PROFESSOR NƏCMƏDDİN ƏRBAKANIN HƏYATI
TÜRKİYƏ RESPUBLİKASININ
SABİQ DEPUTATI, ƏFSANƏVİ
BAŞ NAZİR, MÜHƏNDİS,
AKADEMİK, SİYASƏTÇİ
VƏ “MİLLİ GÖRÜŞ” LİDERİ
Nəcməddin Ərbakan 1926-cı il 29
oktyabrda Sinopda doğulmuşdur. Atası
Adananın Kozan və Saimbəyli bölgəsin-
də yaşamış Kozanoğullarından Məhəm-
məd Səbri Ərbakandır.
Ağır cinayətlər üzrə cəza rəisi olan
atasının müxtəlif yerlərdə vəzifəyə təyin
olunması ilə əlaqədar olaraq uşaqlığı
ayrı-ayrı şəhərlərdə keçən Ərbakanın
anası da Sinopun tanınmış ailələrindən
birinin qızı Qəmər xanım olmuşdur.
Nəcməddin Ərbakan ibtidai təhsilə
“Kayseri Cümhuriyyət İbtidai Məktə-
bi”ndə başlamışdır. Atası Trabzona yeni
vəzifəyə təyin edildiyinə görə ibtidai
təhsilini burada əlaçı olaraq tamamladı.
Ərbakan xocanın ilk dəfə mənəvi
təsirlənməsi hələ 3 yaşında ikən
Kayseridə qaldıqları evin qarşısındakı
tarixi Laləli Camesində verilən azanlar
və qılınan camaat namazları ilə başlamış-
dır. Onun uşaqlıq illəri bu camenin
eyvanında keç-
mişdir. Ələlxüsus
1928-ci ilin so-
nunda bu camedə
qılınan bir cənazə
namazından ol-
duqca təsirlənmiş-
dir.
Çox kiçik yaşlarda namaza və oruca
başlayan Ərbakan daha sonralar yenə
atası Məhəmməd Səbri bəyin təqaüdə
çıxıb məskunlaşdığı İstanbul Fatehdəki
İskəndərpaşa Came imamı Məhəmməd
Zahid Kotku həzrətləri kimi dövrün
önəmli elm və ürfan əhlindən bəhrələn-
miş və mənəvi kamilləşmə mərhələsində
bu böyük şəxsiyyətlərin tərbiyəsində
yetişmişdir.
1937-ci ildə ibtidai təhsilini tamamla-
dıqdan sonra həmin il “İstanbul Oğlan
Liseyi”ndə orta təhsilini davam etdir-
məyə başladı. Məktəbdəki çalışqanlığına
görə dostları tərəfindən ona “Dərya
Nəcməddin”, – deyə müraciət edilirdi.
Məktəbdə “Sıfırçı Avni” olaraq tanınan
fizika müəllimindən ilk dəfə 10 alan
MİLLİ GÖRÜŞ
3
Ərbakan Xoca xüsusi buraxılış
şagird də məhz o olmuşdur.
Bütün sinifləri müvəffəqiyyətlə keçən
Nəcməddin Ərbakan “İstanbul Oğlan
Liseyi”ni 1943-cü ildə əla qiymətlərlə
bitirdi. O dövrlərdə liseyi əlaçı olaraq
qurtaranları universitetlərə imtahansız
qəbul edirdilər. Lakin Nəcməddin
Ərbakan imtahansız daxil olmağı qəbul
etməyərək imtahanlarda böyük uğur
qazanınca “İstanbul Texniki Universi-
teti”nin ikinci kursundan birbaşa ali
təhsilə başladı. İbtidai sinfə altı yaşında,
universitetə də ikinci kursdan başladığı-
na görə özündən iki yaş böyük olanlarla
eyni kursda təhsil almalı oldu. “Texniki
Universitet”dəki kurs yoldaşları arasın-
da Süleyman Dəmirəl və Turqut Özal da
var idi.
O, universitetdə oxuduğu illərdə
universitet tələbələrinin namaz qılması
üçün məscid açılması məsələsində böyük
cəhd göstərmiş və açılan məsciddə həm
namaz qılmış, həm də elmi və dini
söhbətlər etmişlər.
1948-ci ilin yayında “İstanbul Texniki
Universiteti”ni böyük müvəffəqiyyətlə
başa vuran Ərbakan həmin ilin iyununda
“Maşınçılıq Fakültəsi Motorlar Kur-
su”nda assistent olaraq vəzifəyə başladı.
1948–51-ci illər arasındakı bu 3 illik
assistentlik dövründə o zaman doktorluq
dissertasiyasının yerini tutan qabiliyyət
dissertasiyasını hazırladı. Siniflərdə
dərsləri tədris etmək dosent və professor-
ların səlahiyyətində olmasına baxmaya-
raq, özü assistent olduğu halda, onun da
dərs deməsinə izin verilmişdir. Qabiliy-
yət dissertasiyasındakı müvəffəqiyyə-
tinə görə universitet tərəfindən 1951-ci
ildə Axen Texniki Universitetində elmi
araşdırmalar aparmaq, elm və təcrübə-
sini artırmaq üçün Almaniyaya göndəri-
lən Ərbakan alman ordusu üçün araşdır-
ma aparan “DVL Araşdırma Mərkə-
zi”ndəki araşdırma ilə məşhur olan və V1
və V2-ləri inkişaf etdirən professor Şmit
ilə birlikdə çox uğurlu işlər gördü. Axen
Texniki Universitetində çalışdığı il ya-
rımda, biri doktorluq dissertasiyası
4
MİLLİ GÖRÜŞ
Ərbakan Xoca xüsusi buraxılış
başa vuran Ərbakan həmin ilin iyununda
“Maşınçılıq Fakültəsi Motorlar Kur-
su”nda assistent olaraq vəzifəyə başladı.
1948–51-ci illər arasındakı bu 3 illik
assistentlik dövründə o zaman doktorluq
dissertasiyasının yerini tutan qabiliyyət
dissertasiyasını hazırladı. Siniflərdə
dərsləri tədris etmək dosent və professor-
ların səlahiyyətində olmasına baxmaya-
raq, özü assistent olduğu halda, onun da
dərs deməsinə izin verilmişdir. Qabiliy-
yət dissertasiyasındakı müvəffəqiyyə-
tinə görə universitet tərəfindən 1951-ci
ildə Axen Texniki Universitetində elmi
araşdırmalar aparmaq, elm və təcrübə-
sini artırmaq üçün Almaniyaya göndəri-
lən Ərbakan alman ordusu üçün araşdır-
ma aparan “DVL Araşdırma Mərkə-
zi”ndəki araşdırma ilə məşhur olan və V1
və V2-ləri inkişaf etdirən professor Şmit
ilə birlikdə çox uğurlu işlər gördü. Axen
Texniki Universitetində çalışdığı il ya-
rımda, biri doktorluq dissertasiyası
olmaqla 3 dissertasiya hazırlayan
Ərbakan Almaniya universitetlərində
keçərli olan “Doktor-Mühəndis” (Dr.
İng.) adını aldı.
Almaniya İqtisadiyyat Nazirliyi üçün
mühərriklərin daha az yanacaq yandır-
maları mövzusunda araşdırmalar apara-
raq məruzə edən və bu arada da dosent-
lik dissertasiyasını hazırlayan Ərbakanın
“Dizel mühərriklərdə püskürdülən
yanacağın necə yandığını” riyazi olaraq
izah edən bu dissertasiyası Almaniyanın
elmi dairələrində böyük əks-səda doğur-
du. Dissertasiya elmi məcmuələrdə nəşr
edildiyi üçün o tarixdə Almaniyanın ən
böyük motor fabriki olan və dünyada
mühərrikin ilk istehsal olunduğu Doyç
motor fabriklərinin baş direktoru Prof.
Dr. Flaç tərəfindən Leopard tanklarının
mühərrikləri ilə əlaqədar araşdırmalar
aparmaq üçün bu fabrikə dəvət edildi.
Almaniya İqtisadiyyat Nazirliyinin
Ruyr yaşayış sahəsindəki fabriklərdən
birinin üzərində araşdırma aparmaq
üçün təşkil edilən heyətdə o da iştirak
etmişdir. Eyni zamanda 15 gün Ruyr
bölgəsindəki bütün ağır sənaye fabrik-
lərini gəzmək və araşdırmalar aparmaq
fürsəti əldə etmişdir.
II Dünya Müharibəsindən sonra
Almaniya universitetlərində doktorluq
edən ilk türk elm adamı olan Ərbakan
MİLLİ GÖRÜŞ
5
Ərbakan Xoca xüsusi buraxılış
Dostları ilə paylaş: |