“Synergy Group” MMC
31 dekabr 2015-ci il tarixinә Konsolidasiya Edilmiş Maliyyә Hesabatları üzrә Qeydlәr
(Başqa cür qeyd olunmadığı tәqdirdә, mәblәğlәr Azәrbaycan Manatı ilә ifadә edilir)
7
2
Qrupun Әmәliyyat Mühiti (davamı)
Azәrbaycan hökumәti ölkә iqtisadiyyatına xarici investisiyalar cәlb etmәk vә qeyri-neft sektorunu inkişaf
etdirmәk mәqsәdilә islahatların sürәtlәndirilmәsi vә iqtisadiyyata dәstәyin göstәrilmәsi ilә bağlı
planlarını açıqlamışdır. Xarici investorların cәlb edilmәsi mәqsәdilә xarici valyutanın ölkәdәn
çıxarılması zamanı әlavә rüsumların tәtbiq olunmaması haqqında qanun qәbul edilmişdir. Bundan
әlavә, sahibkarlıq fәaliyyәtini dәstәklәmәk üçün vergi qaydalarının sadәlәşdirilmәsi ilә bağlı digәr
normativ islahatlar aparılmışdır.
Qrupun Rәhbәrliyi hazırkı iqtisadi mühitdә baş verәn dәyişikliklәri müşahidә edir vә Qrupun yaxın
gәlәcәkdә fәaliyyәtinin dayanıqlığını vә inkişafını dәstәklәmәk üçün qabaqlayıcı tәdbirlәr görür.
3
Әsas Uçot Siyasәtlәrinin Qısa Xülasәsi
Maliyyә hesabatlarının tәrtibatının әsasları. Qrupun konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatları
Beynәlxalq Maliyyә Hesabatı Standartlarına (“BMHS”) uyğun olaraq ilkin dәyәr metoduna әsasәn
hazırlanmışdır. Hazırkı konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarının hazırlanmasında istifadә edilәn
әsas uçot siyasәtlәri aşağıda göstәrilir. Hәmin uçot siyasәtlәri başqa cür qeyd olunmadığı tәqdirdә,
tәqdim edilәn bütün dövrlәrә müvafiq şәkildә tәtbiq edilmişdir (Qrup tәrәfindәn qәbul edilmiş yeni vә ya
yenidәn işlәnmiş standartlar üçün 5-ci Qeydә baxın).
Konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatları. Törәmә müәssisәlәr Qrupun birbaşa vә ya dolayısı ilә
sәsvermә hüquqlu sәhmlәrinin 50%-dәn artıq hissәsinә sahib olduğu vә ya qazanc әldә etmәk
mәqsәdilә onun maliyyә vә әmәliyyat siyasәtinә nәzarәt etmәk gücü olduğu müәssisәlәr vә digәr
tәşkilatlardır (xüsusi tәyinatlı müәssisәlәr daxil olmaqla). Qrupun digәr müәssisәyә nәzarәt etmәsini
müәyyәnlәşdirәrkәn istifadә edilmәsi vә ya dәyişdirilmәsi mümkün olan potensial sәsvermә
hüquqlarının mövcudluğu vә tәsiri nәzәrә alınır. Törәmә müәssisәlәr, onların әmәliyyatları üzrә effektiv
nәzarәt Qrupa keçdiyi andan (alış tarixindәn) konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarına daxil edilir
vә nәzarәtin itirildiyi tarixdәn konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarından çıxarılır.
Ümumi nәzarәt altında olan tәrәflәrdәn alınmış törәmә müәssisәlәr istisna olmaqla, Qrup tәrәfindәn
törәmә müәssisәlәrin alınması alış metodu ilә uçota alınır. Әldә edilmiş müәyyәn edilә bilәn aktivlәr vә
müәssisәlәrin birlәşmәsi zamanı qәbul edilmiş öhdәliklәr vә şәrti öhdәliklәr nәzarәt olunmayan iştirak
payının hәcmindәn asılı olmayaraq, alış tarixinә әdalәtli dәyәrlә әks etdirilir.
Qrup mövcud iştirak paylarını әks etdirәn vә pay sahibinә müәssisәnin likvidasiyası halında xalis
aktivlәrdә proporsional hәcmdә pay әldә etmәk hüququ verәn nәzarәt olunmayan iştirak payını hәr bir
әmәliyyat üzrә fәrdi qaydada a) әdalәtli dәyәrlә vә ya b) әldә edilmiş müәssisәnin xalis aktivlәrindә
nәzarәt olunmayan iştirak payına proporsional şәkildә qiymәtlәndirir. Mövcud iştirak paylarını әks
etdirmәyәn nәzarәt olunmayan iştirak payı әdalәtli dәyәrlә qiymәtlәndirilir.
Qrup şirkәtlәri arasında hәyata keçirilәn bütün әmәliyyatlar, bu әmәliyyatlar üzrә realizasiya olunmamış
gәlirlәr, elәcә dә Qrup daxilindәki әmәliyyatlar üzrә qalıqlar konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarına
daxil edilmir. Realizasiya olunmamış zәrәrlәr dә dәyәrin bәrpa edilmәsi halları istisna olmaqla,
konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarından çıxarılır. Qrup vә onun törәmә müәssisәlәri Qrupun
siyasәtinә uyğun vahid uçot siyasәtlәri tәtbiq edir.
Nәzarәt olunmayan iştirak payı Qrupun birbaşa vә ya dolayısı ilә sahib olmadığı paya düşәn törәmә
müәssisәnin xalis fәaliyyәt nәticәlәrinin vә kapitalının bir hissәsini әks etdirir. Nәzarәt olunmayan iştirak
payı Qrupun kapitalının ayrıca komponentini formalaşdırır.
Ümumi nәzarәt altında olan tәrәflәrdәn törәmә müәssisәlәrin alınması. Ümumi nәzarәt altında
olan tәrәflәrdәn törәmә müәssisәlәrin alınması aktivlәri ötürәn müәssisәnin qiymәtlәndirmә üsulundan
istifadә etmәklә alış metodu ilә uçota alınır. Bu metoda uyğun olaraq, birlәşdirilmiş müәssisәnin
konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatları müәssisәlәrin tәqdim edilәn әn erkәn dövrün әvvәlindәn vә
ya daha gec olarsa, birlәşdirilәn müәssisәlәrin ümumi nәzarәtә keçdiyi tarixdәn etibarәn birlәşmәsi kimi
tәqdim edilir. Törәmә müәssisәnin ümumi nәzarәt altında olan müәssisәlәr arasında ötürülәn aktiv vә
öhdәliklәri ötürәn tәrәfin maliyyә hesabatlarında göstәrilәn balans dәyәri ilә qeydә alınır.
“Synergy Group” MMC
31 dekabr 2015-ci il tarixinә Konsolidasiya Edilmiş Maliyyә Hesabatları üzrә Qeydlәr
(Başqa cür qeyd olunmadığı tәqdirdә, mәblәğlәr Azәrbaycan Manatı ilә ifadә edilir)
8
3
Әsas Uçot Siyasәtlәrinin Qısa Xülasәsi (davamı)
Asılı müәssisәlәrә investisiyalar. Asılı müәssisәlәr Qrupun (birbaşa vә ya dolayısı ilә) әhәmiyyәtli
dәrәcәdә tәsir göstәrdiyi, lakin onların üzәrindә nәzarәti olmadığı müәssisәlәrdir; bir qayda olaraq belә
müәssisәlәrdә sәsvermә hüquqlu sәhmlәrin payı adәtәn 20%-50% tәşkil edir. Asılı müәssisәlәrә
investisiyalar pay iştirakı üzrә uçot metoduna әsasәn qeydә alınır vә әvvәlcә ilkin dәyәrlә әks etdirilir.
Asılı müәssisәlәrdәn alınmış dividendlәr asılı müәssisәlәrdәki investisiyaların balans dәyәrini azaldır.
Alışdan sonra asılı müәssisәnin xalis aktivlәrindә Qrupun payındakı digәr dәyişikliklәr aşağıdakı kimi
tanınır: (i) asılı müәssisәlәrin mәnfәәt vә ya zәrәrindә Qrupun payı il üzrә konsolidasiya edilmiş mәnfәәt
vә ya zәrәrdә asılı müәssisәlәrin maliyyә nәticәlәrindә payı kimi qeydә alınır, (ii) sair mәcmu gәlirlәrdә
Qrupun payı sair mәcmu gәlirlәrdә tanınır vә ayrıca sәtirdә göstәrilir, (iii); asılı müәssisәlәrin xalis
aktivlәrinin balans dәyәrindә Qrupun payındakı bütün digәr dәyişikliklәr asılı müәssisәlәrin maliyyә
nәticәlәrindә mәnfәәt vә ya zәrәr kimi tanınır.
Lakin asılı müәssisәnin zәrәrlәrindә Qrupun payı onun hәmin müәssisәdәki payına, elәcә dә hәr hansı
tәminatsız debitor borclarına bәrabәr vә ya ondan artıq olarsa, Qrup asılı müәssisәnin adından üzәrinә
öhdәlik götürdüyü vә ya ödәnişlәr etdiyi hallar istisna olmaqla, gәlәcәk zәrәrlәri tanımır.
Qrup vә onun asılı müәssisәlәri arasındakı әmәliyyatlar üzrә realizasiya olunmamış gәlirlәr Qrupun
asılı müәssisәlәrdәki payına proporsional hәcmdә silinir; bundan әlavә, realizasiya olunmamış zәrәrlәr
hәmçinin asılı müәssisәnin aktivlәrinin dәyәrsizlәşmәsi nәticәsindә yaranmadığı halda silinir.
Birgә müәssisәlәrdә iştirak payı. Birgә müәssisә iki vә ya daha çox tәrәfin (sәhmdarın) birgә nәzarәt
tәtbiq edilmәklә hәyata keçirdiyi iqtisadi fәaliyyәti әks etdirәn müqavilә razılaşmasıdır. Birgә nәzarәt
yalnız iqtisadi fәaliyyәtlә әlaqәdar strateji maliyyә vә әmәliyyat qәrarları sәhmdarların birgә razılığı ilә
tәlәb edildikdә mövcud olur. Birgә nәzarәt olunan müәssisә Qrupun digәr sәhmdarlar ilә birlikdә
nәzarәt etdiyi iqtisadi fәaliyyәti hәyata keçirmәk üçün müәssisә, tәrәfdaşlıq vә ya digәr müәssisәnin
tәsis olunmasını nәzәrdә tutan birgә müәssisәdir.
Birgә nәzarәt olunan müәssisәlәrin maliyyә nәticәlәri, aktivlәri vә öhdәliklәri pay iştirakı üzrә uçot
metoduna әsasәn hazırkı konsolidasiya edilmiş maliyyә hesabatlarına daxil edilir. Pay iştirakı üzrә uçot
metoduna әsasәn birgә nәzarәt olunan müәssisәyә investisiya qoyuluşu alış tarixindәn sonra birgә
nәzarәt olunan müәssisәnin xalis aktivlәrindә Qrupun payındakı dәyişikliklәr daxil olmaqla vә alınmış
ödәnişlәr vә investisiyanın dәyәrindәki hәr hansı dәyәrsizlәşmә çıxılmaqla maliyyә vәziyyәti haqqında
hesabatda uçota alınır. Birgә nәzarәt olunan müәssisәnin vergidәn sonrakı maliyyә nәticәlәrindә
Qrupun payı mәnfәәt vә zәrәr hesabatında әks etdirlir. Birgә nәzarәt olunan müәssisәnin mәnfәәt vә
zәrәr hesabatından başqa tanıdığı hәr hansı gәlir vә xәrclәrdә Qrupun payı sәhmdar kapitalında
dәyişikliklәr haqqında hesabatda әks etdirilir.
Birgә nәzarәt olunan müәssisәlәrin maliyyә hesabatları Qrupda olduğu kimi eyni hesabat dövrü üçün
hazırlanır. Lazım olduqda, istifadә edilәn uçot siyasәtinin Qrupun qәbul etdiyi uçot siyasәtinә uyğun
olması üçün hәmin maliyyә hesabatlarına düzәlişlәr edilir.
Qrup birgә müәssisәyә bir daha birgә nәzarәt etmәdikdә, ona әhәmiyyәtli tәsir göstәrmәdikdә vә ya
hәmin müәssisәdәki iştirak payı satış üçün nәzәrdә tutulduqda, pay iştirakı üzrә uçot metodunu tәtbiq
etmir.
Maliyyә alәtlәri - әsas qiymәtlәndirmә üsulları. Tәsnifat formalarından asılı olaraq maliyyә alәtlәri
әdalәtli dәyәrdә, ilkin dәyәrdә vә ya amortizasiya olunmuş dәyәrdә qeydә alınır. Hәmin qiymәtlәndirmә
üsulları aşağıda әks etdirilir.
Әdalәtli dәyәr әmәliyyatın hәyata keçirilmәsindә maraqlı olan, yaxşı mәlumatlandırılmış vә bir birindәn
asılı olmayan alıcı vә satıcı arasında aktivin mübadilә edilә bildiyi vә ya öhdәliyin yerinә yetirildiyi
mәblәğdir. Әdalәtli dәyәr fәal bazarda alınıb satılan maliyyә aktivlәri üzrә cari tәklif qiymәtini vә maliyyә
öhdәliklәri üzrә cari tәlәb qiymәtini әks etdirir. Bir-birini әvәzlәşdirәn bazar risklәri olan aktiv vә
öhdәliklәr ilә әlaqәdar Qrup qarşılıqlı surәtdә әvәzlәşdirilәn risklәr üzrә әdalәtli dәyәr göstәricilәrinin
müәyyәn edilmәsi üçün orta bazar qiymәtlәrindәn istifadә edә bilәr vә xalis açıq mövqeyә müvafiq tәlәb
vә tәklif qiymәti tәtbiq edә bilәr.
Maliyyә alәti fәal bazarda o zaman sәrbәst surәtdә alınıb satıla bilәn aktivlәr kimi qәbul edilir ki, onların
qiymәtlәri haqqında mәlumat fond birjasında vә ya digәr maliyyә tәşkilatından sәrbәst vә müntәzәm
şәkildә әldә edilә bilsin vә bu zaman hәmin qiymәtlәr könüllü şәkildә bazar şәrtlәri çәrçivәsindә hәyata
keçirilәn real vә müntәzәm әmәliyyatları әks etdirsin.