Microsoft Word zamanin sinagi-26. 10. 16. doc
Yüklə 2,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
B u l u d x a n X ə l i l o v 30 Dövlət Pedaqoji Universiteti və digərləri bu sahədə fəaliyyət dairələrini genişləndirə bilər. Universitetlərdəki müvafiq dil kafedraları bu işi təşkil edə bilər. IX. Universitetlərə yardım verilsə, onların fəaliyyə- ti daha da yaxşılaşar. Məsələn, Kanadada Toronto Uni- versiteti 1 milyard yardım alır. Universitetlər fəaliyyətlərini elə qura bilər ki, döv- lətdən kredit götürməklə müasir tələblərə uyğun görkəm və imic qazana bilərlər. X. Bu gün Azərbaycandakı universitetlərin bir çoxunun yataqxanası yoxdur. Özəl universitetlərin ümu- miyyətlə yataqxanası yoxdur. Dövlət Universitetlərinin isə yataqxanaları məlum səbəbdən tələbələrə xidmət etmir. Halbuki yatqxanalar tələbələrin ictimai adaptasiya prosesinə yardım edir. Həm də yataqxanada tələbələr kollektiv şəkildə fəaliyyət göstərir, oxuyurlar. Bu da tələbələrin formalaşmasına yaxşı təsir göstərir. XI. Bu gün Universitet əməkdaşlarının universitet- dən əməkhaqqından əlavə aldıqları yardımlar təkcə elmi dərəcələrə görə deyil, həm də məhsuldar iş qabiliyyətinə görə fərqlənməlidir. Ümumiyyətlə, universitetlərdə əməkdaşların əməkhaqqı hər kəsin qabiliyyətinə, elminə, faydasına görə olmalıdır. Məsələn, ABŞ-da Braun Universitetində müəllimlərin əməkhaqqı onların elmi dərəcələrindən asılı olaraq dəyişir. Belə ki, professor orta hesabla ildə 134500, elmlər diktoru 87276, dosent 75768, müəllimlər 59858, stajlı müəllimlər isə 71983 ABŞ Z a m a n ı n s ı n a ğ ı n d a n k e ç ə n l ə r . . . 31 dolları dəyərində maaş alır. Bu universitetdə əməkhaq- qının məbləği universitetin məktəb və fakültəsindən asılı olaraq dəyişir. XII. Azərbaycanda iş adamları heç də az deyil. An- caq nədənsə onlar məktəbə, təhsilə pul ayırmırlar, vəsait qoymurlar. Söhbət təkcə iş adamlarının təhsilə pul ayırmasından deyil, həm də onların tələbələrə, magistr- lərə təqaüd təsis etmələrindən gedir ki, bu da işin xeyrinə olar. Dünyanın müxtəlif universitetlərində bu təcrübə vardır. Məsələn, ABŞ-da Braun Universitetində 2007-ci ildə iş adamı Uorren Alpert Universitetə 100 milyon dollar məbləğində yardım edibdir. Bizdə evlər, binalar, məscidlər tikən iş adamları var, ancaq məktəb, universitet tikən və təhsilə pul ayıran iş adamları yoxdur. XIII. Dünyadakı universitetlərin bir qisminin imicini həmin universitetlərin tələbələr, magistrlər üçün təsis etdikləri yüksək məbləğli təqaüdlər daha da artırır. Məsələn, ABŞ-dakı Los-Anceles Kaliforniya Universiteti tələbələr və magistrlər üçün çoxsaylı təqaüdlər təklif edir. Onlardan ən mühümü Kot-Robles təqaüdüdür. Onun məbləği 20 min ABŞ dolları məbləğindədir. Los-Anceles Kaliforniya Universitetindəki bu vəziyyət tələbələrdə o qədər həvəs yaradır ki, onların yarıdan çoxu burada qalıb işləmək və tədqiqatlarını davam etdirmək arzusunda olurlar. Tələbələrin 33 faizi Pell qrantı alır. XIV. Bu gün belə bir sual bütün universitetləri dü- şündürməlidir: Universitetlərin özəl xüsusiyyətləri nədən B u l u d x a n X ə l i l o v 32 ibarətdir? Yeri gəlmişkən onu da qeyd edək ki, keçmiş- dəki institutlar universitetlərə çevrildikdən sonra onların özünəməxsus özəllikləri də “universitet” adı altında sıradan çıxdı. Məsələn, Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisasını Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Uni- versiteti, Bakı Dövlət Universiteti, Bakı Slavyan Univer- siteti, Azərbaycan Dillər Universiteti və digərləri hazırla- yır. Bir sözlə, biz mövcud universitetlərimizi necə xarakterizə edə bilərik? Ancaq Los-Anceles Kaliforniya Universitetinin konseri Sen Blok rəhbərlik etdiyi ali təhsil ocağını belə xarakterizə edir: “Los – Anceles Kaliforniya Universiteti tədris və tədqiqatların səviyyəsinə görə dünya liderlərin- dən biridir. Tələbələrimiz yaxşıların ən yaxşısıdır, müəl- limlərimizin hər biri isə öz sahələri üzrə aparıcı alimlər- dir. Onlar təhsili və yeni-yeni kəşfləri çox sevirlər. Mən ümid edirəm ki, siz bizim gözəl kampusumuzu ziyarət edəcək, mədəni və idman tədbirlərimizə qatılacaqsınız”. Bizim hazırladığımız kadrlar Biləcəridən o yana getmir. Fikir verin, İngiltərədə Bristol şəhərində olan Bristol Universitetinə rəhbərlik edən Universitetin vitse- konsleri Erik Tomas yazır: “Bristol Universiteti gözəl Bristol şəhərinin mərkəzində yerləşən valehedici akade- mik reputasiyaya malik bir elm mərkəzidir. Tələbələrimiz cəmiyyətin müxtəlif təbəqəsini təmsil edirlər, bu isə uni- versitetimizi daha da zənginləşdirir. Biz bütün insanların bərabərliyinə inanırıq və bəşəriyyət üçün hərtərəfli Z a m a n ı n s ı n a ğ ı n d a n k e ç ə n l ə r . . . 33 inkişaf etmiş şəxsiyyətlər yetişdiririk”. Yaxud Osaka Universiteti (Yaponiyada Osaka şəhərində yerləşir). 1724-cü ildə yaranıb. İllik gəliri 128 milyard yapon yeni, illik xərcləri 128 milyard yapon yeni. Osaka Uni- versitetinin prezidenti Uoşida Kiyokazu rəhbərlik etdiyi ali təhsil müəssisəsi haqqında deyir: “Osaka Universiteti cəmiyyətin tam inamını qazana biləcək mütəxəssis və tədqiqatçılar yetişdirir. Başqa sözlə, əsl müdrik, nəcib və yüksək səviyyədə ünsiyyət qurmağa malik insanlar bu ali məktəbin məzunlarına çevrilir. Universitetin hər bir işçi- si, tələbəsi, tədqiqatçısı bütün qüvvələrini birləşdirərək çalışır ki, cəmiyyət onların haqqında “Osaka Univer- sitetini bitirən şəxslər həqiqətən başqa insanlardan bir addım qabaqdadır” desin. Yaxud Tsinxua Universiteti (Çin Xalq Respubli- kası, Pekin şəhəri) Dövlət tipli Universitetdir, 1911-ci ildə yaranıbdır. Devizi “Şəxsi intizam və ictimai məsuliyyət”, əzmi isə “Fəaliyyət sözlərdən daha uca danışır” kəlmələrindən ibarət olan Tsinxua Universiteti özünü Çin cəmiyyətinin rifahı və dünya elminin inkişafına həsr edib. Tsinxua Universiteti özünün yüksək elmi səviyyəsi və təhsil keyfiyyəti ilə dünyada xüsusi nüfuza malikdir. Universitet yüksək səviyyəli kadr hazırlayan ali təhsil ocağıdır. Ali məktəb Mərkəzi hökümət və Maarif Nazir- liyinin köməyi ilə onların tədqiqatlara ayırdığı qrantlar, “Layihə - 211” və “Layihə - 985” Dövlət Proqramlarının Yüklə 2,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|