Microsoft Word zahid -ders vesaiti docx
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rusiyanın valyuta sistemi.
476 1990-ci ildə SSR Ali Soveti "Bank və bankların fəaliyyəti haqqında" Qanun qəbul etdi. Qanuna görə, kommersiya banklarına depozit, kredit siyasətini və faiz dərəcələrini sərbəst şəkildə müəyyən etməyə icazə verildi. Bundan başqa, kommersiya banklarına valyuta əməliyyatı aparılmasına da izin verildi. 1997-ci ildə Rusiyanın kredit sisteminin quruluşu aşağıdakı kimi olmuşdur: • RF Mərkəzi bankı; • Bank sistemi; • Kommersiya bankları; • Əmanət Bankı; • xtisaslaşdırılmış kredit qurumları sayılmayan maliyyə institutları: • sığorta şirkətləri; • investisiya fondları; • lizinq və b. 1921-ci ildə RSFSR-in Dövlət Bankı, 1923-cü ildən isə SSR Dövlət Bankı kimi fəaliyyət göstərirdi. 13 iyul 1990-cı ildə SSR Dövlət Bankının Rusiya Respublika Bankı əsasında RSFSR Ali Şurasına hesabat verən RSFSR Dövlət Bankı yaradılmışdır. Bu Rusiya Mərkəzi Bankının yaradılma tarixi hesab edilir. 20 dekabr 1991-ci ildə SSR Dövlət Bankı ləğv olunaraq bütün aktiv və passivləri, həmçinin Rusiya ərazisində olan əmlakı RSFSR Mərkəzi Bankına verilmişdir. 1991-ci ildən adını dəyişərək Rusiya Federasiyasının Mərkəzi Bankı adı altında fəaliyyətini davam etdirməkdədir. 1991-1992-ci illərdə Rusiya Mərkəzi Bankın nəzarəti altında xüsusi bankların kommersiya filialları əsasında kommersiya bankları yaradılmışdır. Bank rubla qarşı valyuta mübadiləsini müəyyən edir və valyuta bazarını yaradaraq valyutanın alqı- satqısını aparmağa başlayır. 1992-ci ildə Mərkəzi Bank dövlət büdcəsinin kassa ə məliyyatlarının aparılması funksiyasını yeni yaradılan Federal Xəzinədarlığa ötürülmüşdür. 1992-1995-ci illərdə Mərkəzi Bank kommersiya banklarının fəaliyyətinə nəzarət və yoxlama sistemi, valyuta tənzimlənməsi və nəzarəti sistemləri yaratmışdır.
Rusiyanın valyuta sistemi Yamayka valyuta sisteminin struktur prinsipləri nəzərə alınmaqla formalaşır. 1992-ci ilin iyul ayında BVF-yə daxil olarkən Rusiya Yamayka valyuta sisteminin struktur prinsiplərini yerinə yetirmək öhdəliyini götürmüşdür. Qeyd etmək lazımdır ki, SSR Bretton-Vud konfransında (1994-cü il), BVF və BY B haqqında sazişin işlənib hazırlanmasında iştirak etmiş, lakin nə fonda, nə də banka daxil olmamışdır. Rusiyada əsas milli valyuta 1993-cü ildə SSR rublu əvəzinə dövriyyəyə buraxılmış rus rubludur.
477 1992-ci ilin iyul ayından başlayaraq Rusiyada rublun ABŞ dollarına münasibətdə rəsmi kursu tətbiq edilmişdir, həmin kurs Moskva banklararası valyuta birjasında müəyyən edilir. 1990-cı illərin əvvəllərində Rusiyada valyuta bazarının strukturu forma- laşmağa başladı, həmin struktur valyuta birjaları və RF MB (ölkədə valyuta tənzimlənməsi və valyuta nəzarəti orqanı kimi) başda olmaqla ikisəviyyəli bank sistemi ilə təmsil olunmuşdur. Xarici valyuta və xarici valyuta ilə ifadə olunmuş, rezidentlərə məxsus qiymətli kağızların icbari köçürülməsi, idxalı və ixracı, göndərilməsi qaydasının müəyyən edilməsi məsələlərinin həlli, yenidən maliyyələşdirmə dərəcəsini, səlahiyyətli bankların açıq valyuta mövqeyi limitini dəyişməklə valyuta tənzimlənməsi üzrə tədbirlərin görülməsi, Rusiyanın əsas valyuta birjalarında (Moskva və Sankt-Peterburqda) valyuta müdaxilələrinin həyata keçirilməsi, ən başlıcası isə Rusiya kommersiya banklarının fəaliyyətinin valyuta lisenziyalaşdırılması yalnız Rusiya Bankının səlahiyyətinə daxil olan məsələlərdir. Daxili valyuta lısenziyası almış banklar yalnız MDB iştirakçısı olan dövlətlərin səlahiyyətli bankları, həmçinin SSR -nin sabiq xarici bankları ilə birbaşa müxbir münasibətləri qura bilər. Genişləndirilmiş valyuta lisenziyasına malik olan banklar daxili valyuta lisenziyası almış bankların həyata keçirdiyi əməliyyatları apara bılər. Lakin onlar, bundan əlavə, lisenziyada göstərilmiş miqdar dairəsində xaricı banklarla müxbir münasibətləri qura bilər. Baş valyuta lisenziyası banklara daha geniş səlahiyyətlər verir. Baş valyuta lisenziyasına malik olan banklar lisenziyada göstərilmiş bütün növ valyuta əməliyyatlarını həyata keçirmək hüququna malikdir. Bundan əlavə, qeyd edilən lisenziya xaricdə bankın fıliallarını açmağa və qeyri-rezident kredit təşkilatlarının nizamnamə kapitalının bir hissəsini əldə etməyə imkan verir. Valyuta birjaları Rusiya valyuta bazarının təşkilində mühüm rol oynayır. ş güzar silsilənin pisləşməsi və konyunktur dəyişmələri şəraitində valyuta bazarının təşkilində valyuta birjalarının rolu xüsusilə nəzərə çarpdı. 1998-ci ilin avqust böhranı nəticəsində MBVB-nin işi yenidən təşkil edildi. Burada 6 oktyabr 1998-ci ildən etibarən iki hərrac sessiyası rejiminə keçid baş verdi. Arbitraj əməliyyatlarını həyata keçirməyə imkan verməyən yeni hərrac rejimi tənzimləyici rolunda çıxış edərək Rusiya valyuta bazarını ə həmiyyətli dərəcədə sabitləşdirdi. Rusiya valyuta bazarında pul axmlarının hərəkəti aşağıdakılar vasitəsilə həyata keçirilir: 1. valyuta əməliyyatları; 2. əmtəə və xidmətlərin alqı-satqısının valyuta-kredit və hesablaşma təminatı; 3. qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlar; Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|