Hindi qılınc kimi dilini açdı.
Bilik d ryasına l uzadaraq,
Cavahir ist di v aldı qoçaq.
Onun t limind n könlü nurlandı,
Ondan bir çox hikm t öyr nib qandı.
Züh l p rgarından yer m rk zin
N varsa öyr ndi, doymadı yen .
Az müdd td d rya bilik qazandı,
H r f nni dü ündü, h r elmi qandı.
Qafil ür yin bilik yol açdı,
ahlıq rütb sin g lib yana dı.
H rl n n p rgahın gizli i l ri
Xosrova a ikar olandan b ri
ahına xidm tdi i i h r zaman,
Heç skik olmazdı ah qullu undan.
ah sev rdi onu cahandan artıq,
Cahan n , öz irin canından artıq.
Çox ömr etsin dey ziz övladı,
Zalımın qolunu tutub ba ladı.
Dedi: "Carçı, ça ır! E itsin al m,
H r kim zülm el s gör c k sit m.
g r bir at gedib girs tarlaya,
Biri ba dan meyv , gül o urlaya,
Birisi nam hr m qadına baxsa,
Bir göz l evin yadı buraxsa,
n a ır c zama olacaq düçar!"
ah and içdi, dedi, sınmaz bu ilqar.
dal td onun qüsuru yoxdu,
Gözl r k d rsizdi, könüll r toxdu.
Oldu dal tl yer üzü abad,
nsanlar oldular zülmd n azad.
XOSROVUN KAR ZAMANI B R
K NDL N N EV N GETM S
Günl rin bir günü, bir s h r erk n
Xosrov çıxdı çöl , könlü xeyli n.
Ovladı, qu ladı, çox atdı k m nd,
Göründü uzaqdan s falı bir k nd,
K ndin h r t r fi çöldü, ç m ndi,
Xosrov bu ç m nd atından endi.
Göyün sarı gülü ged n q d r
Kef edib qırmızı rab içdil r.
Laciv rd divardan gün a araq,
Saralmı divara taxınca bayraq,
Gün d qaçan aht k uda od vurdu,
Bayra ını cırdı, ç trini qurdu.
Dönd rib ba ını atın gedirdi,
Qılınc vurub göyl dava edirdi.
Lakin z ifl di, sıxıldı canı,
Suya niluf rt k atdı qalxanı.
ahzad o k ndd bir ev ist di,
"Bir m clis düz lsin, kef ed r" dedi.
yl ib i r t yolda laril
Açdılar s h ri ld piyal .
rq nun çaldırıb qulaq asdılar,
rq van mey içib oldular xumar.
Sürahi içind gülürdü rab,
Olurdular rab içdikc adab,
Atlarından biri gün çıxan zaman
Girib ot yemi di göy bir tarladan.
Bir qurlu qulam da haman bu gec
Gedib qora d rdi ba dan gizlic .
Gün ki, al mi parlatdı erk n,
Gec nin ba ını üzdü b d nd n,
Qara qanad qar a çin danından
Z r yumurta verdi tutiy bu an.
Qara p nc sini qaldırdı gec ,
Yer nura boyandı zülm t gedinc .
Gözü götürm y n bir neç n f r
T l sik sultana apardı x b r:
"Dün n gec Xosrov mri pozaraq
Unutmu dur ahın buyru unu, bax!
ah dedi: "Bilmir m günahı n dir?"
Dedil r: "Ey ahım, Xosrov zülm edir.
Atı kor qoymu dur k ndin varını,
Qulu d rmi ba ın qoralarını.
Gec bir yoxsulun evini almı ,
Ç ngi h r t r f gürultu salmı .
ahzad olmayıb, olsa yad adam
ah onun varını alardı tamam.
Yüz damarı k sib çoxlu qan alan,
Titr r li, alsa öz damarından?"
ah buyurdu, x nc r ç kib getdil r,
Atın aya ını q l m etdil r.
Qora sahibin verildi qulam,
oran sulanıldı gülabla tamam.
Xosrov kef ç kdiyi ev sahibin
Edildi Xosrovun t xti h diyy .
Qırdılar ç nginin dırnaqlarını,
Qopardılar ç ngin tel qatarını.
Do ma bir övlada vv l n sayaq
dal tl c za verilirdi, bax!
Hanı o dal t, o insaf hanı?!
Ver öz o luna bel c zanı.
ndi yüz yoxsulun töküls qanı
Nahaq qan tök n bir c za hanı?
At p r stlikd dünya el ydi,
Bu müs lmanlıqdan utan bir indi.
Dü ündürür bu g br h r müs lmanı,
g r bu g br is , müs lman hanı?
Qayıt fsan y , Nizami, b sdir,
N sih t qu unun s si pis s sdir!
HÜRMÜZÜN XOSROVU
C ZALANDIRMASI
Ba ına g l n bu q zanı görc k
Xosrov dü ünc y , fikr daldı t k.
Anladı tutdu u yaramaz i dir,
Atası çox haqlı c za vermi dir.
lil ba ına vurdu, ç kdi ah,
Rahat qoymayırdı onu bu günah.
Bir neç qocadan xahi eyl di,
"Hüzura aparın m ni" söyl di.
B lk bu üzr ahın xo una g l r,
M nim günahımı b lk fv el r.
l qılınc aldı, geydi bir k f n,
Dünyaya yayıldı yanıqlı iv n.
Qocalar qabaqda üzr ist yirdi,
Xosrov dalda gedir, sanki sirdi.
Taxt önünd durdu o a lama a,
Müq ssirl r kimi dü dü torpa a:
" ahım, bundan artıq incitm m ni,
Böyüks n fv eyl kiçik b nd ni,
Yusif m, sanma ki, yeyib yalquzaq,
Günahım böyükdür, u a am, u aq.
Süd qoxusu g lir h l a zımdan,
Qanıma susama ir kimi, aman!
Az ın övladını zizl yen .
Tabı yoxdur dözsün q z bl rin .
Bu boynum, buyur al, bu da ki, x nc r,
Öldür, günahkaram, suçluyam g r.
H r d rd razıyam boyun buraraq,
S n narazı qalma o lundan ancaq",
Saf gövh r sözünü deyib son k r ,
Yen kölg kimi s rildi yer .
Dözümlü cavanı gör n adamlar
A ladılar g lib riqq t , zar-zar.
Hönkürtü s sl ri Ayı haqladı,
Qo ulub onlara ah da a ladı.
O, nazla b sl nmi az ya lı u aq
Bu q d r inc dir öz i ind , bax.
Övladın iqbalı ona olsa yar,
Ata sevincind n b xtiyar olar.
N eyl s s n övladın, inan,
Onu gör c kdir öz övladından.
O lunun yax ı-pis i iyçün, dayan,
C za verm , o da alar o lundan.
El ki, ah Hürmüz ruh d rmanını,
Ür k meyv sini, o cavanını
Gördü bel müdrik, bel z kalı,
Bildi allahdandır onun bu halı.
Öp r k, ba ını ox adı onun,
F rmanına verdi bütün qo unu.
ahın hüzurundan Xosrov çıxark n,
Ölk ba dan-ba a yen oldu n.
Xosrovun üzünd dal t vardı,
Dostları ilə paylaş: |