Həsənov Yusifəli Lətif oğlu
44
də iştirak edirlər. 1998-ci ildə Türkiyə Respublikasının 75-ci il-
dönümü münasibətilə 15-21 may 1997-ci ildə keçirilən XVI
gənclik həftəsinin Ankaradakı proqramının beynəlxalq xarakter
alması, bu məqsədlə hər ölkədən də bir nəfər gəncin Türkiyəyə
dəvət edilərək 80 vilayətdən gələcək gənclərin təmsilçilərilə bir-
likdə tədbirlərə qatılması qərarlaşdırılmışdı. Azərbaycan Res-
publikasından da bu tədbirlərə ingiliscə bilən 16-23 yaşlı bir
gəncin iaşə və mehmanxana xərcləri Türkiyə Gənclər və İdman
Baş Müdirliyi, gediş-gəliş və yol məsrəfləri isə iştirakçı tərəfin-
dən qarşılanmaq surətilə dəvət edilməsi məqsədə uyğun sayıl-
mışdı.
Türkiyə-Azərbaycan idman əlaqələrində hər iki ölkənin
dövlət başçılarının da qarşılıqlı səfərləri az rol oynamamışdı. Bu
baxımdan 4-8 may 1997-ci ildə prezident H.Ə.Əliyevin Türkiyə-
yə səfəri müxtəlif sahələrdə, o cümlədən idman sahəsində əlaqə-
lərimizə müsbət təsir etmişdi. Səfərdə ölkəmizin Gənclər və İd-
man naziri də iştirak etmiş və iki ölkə arasındakı gənclər və id-
man əlaqələrinin daha da genişləndirilməsi məqsədi ilə görüşlər
keçirmişdi. Qeyd etmək lazımdır ki, dövlət və hökumət rəhbər-
lərinin, o cümlədən müvafiq qurum başçılarının sonrakı görüşlə-
ri də bu əlaqələrə öz töhfəsini vermişdi. Bu baxımdan Türkiyə-
nin milli güləşlər üzrə keçirilən yarışlarının sponsoru, biznes-
men, Krıkpınar ağası H.Şahinin və Ədirnə şəhərinin başçısı
H.Sədəfçinin 9-11 fevral 1998-ci ildə Bakıya səfərini əhəmiy-
yətli hesab etmək olar [37, v.14].
İdman sahəsində əlaqələri daha da genişləndirmək məqsədi-
lə 9 fevral 1994-cü ildə imzalanmış protokola əlavə olaraq 1997-
ci il mayın 5-də yenə də Ankarada “Azərbaycan Respublikası
hökuməti ilə Türkiyə Respublikası hökuməti arasında gənclər və
idman sahəsində əlavə protokol” imzalanmışdı [37, v.17]. Məhz
bu saziş ölkələrimiz arasında gənclər və idman sahəsində əmək-
daşlığın artmasına və möhkəmləndirilməsinə böyük imkanlar
yaratmışdı [37, v.18]. Həmin sazişlərə görə illik iş proqramları-
nın tərtib edilməsi nəzərdə tutulmuşdu. Bu əsasla Azərbaycan
Azərbaycan Respublikası beynəlxalq idman və turizm əlaqələri sistemində
(1991-2005-ci illər)
45
tərəfi 1998-ci il üçün öz proqramını Türkiyə Gənclik və İdman
Baş Müdirliyinə göndərmiş və 1998-ci ildə imzalanması nəzərdə
tutulmuş protokola əsasən Türkiyə idmançılarını 1998-ci ildə
Azərbaycan Respublikasında keçiriləcək yarışlara dəvət etmişdi
[37, v.19]. Bu cəhətdən qardaş Türkiyənin müvafiq qurumları ilə
əlaqələr qurulmasına və Türkiyədə keçirilən müxtəlif tədbirlərdə
gənclərin və idmançıların iştirakına ayrıca diqqət yetirilmişdi.
Belə ki, 1997-ci ildə Konyada cüdo üzrə “Mövlanə” turnirində
idmançılarımız fəal iştirak etmiş və eyni vaxtda keçirilən bədən
tərbiyəsi və idmanın tarixi ilə bağlı seminarda Azərbaycan Cüdo
Federasiyasının baş katibi Z.Məmmədov geniş məruzə ilə çıxış
etmişdi. 1998-1999-cu illərdə stend atıcılığı üzrə yığma koman-
damızın üzvləri İstanbulda keçirilən təlim-məşq toplantısında,
1999-cu ildə idmançılarımız Türkiyədə keçirilən kamandan
oxatma qran-pri yarışında, həndbol üzrə qızlar arasında beynəl-
xalq turnirlərdə, 2000-ci ildə həndbol üzrə gənclərdən ibarət yığ-
ma komandalarımız Türkiyədəki beynəlxalq turnirdə, 2000-ci
ilin yanvarında Trabzon şəhərinin həndbol üzrə kişilərdən və
gənclərdən ibarət komandaları Bakıda keçirilən yarışlarda iştirak
etmişlər. Həmçinin 23-27 yanvar 2000-ci ildə Azərbaycan Fut-
bol Federasiyasının dəvəti ilə Trabzon şəhərinin yığma koman-
dası Bakıya gəlmiş, həndbol üzrə 19-27 aprel 2000-ci ildə res-
publikanın gənclərdən ibarət yığma komandası Trabzona dəvət
olunmuşdur. Faktlardan da göründüyü kimi, Azərbaycan Res-
publikası ilə Türkiyənin idman əlaqələri ardıcıl, sabit və getdik-
cə yüksələn xarakter almışdı [37, v.26-30]. Xüsusilə ölkələrimi-
zin cüdo üzrə federasiyalarının əməkdaşlığını qeyd etmək lazım-
dır. Cüdo üzrə isə Türkiyə və Azərbaycan Federasiyaları arasın-
da qarşılıqlı dostluq əlaqələrinin saxlanılması, Azərbaycan cüdo-
çularının Ankara, İzmir, İstanbul şəhərlərində Trabzon, Rizə,
Girəsun, Samsun, Eskişehir bələdiyyələri tərəfindən təşkil olun-
muş turnirlərdə iştirakı, həmçinin 2000-ci ildə Türkiyədən güləş
üçün ləvazimatlar və tatamilərin alınması və s. buna misal ola
bilər. Fərəhlə qeyd etmək lazımdır ki, idman təhsili sahəsində
Həsənov Yusifəli Lətif oğlu
46
yaxşı əlaqələrimizin nəticə
Azərbaycan Respublikası beynəlxalq idman və turizm əlaqələri sistemində
(1991-2005-ci illər)
47
Göstərilən yarışlarda iştirak edən türkiyəli idmançıların bü-
tün yaşayış və yemək xərclərini Azərbaycan tərəfi öz üzərinə
götürmüşdü.
15-17 avqust 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası nüma-
yəndə heyətinin Türkiyəyə səfəri zamanı turizmə aid məsələlərlə
yanaşı, idman üzrə məsul dövlət naziri ilə görüşdə idman, idman
təhsili sahəsində əlaqələrin genişləndirilməsi də müzakirə edil-
miş və xüsusi protokol imzalanmışdı [37, v.32]. Türkiyənin
gənclər və idman məsələləri üzrə baş direktoru K.Mutlu ilə gö-
rüşdə ölkələrimizdə idman növləri üzrə rəsmi yarışlara hər iki
tərəfin idmançılarının qatılması, birgə təlim-məşq toplanışları-
nın keçirilməsi, məşqçilik və hakimlik seminarlarına Türkiyə və
Azərbaycan mütəxəssislərinin cəlb edilməsi məsələləri diqqət
mərkəzində olmuşdur. Razılığa əsasən hər iki ölkənin idman tə-
mayüllü tədris müəssisələrinin tələbə və elmi-pedaqoji kadrları-
nın mübadiləsi nəzərdə tutulmuşdu. Görüşlərdə “İdman sahə-
sində əməkdaşlıq haqqında saziş”i (9 fevral 1994-cü il) və
“Gənclik və idman sahəsində əməkdaşlıq haqqında” əlavə proto-
kolu (5 may 1997-ci il) daha işlək hala gətirmək məqsədilə
gənclər və idman proqramlarının hazırlanması üçün iki ölkənin
gənclər və idman təşkilatlarının məsul şəxslərinin vaxtaşırı gö-
rüşməsi haqqında razılığa gəlinmişdi. Bu protokol iki əsl nüs-
xədə 16 avqust 2002-ci ildə Ankarada hazırlanmış və imzalan-
mışdı [37, v.44]. Bu və bu kimi digər tədbirlərin hesabına 2002-
2004-cü illərdə Türkiyə-Azərbaycan idman əlaqələri daha da
canlanmışdı. Həm də qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycan
Respublikası və Türkiyə arasında hava nəqliyyatı haqqında iki-
tərəfli saziş (7 may 1992-ci il) və protokolun (13 aprel 2004-cü
il) imzalanması bütün sahələrdə, o cümlədən turizm və idman
sahəsində də əlaqələrin inkişafı üçün geniş imkanlar açmışdı [37,
v.5; 53, v.45].
Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə arasında idman əlaqə-
ləri təkcə ikitərəfli əsas üzərində deyil, həm də onların üzv oldu-
ğu müxtəlif təşkilatlar çərçivəsində aparılmışdı. Məsələn, 2005-
Dostları ilə paylaş: |