Microsoft Word T?bi?td?n istifad?nin huquqi ?saslar?doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
ona görə ümumi səlahiyyətli sayılırlar ki, onların səlahiyyətinə digər məsələlər də (dövlətin idarə olunması ilə əlaqədar) daxildir. Həmin qanuna görə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Prezidentinə tabedir (maddə 7). Xüsusi səlahiyyətli dövlət orqanları isə qanunvericiliyə uyğun olaraq təbiətin qorunması funksiyalarını yerinə yetirən dövlət orqanlarıdır. Təbiəti qorumaq funksiyaları isə bu sahəyə aid qəbul olunmuş qanunların qüvvəyə minməsi barədə verilən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə müəyyən olunur. Xüsusi səlahiyyətin həcminə və xarakterinə görə dövlət orqanlan 3 növə bölünür: kompleks, sahəvi və funksional. Kompleks orqanlar bütün təbiətqoruyucu tapşırıqları yerinə yetirirlər. Sahəvi orqanlar konkret təbii obyektlərin, sahənin mühafızəsini və onlardan düzgün istifadəni tənzimləyirlər. Funksional orqanlar isə bir və ya bir neçə qohum (yaxın) funksiyalan yerinə yetirirlər. Ümumilikdə, Azərbaycan Respublikasınm ekologiya ilə məşğul olan dövlət orqanlan aşağıdakılardır: Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, Dövlət Standartlardurna və Metrologiya Mərkəzi, Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasmm Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Sənayedə şlərin Təhlükə-siz Görülməsi və Dağ-Mədən Nəzarəti Agentliyi, Dövlət Gömrük Komitəsi, Fövqəladə Hallar Nazirliyi, Daxili şlər Nazirliyi. Yuxarıda sadalanan dövlət orqanlarının səlahiyyətləri (o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasının müvaiiq orqanları) təbiəti mühafizə haqqında Əsas Qanunun II fəslində (4-5-ci maddələr) öz əksini tapmışdır. Bu maddələrdə mərkəzi dövlət orqanları və onların muxtar respublikadakı qurumlan arasında, habelə yerli icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanlan (bələdiyyələrin statusuna aid qəbul olunmuş qanunlar əsasında) arasındakı solahiyyətlərin sərhəddi müəyyənləşdirilmişdir. Bu orqanlann səlahiyyətlərinə daxil olan təbiəti mühafızə və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə məsələlərini aşağıdakı şəkildə qruplaşdırmaq olar: 1) ekoloji siyasətin əsas istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi, ekoloji proqramların təsdiqi, ekoloji təhlükəsizliyin təminatı və ətraf mühitin mühafizəsinin tənzimlənməsinin iqtisadi və hüquqi əsaslarının yaradılması; 2) ekoloji proqramların planlaşdırılması, maliyyələşdirilməsi və maddi-texniki təminatlann həyata keçirilməsi, təbiəti mühafızə fəaliyyətinin koordinasiyası; 3) təbii sərvətlərin uçotu və qiymətləndirilməsi, ətraf mühitin vəziyyətinin proqnozlaşdırılması, təbii ehtiyatların kadastrının və ətraf mühitin monitorinqinin aparılması; 4) zərərli təsirlərin normativlərinin müəyyənləşdirilməsi, vurulmuş zərərə görə ödənişlərin alınması və təbii sərvətlərdən istifadə üçün razılığuı verilməsi; 5) ekoloji nəzarət və ekoloji ekspertizanın həyata keçirilməsi, ekoloji cəhətdən zərərli istehsal və xidmət göstərənlərin fəaliyyətlərinin dayandırılması və ya məhdudlaşdırılması, inzibati cəzalaruı verilməsi, məhkəmələr qarşısında iddia qal-dırılması; 6) qoruq və yasaqlıqlann təşkili, təbiət abidələrinin qorunması, «Qırmızı kitab»-ın aparılması, ekoloji təhsil və tərbiyənin həyata keçirilməsi; 7) beynəlxalq əməkdaşlığm aparılması. Sadalanan səlahiyyətlər, demək olar ki, mövcud bütün dövlət idarəetmə orqanlarına şamil olunur. Məhdudiyyət isə əsasən iki əlamətə görədir: əraz və sərvətlərə görə. Ə raziyə görə məhdudiyyət əsas dövlət icra orqanlarının fəaliyyət sahəsi bütün Azərbaycan ərazisindədir. Yerli icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanlarının fəaliyyət sahəsi isə ərazi-nin inzibati sərhədləri daxilindədir. Ə gər təbii sərvətlərin miqdarı ölkə miqyasında iqtisadi əhəmiyyətə malikdirsə və onda yerli icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanlan tərəfındən idarə olunur. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası əsasında aparılan hakimiyyət bölgüsü prinsipi təbiəti mühafızə sahəsində də eyni cürdür. Təbiəti mühafızə və təbii ehtiyatlardan istifadə üzrə əsas dövlət idarəetmə orqanı Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyidir. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin funksiyaları aşağıdakılardır: - ekoloji təhlükəsizlik və təbii sərvətlərin mühafızəsi sahəsində ümumi tədbirləri və əsas istiqamətlərin müəyyən edilməsi; - qanunvericiliklə müəyyən edilmiş fəaliyyət növlərinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi; - ekoloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi, təbii ekoloji sistemlərə təsərrüfat və digər fəaliyyət nəticəsində dəyə biləcək zərərin qarşısımn almması; - öz səlahiyyətləri daxilində mineral xammal bazasmdan və yer təkindən səmərəli istifadə ediiməsinə nəzarət edilməsi; - ölkənin daxili sularının və Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsində suların bioloji məhsuldarlığmm artırılmasma dair kompleks tədbirlər hazırlanması və sularm bioloji sərvətlərindən səmərəli istifadə olunması və onların bioloji müxtəlifliyinin qorunmasına nəzarət edilməsi; - ölkənin faunasının və suyun bioloji sərvətlərinin istifadə edilməsi sahəsində sosial-iqtisadi və elmi-texniki inkişafın əlaqələndirilməsi, kompleks təhlilin aparılması və əsas istiqamətləri üzrə müəyyən edilmiş qaydada qısa müddətli və uzun müddətli proqnozların işlənməsinin təmin edilməsi; - ölkənin fauna və suyunun bioloji ehtiyatlarının mühafızəsi, bərpası və artırılması sahəsində fəaliyyəti təşkili və buna nəzarət edilməsi; - ətraf mühit üzrə informasiya fondunu, o cümlədən Dövlət Geoloji nformasiya Fondunun genişləndirilməsi, geoloji və digər materialların mühafızəsinə və məqsədyönlü istifadəsinə təminat yaratmaq; - öz səlahiyyətləri daxilində dövlət sifarişçisi funksiyasını yerinə yetirilməsi və dövlət ehtiyaclan ilə bağlı işlərin həyata keçirilməsi; - təbii sərvətlərdən istifadə, təbiəti mühafizə, ekoloji təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının sosial-iqtisadi inkişaf proqramlarına daxil edilən layihələri hazırlamaq; - ekoloji təhlükəsizliyin təmin olunması, ətraf mühitin mühafızəsi və təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə olunması üçün investisiyalar cəlb edilməsi sahəsində öz səlahiyyətləri daxilində məqsədyönlü tədbirlər görmək və investisiyaların təyinatı üzrə istifadə olunmasına nəzarəti həyata keçimək; Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|