
328 s. 
Türkcԥ, rusca, almanca vԥ ermԥnicԥ bilir.  
E-mail: 
ramizasker@yahoo.com
   
 


 
247
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
 
 
 
 
 
 
øÇøNDԤKøLԤR: 
 
 
 
QÕlÕnc vԥ qԥlԥm sultanÕ  
Hüseyn Bayqara (Ramiz ΨskΩr)...................................... 3 
Qԥzԥllԥr ........................................................................ 15 
Tԥxmislԥr ................................................................... 215 
Müxԥmmԥs ................................................................ 219 
Rübailԥr ...................................................................... 220 
Qitԥlԥr ........................................................................ 221 
Risalԥ ......................................................................... 222 
Sözlük ........................................................................ 227 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
248
Sultan Hüseyn Bayqara * Divan
 
 
TürkSOY kitabxanasÕ seriyasÕ: 9 
 
AMEA Folklor ønstitutu Elmi ùurasÕnÕn qԥrarÕ ilԥ çap olunur 
 
Azԥrbaycancaya uy÷unlaúdÕran 
vԥ ön sözün müԥllifi: 
Ramiz ԤSKԤR 
Redaktoru: 
Prof. Dr. Rafael HÜSEYNOV 
 
Sponsoru
Dr. Ayla ԤSKԤR (øzmir, Türkiyԥ) 
 
Naúiri: 
Dos. Dr. Rafiq BABAYEV 
 
 
Sultan Hüseyn Bayqara. Divan. BakÕ, MBM, 2011, 248 s. 
 
 
Korrektor: Leyla 
Texniki redaktor: Ülvi Arif 
Kompüterdԥ yÕ÷dÕ: Solmaz Ԥskԥrova 
Dizayner: Ceyhun Ԥliyev 
________________________________________ 
Çapa imzalandÕ: 22.12.2010 
FormatÕ: 84x68  
Hԥcmi: 15,5 çap vԥrԥqi 
TirajÕ: 1.000 ԥdԥd 
MBM MMC mԥtbԥԥsindԥ 
çap olundu.
 

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə