Vaxt gələr, axtarıb
gəzərlər məni
257
Stansiyada əmək intizamı çox aşağıdır. Növbəyə gecikən,
yaxud işdən üzürsüz olaraq qaçan, əmək, nəqliyyat qaydalarını
pozan adamlar barədə heç bir tədbir görülmür. Əmək intizamını
pozduğuna görə bu il 3 nəfər konduktor yoldaşlıq məhkəməsinə
verilmişsə də, onlar cəzasız qalmışlar. İstehsalat planları kəsir-
lərlə yerinə yetirilir. Boş vaqonların yola salınması tapşırığı 8
aylıq cəmi 65 faiz olmuşdur. sərnişin vaqonlarından istifadə
edilməsi isə 8 aylıqda 88,4 faiz təşkil edir.
Bütün bunlar onu göstərir ki, Hacıqabul dəmiryol stan-
siyasında sağlam, işgüzar kollektiv yoxdur. Stansiyanın rəhbər-
ləri də, aşağı işçiləri də dedi-qodu və intriqa ilə məşğuldurlar.
Burada siyasi tərbiyə işi unudulmuşdur. Vaxtı ilə gözəl ənənə-
ləri olan Hacıqabul Dəmiryol Stansiyasında indi özbaşınalıqdır.
“İşıq” qəzeti,
24 sentyabr 1967-ci il
YUYUNMAĞA GEDİBLƏR
Qazıməmməddəki 22 nömrəli
tibb məntəqəsinin baş hə-
kimi Ələkbər İsrafilov bu gün yuxudan erkən oyanmış, xəstə-
xanaya o biri həkimlərdən əvvəl gəlmişdi. Baş həkim otağına
keçib xalatını geyindi, kolpakını başına keçirdi. Bir azdan o biri
həkimlər də bir-bir gəlib çıxdılar. Palatalara baş çəkməyin vaxtı
idi. Baş həkim eynəyini gözünə taxıb üzünü həmkarlarına tu-
taraq “gedəyin” dedi. Həkimlərin dəstəsi otağı tərk etmək is-
təyirdi ki, növbətçi tibb bacısı hövlnak özünü içəri atdı. Onun
rəngi əynindəki xalat kimi ağappaq idi. Səsi titrəyə-titrəyə
“diktor, saxlaya bilmədim, getdilər” deyə bildi. Həkimlər tibb
bacısını otaqda qoyub həyəcanlı halda palatalara sarı atıldılar
və həmin andaca təəccüb və həyəcandan yerlərində donub qal-
dılar. Palatada bir nəfər də olsun xəstə gözə dəymirdi. Çar-
payılar boş idi.
“Bəlkə o biri palataya toplaşıblar” deyə baş həkim qabağa
düşdü. Lakin ikinci palatada da oba köçüb yurdu qalmışdı. Baş
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
258
həkim eynəyini çıxarıb otağı bir də süzdü.
Xəstələrdən başqa
palatada hər şey öz yerində idi. Baş həkim hirsli və əsəbi halda
özünü üçüncü palataya saldı. O birilər də onun dalınca. Lakin
burada da onları eyni mənzərə qarşıladı. Xəstələr görünmür-
dülər. İçəridən yalnız milçək vızıltısı eşidilirdi. Elə birdən baş
həkimin həyəcanlı səsi bütün xəstəxanaya yayıldı:
– Adə, bu nə rüsvayçılıqdır? Mən axşam burada 50 xəstə
qoyub getmişəm. Bir neçəsinin vəziyyəti lap ağır idi. Axı sağal-
mamış onlar nə üçün çıxıb getsinlər, kim onlara icazə ver-
mişdir? Heç başa düşə bilmirəm bu nə möcüzədir. Tez növbətçi
tibb bacısını çağırın gəlsin bura.
Haçandan-haçana özünə gəlmiş tibb bacısı baş həkimin
qarşısında farağat dayandı.
– Doktor, nə qədər yalvardım, xahiş elədim ki, gözləyin
baş həkim gəlib çıxsın,
sonra gedərsiniz, lakin sözümə bax-
madılar. Dedilər ki, baş həkim gələnə kimi əl-üzümüzü yuyub
qayıdacağıq. Bir azdan harada olsalar gəlib çıxarlar?
– Siz nə danışırsınız? Necə yəni yuyunmağa gediblər?
– Doktor, məgər bilmirsiniz ki, bir neçə gündür xəs-
təxanamızın krantlarından bir gilə də su çıxmır. Xəstələr yalnız
evlərindən gətirdikləri suyu işlədirlər. Suları qurtardığı üçün bu
gün sübhdən durub evlərinə gediblər. İndi gələrlər.
Elə bu vaxt dəhlizin o başındakı axırıncı palatanın qapısı
açıldı, içəridən iki xəstə çıxıb həkimlərə yaxınlaşdı. Baş həkim
onları görcək soruşdu:
– A bala, bəs necə olub ki, siz də yoldaşlarınız kimi çıxıb
getməmişsiniz?
– Doktor, getməyimizin nə faydası. Həyətimizdəki krant-
lardan yay girəndən su axmır. Palatadan gedən yoldaşlarımıza
tapşırmışıq ki, bizim üçün də gələndə su gətirsinlər.
Baş həkim daha heç nə demədi. O, otağına
keçib şəhər su
kəməri idarəsinin üstünə növbəti təliqəni yazmağa başladı.
“İşıq” qəzeti,
6 iyul 1967-ci il
Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni
259
XANQULUNUN XEYİR İŞİ
İsabalanın vədələşdiyi vaxtda gəlib çıxmaması Xanqulu-
nun ürəyinə guppa-gup salmışdı. İndi onun qorxacağı bircə şey
vardısa, o da illərdən bəri fikrində, xəyalında gəzdirdiyi, min
dəfə ölçüb-biçdiyi xeyir işinin pozulacağı fikri idi. Bu fikir
onun ağlına yol tapanda dağ boyda kişi balacalaşıb yumağa
dönür, canına üşütmə düşür, nə edəcəyini bilmirdi. Təklik Xan-
quluya gec də olsa bərk kar eləmişdi. Odur ki, necə olursa-
olsun ömrünün qırx dördüncü yayında subaylığın daşını atmağı,
qapısında zurna-balaban çaldırmağı özünə söz vermişdi.
Özü də
elə zurna-balaban ki...
Evlənmək planında Xanqulunun əvvəlinci tədbiri məzu-
niyyətə çıxmaq idi. Odur ki, öz dəst-xətti ilə yazdığı ərizəni
müdirin stolunun üstünə qoydu. 66 nömrəli mağazanın müdiri-
nə məzuniyyətini bir qədər sonraya saxlamağı təklif etdilər. O,
fikrindən dönmədi, ürəyində isə “mədəniyyətiniz olsun, adam
xeyir işi ləngitməz” dedi.
Xanqulunun evlənmək planında iki nömrəli tədbir köhnə
dostu İsabalanı axtarıb tapmaq, heç kəsə bildirmədiyi sirlərdən
onu agah etmək idi. Bu iki adamın doğrudan da bir-birinə xətir-
hörməti vardı. Dostluqlarının təməl daşını ORS-un anbarında
qoymuşdular. O zaman Xanqulu Ağacanov burada anbardar,
İsabala Məlikov isə fəhlə işləyirdi. İsabalanın əldən zirək, dil-
dən gödək olması Xanqulunun xoşuna gəlmişdi.
“Zalım oğlu elə bil xüsusi olaraq anbar üçün doğulubdur.
Ayağının altında qızıl qala götürüb baxan deyil. Elə mənə də
nəfsdən kor adam lazımdır” demişdi.
İsabala anbar müdirinin yanında elə hörmət qazanmışdı
ki, hətta Xanqulu bir yana gedəndə açar-qıfılı ona etibar edərdi.
Bu onu “qağa”, o isə bunun adını iki bölüb cılxa “İsi” çağırardı.
Beləliklə, dostlar bir müddət anbarda baş-başa verib dolandılar.
Nəhayət, qağanın müdirliyi süqut edəndə, İsabala da anbarla
xudafisləşdi, DRES tikintisinə işləməyə getdi. Ayrılanda qağa-
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
260
sına doluxsuna-doluxsuna dediyi
son sözündə həmişə onun
qulluğunda hazır olacağını, qağasını heç vaxt unutmayacağını
bildirmişdi...
Xanqulu İsabalanın yolunu indiki kimi heç vaxt intizarla
gözləməmişdi. Ancaq dostunun gələcəyinə möhkəm əmin idi.
İsabala sözünə xilaf çıxmadı.
– Xanqulu qağa, sən mənim ölmüşüm, gec gəldiyim üçün
günahımdan keç, vacib işim vardı. Özün bilirsən ki, sən ayağını
qoyan yerə İsi başını qoyar.
– Bilirsən səni nə üçün çağırtdırmışam. Xeyir iş başlamaq
istəyirəm, ay İsi, xeyir iş!
Xeyir xəbəri eşidən kimi İsabala sevincək yerindən atılıb
Xanqulunun boynunu qucaqladı.
– Təbrik edirəm, ay qağa, təbrik edirəm. Nəhayət səbr
kasan daşdı. Bəs məni nə üçün gec yada salmısan, qağa?
–
Qulaq as, İsi. Özümün gücüm çatan işləri görüb qurtar-
mışam. Toyxanamız çoxdan qurulub, dəvətnamələr də yazılıb
hazırdır. Sənin canın üçün bu saat qapımızda 20-30 qoyun-quzu
mələşir. Ancaq işin ən ağırı sənin boynuna düşəcək, İsi. Gəlinin
gətirilməsini səndən başqa heç kəsə etibar etmərəm.
– Çox sağ ol, ay Xanqulu qağa, indi bildim ki,
sən məni
doğrudan da özünə dost sayırsan. Gəlinini sağ-salamat gətirib
qapıdan salamat içəri salmaq mənim bu gözlərim üstə.
– Tələsmə, İsi, bu işin bir az “əmma”sı da var.
– Nəyi var dedin, qağa?
– “Əmma”sı. Qızın cəmi-cümlətani 18 yaşı var. Məndən
26 yaş kiçikdir. Bunun eybi yoxdur. Məhəbbət yaşa baxmır.
Düz körpəliyindən qızı gözüm tutub. İnan, İsi “Qonşu qız”
mahnısı oxunanda camaat həzz alırsa, mənim içərimdə ağlaş-
madır. Ata-anasının dil-ağzını bağlatdırmaq üçün nəzir-niyaz
vermədiyim molla, axund qalmayıb. Bunlara deyən gərəkdir, ay
zalım uşağı, bu qızınızı axır bir nəfərə verəcəksiniz, ya yox.
Axı mən kimdən əskiyəm. Rəhmətlik Məşədi İbadın
sözü ol-