Microsoft Word xeyb?Rcapa hazir 05. 06. 2014 ancaq m?Tn xeyber igideliyev doc
Yüklə 8,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni 233 X.Məmmədova hər gün II “A” və VI “A” sinifləri əsasında təşkil olunmuş qruplarda məşğələlər keçir. Müəllim növbəti dərsə gündəliksiz gəlmişdir. O, şagird dəftərinə tələm-tələsik etdiyi cızmaqaranı bizə iş planı kimi təqdim etdi. Onun iş planının hər bölməsində “mətbuatı izləmək”, futbol oyunu”, voleybol oyunu” yazılmışdır. Bizim “Şagirdlərə hansı vərdişləri aşılayır, onları necə əyləndirirsiniz” sualımıza X.Məmmədova aşağıdakı cavabı verdi: – Açığını deyim ki, günü uzadılmış qruplarda təlim və tərbiyəni necə təşkil edərlər, hələ də bilmi- rəm. Bu işi məktəbimizdə yaxşı bilən də yoxdur. Necə baca- rırıqsa, elə də işləyirik. Məktəbimizdə əyləncə vasitələri yox kimidir. Dama, şahmat, tennis olmadığı üçün uşaqların günü darıxdırıcı keçir. X.Məmmədovanın giley-güzarını o biri siniflərdə də eşit- dik. II “B” sinfinin şagirdlərindən həmin gün məşğələyə cəmi 10 nəfər gəlmişdi. sinif otağı çox tör-töküntü idi. Paltarasılan ola-ola, şagirdlər geyimlərini partanın üstünə, pəncərəyə at- mışdılar. Müəllim L.Nesterova içəridə paltolu idi. Şagirdlər iki dəstəyə bölünmüşdülər. Beşi bir şahmat, beşi də bir dama tax- tasının başına toplaşmışdı. Biz müəllimdən iş planı, gündəliyi olub-olmadığını soruşduq. O, üzünü tədris hissə üzrə direktor müavinə sarı tutaraq laqeydcəsinə dedi: – Calal müəllim bilir ki, mən həmişə iş planı və gündəlik tuturam. Lakin bu gün özümlə götürməmişəm. – Sinfinizdə davamiyyət nə üçün pisdir? Axı siz hər gün 20-25 şagirdlə məşğul olmalısınız? – Onun günahı bizdə yox, valideynlərdədir. Uşaqlarını istəyəndə göndərirlər, istəməyəndə yox. I “B” və III “A” siniflərində də eyni mənzərə ilə qarşılaş- dıq. Birincilərdən məşğələyə cəmi 13 nəfər gəlmişdi. Müəllim A.Kerasimovanın da gündəliyi “yadından çıxıb” evdə qalmışdı. III “A” sinfinin şagirdləri keçdikləri mövzuya aid tərifi, ismin hallarının adını belə deyə bilmədilər. XEYBƏR İGİDƏLİYEV 234 Günü uzadılmış məktəblərdə şagirdlər demək olar ki, səhərdən axşama kimi məktəbdə, müəlliminin nəzarəti altında olurlar. Bu valideynlər üçün də əlverişlidir. Onlar işdə olarkən daha uşaqlar sarıdan narahatlıq çəkmirlər. Bilirlər ki, uşaqla- rının vaxtı hədər getməyəcək, dərslərinə yaxşı hazırlaşacaqlar. Lakin 13 nömrəli məktəbin qrup məşğələləri hazırlıqsız, başdansovdu keçirilir. Müəllimlər şagirdlərlə zəif məşğul olur. Onlara dərin bilik, mədəni vərdişlər aşılamırlar. Qruplarda dərs vaxtının çoxu ev tapşırıqlarına həsr edilməlidir. Burada isə əksinədir. Şagirdlərin vaxtı məktəbin həyətində top-top oyna- maqla keçir. Məktəbin geniş klubundan, yeməkxanasından və digər istehsalat tədris orqanlarından qrup məşğələlərinin maraqlı keçməsi üçün istifadə olunmur. Məktəbdə müxtəlif oyuncaq- lara, idman ləvazimatlarına ehtiyac vardır. Hər növbənin qrup məşğələsində 150 nəfərdən çox şagird iştirak edir. Onların əy- lənməsi, mədəni istirahət etməsi, müxtəlif vərdişlərə yiyələn- məsi müəllimlərdən işgüzarlıq, pedaqoji səy və çeviklik tələb edir. 13 nömrəli məktəbin müəllimlərinin hərəsi aklad yarım, iki aklad dərslə təmin edilsələr də, bunun müqabilində az işlə- yir, şagirdlərin təlim-tərbiyəsi ilə lazımınca məşğul olmurlar. Bütün bunlar məktəbin direktoru Sədi Baxşiyevi və onun müavini Calal Məmmədovu az narahat edir. Şəhər xalq maarif şöbəsi 13 nömrəli məktəbdə təlim-tərbiyə işlərini yaxşılaşdır- maq qayğısına qalmalıdır. “İşıq” qəzeti, 1 dekabr 1967-ci il Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni 235 İLHAMLA DANIŞIN, BİLAL MÜƏLLİM Siz elə bir fənn tədris edirsiniz ki, Bilal müəllim, o, bir elm kimi şagirdlərə yalnız bilik verməklə kifayətlənmir. Məsələ yalnız bundan ibarət olsaydı mən bəlkə də bu məqaləni qələmə almazdım. Tənəffüs zamanı müəllimlər otağının bir küncündə etdiyimiz açıq, lakin çox səmimi söhbətimizlə qənaətlənərdim. Ədəbiyyat müəllimi şagirdlərin ideya-siyasi tərbiyəsinin möhkəmləndirilməsində məktəbdə əsas simadır. Gənc nəslə yüksək mənəvi keyfiyyətlər aşılanmasında, gələcəyin hərtərəfli yetkinliyə malik vətəndaşı kimi yetişməsində ədəbiyyat dərslə- rinin, ədəbiyyat müəllimlərinin imkanları daha genişdir. Keçi- lən hər mövzu həyatla, dövrümüzün mühüm hadisələri ilə əla- qələndirilməlidir. Şagirdlərin dünyagörüşlərinin genişləndiril- məsinə, Vətənə, xalqa, partiyamıza, kommunizm ideyalarına sonsuz məhəbbət və sədaqət ruhunda tərbiyə edilməsinə yönəl- dilməlidir. Ədəbiyyat müəllimi şagirdlərə nəinki öz fənnini sevdirməlidir, o həm də kəsərli sözü, həyati məsləhətləri, ağıla- batan fikirləri ilə bütün elmlərin ən fəal təbliğatçısı olmalıdır. Mən haşiyə çıxaraq ədəbiyyat müəlliminin vəzifələrindən ona görə danışıram ki, dərsinizdə iştirak edərək bu vəzifələrin diqqətinizin uzaq bir küncündə qaldığının, daha doğrusu unu- dulduğunun şahidi olduq. Siz məhdud proqrama tabe edilmiş dərslik materiallarını həvəssiz, könülsüz danışmaqla şagirdlə- rinizdə hansı yeni fikirlər, duyğular oyada bilərsiniz? Keçmiş mövzunun sorğusu zamanı aydın oldu ki, Bilal müəllim, siz istedadlı şairimiz, gözəl tərcüməçimiz A.Səhhətin həyatı və yaradıcılığı haqqında şagirdlərə az da olsa məlumat verməmişsiniz. Onun dərslikdə təqdim olunan şeirindən başqa digər əsərlərinin adını belə çəkməmişsiniz. Hətta sinifdənkənar qiraət üçün də bir şey tapşırmamışsınız. Bunu bütün sinifə verdiyiniz “A.Səhhətin daha hansı şeirlərinin adını bilirsiniz?” sualınızın cavabsız qalmasından aydın hiss etmək olardı. XEYBƏR İGİDƏLİYEV 236 “Vətənim” şeiri A.Səhhətin ən yaxşı əsərlərindən sayılır. Vətəni “könlünün sevgili məhbubu” adlandıran şair oxucuda yüksək vətənpərvərlik hissləri tərbiyə edir, vətəni sevməyin qeyrət, namus işi olduğunu deyir. Bu şeiri oxuyarkən vətə- nimiz öz gözəllikləri ilə gözlərimiz önündə canlanır, daha da sevimli olur. Yadımıza onun varlığı, səadəti uğrunda canından keçən igidlərimiz düşür. Biz gənclərimizi məhz elə əsərlərin ideya ruhunda tərbiyə etməliyik. Sizin dərsiniz isə, Bilal müəllim, bu yüksək qayə və məqsədlərdən uzaq idi. Şagird- lərinizin müəyyən faizinin bildiyi bu şeir ancaq qiymət xati- rinə, mexaniki olaraq əzbərlənmişdir. Bu, görünür sizi təmin etdiyi üçün də onlardan əlavə bir şey soruşmurdunuz. Bir də nə öyrətmişdiniz ki, nə də soruşaydınız? Şagirdlərinizin nitqi çox qüsurludur. Adi sözləri belə yanlış tələffüz edirlər. Şeiri isə elə sürətlə deyirlər ki, siz onların qüsurlarını belə müəyyən edə bilmirdiniz. Ən çox xoşa gəlməyəni isə budur ki, keçən dərsi 36 nəfər şagirdin yalnız dördündən soruşdunuz. Yeni mövzunu oxutdurduğunuz nəfəri də buraya əlavə etsək, qalan 29 nəfər şagirdin sinifdə “işsiz” qalması onu göstərir ki, sizin təliminizdə hələ köhnə, standart üsullar yaşamaqdadır. Görü- nür, siz öz üzərinizdə az işləyir, yenilik, yaradıcılıq axtarışları aparmır, pedaqoji mətbuatı izləmirsiniz. Əgər belə olmasaydı S.S.Axundovun “Qaraca qız” hekayəsini keçərkən görkəmli sənətkarın anadan olmasının 90 illiyi ilə əlaqədar olaraq res- publikamızda görülən mühüm tədbirlərdən danışardınız. Sinfə yazıçının portretini gətirər, onun həyat və yaradıcılığı haqqın- dakı söhbətinizə cəmi 6 dəqiqə yox, daha çox vaxt sərf edər- diniz. Siz yeni dərsi izah edərkən şagirdlərinizi tamamilə unut- muşdunuz. Elə bil onlar üçün danışmırdınız. Çox süst, darıxdı- rıcı, maraq və təsirdən uzaq nitqiniz mürgü doğururdu. Şagird- lərin danışıq fikrini cəlb edə bilmirdiniz. Biz bu qüsuru başqa bir fənn müəlliminin dərsində müşahidə etsəydik bəlkə də çox təəccüblənməzdik. Ədəbiyyat dərsləri canlı, mübahisəli keçmə- Yüklə 8,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|