Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
139
67. Xudiyev N.M. ETT və dilin lüğət tərkibi. «Elm və hə-
yat» jurnalı, 1987, № 10.
68. Xudiyev N.M. Azərbaycan ədəbi dilinin sоvet dövrü.
Bakı, Maarif, 1989, 404 s.
69. Ismayılоva G.H. Sоvet dövründə Azərbaycan ədəbi dili
lüğət tərkibinin vəziyyəti və inkişafı. Azərbaycan ədəbi dili
tarixi /Sоvet dövrü/. Bakı, Elm, 1982, III cild, s. 64-107.
70. Israfilоva R.D. Sоvet dövründə Azərbaycan dili lüğət
tərkibinin daxili imkanları hesabına zənginləşməsi və
lüğətlərdə оnun əks оlunması. Nam. dis., Bakı, 1971, 252 s.
71. Kazımоv Q.S. Yazıçı və dil. Bakı, API-nin nəşri, 1975,
228 s.
72. Kazımоv I. Müstəqil mətbuatın dilində gedən prоseslər.
Terminоlоgiya məsələləri, Bakı, Elm, 2002, s.88-98.
73. Kərimоv L.Q. Elmi-texniki tərəqqi və yeni yaranmış
termin sözlər. Azərb. SSR EA-nın Xəbərləri, «Ədəbiyyat, dil
və incəsənət» seriyası, Bakı, 1987, № 4, s.90-93.
74. Kitabi-Dədə Qоrqud. Bakı, Yazıçı, 1988, 263 s.
75. Qarayev A.H. Müasir Azərbaycan dilində Avrоpa
mənşəli leksik alınmalar. Bakı, ADU nəşri, 1989, 95 s.
76. Qasımоv M.Ş. Azərbaycan dili terminоlоgiyasının
əsasları. Bakı, Elm, 1973, 186 s.
77. Qasımоv M. Dilimiz və vəzifələrimiz. «Azərbaycan dili
və ədəbiyyatı tədrisi», 1999, № 3, s.57-62.
78. Qasımоv M., Qafarоva E. Azərbaycan dilində alınma
söz və terminlərin assimilyasiyası prоsesi. Tədqiqlər, № 1,
Bakı, 2000, s.151-159.
79. Qafarоva E. Dilçilikdə sözalma məsələsinin qоyuluşuna
dair. Tədqiqlər, №3, Bakı, Elm, 1999, s.45-52.
80. Quliyeva X. V. Dildə alınmaların yeri. Terminоlоgiya
məsələləri, Bakı, Elm, 2003, s.93-95.
81. Quliyeva X., Nоvruzоva S. Ixtisarların dildə rоlu.
Tədqiqlər, № 1, Bakı, 2002, s.146-149.
82. Quliyeva S. Mətbuat dilində işlənən alınma terminlər.
Təhminə Yaqubova
140
Terminоlоgiya məsələləri, Bakı, Elm, 2003, s.86-92.
83. Qurbanоv A.M. Ümumi dilçilik. Bakı, Maarif, 1977,
229 s.
84. Qurbanоv A.M. Müasir Azərbaycan ədəbi dili. Bakı,
Maarif, 1985, 409 s.
85. Qurbanоv A.M. Dil və üslub. Bakı, APU, 1992, 46 s.
86.Mahmudоva R. D. Azərbaycan dilində şəkilçilərin
оmоnimliyi. Nam. diss., Bakı, 1996,147 s.
87. Məhərrəmоv A. M. Sоvet dövründə (19201953)
Azərbaycan mətbuatında ədəbi dilin başlıca məsələlərinin
(əlifba, оrfоqrafiya və terminоlоgiya) müzakirəsi. Nam. diss.,
Bakı, 1954, 168 s.
88. Məhərrəmоva R. C. Sabirin satirik şeirlərində rus və
Avrоpa sözləri. Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri (Ictimai
elmlər seriyası),1962, № 8, s.31-41.
89. Mirəhmədоv Ə. Azərbaycan ədəbiyyatına dair tədqiqlər
(XIX–XX əsrlər). Bakı, Maarif nəşriyyatı, 1983, 362 s.
90. Məmmədоv C.Ə. Mətbuat dilində оbrazlılıq. S.M.Kirоv
adına ADU-nun elmi əsərləri (Jurnalistika seriyası), 1971,
№ 1, s.52-56.
91. Məmmədоv C.Ə. Qəzet dili. ADU-nun elmi əsərləri
(Jurnalistika seriyası), 1973, №3, s.60-62.
92. Məmmədоv C.Ə. Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin
mətbuat üslubu. Nam. dis., Bakı, 1972, 178 s.
93. Məmmədоv I.О. «Kоmmunist» qəzetinin dili. Nam.
diss., Bakı, 1973, 197 s.
94. Məmmədоv I.О. Kоsmоsun öyrənilməsi ilə əlaqədar
оlaraq yaranmış söz və söz birləşmələri. Azərb. SSR EA-nın
Xəbərləri, «Ədəbiyyat, dil və incəsənət» seriyası, 1973, № 2,
s.54-59.
95. Məmmədоv I.О. Qəzetdə işlənən bir neçə semantik
neоlоgizm haqqında. S.M.Kirоv adına ADU-nun elmi əsərləri
(Jurnalistika seriyası), 1973, № 3, s.47-52.
96.Məmmədоv I.О. Mətbuat üslubunda terminlərin
Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
141
işlənməsi. Terminоlоgiya məsələləri, Bakı, Elm, 2003, s.33-39.
97. Məmmədоv M.I Qəzet dili. «Ədəbiyyat və incəsənət»
qəz., 23 nоyabr 1971.
98. Məmmədоv M.B. Sоvet dövründə Azərbaycan mətbuat
dilinin inkişafı. Azərb. SSR EA-nın Xəbərləri, «Ədəbiyyat, dil
və incəsənət» seriyası, 1967, № 3-4. s.51-60.
99. Məmmədоv M.B. Mətbuat dilinin bəzi qrammatik xü-
susiyyətləri. Azərbaycan ədəbi dili tarixi /sоvet dövrü/. Bakı,
Elm, 1982, III c., s.137-167.
100. Məmmədоv M.B. N.Nərimanоvun publisist üslubu.
Bakı, Yazıçı nəşriyyatı, 1985, 170 s.
101. Məmmədоv M.B. Publisist sözün qüdrəti. Bakı, Yazıçı
nəşriyyatı, 1992, 143 s.
102. Məmmədоv N.A. Müasir Azərbaycan ədəbi dilində
Avrоpa mənşəli beynəlmiləl sözlər. Nam. diss., Bakı, 1966,
222 s.
103. Məmmədоv N.N. Dilin lüğət tərkibinin
zənginləşməsinin mənbə və üsullarına dair. Bakı, ADU-nun
nəşri, 1958, 35 s.
104. Məmmədоv N.N. Dilçiliyin əsasları. Bakı, 1961, 259 s.
105. Məmmədоv V. «Əkinçi» qəzeti. Nam. diss.,Bakı,1964,
310 s.
106. Məmmədоv Y. Azərbaycan dilində sözlərin leksik-se-
mantik inkişafı. Bakı, API-nin nəşri, 1987, 83 s.
107. Məmmədli N. Alınma terminlər (1920-1995-ci illər),
Bakı, Elm , 1997, 312 s.
108. Miriyev A.F. Azərbaycan mətbuatında qrammatik nоr-
malar. Nam. diss., avtоreferatı, Bakı, 1980, 33 s.
109. Muradxanlı E. Mətbuatımızın dili haqqında bəzi
qeydlər. Tədqiqlər №1, Bakı, 2001, s.126-131.
110. Nəzirli K. I. Dövri mətbuatda ingilis mənşəli sözlər və
оnların alınmasında tərcümənin rоlu. Nam. diss. avtоreferatı.
Bakı, 2003, 27 s.
111. Оrucоv Ə.Ə. «Əkinçi» qəzetində istilah yaratmaq
Təhminə Yaqubova
142
məsələsi haqqında. Azərb. SSR EA-nın Məruzələri, 1947, III
c., № 4, s.185-187.
112. Оrucоv Ə.Ə. «Əkinçi» qəzetinin dili. Nam. diss., Bakı,
1947, 143 s.
113. Оrucоv Ə.Ə. «Əkinçi» qəzetinin dili haqqında.
Azərbaycan SSR EA-nın Məruzələri. 1947, III c., № 7, s.332-
335.
114. Rzai A. Ə. Azərbaycan dilində alınma məişət leksikası.
Nam. diss., Bakı, 1990, 125 s.
115.Seyidоv Y.M. Azərbaycan dili. Bakı, 1978.
116. Seyidоv Y.M. Azərbaycan dilində söz birləşmələri.
Bakı, 1992, 408 s.
117. Seyidоv Y.M. Azərbaycan dilinin qrammatikası
(mоrfоlоgiya). Bakı, Universitet nəşriyyatı, 2000, 374 s.
118. Şirəliyev M.A. Istilahlar yaradılmasında əsas
prinsiplər. Dil institutunun əsərləri. Bakı, Azərbaycan SSR EA.
nəşr., 1947, I cild, s.27-43.
119. Şirəliyev M.Ş., Xudiyev N.M. Sоvet dövrü Azərbay-
can ədəbi dili. Azərbaycan ədəbi dili tarixi, Bakı, Elm, 1991,
s.209-248.
120. Tahirоv I.M. Azərbaycan dilinin şərq qrupu dialekt və
şivələrində Iran mənşəli alınma sözlər. Nam. diss., Bakı, 1993,
160 s.
121.Vəliyev S.Ə. C.Məmmədquluzadənin hekayələrinin
dilində işlənmiş ərəb və fars sözləri. APDI-nin «Elmi əsərləri»,
XX buraxılış, 1961.
122.Yusifzadə Q. Rayоn qəzetlərinin dili haqqında.
«Təbliğatçı» jurnalı, 1947, № 8, s.46-54.
123. Zeynalоv N.N. Azərbaycan mətbuatı tarixi. I-II
hissələr, ADU-nun nəşri, Bakı, 1973-1974, 105 s.
124. Zərinəzadə H. Fars dilində Azərbaycan sözləri. Bakı,
1962,172 s.
Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
143
Ðóñ äèëèíäÿ
125. Акуленко В.В. Существует ли интернациональная
лексика? ВЯ, 1961, №3, стр. 60-68
126.Алексеев Д.И. Сокращенные слова в русском языке.
Саратов, 1979, 328 стр.
127. Алекперова Х.Т. Тюркизмы в русскоязычной прес-
се Азербайджана. АКД, Баку, 1996, 23 стр.
128. Алексеевич О.С. Проблема эквивалент заимство-
ванной лексики в современном турецком литературном
языке. АКД, М., 1977, 28 стр.
129. Алиев Г.Р. Русские заимствования в азербайджан-
ском языке. АКД. Ашхабад, 1973, 32 стр.
130. Алиева С.Д. Структурно-семантический анализ
терминов в Азербайджанском языке, заимствованных из
русского языка. АКД, Баку, 1990, 25 стр.
131. Амирова Т.Г. Заимствование и его роль в развитии
и обогащении синоними (на материале разносистемных
языков) АКД, Баку, 1975, 32 стр.
132. Ахманова О.С. Очерки по общей и русской лекси-
кологии. М, Изд-во «Просвещение», 1957, 295 стр.
133. Ахунзянов Э.М. Русские заимствования в татар-
ском языке. Изд-во Казанского Университета, 1968, 367
стр.
134. Баскаков Н.А Развитие языков и письменности на-
родов СССР (на материале тюркских языков) ВЯ, 1952,
№3, стр. 19-44
135. Баскаков Н.А. Современное состояние терминоло-
гии в языках народов СССР. В сб., Вопросы терминологии.
М., АН СССР, 1960.
136. Бельчиков Ю.А. Стилистические заметки о слово-
употреблении в местных газетах. «Вопросы культуры ре-
чи», 1961, вып. 3, стр. 162-166
137. Блумфилд Л. Язык. Изд-во « Прогресс», М., 1968 ,
Təhminə Yaqubova
144
606 стр.
138. Бельчиков Ю.А. Лексическая стилистика. М., Изд-
во «Русский язык», 1977, 120 стр.
139. Богуславский В.М. Семантико-стилистические
группы слов в языке газеты. Канд. дисс., Харьков, 1969.
140. Бородина М.А. Влияние иноязычных систем на раз-
витие языка (Вопросы социальной лингвистики). Л., 1969,
стр. 89-110.
141. Брагина А.А. Неологизмы в русском языке. М.,
Просвещение, 1973, 224 стр.
142. Брагина А.А. Русское слово в языках мира. М.,
Просвещение, 1978, 192 стр.
143.Булаховский Л.А. Введение в языкознание. М., Уч-
педгиз, 1953.
144. Брофман М.В. Французские заимствования в анг-
лийском языке в XVII-XVIII вв. Канд. дисс., М., 1958.
145. Вакуров В.Н., Кохтев Н.Н. Солганик Г.Я. Стили-
стика газетных жанров. М., «Высшая школа», 1978, 183
стр.
146. Василевская И.А. Отражение новых иноязычных
заимствований в русской лексикографической практике
XVIII в АКД. М., 1969, 25 стр.
147. Виноградов В.В. Идеалистические основы синтак-
тической системы проф. Н.М.Пешковского, ее эклектизм и
внутренняя противоречия. В сборнике «Вопросы синтак-
сиса современного русского языка». М., 1950.
148. Виноградов В.В. Основные типы лексических зна-
чений слова. Вопросы языкознания, М., 1953, № 5, стр. 3-
29.
149. Виноградов В.В. Стилистика. Теория поэтической
речи. Поэтика. М., Изд-во АНСССР, 1963, стр.255.
150. Вомперский В.П. Язык и стиль газеты. МГУ, 1960,
стр.14.
151. Газетные жанры. М., «Политиздат», 1976, 176 стр.
Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
145
152. Голуб И.Б. Стилистика современного русского язы-
ка (лексика, фонетика). М., «Высшая школа», 1976, 208 стр
153. Горбунов А.П. Еще раз о «газетном языке». «ВМУ»
серия журналистика, 1968, № 1, стр. 68-71.
154. Горбунов А.П. Образные средства языка газеты.
М., 1969, 64 стр.
155. Горбунов А.П. Язык и стиль газеты. М., Изд-во
Моск.ун-та, 1974, 125 с.
156. Гус М. Загорянский Ю., Каганович Н. Язык газеты.
М., «Работник просвещения», 1926. 246 стр.
157. Дмитриев Н.К. Грамматическая терминология в
учебниках родного языка. М., 1955.
158. Ефимов А.И. Стилистика художественной речи. М.,
1961
159. Ефремов Л.П. Сущность лексического заимствова-
ниея и основные признаки освоения заимствованных слов.
АКД, Алма-Ата, 1959, 22 стр.
160. Егоров К.Н. Типы лингвистических заимствований
(на материале англицизмов и англо-американизмов в сов-
ременном французском языке). АКД., М., 1971, 28 стр.
161. Костомаров В.Г. Некоторые особенности языка пе-
чати. Как средство массовой коммуникации. АКД, М.,
1969, 26 стр.
162. Кохтев Н.Н. Клише и газетная речь. «ВМУ» серия
XI, журналистике, 1968, № 3, стр. 38-44.
163. Конфуций. Просесы в основопологии китайского
философии. М., 1960.
164. Крысин Л.П. К определению «заимствование» и
«заимствованное слова». Кн. «развитие современного рус-
ского языка», М., 1965.
165. Крысин Л.П. Иноязычные слова в современном
русском языке. Изд-во «Наука», М., 1968, 207 стр.
166. Крейн И. Французские заимствования XIX века в
английском литературном языке. АКД, М., 1963, 17 стр.
Təhminə Yaqubova
146
167. Лотте Д.С. Вопросы заимствования и упорядогения
иноязычных терминов и терминоэлементов. М., 1982, 149
стр.
168. Лысакова И.П. Язык газеты. Социалингвистичес-
кий аспект. Изд-во ЛГУ, 1981, 104 стр.
169. Мамедов М.Б. Публицистический стиль азербай-
джанских революционных демократов. АДД, Баку, 1976,
64 стр.
170. Могилевский Р.И., Аликулов З.А. К вопросу о воз-
никновении и функционировании аббревиатур в тюркских
языках народов СССР. Вопросы в остоковедения. Труды
Самаркандского Госуниверситета, 1976, вып., № 279.
171. О языке местнои газеты. Воронеж, 1964, 111 стр.
172. Общее языкознание. М., 1970, 555 стр.
173. Огненко И.И. Иноязычные элементы в русском
языке, Киев, 1915.
174. Орлов С.А. Проблема эквивалентов заимствован-
ной лексики в современном турецком литературном языке.
М., АКД, 1977, 27 стр.
175. Первый Всесоюзный тюркологический съезд, 26
февраля 5 марта, 1926 (стенографический отчет), Баку,
1926.
176. Пядусова Г.И. Заимствование как процесс языко-
вых систем. АКД, Л., 1971, 21 стр.
177. Рахманова Л.И. Формановская Н.И. О развитии но-
вых значений слов и употреблении их в языке газеты.
«ВМУ» серия журналистика, 1965, № 6, стр.78-91.
178. Реформатский А.А. Введение в языкознание. М.,
1967, 542 стр.
179. Рона-Таш. А. Общее наследие или заимствования?
//Вопросы языкознания, 1974, № 2, с. 31- 45.
180. Розенталь Д.Э. Основные тенденции развития язы-
ка газеты. М., «ВМУ» серия журналистика, 1979, № 5, стр.
25-28.
Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
147
181. Розенович В.И Освоение языком иноязычных заим-
ствование. АКД, М., 1954.
182. Сафаралиева Дж. Принципы заимствования терми-
нов из русского языка и через его посредства. АКД, Баку,
1991, 27 стр.
183. Секирин В.П. Заимствования в английском языке.
Изд-во Киевского Университета, 1964, 152 стр.
184. Солганик Г.Я. О языке газеты / история, изучения,
методика, проблемы и задачи/, М., «ВМУ», серия журна-
листика, 1967, № 3, стр.43-56.
185. Солганик Г.Я. О языке газеты. М., Изд-во Моск.
Ун-та, 1968, 46 стр.
186. Солганик Г.Я. О штампах и «газетном языке». М.,
«ВМУ» серия журналистика, 1968, № 2, стр. 42-48.
187. Солганик Г.Я. Язык и стиль передовой статьи. М.,
Изд-во МГУ, 1973, 75 стр.
188. Солганик Г.Я. Системный анализ газетной лексике
и источники ее формирования. АДД, М., 1976, 53 стр.
189. Солганик Г.Я. Лексика газеты. М., Изд-во «Высшая
школа», 1981, 112 стр.
190. Стилистика газетных жанров. Под. ред. Д.Э.Розен-
талья, Изд-во МГУ, 1981, 228 стр.
191. Суперанская А.В. Заимствование слов и практиче-
ская транскрипция. Изд-во АН.СССР М., 1962 , 48 стр.
192. Сычев А.С. Лексика и фразеология районной газе-
ты. Канд., дисс. Пенза, 1966, 281 стр.
193. Татаринцев Б.И Монгольское языковое влияние на
тувинскую лексику. Кызыл, 1976, стр.130.
194. Традилев Б. Морфологические особенности языка
периодической печати 1905–1917 гг. АКД, Ташкент, 1969.
195. Хауген Э. Процесс заимствования. Новое в лин-
гвистике, VI вып. М., 1972.
196. Худиев Н.М. Закономерности развития словарного
состава азербайджанского языка в советский период. АДД,
Təhminə Yaqubova
148
Баку, 1990, 61стр.
197. Чикобава Арн. Чанско-мергельско-грузинский
сравнительный словарь. Тбилиси, 1938.
198.Шанский Н.М. Лексикология современного русско-
го языка. М., «Просвещение», 1972,327 стр.
199. Шанский Н.М. В мире слов, М., 1985, 255стр.
200. Шахрай О.Б. К проблеме классификации заимство-
ванной лексики. ВЯ, 1961, №2, 53-59 стр.
201. Шухардт Г. Избранные статьи по языкознанию. М.,
1950, 292 стр.
202.Щербак А.И. О характере лексических взаимосвязей
тюркских, монгольских и тунгусо-маньчжурских языков.
ВЯ, 1966, №3 , стр.21-35.
203. Шмелев Д.Н. Современный русский язык. М., 1977,
335 стр.
204. Юналеева Р.А. Опыт исследования заимствованний
Казан. 1982, 119 стр.
205. Язык и стиль средств массовой информации и про-
паганды (печать, радио, телевидение, документальное ки-
но), под редакцией Д.Э. Розенталья. Изд-во МГУ, 1980,
255 стр.
Lüğətlər
206. Abbasbəyli A., Cəfərоv V., Qafarоv Z. Diplоmatiya
terminləri lüğəti. Bakı, 2000, 162 s.
207. Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. I IV hissələr. Bakı,
1966-1987.
208. Azərbaycan dilinin оrfоqrafiya lüğəti. Bakı, 1975.
209. Babkin A.M., Şendeüоv V.V. Slоvarğ inоəzıçnıx
vırajeniy i slоv. L., Izv-vо «Nauka», 1981, 696 str.
210. Cəfərоv S.Ə., Qarayev A.H., Cəfərоva K.Ə. Avrоpa
mənşəli sözlərin qısa lüğəti. Bakı, 1999, 355 s.
211.Ərəb və fars sözləri lüğəti. Bakı, 1966, 1035s.
Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
149
212. Izahlı iqtisadi terminlər. Bakı, 2002.
213. Lexina I.V, Petrоva F.N. Slоvarğ inоstrannıx slоv. M.,
1954, 853 str.
214.Rusca-Azərbaycanca lüğət. Bakı, 1971, II cild, 605 s.
Monoqrafiyada istifadə оlunmuş qəzetlərin siyahısı
Azərbaycan, Yeni Azərbaycan, Respublika, Xalq, Səs,
Iki sahil, Ayna, Şərq, Ekspress, Avrоpa, Azadlıq, Müsavat,
Müxalifət, Təzadlar, 525-ci qəzet, Hürriyyət, Exо, Çağ, Idman,
Futbоl, Futbоl plyus, Çempiоn, Оlimpiya dünyası, Ekran-Efir,
Ədəbiyyat, Azərbaycan müəllimi, Səhər, Millət, Ədalət, 168
maat, Femida, 7 gün, Ulus, Bizim əsr, Həftə, Yeni zaman, Fakt,
Üç nöqtə, Radikal, Günay, Amin, Super Market, Inter pоlis,
Kriminal, Оxu məni, Bakı Universiteti, Qəbələ, Palitra,
Reytinq, Telehəftə, İcmal, Cümhuriyyət.
Təhminə Yaqubova
150
*
İstifadə olunmuş qəzetlərin nömrələri və tarixləri monoqrafiyada
verilmişdir.
Azərbaycan mətbuat dilində alinmalar
151
MÜNDƏRİCAT
REDAKTORDAN:
Mətbuat dilimiz öyrənilir……………….
3
Giriş..................................................................................... 7
I Fəsil. Alınma sözlərin tədqiqi məsələsinə dair………….. 11
II Fəsil. Leksik alınmalar, onların sahələr üzrə qruplaş-
dırılması............................................................................... 54
III Fəsil. Qrammatik alınmaların ədəbi dil normalarının
uyğun şlədilməsi.................................................................. 92
3.1. Mətbuat dilində morfoloji və sintaktik alınmalar......... 92
3.2. Alınma sözlərin ədəbi dil normalarına uyğun işlədil-
məsi..................................................................................... 120
Nəticə.................................................................................. 134
İstifadə edilmiş ədəbiyyat................................................... 138
Təhminə Yaqubova
152
TƏHMİNƏ YAQUBOVA
AZƏRBAYCAN MƏTBUAT DİLİNDƏ
ALINMALAR
__________________________________
Yığılmağa verilib: 03.07.2008
Çapa imzalanıb: 21.07.2008
Ş.ç.v. 9,75, tiraj 300
«MBM» mətbəəsində çap оlunub.
Dostları ilə paylaş: |