Microsoft Word xeyb?Rcapa hazir 05. 06. 2014 ancaq m?Tn xeyber igideliyev doc
Yüklə 8,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni 5 1955-ci ildən poeziya aləminə qədəm qoyan X.İgidəliyev Salyan, Əlibayramlı və Hacıqabulda olan poeziya maraqlılarını bir araya gətirmiş, “İşıq” qəzeti redaksiyası nəzdində “Ədəbi birlik” təşkil etmişdir. Birlik üzvlərinin əsərlərinin çap olunmasına, poeziya məclislərinin vaxtaşırı keçirilməsinə öz köməyini əsirgəməmişdir. Qısa bir zaman kəsiyində birlik üzvlərinin sayı əlli nəfərə çatmışdır. İlk addımı bu birlikdə atan şairlərin bir çoxunun sonralar şeir kitabları nəşr edilmiş və onlar respublikamızda tanınan şairlərdən olmuşlar: Mehman Əliyev, Arif Quliyev, Böyükağa Sadıqov, Novruz Dumanlı, Allahverdi Eminov, Cavad Məmmədov, Mirzəbaba Xələfov, Əbülfəz Quliyev, Əfsəl Babayev, Cənnət Muğanlı, MirYusif MirNəsir oğlu və başqaları ədəbi birliyin vaxtaşırı keçirilən məclislərində iştirak etmiş, şeirləri müzakirə olunmuş, bəyənilən əsərlər qəzetdə çap olunub oxuculara çatdırılmışdır. *** Altmış beş illik mənalı ömrünün yarıdan çoxunu xalqına, vətəninə həsr edən şair-jurnalist Xeybər İgidəliyevin zəhməti, əməyi dövlətimiz tərəfindən qiymətləndirilmiş, müxtəlif mükafat və təltiflərə layiq görülmüşdür. Elin-obanın məclislərinin bəzəyi olan gözəl şair, dəyərli jurnalist, əvəzsiz ziyalı Xeybər İgidəliyev uzun sürən xəstəlik- dən sonra 2002-ci il iyun ayının 2-də dünyasını dəyişmiş, Hacıqabul rayon qəbristanında dəfn edilmişdir. Həyat yoldaşı Şükufə Ağaqulu qızı isə 2013-cü il noyabr ayının 16-da vəfat etmişdir. Xeybər İgidəliyevlə Şükufə Ağaquluqızının izdivacından iki oğlu, iki qızı olmuşdur. Şairin on bir nəvəsi, iki nəticəsi vardır. *** Qeyd etdiyimiz kimi, Xeybər müəllim xalqını, vətənini canından artıq sevən xeyirxah, qayğıkeş bir insan olmuşdur. Bu səbəbdən elə indinin özündə də təkcə doğmaları deyil, Xeybər XEYBƏR İGİDƏLİYEV 6 müəllimi tanıyan insanlar onun adını hörmət və ehtiramla xatırlayırlar... Elinin ona olan məhəbbətinin əbədi olacağını irəlicədən duyan şair yazırdı: Xeybər, bu sevdadan əl çək, nahaqdır, Gözdən uzaq olan qəlbdən uzaqdır. Dostların qəlbində yaşadacaqdır Yazdığım qoşmalar, qəzəllər məni. Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni 7 XİLƏDİR ELİM MƏNİM (ön söz əvəzi) ənbələrdə qeyd edildiyi kimi, VII-VIII əsrlərdə Azər- baycana Suriyadan-Şamdan, Kufədən, Xilə və b. ərazilərdən bir sıra tayfalar gəlmiş və məskunlaşmış- lar. Şirvanda bu tayfaların məskunlaşdığı ərazilərdən biri də Xilmillidir. Bu barədə mənbələrin birində oxuyuruq: “Bu kənd keçmişdə çayla bağlı olaraq Qozluçay adlanmışdır. Xilmilli çox güman ki, xilə və milli etnonimlərindən əmələ gəl- mişdir. Xilə tayfasının keçmişdə bu ərazidə yaşadığını Xilə yurdu, Xilə dağı, Xilə bulağı, Xilə qəbristanı, Xilə Abdülkərim türbəsi adlı mikrotoponimlər də aydın göstərir” (3-85). Bu əhalinin Küdrü düzü və Hacıqabul yaxınlığında da qışlaqları olmuşdur. Vaxtilə XIX əsrdə malakan-rus tayfaları Xilə ərazi- sində məskunlaşmış, yerli əhali də yavaş-yavaş Hacıqabul ərazisinə köçmüşdür... Başqa bir mənbədə oxuyuruq: “Xilə” erkən orta əsrlərdə ərəblərin İraqın Xilə mahalından köçürdüyü ailələrin adıdır “milli” isə Azərbaycan ərazisindəki Mil düzünün adından və mənsubiyyət bildirən -li şəkilçisindən ibarətdir. Kəndin adı “Mildə yaşayan xiləlilər” mənasındadır” (4-502). Təxminən, VIII əsrdən sonra həmin ərazidə məskunlaşmış İraq tayfalarının qədim ərazisi XIX əsrdən rus-malakanların yaşayış yerinə çev- rilmişdir... Xilə və xiləlilər haqqında deyilən və yazılanları qeyd et- məklə qurtarmaz. Başqa bir mənbədə oxuyuruq. “Şamaxı rayo- nunun Xilə kəndinin bir adı da Dağ Xilə adlanır. Yerli hakim qüvvələrə, zülmkar bəylərə və ədalətsiz çar hakimlərinə qarşı çıxdıqları, onların əmrlərinə itaət etmədikləri üçün həmişə tə- qiblərə məruz qalmış, bu cənnət məkanı tədricən tərk etməyə məcbur olmuşlar. M XEYBƏR İGİDƏLİYEV 8 Dağların diş göynədən büllur bulaq sularına, təmiz ab- havasına, geniş otlaqlarına əlvida demiş xiləlilər respublikamı- zın aran bölgələrini – xüsusilə Bakının Əmirhacıyan kəndini və Hacıqabulu özləri üçün məskən seçmiş, buranın əhalisi ilə qaynayıb-qarışmış və “yerli camaat” olmuşlar. Əsrlər boyu kişiləri qoyunçuluqla, qadınları isə xalçaçılıqla məşğul olmuş- lar. Xiləlilərin uşaq-böyük münasibətində, ağsaqqalın yerini bilməkdə, ağsaqqallara, böyüklərə hörmətdə, qadın-qız ləyaqə- tinin qorunmasında, el-obanın qeyrətinin çəkilməsində çox sərt, pozulmaz qanunlar vardır”. “Hacıqabul şəhərinin qərb tərəfində, əsasən xiləlilər ya- şayır. Heyvandarlıqla məşğul olan Xilə camaatı yaylaq və qış- laq mövsümləri ilə əlaqədar köçəri həyat tərzi keçirmişlər. Hər elin-obanın özünəməxsus adət və ənənəsi olduğu kimi, xiləlilə- rin də uzun illərdən bəri büllur bulaq suyu kimi süzülüb gəlmiş və əsil-kökünün haradan olmasından asılı olmayaraq bütün Hacıqabul sakinlərinin bir nəfər kimi qəbul etdiyi çox ləyaqətli, yaddaqalımlı adətlərindən biri də hər il may ayının 15-20-si civarında cümə axşamı günü səhər tezdən el qəbristanına get- mək, “bizdən əvvəl keçənlərə” ehtiram əlaməti olaraq onları “yad” etmək, onlar üçün ehsan vermək, dua oxutmaqdır”. Qədim tarixə malik olan xiləlilər həm də övliyalara qail insan- lar olmuşlar. Xiləlilərin Şirvanda olan ərazilərində bu elin neçə- neçə müqəddəs kəsləri, şəxsləri uyuyur. Həmin yerlər bu gün də elin-obanın inanc yeridir. Belə insanlardan biri Hacı Şeyx Şəkər olmuşdur. Bu müqəddəs nəsil haqqında mənbələrin birində belə yazılmışdır: “Hacı Şeyx Şəkərin nəslinin bir hissəsinin hazırda İranda, İraqda və Əfqanıstanda yaşamasına baxmayaraq, əsas hissəsi burada – Şirvan bölgəsində məskunlaşmışdır. Tarixi hadisələr, uzun-uzadı qanlı müharibələr nəticəsində bu yerləri özünə daimi məskən seçmiş Şeyx Şəkər nəslinin müqəddəs pir və ocaqları bu gün də xalq tərəfindən ehtiramla qorunub saxla- nılır... Yüklə 8,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|