Microsoft Word toplamtez doc

 
48 
 
Siyasi Hayat 
Ülkede  halen  Halk  Demokratik  Partisi  ile  Vatan  Terakkiyet  Partisi 
bulunmaktadır.  İlk  parlamento  seçimleri  1994’te  yapılmıştır.  Yönetim  biçimi 
cumhuriyettir.  Özbekistan  Cumhuriyeti  Avrupa  Güvenlik  ve  İşbirliği  Teşkilatı 
(AGİT),  BM  ve  diğer  uluslararası  kuruluşlara  üyedir.  Devlet  tekelinde  olan  bir 
Özbekistan Devlet Televizyonu ve Yayın Kuruluşu yanında 3 tane de özel televizyon 
kuruluşu vardır (www.turan.tc). 
 
2.1.7. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 
Resmi adı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’dir.  Akdeniz’de yer alan 
en büyük üçüncü ada ve Anadolu yarımadasının 65 km güneyindeki Kıbrıs adasının 
kuzey kısmında yer alan uluslararası alanda sadece Türkiye tarafından tanınan Türk 
devletidir.  Kuzeyde  Dipkarpaz,  batıda  Güzelyurt,  güneyde  de  Akıncılar’a  doğru 
KKTC  toprakları  yayılır.  KKTC  ile  Rum  kesimi  toprakları  arasında  BM’in  kontrol 
bölgesi  bulunmaktadır.  Başkenti  Lefkoşa’dır.  1983  yılında  bağımsızlığını  ilan 
etmiştir. Ülkenin yüzölçümü 3.355 km², nüfusu 264.172 ‘dir. Para birimi Yeni Türk 
Lirası ve milli geliri kişi başına 8.095 $’dır (www.tr.wikipedia.org). 
 
Tarih 
Ada,  eski  çağlarda  Hititlerden  Mısırlılara  ve  Antik  Yunanlara  kadar  birçok 
medeniyetin yönetimine girmiştir. M.Ö. 58 yılında ada Romalılar tarafından alınmış 
ve  350  sene  boyunca  Roma  İmparatorluğu  denetiminde  kalmıştır.  M.S.  395’te 
 Bizans İmparatorluğu’nun bir parçası olmuştur. 1191 yılında Aslan Yürekli Richard 
Haçlı Seferleri sırasında adaya yerleşmiş ve daha sonra adayı Tapınak Şövalyeleri’ne 
satmıştır. 1489’da  Venedikliler  adayı  hakimiyetleri  altına  almıştır.  1571  yılında 
Osmanlılar  adayı  fethetmişler  ve  1878  yılında,  Britanya  ile  Osmanlı  İmparatorluğu 
arasında  yapılan  bir  savunma  anlaşması  uyarınca  adayı  Britanya’ya  kiralamışlardır. 
1925  yılında,  Osmanlı  İmparatorluğu  Birinci  Dünya  Savaşı’na  Almanya’nın 
tarafında  katılınca,  Kıbrıs  Britanya  tarafından  ilhak  edilmiş  ve  bir  İngiliz  kolonisi 
haline  gelmiştir.  1960  yılında  Kıbrıslı  Türkler  ve  Rumlar  Kıbrıs  Cumhuriyeti’ni 
kurmuşlardır. Ancak 1963 yılında Rumlar Anayasa’yı tek taraflı olarak değiştirmeye 

---

 
49 
kalktıklarında  toplumlararası  çatışma  çıkmış  ve  Kıbrıslı  Türkler  Kıbrıs 
Cumhuriyeti’nden atılmışlardır. 1974 yılında adayı Yunanistan’a bağlama amaçlı ve 
Yunanistan  destekli  bir  darbenin  ardından  Türkiye  adaya  müdahale  etmiştir. 
Müdahalenin  ardından  ada  Kıbrıslı  Türklerin  yaşadığı  kuzey  ve  Kıbrıslı  Rumların 
yaşadığı güney arasında ikiye bölünmüştür. 1975 Yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti 
kurulmuştur.  1983  yılında  ise  Kuzey  Kıbrıs  Türk  Cumhuriyeti  ilan  edilmiştir 
(www.kktcb.eu). 
 
Coğrafi Konum 
Kıbrıs,  Akdeniz’in  Sicilya  ve  Sardunya’dan  sonra  üçüncü  büyük  adasıdır. 
Kıbrıs adası 30°33’ ve 35°41’ eylemleri ve 32°23’ ve 34°55’ boylamları arasındadır. 
Kuzey Kıbrıs’ın kuzeyinde 65 km mesafe ile Türkiye, doğusunda 112 km mesafe ile 
Suriye, 267 km ile İsrail, 162 km ile Lübnan; güneyinde Güney Kıbrıs ve 418 km ile 
Mısır,  batısında  ise  965  km  ile  Yunanistan  yer  almaktadır.  KKTC’nin  toplam 
yüzölçümü  adanın  üçte  birine  mukabil  gelen,  3355  km²’dir.  Yaklaşık  olarak  ada 
sahillerinin  yarısı  KKTC  sınırları  içerisindedir. Ekilebilen % 45’lik  verimli arazinin 
% 20’si sulanmaktadır (www.kktcb.eu). 
Kıbrıs’ın  iklimi  tipik  bir  Akdeniz  iklimidir.  Yazları  uzun  ve  kurak,  kışları 
kısa ve yağmurludur. Yaprağını dökmeyen çamgiller, turunçgiller, zeytingillerin yanı 
sıra  makilik,  yaprağını  döken  ağaç,  bodur  ağaççıklar,  ağaç  ve  çalılıklarla  değişik 
çiçek türleri kuzey Kıbrıs’ın genel bitki örtüsünü oluşturur (www.kktcb.eu). 
Demografik Yapı 
KKTC’nin  nüfusu  yaklaşık  265.000’dir.  Bu  nüfusun  neredeyse  tamamı 
Türk’tür ve Türkçe konuşur. Bu nüfus üç ana topluluktan oluşmaktadır. İlk topluluğu 
yerli  Kıbrıs  Türkleri  oluşturur.  İkinci  topluluğu  Türkiye’den  gelen  göçmenler 
oluşturur.  Bunlar  da  iki  kısımdan  oluşur;  adada  dünyaya  gelenler  ve  anavatandan 
çalışmak  üzere  adaya  gelenler.  Üçüncü  topluluk  olarak  Türk  Silahlı  Kuvvetleri’de 
33.000 kişilik bir kuvvetle adada bulunmaktadır. Dipkarpaz ve Koruçam’da yaşayan 
Kıbrıs  Rumları  ve  Maronitler  bulunmaktadır.  KKTC,  başkent  Lefkoşa’nın  kuzey 
tarafına  sahiptir.  Kıbrıs  Türklerinin  büyük  bir  yüzdesi  1974’den  sonra  göç  etmiştir. 
Özellikle  İngiltere  ve  Türkiye  Kuzey  Kıbrıs’tan  büyük  oranda  göç  almıştır. 
Göçmenlerin  büyük  bir  kısmı  kötü  ekonomik  koşullar  nedeniyle  farklı  ülkelere 

---

 
50 
gitmek  zorunda  kalmışlardır.  Bu  kötü  ekonomik  koşulların  en  büyük  sebebi 
uygulanan  ekonomik  ambargo  nedeniyle  üçüncü  ülkelere  yapılan  ticarette  büyük 
zorluklar çekilmesidir (www.tr.wikipedia.org). 
 
Ekonomik Durum 
Ekonomisi tarım, ticaret ve imalat sanayisine dayanır. Topraklarının % 57’si 
tarıma  elverişlidir.  Tarım  ürünlerinin  gayri  safi  yurtiçi  hasıladaki  payı  %  10’dur. 
Çalışan  nüfusun  yaklaşık  %  25,5’i  tarım  alanında  iş  görmektedir.  Üretilen  tarım 
ürünlerinin  başında  tahıl,  turunçgiller  ve  çeşitli  meyve  ve  sebzeler  gelmektedir. 
Hayvancılık  da  nüfusa  oranla  iyi  durumdadır.  Gayri  safi  milli  hasılası  532  milyon 
dolar olup yıllık safi artış % 6,9 dolaylarındadır (www.enfal.de). 
Dış  ticaret:  İhraç  ettiği  ürünlerin  başta  gelenleri  gıda  maddeleri,  tarım 
ürünleri, makineler, motorlu araçlar, motorlu araç yedek parçaları, mamul maddeler, 
madeni yağlar ve kimyasal maddelerdir. Bunlardan birçoğunun üretimi değil sadece 
ticareti  yapılmaktadır.  İthal  ettiği  malların  başında  gıda  maddeleri,  motorlu  araçlar, 
makineler,  sanayi  ürünleri,  ilaç,  elektrikli  ve  elektronik  aletler  gelir.  Dış  ticaretinde 
birinci  sırayı  Türkiye  almaktadır.  Bunun  yanı  sıra  AB  ülkeleri  başta  olmak  üzere 
daha başka ülkelerle de ticareti vardır. Türkiye’nin ithalattaki payı % 45, ihracattaki 
payı  ise  %  15’tir.  AB  ülkelerinin  ihracattaki  payları  %  78,  ithalattaki  payları  ise  % 
34’tür (www.enfal.de). 
Sanayi:  1974  harekatından  sonra  Kıbrıs’ın  Türk  kesiminde  sanayi  sektörü 
ciddi bir gelişme kaydetmiştir. Mevcut sanayi kuruluşları genellikle imalata yönelik 
küçük  sanayi  kuruluşlarıdır.  Gıda  sanayisi  de  iyi  durumdadır.  Sanayi  gelirlerinin 
gayri  safi  yurtiçi  hasıladaki  payı  %  12’dir.  Çalışan  nüfusun  %  11,2’si  sanayi 
sektöründe iş görmektedir (www.enfal.de). 
Enerji:  Enerji  üretimi  ve  tüketimi  de  1974  askeri  harekatından  sonra 
artmıştır.  1991’de  65  milyon  KW/saat  elektrik  üretilmiştir.  Ancak  mevcut  enerji 
üretimi  iç  ihtiyacı  karşılamamaktadır.  Yılda  yaklaşık  350  milyon  KW/saat  elektrik 
ithal edilmektedir (www.enfal.de). 
Ulaşım:  Lefkoşa  yakınındaki  Ercan’da,  Pınarbaşı’nda  ve  Geçitkale’de  birer 
havaalanı  bulunmaktadır. Her üçü de uluslararası trafiğe  açıktır. İhracat ve  ithalatta 
kullanılan limanlarının başında Gazimağusa limanı gelmektedir. Gazimağusa limanı 

---