194
“Azərbaycan Respublikasında nağdsız hesablaşmalar və pul köçürmələri
haqqında Təlimat”a Əlavə № 3
NKASSO SƏ
RƏ
NCAMI №
«__» ___________ 20__ il
(tarix)
Vəsait alanın bankı
Adı………………………………...
Kodu………………………………
VÖEN………………………….…
Müxbir hesab……………….….…
SWIFT B K………………….…...
craçı bank
Adı…………………………..……
Kodu………………………………
VÖEN……………………………
Müxbir hesab……………..………
SWIFT B K……………………….
Vəsait alan
Adı………………………….……
……………………………………
Hesab №..…………………………
VÖEN……………………………
Ödə
yici
Adı…………………………………
………………………………………
Hesab
№
..……………………………
VÖEN………………………………
Valyuta növü
Köçürülən
Məbləğ rəqəmlə………………………………………………………
Məbləğ yazı ilə…………………………………………………………
………………………………………………………......……………
Ödə
niş
in tə
yinatı……………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
cra məmurunun imzası(ları) 1.
2.
M.Y.
craçı bankın qeydləri
Qismən
ödənişin
tarixi
Qismən
ödənişin
məbləği
Ödənişin
qalığının
məbləği
mza
195
4.5. Bank hesablarının növlə
ri və
standart bank hesab nömrə
si (IBAN)
Bank hesabları aşağıdakı növlərə bölünür:
1. cari hesablar;
2. cari subhesablar;
3. ssuda hesabları;
4. əmanət (depozit) hesabları;
5. Müxbir hesablar.
Cari hesablar dövlət orqanlarının, bələdiyyələrin, hüquqi şəxslərin, on-
ların filial, nümayəndəlik və digər ayrıca bölmələrinin, ailə kəndli təsər-
rüfatının, həmçinin fərdi sahibkarların maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti ilə bağlı
bank əməliyyatlarının aparılması üçün açılır. Fiziki şəxslərin cari hesabları
onların hesabına daxil olan pul vəsaitini qəbul etmək və hesaba salmaq, he-
sabdan pul vəsaitlərini köçürmək və vermək, habelə hesab üzrə digər əməliy-
yatların aparılmasına dair sərəncamlarını yerinə yetirmək üçün açılır. Həm-
karlar ttifaqının ilk təşkilatı üçün cari hesablar qanunvericiliklə və nizamnamə
ilə onların üzərinə qoyulmuş vəzifələrin icrası üçün açılır.
Büdcə təşkilatlarına cari hesablar yalnız xarici dövlət və hüquqi şəxslər
tərəfindən məqsədli təyinat üzrə verilən yardım və qrantların alınması və
istifadəsi üzrə bank əməliyyatlarının aparılması üçün açılır.
Cari hesablara müvəqqəti cari hesablar və xüsusi cari hesablar da aiddir.
Müvəqqəti cari hesablar təsərrüfat ortaqlıqları, cəmiyyətləri, kooperativlər və
digər təsərrüfat subyektlərinə onların dövlət qeydiyyatına alınanadək müvafiq
olaraq nizamnamə, şərikli kapitallarının, habelə paylarının ödənilməsi üçün
açılır. Xüsusi cari hesablara məhkəmələrin və məhkəmə icraçısı qurumlarının
depozit hesabları, habelə notariusların depozit, sığorta girovu və zəmanət kas-
sası hesabları aiddir. Məhkəmənin və məhkəmə icraçıları qurumunun depozit
hesabları qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş məqsədlərlə bank əməliyyatlarının
aparılması üçün açılır. Sığorta girovu və zəmanət kassası hesabı xüsusi qaydada
notariat fəaliyyəti həyata keçirilən zaman fəaliyyət nəticəsində vurula biləcək
ziyanın ödənilməsi və xüsusi notariusun məsuliyyətinə zəmanət vermək
məqsədilə qanunla nəzərdə tutulmuş pul vəsaitlərinin yığılması və istifadəsi
üçün xüsusi notariuslara açılır.
Notariusun depozit hesabı qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş hallarda
hüquqi və fiziki şəxslərdən pul vəsaitlərinin, qiymətli kağızların daxil olması,
saxlanması və digər əməliyyatların aparılması üçün dövlət və xüsusi nota-
riuslara açılır.
Cari subhesablar hüquqi şəxslərə onların regional fəaliyyətləri ilə əla-
qədar filial və nümayəndəlik statusu daşımayan və olduğu yerdən kənarda
yerləşən struktur bölmələrinə açılır. Bu hesablara daxil olan vəsaitlər həmin
struktur bölmələrinin işçilərinin əməkhaqları və əməkhaqqı ilə bağlı digər məc-
buri köçürmələrin, habelə bu qurumların fəaliyyətini təmin edən zəruri kom-
munal xərclərin ödənilməsi üzrə ödənişləri istisna olmaqla, baş təşkilatla bağ-
196
lanmış bank hesabı müqaviləsində müəyyən olunmuş müddətlərdə baş
təşkilatın cari hesabına köçürülməlidir.
Ssuda hesabları bankın müştərilərə verdiyi kreditlərin uçotu üçün, kredit
müqaviləsində nəzərdə tutulduğu hallarda isə, həmçinin kredit vəsaitlərinin
istifadəsi və ödənilməsi ilə bağlı bank əməliyyatlarının aparılması üçün açılır.
Ə
manət (depozit) hesabları bank əmanəti (depozit) müqaviləsinə
ə
sasən müştərilərin əmanətlərinin uçotu, pul vəsaitlərinin əmanətlərə cəlb
edilməsi və müvafiq əməliyyatların aparılması üçün açılır.
Müxbir hesablar bankların özlərinin və müştərilərinin bank əməliyyatla-
rının aparılması məqsədilə yerli və xarici banklar üçün açılır.
Bankçılıq Standartları üzrə Avropa Komitəsi (ECBS) və Standart-
laşdırma üzrə Beynəlxalq Təşkilat ( SO) tərəfindən müəyyən edilmiş SO
13616 beynəlxalq standartına uyğun olaraq yaradılan və banklar, poçt-maliyyə
xidmətləri göstərən poçt rabitəsi milli operatoru və Maliyyə Nazirliyinin Dövlət
Xəzinədarlıq Agentliyi (maliyyə institutları) tərəfindən müştərilərə təqdim
edilən standart bank hesab nömrəsidir. Elektron ödəniş məkanında bank müş-
tərilərinin identifikasiya edilməsinin təkmilləşdirilməsi, ödənişlərin emalı za-
manı avtomatlaşdırılma səviyyəsinin yüksəldilməsi və hal-hazırda tətbiq edilən
bank hesablarının strukturundakı pərakəndəliyin aradan qaldırılması məqsədilə
beynəlxalq təcrübəyə əsaslanaraq respublikada IBAN-ın tətbiqi qərara alın-
mışdır. Bu tədbirin həyata keçirilməsi üçün Mərkəzi Bankın, Vergilər Na-
zirliyinin, Maliyyə Nazirliyinin, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun, Banklar
Assosiasiyasının və kommersiya banklarının (Beynəlxalq Bank, Kapital Bank,
Standart Bank, Unibank, Bank Respublika və Muğanbank) nümayəndələrindən
ibarət 17.06.2010-cu il tarixində şçi Qrup ( Q) yaradılmışdır. Q tərəfindən
IBAN strukturu müəyyən edilmiş, ödəniş sistemlərində istifadə olunan ödəniş
formatlarında ediləcək dəyişikliklər dəqiqləşdirilmiş və bir sıra zəruri mate-
riallar hazırlanmışdır.
Respublikada Q tərəfindən qəbul edilmiş IBAN aşağıdakı struktura ma-
likdir:
2 simvol – Azərbaycan Respublikasının ölkə kodudur (“AZ”).
2 simvol – nəzarət rəqəmidir.
4 simvol – maliyyə institutunun SWIFT BIC-inin ilk 4 simvoludur.
20 simvol – müştəri hesab nömrəsidir. Müştəri hesab nömrəsinin sim-
vollarının sayı 20-dən az olarsa, onun əvvəlinə sıfırlar əlavə edilir.
Azərbaycanda IBAN-ın tətbiqinin məqsədi maliyyə institutlarında
mövcud olan hesab strukturlarının beynəlxalq standart əsasında unifikasiya