Microsoft Word tezson[2]. doc

 
17
Alanlardı.
65
  Daha  sonra  Hunlar  Don  ırmağı  ile  Dniester  arasında  uzanan 
sahada  yerleşmiş  bulunan  Ostrogot  hakimiyetine  son  verdiler.  363-373 
yıllarında  Kafkasya  üzerinden  Ermenistan’a  hücum  ederek,  Doğu  Roma 
mparatorluğunun  Mezopotamya  eyaletine  akınlar  yapan  Hunlar;  Urfa’ya 
kadar  ilerlediler.
66
  Hunlar  Doğu  Anadolu’ya  yaptıkları  akınlardan  sonra 
yeniden  Kuzey  Kafkaslar’a  ve  aşağı  dil  boyuna  dönmüşlerdir.
67
  Ostrogotlar 
kesin  olarak  Hun  hakimiyetine  alındıktan  sonra  taarruzlarını  til’den  Kuban 
tarafına  kadar  genişleten  Hunlar,  Dnieper  sahillerinde  beklemekte  olan 
Vizigotlara  karşı  ansızın  saldırıya  geçtiler.  Vizigot  kralı  Atanarikh  kendisine 
bağlı kütlelerle batıya doğru kaçtı.(375) Bu harekatn neticesi olarak Hunlar’ın 
önünden  büyük  bir  korku  ile  kaçan  çeşitli  kavimler,  birbirlerini  yaşadıkları 
coğrafi  sahalardan  çıkararak,  Roma  imparatorluğunun  kuzey  eyaletlerini  alt 
üst  ettiler.  Böylece  Galya,  spanya,  Kuzey  Afrika’ya  kadar  tesir  eden  ve 
Avrupa’nın  etnik  çehresini  değiştiren  kavimler  göçü  başlamış  oldu.
68
  378 
başlarında  Tuna’yı  geçerek  Trakya’ya  doğru  ilerleyen  Hunlar  Bizans’ı 
zayıflatmak  için  bölgede  baştan  başa  yağma hareketinde  bulundular. Hunlar 
önünden  kaçarak  Tuna  sahilinde  toplanan  ve  Doğu  Roma  topraklarına 
yerleştirilen  Vizigotlar,  ortaya  çıkan  çeşitli  huzursuzluklar  nedeniyle  isyana 
mecbur kaldılar. Bizans ordusuyla harbe başlayarak onları mağlup ettiler. Bu 
muharebeye  Hun  akıncıları  yardımcı  kuvvet  olarak  katılmışlar  ve  Bizans 
ordusunun  perişan  edilmesinde  büyük  bir  rol  oynamışlardır.
69
  380  yıllarında 
Pannonia  bölgesinde  görülen  Hunlar,  akınlarına  devam ederek  Dalmaçya’ya 
kadar ilerlediler. Bu dönemde Hunların lideri Balamir idi. 
Hunlar  Roma  mparatoru  Thedosias  I’in  ölüm  yılı  olan  395’te  yeniden 
harekete geçtiler. Bu hareket iki cepheli idi: Hunlardan bir kısmı Balkanlardan 
Trakya’ya  ilerlerken,  daha  büyük  sayıda  diğer  bir  kısım  Kafkaslar  üzerinden 
Anadolu’ya  yöneltilmişti.  Bu  cephede  Hunlar  Suriye’ye  kadar  ilerlediler. 
                                         
65
 Sinor Denis, “Hun Dönemi”, Erken  ç Asya Tarihi, letişim, stanbul,2000, s.249 
66
 Baştav, A.g.m., s.383 
67
 Kurat, A.g.e., s. 17 
68
 Kafesoğlu, A.g.e., s. 72 
69
 Ali Ahmetbeyoğlu , Grek Seyyah, Priskos’a Göre Avrupa Hunları, Türk Dünyası Araştıma 
Vakfı,  stanbul,1995, s.8 

---

 
18
Gerçekleştirilen  bu  akınlar,  planlı  olmuştur.  Bu  durum  Roma  mparatorluğu 
kadar Sasaniler’i de telaşlandırmış ve korkuya sevk etmiştir. 
400  yıllarına  doğru  toprakları  güneyde  Tuna’ya,  kuzeyde 
Transilvanya’nın  yüksek  kesimlerine,  batıda  ise  Sarmatlar’ın  arazisine  kadar 
uzanmış  olan  batı  kanadı,  Başbuğ  “Uldız”  idaresinde  batıya  doğru  Hun 
baskısını daha çok arttırdı. 
Uldız  Attila’nın  Roma  seferine  kadar  takip  edilecek  Hun  dış 
politikasının  esaslarını  belirlemiştir.  Buna  göre  doğu  Roma  devamlı  baskı 
altında  tutulacak,  Batı  roma  ile  ise  iyi  münasebetler  devam  ettirilecekti. 
Çünkü Bizans’ın Hun nüfuzuna alınması ilk hedefi teşkil ediyor, buna karşılık 
Batı  roma  topraklarına  tecavüz  ederek  huzursuzluk  çıkaran  barbar  kavimler 
aynı  zamanda  Hunların  da  düşmanı  oldukları  için    Batı  Roma  ile  müşterek 
hareket  gerekiyordu.
70
  Uldız’ın  Tuna  Nehri  civarında  görünmesi  ile  ikinci 
kavimler  göçü  başlamış  oluyordu.  Bu  sıralarda  Karpat  dağları  havzasında 
büyük  bir  korku  başladı.  Hunlar  çembere  aldıkları  bu  sahada  gün  geçtikçe 
ilerliyorlardı.  Hunlar  Tuna  ve  Tisa  havzasının  fethine  bugünkü  Romanya 
arazisinden başlamışlardı. Uldız aşağı Tuna bölgesine girince orada yaşayan 
Sarmatların  binlercesi  Bizans  arazisine  girdi.  Hunlar,  küçük  Karpatlar 
bölgesinin  fethine  uşakları  Ostrogotları  gönderdiler  ve  bu  olay  orada  da  bir 
dehşet  havası  yarattı.  Zira  Ostrogotların  ardından  her  cephede  Hun  atlıları 
ilerliyordu. Bunun neticesinde dünyanın o zamana kadar görmediği bir panik 
yaşandı.  Batı  Roma  mparatorluğu  o  zamana  kadar  rastlamadığı  bir  insan 
seli  ile  karşılaştı.  Buradan  kaçan  kavimlerin  bir  kısmı  kuzey  Afrika’ya  kadar 
ilerlediler.
71
 (401-402) 
Uldız  405  yılında  Tuna’yı  geçerek  Trakya’ya  akın  yaptı  ve  Bizans 
üzerindeki  Hun  baskısının  devam  ettiğini  gösterdi.  409’da  tekrarladığı  bu 
seferle,  Bizans  ile  olan  münasebetler  iyice  bozularak  yanına  gelen  Bizans 
elçilerini, güneşin battığı yere kadar her tarafı feth etmekle tehdit etti. Bizans 
imparatoru  II.  Theodosius  (408-450)  ise,  artan  Hun  tehlikesi  karşısında 
                                         
70
 Kafesoğlu, A.g.e., s. 74 
71
 Baştav, A.g.m., s.856 

---

 
19
başkenti müdafaa için büyük bir gayretle 413 yılında tamamlanan surları inşa 
ettirdi.
72
 
422  yılı  Avrupa  Hunları  tarihinde  yeni  bir  devrin  başlangıcı  gibidir. Bu 
senede  Hun  hükümdar  ailesine  mensub  dört  kardeşten  (Rua,  Muncuk, 
Aybars,  Oktar)  biri  olan  Rua,  imparatorluk  makamını  işgal  ediyordu.
73
  Rua 
Hunlara  tabi  kavimleri  ve  ordusunu  gizli  faaliyetler  ile  isyana  teşvik  eden  ve 
mültecileri geri vermeyen Bizans’a karşı 422 yılında Balkan seferine çıktı. Bir 
varlık  gösteremeyen  Bizans’ı  yıllık  350  libre  altın  vergi  vermeye  mecbur 
ederek bir çok ganimetle geri döndü. II. Theodosius’un Roma’ya hakim olmak 
gayesiyle  talya’ya  ordu  ve  donanma  sevk  etmesi  üzerine  gençlik  yıllarında 
Hunların  yanında  rehin  olarak  bulunan  ve  onları  çok  iyi  tanıyan  meşhur 
Aetius  yardım  istemek  için  Rua’ya  geldi.  Rua  60  bin  kişilik  bir  ordu  ile 
talya’ya  girdi.  Hunlar  bu  yardımın  karşılığında  Pannonia’nın  bir  kısmını 
devralmışlardır.  Bu  sıralarda  orta  Tuna  boyu  ve  Tizsa  havzası  tamamiyle 
Hunların  hakimiyeti  altına  girmiş  bulunuyordu;  buraları  artık  Hunların  kuvvet 
merkezleri  olmuştu.  Bu  suretle  5.  yüzyılın  ortalarına  doğru,  Orta  Avrupa’dan 
başlayarak,  Doğu  Avrupa  istikametinde  büyük  bir  Hun  konfederasyonu 
teşekkül etmiş bulunuyordu.
74
 
434 yılında Rua ölünce,Attila kardeşi Bleda ile tahta çıktı.  ki kardeşin 
müşterek  hakimiyeti  yedi  yıl  kadar  sürdü.  Attila,  kardeşi  Bleda’nın  441’de 
ölmesi ile iktidarının zirvesine ulaştı. Büyük askeri ve idari dehası sayesinde 
Attila  bütün  Hun  kavimlerini  sıkı  bir  kontrol  altında  birleştirmiş  ve  devrin  en 
kuvvetli  devletini  Hun  imparatorluğunu  kurmuştur.  dil  ve  Ren  nehirleri 
arasında yaşayan türlü Hun kavimlerinden başka bu geniş sahadaki 45 kadar 
muhtelif kavim de Attila’nın idaresi altında bulunuyordu. 
440’dan itibaren Attila Bizans’a karşı baskıyı artırdı. Böylece 1.Balkan 
seferi  Singidunum(Belgrad)  ve  Naissus(Niş)  üzerinden  Trakya’ya  doğru 
gelişirken,  Batı  Roma’nın  ara  buluculuğu  neticesinde  hızını  kesti.  Aetius 
bundan  böyle  Theodasius’un  anlaşma  şartlarına  riayet  edeceğini 
                                         
72
 Ahmetbeyoğlu, A.g.e. , s.10 
73
 Kafesoğlu, A.g.e., s. 75 
74
  Kurat, A.g.e., s. 20 

---