Microsoft Word yeni rustem Kamal sozu ishiga

---

Rüstəm Kamal 
 
1 
 
 
РЦСТЯМ КАМАЛ 
 
 
 
 
 
СЮЗЦ  ИШЫЬА 
ДАНЫШДЫМ 
 
 
 
 
MBM 

---

Rüstəm Kamal 
 
2 
 
Бакы – 2012 
 
 
Ön sözün müəllifi:    
Nəriman Həsənzadə, 
 
 
 
 
Xalq şairi, professor 
 
 
Редактор:    
 
Ариф Ямращоьлу, 
филолоэийа  елмляри  доктору, 
Азярбайъан 
Йазычылар 
Бирлийинин катиби 
 
 
Ряйчи:  
 
 
 
Низами Мяммядов,  
филолоэийа  елмляри  доктору, 
профессoр 
 
 
©Р.Камал. Сюзц ишыьа данышдым (мягаляляр, ессе-
ляр, ресензийалар, etüdlər)Бакы: МБМ, 2012. - 248 с. 
 
 
Китабда  Азярбайъанын  istedadlı  alimi  Рцстям 
Камалын  son  illər  мятбуатда  чап  олунмуш  йазылары  
toplanmışdır.  Юзцнямяхсус  тящлил  тярзи,  лаконик 
цслуб,  эюзлянилмяз  вя  мараглы  цмумиляшдирмяляр  бу 
йазылары шяртляндирян ъящятлярдир. 
 
 

---

Rüstəm Kamal 
 
3 
 
 
 
Bu kitabı  
atam Kamal Həmidoglunun, 
qardaşım Famil Kamaloglunun və 
oglum Kamal Rüstəmoglunun 
işıqlı, qərib ruhlarına həsr edirəm. 
 
МЦЯЛЛИФДЯН 
 
Бу  китаба  сон  ики-цч  илдя  гязет-журналларда  чап 
олунмуш  йазыларымын  (ессе,  ресензийа,  филоложи 
портрет) аз бир гисмinи саlmışam. Йазылара йцнэцлcə «ял 
эяздириб»  редактя  етмишям.  Щяр  essenin  юз  йаранма 
сябяби  olub  yazılma  тарихи  вя  овгаты  вар…  Йазыларыn 
kitabda  сыраланмасы  onların  parakəndə  halda  tapılıb 
kompüterə  verilməsi    иля  əlaqədardır.  Башга  бир  сябяб 
йохдур.  
Тялябкар  охуъу  мяни  гыса  йазмагда,  бирбаша  мятлябя, 
izhara 
кечмякдя 
qınaйа 
биляр. 
Ня 
эизлядим, 
фрагментлярля,  тезислярля  –  фикир  «квантлары»  иля 
дцшцнмяйи  чох  севирям.  Ф.Новалис,  Ф.Нитше,  Е.Чоран, 
Г.Башлйар,  М.Бланшо,  В.Шкловски  севдийим  цслуб 
сащибляридир.  Мян  озан  кимийям  –  предмети,  образы, 
щадисяни  эюрən  kimi  илщама  эялиrəm,  бядащятян  fikir 
сюйляyirəm.Узун,  щамыйа  мялум  олан  трафаретлярlə 
йазıya,  мятня  «су  гатмаг»  -  мянлик  дейил.  Бу  йазылар 
филоложи-емосионал  (беля  демяк  мцмкцнся)  нитг 
актларыдыр.  
Мягалялярими  вя  есселярими  нядянся  щямишя 
фрагмент  кими  тясяввцр  етмишям.  Яэяр  гядим 

---

Rüstəm Kamal 
 
4 
 
мцяллифляря  нязяр  йетирсяк  ясярляринин  бизя  фрагмент 
шяклиндя 
эялиб 
чыхдыьыны 
эюрцрцк. 
Бизим 
йаздыгларымызда  бинейи-башдан  фрагментлярди.  Бу 
йазыларын 
бир 
ъящяти 
дя 
онларын 
щардаса 
тамамланмамасывя  йа  битмямясидир.  Емил  Чоранын  бир 
сюзц 
бурда 
мяня 
цряк-диря 
верир: 
«Йалныз 
тамамланмайан 
нясняляр 
инъясянятин 
мащиййяти 
щаггында дцшцнмяйя сювг едир». 
Axı,  лаконик  йазылары  охумаг  да  асандыр.    İndi  əлиня 
гялям  алыб  хошуна  эялян  фикирлярин  алтындан  хятт 
чякян сябирли охуъуларын zamanı кечмишдир.  
Bundan  başqa  «Məna  dərinliyini»  yalnız  Dostoyevskidə 
axtarmamalıyıq,  istənilən  ciddi  əsər,  klassik  mətn  tədqiqatçını 
yeni  şərhlərə  və  yozumlara,  kulturoloji  araşdırmalara  sövq 
etməlidir. 
Axı, zaman dəyişir, bədii mətnin enerjisi də dəyişir. 
Мяни  щярдян  ядяби  просесдя  «бярк  эетмяйян» 
шаирлярдян  йазмагда  сучлайырлар.  Bəlkə  də  haqlıdırlar? 
Онлара  дяниз  низамнамясиндян  бир  гейди  хатырлатмаг 
истярдим:  «Ескадранын  щярякят  сцряти  ян  yavaş  эедян 
эяминин щярякяти иля мцяййян едилир».  
Bəlkə poeziya tarixini belə təsəvvür edək? 
Filoloji  eссе  вя  məqalə,  resenziya  ön  sözü  фяргли 
интонасийа təhkiyə тярзи вя дцшцнъя – цслуб овгаты tələb 
edir.  Belə  çıxır  ki,  həm  щаким  kimi  çıxış  edirsən,  щям  дя 
мейданчада  футболчу  кими  ойнаyırсан.  Gюрцнцр, 
mümkündür…  
Kitaba  əməyi  keçmiş  bütün  insanlara:  -  millətimin  dəyərli 
qızı,  istedadlı  yazar  Salatın  xanım  Əhmədliyə,  mətbəənin 
müdiri, İlqar Tamoyevə, yazılarımı səbrlə oxuyub, kompüterdə 
yığan Ruhiyyə xanıma və Günel  xanıma «çox sağ ol»un, «var 
olun» deyirəm. 

---

Rüstəm Kamal 
 
5 
 
Kitaba ön sözü yazmış ədəbiyyatımızın canlı klassiki, böyük 
şairimiz Nəriman Həsənzadəyə ürəkdən təşəkkür edirəm, məni 
nə qədər sevindirdiyini она bildirmək istəyirəm. 
 
 
 
 
 

---

Rüstəm Kamal 
 
6 
 
НЦФУЗЛУ СЮЗ САЩИБИ 
 
Рцстям  Камалын  ядяби-фялсяфи  мцщакимяляри  тязя 
олдуьу  гядяр  дя  бянзəрсизди.  Дейяъяйи  фикри  милли 
контекстдя 
цмумилляшдирмяк 
баъарыьы 
эцълцдцр. 
Образлы  дцшцндцйцндян  тяшbehləri  вя  мяъазлары  йадда 
галыр,  тящлил  етдийи  мювзу  барядя  айдын  вя  тамамиля 
йени фикир сюйляйир.  
Paleontoloqlar  daşı,  torpağı  rəngindən  tanıdıqları  kimi, 
R.Kamal  da  sözün  alt  qatını  (sətiraltı  fikri  də  demək  olar)  üst 
qatından oxuyur və onun çalarlarını müəyyən edir. Bizim yaxşı 
tanıdığımız bir müəllifi bəzən o yenidən kəşf etmək iddiasında 
olur və bu, onda çox gözəl alınır. 
Rüstəm  Kamala  inanmamaq  mümkün  deyil,  çünki  o  təkcə 
elmi  məntiqlə  yox,  həm  də  vəhylə  danışır.  Onu  belə  məqam-
larda görmüşəm və sevinmişəm. 
Haqqında  danışdığı  şeirdən  qabaq  özünü  kəşf  edir.  Geniş 
miqyaslı  düşünür  və  düşündürür.  Sözün  sehrinə  doğru  çəkir. 
Sözdə  də  xalılarımızdakı  rəngləri,  boyaları  axtarır.  Söz  gərək 
yazılmasın deyir, toxunsun. Sözü müəllif yox, qoy müəllifi söz 
təqdim  etsin.  Şairdə  heykəltaraşı  görür.  Söz  yonulmalıdır  ki, 
heykəlləşsin,  söz-vətən  olsun.  Ədəbiyyat  millətin  xidməti 
pasportu  rolunu  oynayır.  Yazıçı  yoxdur,  əsər  var;  əsər 
yoxdursa, yazıçı da yoxdur. 
Rüstəm  Kamal  ədəbiyyatdan  danışanda  boyundan  çox  uca 
görünür. 
О,  диггят  айырдыьы  йазычынын,  шаирин,  алимин 
ясяриндян  данышаркян  щям  мятнлярарасы  фикирляри 
охуйур,  щям  дя  мцяллифи  онун  юзцня  вя  мцасирляриня 
таныдыр. Сонра да йашадыьы мцщит щаггында поетик вя 
глобал  мцщакимяляр  йцрцдцр.  Бу,  онун  йарадыъылыг 
цслубу, йазы манерасыдыр.  

---