126
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və Naxçıvan Muxtar Res-
publikası Ali Məclisinin deputatları, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Ka-
binetinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin üzvləri, bələ-
diyyələrin seçkili üzvləri, habelə dövlət hakimiyyəti və ya bələdiyyə orqanında
qulluqda olan şəxslər eyni zamanda Mərkəzi Bankın darə Heyətinin üzvləri ola
bilməzlər.
Mərkəzi Bankın darə Heyətinin üzvləri Azərbaycan Respublikası
Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 10-cu bəndinə, 95-ci maddəsinin I hissə-
sinin 15-ci bəndinə və II hissəsinə müvafiq olaraq, vəzifəyə təyin və vəzifədən
azad edilirlər.
darə Heyətinin üzvləri vəzifəyə 5 il müddətinə təyin edilirlər. Mərkəzi
Bankın darə Heyətinin sədri Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-
cu maddəsinin 32-ci bəndinə müvafiq olaraq Mərkəzi Bankın darə Heyətinin
üzvləri sırasından darə Heyəti üzvünün səlahiyyət müddətinə vəzifəyə təyin
edilir.
Mərkəzi Bankın darə Heyəti sədrinin birinci müavini və digər müa-
vinləri Mərkəzi Bankın darə Heyəti üzvləri sırasından darə Heyəti üzvünün
səlahiyyət müddətinə vəzifəyə təyin edilirlər.
darə Heyətinin üzvləri Mərkəzi Bankda daimi əsaslarla işlədiyi dövrdə
elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyəti istisna olmaqla, digər ödənişli fəaliy-
yətlə, habelə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul ola bilməzlər. Qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla darə Heyətinin Mərkəzi Bankda daimi
ə
saslarla işləyən üzvləri hüquqi şəxslərin idarəetmə orqanlarında vəzifə tuta
bilməzlər.
Mərkəzi Bankın darə Heyətinin üzvləri, habelə onların yaxın
qohumları (ər-arvad, valideynlər, baba, nənə, övlad, övladlığa götürülən, qardaş
və bacı) Mərkəzi Bankın nəzarət etdiyi kredit təşkilatlarında mühüm iştirak
payına malik ola bilməzlər. darə Heyətinin üzvləri siyasi partiyaların üzvü ola
bilməz və ictimai birliklərdə vəzifə tuta bilməzlər.
Mərkəzi Bankın darə Heyətinin səlahiyyətləri( Maddə 22) :
1. hər il üçün dövlətin pul və valyuta siyasətini müəyyənləşdirir və
təsdiq edir;
2. pul siyasətinin alətlərinə dair qərarlar qəbul edir, o cümlədən uçot də-
rəcəsini, özünün əməliyyatları üzrə faiz dərəcələrini, acıq bazarda əməliyyatla-
rın şərtlərini müəyyən edir;
3. yeni nümunəli pul nişanlarının tədavülə buraxılması və köhnə
nümunəli pul nişanlarının tədavüldən çıxarılması barədə qərar qəbul edir;
4. valyuta tənzimi və nəzarətinin həyata keçirilməsi, habelə manatın
başqa valyutalara mübadilə məzənnəsinin müəyyən olunması qaydasını təsdiq
edir;
5. Mərkəzi Bankın büdcəsini və ona dəyişiklikləri təsdiq edir;
127
6. Mərkəzi Bankın kapital ehtiyatlarının formalaşdırılması və istifadə
olunması qaydasını müəyyən edir;
7. Mərkəzi Bankın illik maliyyə hesabatını təsdiq edir;
8. beynəlxalq qızıl-valyuta ehtiyatlarının saxlanılması və idarə olunması
strategiyası və qaydalarını müəyyən edir;
9. kredit təşkilatlarına bank fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün lisen-
ziyaların verilməsi və ləğv edilməsi barədə qərar qəbul edir;
10. kredit təşkilatları üçün iqtisadi tənzimləmə (prudensial) normativləri
müəyyən edir;
11. qanunvericiliklə müəyyən olunmuş hallarda, banklara müvəqqəti in-
zibatçının təyin edilməsi və səlahiyyətinə xitam verilməsi haqqında qərar qəbul
edir;
12. Azərbaycan Respublikasının bank sistemində xarici kapitalın iştirak
limitini müəyyənləşdirir;
13. Mərkəzi Bankın təşkilati strukturunu və idarəetmə prosedurlarını
müəyyən edir;
14. Mərkəzi Banka işə qəbul və əməkdaşların qiymətləndirilməsi
qaydalarını, habelə Mərkəzi Bankın darə Heyətinin nomenklaturasına daxil
olan vəzifələri müəyyənləşdirir, həmin vəzifələrə təyinatları və vəzifələrdən
azad edilmələri təsdiq edir;
15. Mərkəzi Bankın Naxçıvan Muxtar Respublikası darəsinin rəh-
bərinin Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri tərəfindən vəzifəyə
təyin edilməsi və vəzifədən azad edilməsinə razılıq verir;
16. Mərkəzi Bankda əməyin ödənilməsi formaları və miqdarını Azər-
baycan Respublikasının bank sistemində uyğun əməkhaqqı səviyyəsi nəzərə
alınmaqla müəyyənləşdirir;
17. Mərkəzi Bankın normativ xarakterli aktlarını təsdiq edir;
18. bu Qanunla Mərkəzi Bankın darə Heyətinin səlahiyyətlərinə aid
edilmiş digər məsələləri həll edir.
Mərkəzi Bankın darə Heyətinin sədri işi təşkil edir və eyni zamanda
Mərkəzi Bankın icra strukturuna başçılıq edir. Mərkəzi Bankın darə Heyətinin
sədri aşağıdakı səlahiyyətlərə malikdir:
1. etibarnamə təqdim etmədən Mərkəzi Bankı Azərbaycan Respublikası
daxilində və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada xaricdə təmsil edir;
2. darə Heyətinin təsdiq etdiyi normativ xarakterli aktları imzalayır;
3. Mərkəzi Bankın bütün əməkdaşları üçün məcburi olan əmr və
sərəncamlar verir;
4. darə Heyətinin nomenklaturasına daxil olmayan şəxsləri vəzifəyə
təyin edir və vəzifədən azad edir;
5. darə Heyəti sədrinin müavinləri və Mərkəzi Bankın digər rəhbər
işçiləri arasında vəzifə bölgüsünü aparır;
128
6. Mərkəzi Bankın fəaliyyətinə dair darə Heyətinin səlahiyyətinə aid
edilməyən məsələləri həll edir;
7. bu Qanunla nəzərdə tutulmuş digər səlahiyyətləri həyata keçirir.
Sədr olmadıqda, onun səlahiyyətləri birinci müavin tərəfindən həyata
keçirilir. Birinci müavin olmadıqda, həmin səlahiyyətlər Mərkəzi Bankın darə
Heyəti sədrinin müəyyən etdiyi qaydada digər müavini və ya darə Heyətinin
üzvü tərəfindən həyata keçirilir.
Mərkəzi Bankın daxili audit bölməsi aşağıdakıları həyata keçirir:
Mərkəzi Bank üzrə risklərin idarə olunması sahəsində adekvat prosedurların və
nəzarət mexanizmlərinin vəziyyətini qiymətləndirir, onların daim tətbiq
olunmasına nəzarət edir; qanunvericiliyə əməl olunmasını təmin etmək
məqsədilə Mərkəzi Bankın struktur bölmələrinin auditini həyata keçirir; audit
zamanı aşkar etdiyi nöqsanların aradan qaldırılması, habelə uçot və hesabat,
daimi nəzarət prosedurları və mexanizmləri barədə Mərkəzi Bankın darə
Heyətinə və struktur bölmələrinə tövsiyələr verir; Mərkəzi Bankın darə
Heyətinin müəyyən etdiyi digər səlahiyyətləri həyata keçirir. Daxili audit
bölməsi bilavasitə Mərkəzi Bankın darə Heyətinin sədrinə tabedir.
3.2. Azərbaycan Mərkəzi Bankının məqsəd və funksiyaları
Mərkəzi Bankın fəaliyyətinin əsas məqsədi öz səlahiyyətləri daxilində
qiymətlərin sabitliyinin təmin edilməsidir. Bununla yanaşı, Mərkəzi Bankın
fəaliyyətinin məqsədi, həmçinin bank və ödəniş sistemlərinin sabitliyini və
inkişafını təmin etməkdir. Mənfəət götürmək Mərkəzi Bankın əsas məqsədi
deyildir. Mərkəzi Bank məqsədlərinə nail olmaq üçün aşağıdakı funksiyaları
həyata keçirir:
1. dövlətin pul və valyuta siyasətini müəyyən edir və həyata keçirir;
2. nağd pul dövriyyəsini təşkil edir, Azərbaycan Respublikası Kons-
titusiyasının 19-cu maddəsinin II hissəsinə və bu Qanuna müvafiq olaraq, pul
nişanlarının tədavülə buraxılmasını və tədavüldən çıxarılmasını həyata keçirir;
3. manatın xarici valyutalara nisbətdə rəsmi məzənnəsini mütəmadi
müəyyən edir və elan edir;
4. qanunvericiliyə uyğun olaraq valyuta tənzimini və nəzarətini həyata
keçirir;
5. sərəncamında olan beynəlxalq qızıl-valyuta ehtiyatlarını saxlayır və
idarə edir;
6. qanunvericiliyə uyğun olaraq hesabat tədiyyə balansını tərtib edir və
ölkənin proqnoz tədiyyə balansının hazırlanmasında iştirak edir;
7. «Banklar haqqında» və «Poçt haqqında» Azərbaycan Respublikası
qanunlarına, bu Qanuna və onlara müvafiq qəbul etdiyi normativ xarakterli
aktlara uyğun olaraq bank fəaliyyətini lisenziyalaşdırır və tənzimləyir, qanunla
müəyyən edilmiş qaydada bank fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir;
Dostları ilə paylaş: |