Vaxt gələr, axtarıb
gəzərlər məni
33
mısı sözün dəyərli mənasında, böyük hərflərlə yazılmalı olan
“YAZI” ilə bağlı olduğundan, Zeybər Zəfər oğlunu sadəcə
“Qələm adamı” adlandırmaq onun ən dəqiq dəyərləndirilməsi
ola bilər.
...Altı il əvvəl onun 70 illiyini təntənəli şəkildə qeyd et-
məyə çalışan, amma buna nail ola bilməyənlərdən biri olaraq,
heç olmasa 80 yaşının qeyd edilməsində iştirak edəcəyimə
ümid edirəm.
Xeybər müəllimə həsr olunmuş kitabda mənim yazımın
da getməsinin övladları tərəfindən
arzu olduğunu eşidəndə çox
sevindim və bu sətirləri qələmə almağı gərəkli hesab etdim.
Hörmətlə,
Məhəmməd Hüseyn oğlu
XEYBƏR MÜƏLLİMİ XATIRLAYARKƏN
“Əbədi Şirvan” adlı publisistik jurnalın 2012-ci il tarixli
sayında “Yarımçıq mesaj” adlı hekayəm çıxmışdı. Hekayəni
oxuyub qurtardıqdan sonra əmin oldum ki, ixtisar-filan yoxdur.
Jurnalı vərəqləyib ordan-burdan digər yazıları, şeir və heka-
yələri nəzərdən keçirirdim. Əslində onların hamısını boş vax-
tımda oxuyacaqdım. Jurnalın 40-cı səhifısində iki şeir gözlə-
rimə sataşdı. “Nə sən, nə mən”, “Bulaq”.
“Nə sən, nə mən” şeirinin 1-ci
və sonuncu bəndini tələsik
oxudum ki, o biri müəlliflərə də nəzər yetirə bilim.
Əzəl gündən var-dövlətə
Nə mən uydum, nə sən uydun.
Könül verdik məhəbbətə,
Nə sən doydun, nə mən doydum.
Getdi o hüsn, o yaraşıq,
Gözümüzdə sönür işıq,
Qocalmışıq, qarımışıq,
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
34
Nə sən oydun, nə mən oydum.
Şeirin misraları mənə o qədər ləzzət verdi ki, müəllifin
kimliyi ilə maraqlandım. Şəkilə baxanda gözlərimə inanmadım.
Bu, Xeybər müəllim idi - Xeybər İgidəliyev. Kövrəldim. Xəyal
məni uzaqlara – 1966-1967-ci illərə (o vaxt mən N.Nərimanov
adına 2 saylı orta məktəbdə oxuyurdum) apardı. Məktəbdə
keçirilən tədbirlərdən “İşıq” qəzetinə yazılar göndərərdim. Ən
çox da idman yarışlarından.
Bir dəfə redaksiyaya gedərkən Xeybər müəllimlə rastlaş-
dım. O məni kabinetinə dəvət edib xeyli məsləhətlər verdi.
Dedi ki, məktəb çərçivəsindən kənara çıxmaq lazımdır. şəhər
miqyaslı tədbirlərdən rəngarəng yazılar hazırlamaq lazımdır.
Xeybər İgidəliyevin məsləhətlərinin mənə böyük köməyi oldu.
Təsəvvür edirsiniz. Orta məktəbi
bitirdikdən sonra məni
“İşıq” qəzetinə işə qəbul etdilər. İşlədiyim bir ildə Xeybər
müəllim mənə arxa oldu, dayaq oldu.
Bir ildən sonra Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika
fakültəsinə qəbul olundum... Ali məktəbi bitirdikdən sonra ye-
nidən doğma şəhərimə qayıtdım. Redaksiyada işə başladım.
Mən həmişə Xeybər İgidəliyevi qürurla, fəxrlə xatırla-
yıram. “İşıq” qəzetində işlədiyim illərdə tənqidi, kəskin yazılar
yazarkən Xeybər müəllimin məsləhətləri həmişə köməyimə
çatıb. O, mənə cəsarət, qorxmazlıq, əyilməzlik,
çətin anlarda
soyuqqanlı olmaq keyfiyyətləri aşılayıb.
Xeybər müəllimin lətifələri, duzlu-məzəli söhbətləri, za-
rafatları çoxlarına məlumdur.
Bir dəfə məni yanına çağırıb dedi:
– Vaqif, bir öküz arabası kəndin kələ-kötür taxta körpü-
sündən keçir. Öküz körpünün ortasında körpünü keçmək istə-
mir. Arabaçı onu qırmancla vurub bərkdən “Oha”, “Oha”,
“Oha” deyir. Öküz qəfildən götürülür və aşıb çaya düşür. Va-
qif, arabaçı bu zaman neynəyir?
– Neynəyəcək, Xeybər müəllim, peşman olur, dilxor olur.
Vaxt gələr, axtarıb gəzərlər məni
35
– Yox, düz fikirləşmirsən. Arabaçı “oho-oho”
deyib və ara-
ba aşandan sonra təəccüblə belə deyib:
– Paho, paho!
Bu söhbətdən sonra hər ikimizi gülmək tutdu. Həmin
söhbətdən sonra “oho-oho”-“paho-paho” söhbəti nəinki redak-
siyada, hətta şəhərdə yayılmağa başladı. Aramızda yaş fərqi
olmasına baxmayaraq, Xeybər müəllimlə elə maraqlı söhbət-
lərimiz olub ki... Bu vaxta kimi hələ də bir
sirr kimi ürəyimdə
qalır.
...Allah Xeybər müəllimə rəhmət eləsin, qəbri nurla
dolsun!
Vaqif Abbasov,
Dövlət Arxivi Şirvan filialının direktoru
ƏDƏBİ GƏNCLİK
(Gənc müəlliflərin şeirləri haqqında)
Redaktordan:
Təbliğat şöbəsinin ədəbi işçisi Sədi Baxşıyevin “İşıq”
qəzetinin 1960-cı il 17 iyul tarixli sayında Müəllif redaksiyaya
daxil olmuş şeir nümunələrini təhlil etmişdir. Məqalədən
X.İgidəliyevin şeirlərinin təhlili ilə bağlı hissəni oxucunun
mühakiməsinə təqdim edirik.
“Redaksiyamıza məktublarla yanaşı müntəzəm olaraq
şeirlər də daxil olur. Bu şeirlər göstərir ki, rayonumuzda bədii
ədəbiyyata həvəs və maraq göstərənlərin sayı gündən-günə
artır.
Çox fərəhli haldır ki, bu şeir həvəskarları müxtəlif peşə
sahibləridir. Onlar sovet həyatımızı bədii şəkildə tərənnüm
etməyə daha çox səy göstərirlər.
Şeirlərin bir çoxu öz orijinallığı, bədiiliyi və ideyalılığı ilə
diqqəti cəlb edir. Bu cəhətdən gənc yazanlar içərisində Hacı-
qabul 13 nömrəli dəmir yol 7 illik məktəbin pioner baş dəstə
XEYBƏR İGİDƏLİYEV
36
rəhbəri Xeybər İgidəliyevin şeirləri xüsusilə fərqlənir. Yara-
dıcılığa çox erkən başlamış bu gənc şairin şeirlərinə göz yetir-
dikdə hiss etmək olur ki, o, müəyyən müvəffəqiyyət əldə et-
mişdir. Onun şeirlərində mövzu aktuallığı, axıcılıq,
bədii pafos
və lirika xüsusilə qüvvətlidir.
Elimin, yurdumun mərd oğulları,
Bəşər heyran qaldı iradənizə,
Böyük bir okean heyrətə gəldi,
Qudurmuş sular da baş əydi sizə!
“Yenilməzlər” adlanan bu şeiri gənc müəllif yeddi həftə
Sakit okeanın ənginliklərində təbiətin kor qüvvələrinə qarşı
inadlı mübarizə aparmış və özlərinin misilsiz fədakarlıqları ilə
sovet gənclərinin şöhrətini dünyada bir daha əbədiləşdirən 4
nəfər sovet əsgərinə həsr etmişdir. Müəllif bu şeirdə sovet
gənclərinə xas olan mənəvi keyfiyyətlərdən hərarətlə danışır.
X.İgidəliyevin şeirlərinə xas olan cəhətlərdən biri də
lirizmdir. Gənc şairin təbiət təsvirlərində lirika xüsusilə qüv-
vətli və dərindir.
“Bahar xoş gəlib” şeirində bu özünü daha qabarıq şəkildə
göstərir:
“Yararsız qalmadı bir qarış torpaq,
Neçə imarətə özül qoyuldu.
Neftçi qardaşımın işi, əməli
Bizim Kür üstünün şöhrəti oldu”.
Sədi Baxşıyev,
“İşıq” qəzeti, 17 iyul 1960-cı il
ŞIRIN XATİRƏTƏK