Microsoft Word tagiyeva mehin doc



Yüklə 0,56 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/26
tarix14.09.2018
ölçüsü0,56 Mb.
#68599
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   26

 

43

istiqamətdə  inkişaf  etməkdədir.  Azərbaycan  öz  daxili  məhsullarının  dünya 



bazarlarında  satılması,  ölkə  valyutasının  digər  ölkələrin  valyutaları  ilə  sabit 

mübadiləsi  nəticəsində  idxal  və  ixrac  arasında  xarici  ticarət  balansının 

tarazlığını daim qoruyub saxlamağa çalışır. 

Azərbaycanın xarici iqtisadi əlaqələrinin inkişafı inteqrasiya proseslərinə 

aktiv  surətdə  qoşulmaqla,  regional  inteqrasiya  birliklərində  səmərəli  iştirak 

etməsilə mümkündür.  

Artıq  müstəqillik  atributlarına  malik  olan  Azərbaycan  dövlətinin  xarici 

iqtisadi  əlaqələrinin  daha  yüksək  inkişafı  üçün  onun  coğrafiyası  daha  da 

genişlənməli və bu sahədə bir sıra aşağıdakı əsas vəzifələr yerinə yetirilməlidir: 

•  siyasi  və  iqtisadi  müstəqillik  atributlarını  daha  da  möhkəmləndirmək 

məqsədilə Azərbaycan potensial imkanlarını artırmalıdır; 

•  dünya  iqtisadi  sistemində  ölkənin  mövqeyi,  fəaliyyəti  və  verdiyi 

məhsulun xüsusi çəkisi artmalıdır 

•  istehsalın  beynəlxalq  standarta  uyğun  formalaşması  və  idarə  olunması 

strategiyasına nail olunmalıdır; 

•  makroiqtisadi  səviyyə  ilə  beynəlxalq  inkişaf  səviyyəsi  arasında  bazar 

uyğunluğu meylinə nail olunmalıdır; 

•  beynəlxalq  və  milli  iqtisadi  mənafelərin  əlaqələndirilməsi  təmin 

edilməlidir; 

•  idxal və ixrac əməliyyatlarının tarazlı nisbəti əldə olunmalıdır; 

•  iş 

qüvvəsinin 



və 

kapitalın 

beynəlxalq 

miqrasiyası 

prosesi 

tənzimlənməlidir; 

•  xarici ölkələrin investisiya qoyuluşunun sahələr üzrə səmərəli bölgüsü və 

ondan məqsədəuyğun istifadə olunması tənzimlənməlidir. 

Azərbaycanın  xarici  iqtisadi  münasibətlərinin  və  əlaqələrinin  məzmunu 

və  əsas  istiqamətlərini  ifadə  edən  bu  cəhətlərinin  hər  biri  ölkənin  gələcək 

inkişafında  fəaliyyət  proqramının tərkib hissəsi  olmalıdır.  Azərbaycanın xarici 

iqtisadi  inteqrasiya  əlaqələrinin  formalaşmasında  daha  faydalı  və  səmərəli 

iqtisadi  münasibətlərin  yaradılmasına  üstünlük  verilməlidir.  Əgər  göstərilən 



 

44

prinsip əsasında inteqrasiya prosesi həyata keçirilərsə, respublikanın inkişafında 



böyük nailiyyətlər əldə etmək mümkündür. 

 

2.3. Azərbaycanın xarici ticarəəlaqələrinin strukturu və 



coğrafiyası. 

 

Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Gömrük  Komitəsindən  verilən 



məlumata  əsasən,  2013-cu  ildə  Azərbaycan  Respublikasının  xarici  ticarət 

dövriyyəsinin  həcmi  34,69  mlrd.  ABŞ  dolları,  o  cümlədən  idxalın  həcmi  10.7 

mlrd. ABŞ dolları, ixracın həcmi isə 23.98 mlrd. ABŞ dolları təşkil etmişdir. Bu 

dövr  ərzində  Azərbaycan  Respublikası  149 ölkə  ilə  ticarət sahəsində  qarşılıqlı 

surətdə  faydalı  əməkdaşlıq  etmiş  və  xarici  ticarət  saldosu  müsbət  13.28  mlrd. 

ABŞ dolları olmuşdur. 



0

5

10

15

20

25

30

35

2012

2013

İ

dxal

İ

xrac

Dövriyyə

 

 



2012 

2013 


dxal 

9,65 


10,7 

xrac 


23,91 

23,98 


Dövriyyə 

33,56 


34,69 

 

Mənbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi 



  

 Diaqram 2.1 




 

45

 



2012-cu illə müqayisədə, 2013-cu ildə Azərbaycan Respublikasının xarici 

ticarət dövriyyəsi 3.35%, o cümlədən ixrac 0.28%, idxal isə 10.95% artmışdır. 

2013-cu ildə neft və neft məhsulları da daxil olmaqla enerji daşıyıcılarını əhatə 

edən  27-ci  qrupun  ixracın  strukturundakı  xüsusi  çəkisi  90,6%  təşkil  etmişdir. 

Eyni  zamanda,  həmin  dövr  ərzində  qeyri-neft  sektoru  üzrə  (27-ci  qrup  istisna 

olmaqla) ixracın həcmi 2012-cu illə müqayisədə 19,4%  artmışdır. 

 

Cədvəl 2.1 



 

2013-cu ildə Azərbaycan Respublikasının əsas ticarət tərəfdaşları 

xracda 

dxalda 

Ölkələr 

Milyon ABŞ 

dolları ilə 

Ümumi 

ixracda xüsusi 

çəkisi, % 

Ölkələr 

Milyon 

ABŞ 

dolları ilə 

Ümumi idxalda 

xüsusi çəkisi,% 

taliya 


5 989,66 

24.98 


Rusiya 

1 505,18 

14.05 

ndoneziya 



2 771,82 

11.56 


Türkiyə 

1 463,80 

13.66 

Tailand 


1 665, 49 

6.95 


Böyük Britaniya 

1 333,99 

12.45 

Almaniya 



1 356, 74 

5.66 


Almaniya 

823,02 


7.68 

srail 


1 260,70 

5,26 


Ukrayna 

589,07 


5.50 

Fransa 


1 131, 12 

4,72 


Çin 

566,34 


5.29 

Hindistan 

1 098, 41 

4,58 


Fransa 

425,44 


3.97 

Rusiya 


1 077, 84 

4,50 


ABŞ 

376,49 


3.51 

ABŞ 


990, 28 

4.13 


Braziliya 

371,80 


3.47 

Yunanıstan 

810,33 

3.38 


Qazaxıstan 

306,76 


2.86 

Türkiye 


525,99 

2.19 


Yaponiya 

288,36 


2.69 

Portuqaliya 

525,76 

2.19 


taliya 

249,26 


2.33 

Gürcüstan 

519,18 

2.17 


Koreya 

Respublikası 

229,29 

2.14 


Böyük 

Britaniya 

484,36 

2.02 


ran  slam 

Respublikası 

207,68 

1.94 


Tayvan 

467,31 


1.95 

Niderland 

180,99 

1.69 



Yüklə 0,56 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə