5.1.9. amnistiya və ya əfvetmə aktı əsasında, yaxud şərti olaraq vaxtından əvvəl cəzadan
azad edilənlər;
5.1.10. cəzaçəkmə müəssisələrindən buraxılanlar;
5.1.11. müəyyən müddətə azadlıqdan məhrumetmə istisna olmaqla, digər cəza növlərinə
məhkum olunanlar.
5.2. Yetkinlik yaşına çatmayanların tərbiyəsi, təhsili və ya saxlanılması üzrə öz vəzifələrini
yerinə yetirmədikdə və ya onların davranışına mənfi təsir göstərdikdə, yaxud onlarla qəddar
rəftar etdikdə valideynlər və ya digər qanuni nümayəndələr barəsində də yetkinlik yaşına
çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikasını həyata keçirən orqan
və müəssisələr fərdi profilaktik iş aparır.
M a d d ə 6 . Fərdi profilaktik işin aparılması üçün əsaslar
6.0. Bu Qanunun 5-ci maddəsində göstərilən şəxslər barəsində fərdi profilaktik işin
aparılması üçün əsaslar aşağıdakılardır:
6.0.1. yetkinlik yaşına çatmayanın və ya onun valideynlərinin, yaxud digər qanuni
nümayəndələrinin müraciəti;
6.0.2. məhkəmənin qərarı;
6.0.3. yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiyanın
qərarı;
6.0.4. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş digər əsaslar.
M a d d ə 7 . Fərdi profilaktik işin aparılması müddətləri
7.0. Yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində fərdi profilaktik iş onlar on səkkiz yaşına
çatanadək aparılır. Yetkinlik yaşına çatmayanlar, onların valideynləri və ya digər qanuni
nümayəndələri barəsində fərdi profilaktik iş aşağıdakı müddətlərdə aparılır:
7.0.1. sosial və ya digər yardım göstərmək üçün tələb olunan müddətlərdə;
7.0.2. yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığına, kimsəsizliyinə, hüquq pozuntularının
törədilməsinə imkan yaradan səbəb və hallar aradan qaldırılanadək;
7.0.3. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş digər hallarda.
M a d d ə 8 . Barəsində fərdi profilaktik iş aparılan şəxslərin hüquqları
8.1. Barəsində fərdi profilaktik iş aparılan yetkinlik yaşına çatmayanların, onların
valideynlərinin və ya digər qanuni nümayəndələrinin Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyasında, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə,
Azərbaycan Respublikasının qanunlarında və digər normativ hüquqi aktlarında təsbit edilmiş
insan və vətəndaş hüquq və azadlıqları təmin edilir.
8.2. Yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası
sisteminə daxil olan müəssisələrdə saxlanılan yetkinlik yaşına çatmayanlar aşağıdakı hüquqlara
malikdirlər:
8.2.1. yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası
sisteminə daxil olan müəssisəyə yerləşdirilməsi barədə valideynlərinə və ya digər qanuni
nümayəndələrinə məlumat vermək;
8.2.2. yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası
sisteminə daxil olan müəssisədə yerləşdirilməsinin məqsədləri, müəssisənin hüquq və
vəzifələri, o cümlədən onun daxili intizam qaydaları haqqında məlumat almaq;
8.2.3. yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası
sisteminə daxil olan müəssisənin vəzifəli şəxsləri tərəfindən qəbul edilən qərarlardan bu
sistemin yuxarı dövlət orqanlarına və ya məhkəməyə şikayət etmək;
8.2.4. sayı məhdudlaşdırılmadan telefon danışıqları və görüşlər vasitəsilə ailəsi ilə əlaqə
saxlamaq;
8.2.5. sayı məhdudlaşdırılmadan məktub və teleqramlar almaq və göndərmək, bağlama və
digər poçt göndərişlərini almaq;
8.2.6. Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş normalar əsasında pulsuz yeməklə, geyimlə və digər zəruri ləvazimatlarla təmin
olunmaq;
8.2.7. vəkildən və ya Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq hüquqi
yardım göstərmək hüququna malik olan digər şəxslərdən pulsuz hüquqi yardım almaq.
8.3. Bu Qanunun 8.2-ci maddəsində göstərilən hüquqların sadalanması yetkinlik yaşına
çatmayanların digər hüquqlarının inkar edilməsi və ya məhdudlaşdırılması kimi təfsir edilə
bilməz.
I I f ə s i l
YETKİNLİK YAŞINA ÇATMAYANLARIN BAXIMSIZLIĞININ VƏ HÜQUQ
POZUNTULARININ PROFİLAKTİKASINI HƏYATA KEÇİRƏN ORQAN
VƏ MÜƏSSİSƏLƏRİN FƏALİYYƏTİNİN ƏSAS İSTİQAMƏTLƏRİ
M a d d ə 9 .
Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi üzrə
komissiyalar
9.0. Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiyalar öz
səlahiyyətləri daxilində aşağıdakıları təmin edirlər:
9.0.1. yetkinlik yaşına çatmayanların hüquqlarının və qanuni mənafelərinin qorunmasını,
həmin şəxslərin baxımsızlığına, kimsəsizliyinə, hüquq pozuntularının törədilməsinə imkan
yaradan səbəb və halların aşkar edilməsi və aradan qaldırılması üzrə tədbirlərin həyata
keçirilməsini;
9.0.2. ümumtəhsil məktəblərində və digər təhsil müəssisələrində, habelə mülkiyyət
formasından asılı olmayaraq, yetkinlik yaşına çatmayanların işlədikləri müəssisə, təşkilat və
idarələrdə yetkinlik yaşına çatmayanlar arasında tərbiyə işinin təşkilinin yoxlanılmasını;
9.0.3. yetkinlik yaşına çatmayanların hüquq pozuntularının profilaktikasını həyata keçirən
orqan və müəssisələrin fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini;
9.0.4. yetkinlik yaşına çatmayanların hüquqlarını pozan, yaxud onları qanunazidd əməllər
törətməyə təhrik və cəlb edən şəxslərin məsuliyyətə cəlb olunması üçün müvafiq dövlət
orqanlarına müraciət edilməsini;
9.0.5. cəzaçəkmə müəssisəsindən, açıq və ya qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə
müəssisələrindən buraxılmış yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün əmək və məişət şəraitinin
yaradılmasında onlara yardım göstərilməsini, dövlət yardımına ehtiyacı olan yetkinlik yaşına
çatmayanların müəyyən edilməsini və onlara yardım göstərilməsini, yetkinlik yaşına
çatmayanların sosial reabilitasiyası üzrə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
nəzərdə tutulmuş digər funksiyaların həyata keçirilməsini;
9.0.6. böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət əlamətləri olan ictimai
təhlükəli əməl törətmiş, lakin cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması üçün Azərbaycan
Respublikasının cinayət qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş yaş həddinə çatmamış yetkinlik
yaşına çatmayanların, habelə valideynlərinin və ya digər qanuni nümayəndələrinin razılığı ilə
çətin tərbiyə olunan, həmçinin müxtəlif hüquqpozmalara və əxlaqsız həyat tərzi keçirməyə görə
daxili işlər orqanlarında profilaktik qeydiyyatda olan, lakin islah olunması mümkün olmayan
yetkinlik yaşına çatmayanların açıq tipli xüsusi təlimtərbiyə müəssisələrinə göndərilməsini;