Vaxt gələr, axtarıb
gəzərlər məni
175
Bu qoca dünyaya gəlib çox adəmlər getdi.
Kaş olaydım mən də o gedənlər arasında,
Neçə söz vurğunları, əhli qələmlər getdi.
Qarabağ gülşənimiz talan oldu gör necə,
Öldürdü Xeybəri də, vallah, bu qəmlər, getdi.
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
176
II FƏSİL
PUBLİSİSTİKASI,
MƏQALƏLƏRİ,
FELYETONLARI
HƏMYERLİMİZİN İLK KİTABI
(təbrik edirik)
Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni
177
Qazmaçı yer qazır, mən şeir yazıram.
Ürək qabar olur əllərim kimi!
Sözlə alaq vurub torpaq qazıram
Mənim zəhmət sevən ellərim kimi!
Bu mənalı sətirlər həmyerlimiz, gənc şair
Sabir Almazo-
vun yenicə çapdan çıxmış şeirlər kitabındandır. Sabir bəhsəbəs,
“o yazdı, mən də yazım” deyə əlinə qələm alan gənclərdən de-
yil. O, hələ orta məktəbdə oxuyarkən şeirə, sənətə həvəs göstər-
miş, rayon qəzetlərində öz şeirləri ilə çıxış etməyə başlamışdır.
Misal gətirdiyim misralardan da məlum olur ki, Sabir
poeziyaya çox ciddi, çətin və məsuliyyətli bir iş kimi baxır.
Qazmaçı qışın şaxtasında, yayın qızmarında gecə-gündüz işlə-
yib yerin dərin qatlarından “qara qızıl” üzə çıxarırsa, Sabir də
bir şair kimi “ürəyi qabar oluncayadək” işləməyə,
halal zəhmət
çəkən adamlarımızın əməyini, hiss və həyəcanlarını, duyğu və
düşüncələrini vəsf etməyə çalışır. Təsadüfi deyildir ki, gənc
şairin “Fikir” adlı ilk kitabı “Mən fəhləyəm” şeiri ilə başlayır:
Əli sıxsam, əl inciməz,
Daşı sıxsam, daş qum olar.
Alın tərim yığılarsa
Təbiətdə daşqın olar.
Əlimdəki çəkic kimi
Qolum güclü, əlim möhkəm.
Yorulanda Atlant kimi
Mən dağlara söykənirəm.
Öz fədakar əməyilə öyünən, öz güclü əllərinə güvənən bir
fəhlənin dilindən yazılmış bu misralar nə qədər əzəmətli səslə-
nir.
Ümumiyyətlə, gənc şairin öz ilk kitabında zəhmət möv-
zusuna geniş yer verməsi gözəl məziyyətdir. Axı, zəhmət, əmək
haqqında yazmaq, bülbül, dağ, bağ haqqında yazmaqdan qat-
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
178
qat çətindir.
Sabirin özü həmişə deyir ki, “gül” dedikdə bizim
təsəvvürümüzdə gözəl, ətirli, rayihəli bir şey canlanır və burada
daha “şairə, şeirə” ehtiyac qalmır. Bir də var ki, deyəsən “trak-
torçu”, yaxud “mexanizator”. Burada oxucuya gözəl hisslər, fi-
kirlər, bir sözlə, gözəllik aşılamaq üçün əsl poetik istedad tələb
olunur. Elə yazmaq lazımdır ki, toplanan rəqəmlərin yerini
dəyişdikdə cəm dəyişmədiyi kimi, “gül” sözü ilə “traktor” sö-
zünün yerini dəyişdikdə poetik gözəllik, bədii təsir azalmasın.
“Fikir” kitabında toplanmış mövzuca
rəngarəng şeirlər
göstərir ki, Sabir götürdüyü predmeti, hadisəni, obyekti məna-
landırmağa, onları obrazlı və səmimi ifadə etməyə çalışır.
Kitabçadakı “Dəniz və mən”, “Yaz yağışı”, “Külək” kimi təbiət
şeirlərində poetik müşahidə qüvvətlidir. Lirik şeirlərdəki yığ-
camlılıq və orijinallıq parçaların bədii təsirini daha da artırır.
Bu şeirlərdə mənəviyyatca sağlam və zəngin olan gənclərimizin
təmiz, ülvi hissləri, nikbinliyi, humanizmi tərənnüm edilir.
“Bağışla məni” şeirində təsadüfən sevgilisinin xətrinə
dəymiş lirik qəhrəman öz günahını başa düşür və sevgilisindən
onu bağışlamasını xahiş edir. Lakin bu “bağışlanmanın”
da icti-
mai motivləri var. O, “güzəştlə”, “xala xətrin qalmasın” deyə
bağışlanmasını istəmir və deyir:
Özgələr önündə əyilsə başım,
Yarala bir kəskin baxışla məni.
Mənə kiçilməyi öyrətmə, gülüm,
Bir məğrur sükuta bağışla məni.
“Fikir” həmyerlimizin ilk kitabıdır. İrəlidə onu daha bö-
yük çətinliklər və töhfələr gözləyir. Biz ona poeziyanın bu
daşlı-kəsəkli” yolunda müvəffəqiyyətlər arzulayırıq!
“İşıq” qəzeti, 5 noyabr 1967-ci il
Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni
179
NEFTÇİ - XANƏNDƏ
(bizim istedadlar)
Sabir Əhmədov “Şirvanneft”in Elmi-Tədqiqat və İstehsa-
lat İşləri sexində böyük geoloq işləsə də, bu məqalədə onun
istehsalat nailiyyətlərindən danışılmayacaqdır. Sabirin ikinci bir
peşəsi də vardır ki, o, buna lap gənc yaşlarından könül bağla-
mışdır. Sabirin ikinci peşəsi xanəndəlikdir. Musiqiyə olan
həvəsi, məlahətli və xoş səsinə görə o, hələ Bakıda
Oktyabr
İnqilabı adına Neft Texnikumunda oxuyarkən çoxlarının diqqə-
tini cəlb etmişdi.
Texnikumda istedadlı gənclərdən ibarət özfəaliyyət
dərnəyi yaradılmışdı. Sabir də oraya üzv olmuşdu. Elə ilk məş-
ğələlərdən dərnək rəhbərinin də, tələbə yoldaşlarının da rəğbəti-
ni qazana bilmişdi. Bu bəstəboy, sarıyanız oğlanın oxuduğu
mahnılar hamıya xoş təsir bağışlayırdı. Tələbə şənliklərində ha-
mı onun səhnəyə çıxmasını səbirsizliklə gözləyərdi. Sabir xalq
mahnılarını şövqlə oxuyardı. Bu mahnılarda tərənnüm olunan
xalq
qüdrətini, həyat eşqini, böyük inamı, gənclik və məhəbbət
duyğularını o, səsinin gah zərif, gah da coşqun ahəngində dinlə-
yicilərinə çatdırmağa çalışardı.
Bakının mədəni həyatı Sabiri getdikcə özünə möhkəm
bağlayırdı. İstirahət saatlarında, bayram günlərində onu şəhərin
musiqi salonlarında, konsert meydançalarında görmək olardı.
Eşitdiyi hər yeni musiqi, mahnı sədası onun ilhamına qanad
verər, duyğularını coşdurardı. Sabir artıq onlarca yeni mahnı
öyrənmiş, repertuarını genişləndirmişdi.
Bir dəfə texnikumda buraxılış günü keçirilirdi. Son kurs
tələbələri həyəcanlı görünürdülər. Müəllim və tələbələrin çıxı-
şından sonra səhnəyə özfəaliyyət kollektivinin üzvləri çıxdı.
Gənc istedadların ifa etdikləri mahnılar, musiqilər, rəqslər al-
qışlarla qarşılanırdı. Bu gecə Sabir üçün də unudulmaz oldu. O,
səhnəyə çıxanda geniş tamaşa zalına dərin sükut çökdü. Hamı
onu dinləməyə hazır idi. Bir azdan “Çahargah” muğamının xoş
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
180
təranələri pərdə-pərdə ətrafa yayıldı.
Bütün nəzərlər ona dikil-
mişdi, gözlər də, ürəklər də onu dinləyirdi. Çalğı dayanan kimi
zalı alqış səsləri bürüdü. Tamaşaçılar Sabiri bir neçə dəfə səh-
nəyə qaytardılar.
Səhərisi gün texnikumun elan lövhəsindən bir əmrin surə-
ti asılmışdı. Orada özfəaliyyət dərnəyində fəal iştirakına görə
üçüncü kurs tələbəsi Sabir Əhmədova təşəkkür elan edilmişdi.
Bu hadisəni Sabir hələ də yaxşı xatırlayır. Bakının Lenin
rayonunun Mədəniyyət evində I Respublika Festivalı iştirakçı-
larının konserti vardı. Bu gün burada Sabir də çıxış edəcəkdi.
Pərdənin arxasından zala baxanda onu həyəcan bürüyürdü.
Konsertə yalnız adi tamaşaçılar deyil, görkəmli ifaçılar, musiqi
mütəxəssisləri də dəvət olunmuşdular. Sabir bu dəfə tələbkar
tamaşaçılar qarşısında bir xalq mahnısını, bir də “Bayatı-Kürd”
muğamını oxudu. O, səhnədən düşdükdən sonra onu münsiflər
heyətinə çağırdılar. Dəyirmi stolun arxasında oturmuş saç-saq-
qalı dümağ bir kişi onun əlini sıxıb dedi: – Yaxşı səsin var,
oğlum! Yol-iriz də bilirsən. Ancaq bir şeyi yadında saxla ki, hər
xanəndənin, ifaçının öz üslubu, öz dəsti-xətti olmalıdır.
Bu, respublikamızın görkəmli artisti,
məşhur xanəndə
Seyid Şuşinski idi.
İndi Sabir Əhmədovu hər gün işdən sonra Şirvan neft-
çilərinin klubunda, şəhər mədəniyyət evində görmək olar. Onun
repertuarında hazırda 100-dən çox muğamat və xalq mahnıları
var. Şəhərimizin sakinləri Sabirin ifasında “Rast”, “Çahargah”,
“Bayatı-Şiraz”, “Segah” muğamlarını dəfələrlə dinləmişlər.
Bir neçə ay bundan əvvəl Şirvanneft NMİ-də “Şirvan”
Xalq Çalğı Alətləri Ansanblı təşkil edilmişdir. Onun ən fəal
üzvlərindən biri də Sabir Əhmədovdur. Gənc xanəndə yeni
mahnılarla tez-tez neftçilər, energetiklər, inşaatçılar qarşısında
çıxış edir.
“İşıq” qəzeti,
24 iyun 1967-ci il