Microsoft Word zeynalov natiq dissertasiya doc
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
10 halında həyata keçirməyə müstəsna səlahiyyət malik xüsusi maliyyə-kredit təşkilatı olmaqla hüquqi şəxs kimi fəaliyyət göstərir. Bank krediti - bağlanmış müqaviləyə uyğun olaraq qaytarılmaq, müəyyən müddətə (müddətin uzadılmasına hüququn verilməsi ilə) və faizlərə uyğun komissyon haqları ödənilmək şərti ilə ciddi əmlak təminatı və ya heç bir maddi təminat tələb etmədən müəyyən kəmiyyətdə verilən borc pul vəsaitidir. Eyni şərtlərlə pul vəsaitinin verilməsi haqqında müştəri tərəfindən götürülmüş hər hansı öhdəlik, zəmanət, borc qiymətli kağızlarının diskontlaşdırılması və ya faizlər ödəməklə onların satın alınması və müqaviləyə əsasən hər hansı formada verilmiş vəsaitin qaytarılmasını tələb etmək səlahiyyətinə malik hüquqi qayda və ya kredit verilməsi əməliyyatları başa düşülür. Bank təşkilatı müvafiq müqavilə şərtləri ilə faizlər və ya komissyon haqlar ödənilməklə və ya ödənilmədən müştərilər bank əmanətçilərinin tələbi ilə qaytarılmasını və ya başqa hesaba köçürülməsini nəzərdə tutan bankın balansında aparılan cari, əmanət (depozit) şəklində xüsusi hesaba qoyulmuş və ya tələb olunan hesaba köçürülmüş pul vəsaitidir. Banklarda əsas iştirak payı səhmdar kapitalının və ya səsvermə hüququnun 10 və ya daha çox faizini təşkil edən, yaxud müqavilə əsasında iştirakçısı olduğu hüquqi şə xsin qərarlarının qəbul edilməsinə əsaslı göstərməyə imkan verən paya və ya dolayı yolla sahib olma hüququdur. nzibatçı kimi bankın Müşahidə Şurasının baş katibi, Audit təşkilatlarının və darə Heyətinin üzvləri, habelə bankın baş mühasibi və ya mühasibat xidmətinin rəhbəri audit bölməsinin əməkdaşları, bank filialının, şöbəsinin və nümayəndəliyinin rəhbərləri və baş mühasibləri qəbul olunur. Banka aidiyyəti olan şə xslər qrupuna bankın inzibatçıları, quruluş bölmələrinin rəhbərləri, qərarların qəbul edilməsinə iştirak edən bankın əməkdaşları daxildir. Bank işçiləri ilə yaxın qohumluq münasibətlərində olan şəxslərin-işçinin əri arvadı, valideyni, o cümlədən ərinin və arvadının valideyni, babası, nənəsi, övladı, o cümlədən övladlığa götürülən, qardaşı və bacısıda həmin qrupun tərkib hissəsi sayılır. Bankda mühüm iştirak payı olan hər hansı şəxs və ya bank kapitalında mühüm iştirak payı olan hüquqi şəxs və banka aidiyyəti olan şəxsin nümayəndəsi bank müəssisənin fəaliyyətində iştirakçı kimi nəzərdə tutulur. Bankların həyata keçirdikləri klirinq əməliyyatları içərisində müxtəlif
11 hesablaşmalar qurumunun bir və ya bir neçə iştirakçısına verdiyi və ya onlardan aldığı ödəniş məbləğləri üzrə yaranan tələblərin və öhdəliklərin, onların fərqi olan xalis tələb-iddiaya və ya bir xalis öhdəliyə çevrilməsi prosesidir. “Yerli” ifadəsi banka, filiala və ya nümayəndəliyə aid edildikdə əsas fəaliyyət yeri Azərbaycan Respublikasında olan bank, filial və ya nümayəndəlik başa düşülür. Maliyyə məsələlərinin həllində iştirak edən “Kredit təşkilatı”-xarici bankın yerli filialı və ya bank olmayan qurumdur. Bank fəaliyyətində iştirak edən “Məqbul və lazımı keyfiyyətlərə malik şəxs”-vətəndaş qüsursuzluğuna malik olan, habelə, ictimai mövqeyinə görə vicdanlı və etimada layiq sayılan və peşəkar keyfiyyətləri, təcrübəsi, işgüzar mənafeləri ona bankın mühüm iştirak payının sahibi, inzibatçısı müvəqqəti inzibatçısı və bank fəaliyyətindən kənarlaşdırılan fiziki şəxslər nəzərdə tutulur. Bankın gündəlik fəaliyyətində iştirak edənlərin etibarlığını artırmaq sahibləri və o hüquqi şəxs olduqda onun icra təşkilatının rəhbərləri fəaliyyət göstərə bilərlər. nzibatçısı, müvəqqəti inzibatçı keçmişdə mülkiyyət əleyhinə və iqtisadi fəaliyyət sahəsində məsuliyyətə cəlb edilməsi faktının olmaması bank təşkilatında müvafiq vəzifəni tutmasına və peşə fəaliyyəti ilə məşğul olmasına imkan yaradır. Bankın təhlükəsiz fəaliyyətinin təmin edilməsinə istiqamətlənmiş normativlərə, qaydalara, tələblərə və göstərişlərə əsaslanmış düşünülmüş davranış, idarəetmə və nəzarət üsulu onun əməkdaşlarının gündəlik vəzifə borcları olmaq, hər bir işçinin səlahiyyət dairəsini müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunan əmək normalarının məcmusudur. Bankın məcmu kapitalı əsasən onun öz vəsaitindən ibarət olmaqla gündəlik hesabatında haqq-hesabat məqsədləri üçün istifadə olunur və onun miqdarı ölkənin Mərkəzi Bank tərəfindən müəyyən olunmuş normativ xassəli aktlarla sərhədlənən I dərəcəli (əlavə) bank təşkilatı sayılmaqla onun əsas kapitala daxil olan bütün hissələrin cəmi və bank ödəmələrin miqdarına nisbətən müəyyənləşdirilir. Azərbaycan Respublikasının ərazisində banklar və bank olmayan kredit təşkilatları bank fəaliyyətini Mərkəzi Bankın verdiyi xüsusi razılıq (lisenziya) icazə ə sasında həyata keçirə bilərlər. Depozit əməliyyatları yalnız bank təşkilatları tərəfindən müəyyən olunmuş normalar əsasında reallaşdırılır. Bank olmayan kredit təşkilatlarının bank fəaliyyətinə xüsusi icazə verilməsi və gündəlik fəaliyyətinin 12 tənzimlənməsi qüvvədə olan qanunvericilik və Mərkəzi Bank tərəfindən yaranmış şə raiti iqtisadi-siyasi vəziyyətə uyğun bank fəaliyyəti qaydaları müəyyən edilir. Bank hər hansı fiziki və hüquqi şəxsin xüsusi icazə olmadan bankçılıq fəaliyyətilə məşğul olduğunu müəyyən etdikdə, həmin şəxsə həmin fəaliyyətinə xitam verilməsi haqqında tələb göndərir və müvafiq dövlət qurumlarına bu barədə rəsmi yazılı məlumat göndərilir.Bankın müəssisəsinin adı əsasən onun nizamnaməsi ilə müəyyən edilmiş xüsusi, yəni-məxsusi adında mütləq surətdə “bank” sözü olmalıdır. Heç bir bank istənilən sənəddə, elanlarda və ya reklamda özünün nizamnaməsində göstərilən addan fərqli olaraq digər adla adlandırıla bilməz və ya fəaliyyət sahəsini dəyişdirmək səlahiyyətinə malik olması qeyri-mümkündür. Bankın törəmə banklarının adında əsas bankın adı göstərilməlidir və onun filiallarının, şöbələrinin və ya nümayəndələrinin adında bank sözü hüquqi bağlılıq və mənsubiyyət mənasında işlədilir. Bank fəaliyyətinə başlamaq üçün verilmiş xüsusi icazənin ləğv olunmuş bankların adında “ləğv prosesində olan” sözləri əlavə edilməklə onun tam mahiyyətilə müştəriləri vaxtında məlumatlandırmağa borcludur. Ölkədə fəaliyyət göstərən hər bir bank müəssisənin adında “Azərbaycan Respublikası”, “dövlət”, “milli” sözlərindən istifadə edilməsinə yalnız qanunvericilikdə nəzərdə tutulduğu hallarda yol verilir, bununla yanaşı ölkə ə razisində bir neçə bank müəssisəsinin şərti olaraq eyni adda fəaliyyət göstərməsi yol verilməzdir.
Son illərdə Azərbaycanda müşahidə olunan yüksək iqtisadi inkişaf, aparılan məqsədyönlü siyasət və ona müvafiq həyata keçirilən islahatlar ölkə iqtisadiyyatının potensial imkanlarından daha səmərəli istifadə nəticəsində əldə olunmuşdur. Həyata keçirilən iqtisadi islahatlar ölkədə makroiqtisadi dayanıqlığın qorunub saxlanılmasına, investisiya mühitinin və infrastruktur təminatının yaxşılaşdırılmasına imkan vermişdir. Real sektorun strukturunun təkmilləşdirilməsi, onun potensialının artırılması, iqtisadi fəaliyyətin diversifikasiyası əsasında ölkənin rəqabət
Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|