Milliy ideologiya



Yüklə 0,58 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/39
tarix26.09.2018
ölçüsü0,58 Mb.
#70538
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   39


 



Milliy ideologiya pa`nine kirisiw 

Reje: 

   1.Kirisiw 



2. Milliy ideologiyani  u`yreniwdin`  ob`ektiv za`ru`rligi 

3. Ideologiya tu`sinigi  ha`m onin` ma`nis  mazmuni  

4. Milliy  ideologiya pa`ninin`  predmeti,  maqseti ha`m  uaziypalari  

5. Milliy ideologiyanin` qa`siyetleri 

 

Tayanish tu`sinikler 



Ideya,  ideologiya,    g`a`rezsizlik,  insan,  mnauiyat,  totalitarizm,  sotsialliq  ha`mkarliq,  ildizler, 

ma`mleketlik ideologiya. 

 

Ha`r  bir  kisi  o`zi  jasap    atirg`an  ja`miyet  yamasa  ma`mlekettin`    tariyxiy    maqsetin  ko`rsetetug`in  



basli  ideyalardi    biliw,  olardi  aniq    tu`siniwi  zru`r.  Sonda    sol  maqsetlerdin`    orinlaniwi  ushin  payda 

bolg`an  ideyalar    onin`  an`i    ha`m    qa`lbinen    jay    aladi,  isenim  ha`m  ittiqatqa    aylanadi.  Isenim  ha`m 

ittiqatsiz    insan  o`z  jolin    ha`m  maqset    manfaatlarin  teren`  an`lap    bilmeydi.    Isenim  ittiqat    bekkem  

bolsa  insan ideya  bergen  iygilikli maqset  jolinan  sheginbey  adimlaydi ha`m ol adamlardin`  o`z-ara  

ha`m    ha`mjihatligi    ushin  tiykar  boladi.  Ku`shli  ma`naviy  ruwxiy    faktorg`a    aylanip    taraxiyatqa  

xizmet  qiladi.  

Belgili allama Abu Nasir Farabiy adalatli  ja`miyet quriwdin`  birden bir sha`rti adamlardi  jaqsiliqqa  

shaqirip,    ideyaliq    jaqtan  er  jettiriw    ekenligin    ko`rsetip  bilay    degen  edi:  «Insan  baxt-saadat  ne  

ekenligin tu`singen bolsa da  og`an erisiwdi  maqset qilip  almasa ha`m ol  ideyani  aylandirmag`n  bolsa  

og`an  baylanisli    azg`antay    bolsada    zawiqlanbasa    tilek    ha`m  sa`wbetin,    ku`sh-quwatin  basqa 

na`rselerge sarplasa  oni  jumislari  jaman ha`m orinsiz boladi» degen edi. 

Mine  endi    milliy  ideologiya  O`zbekstanda  usinday  iygilikli  maqset  jolinda    xizmet  qiladi  oni  

orinlawg`a    safarbar  qilatug`in    ku`shke  iye  bolg`an  ideyalardi    o`zine    sin`irip      kisileri    ruwxiy  

manaviy  ku`sh  quwat  bolip esaplanadi. 

O`zbekstanda  milliy    ideologiya  babalarimizdin`    milliy 

  ma`deniy    miyrasina  tayang`an    halda  



ma`mleketimizde  jasaytug`in tu`rli xaliqlar  manfaatlerinin`  o`z-ara  birikken ta`miynlewdi o`z  aldina 

maqset etip qoyadi, olardi bir maqsetke   jipslendiredi. 

Milliy  ideyaliq bosliq  ideoloogiya birinshiden g`a`rezsizlikti qolg`a kirgiziw  jolinda xaliqti, milletti 

safarbar etiwge  qa`dir, g`a`rezsizlik  erkinlik ha`m demokratiyanin`  qarar  tabiwi ushin  uliwma  xaliq  

ku`sh  g`ayratin    birlestiriw      ezgu    iygilikli  ideyalar    jiyintig`inda    ko`rinedi.  Ekinshiden    milliy  

ideologiya    g`a`rezsizlikti  bekkemlew    menen  baylanisli.  Ol    yagona  bir  xaliq  bolip  birlesiw  sotsialliq  

organizm  sipatinda  o`zin  de  saqlap    qaliw,  o`zine    qas    demokratiyaliq    ja`miyetti  quriwg`a    ja`rdem 

beredi. 


U`shinshiden g`a`rezsizlik jolinda  rawajlandiriwg`a jaratilg`an   kontseptual  ideya sipatinda hu`rmet 

etedi. 


Milliy ideologiyasi jawiz pikir ha`m ideyalardan  xabarlandirip, ideyanin`  immunitetin   bekkemleydi. 

Ol  xaliqtin`    tariyxiy    maqsetlerin  an`lawg`a    ja`rdem  beretug`in,    erkin  ha`m    parawan  turmisqa  

erisiw    jollarin  ha`m  sha`rt 

  sharayatlarin  ko`rsetip    beretug`in,    ku`shli  faktor.  Sonin`  ushin    oni 



u`yreniw ha`m bo`liw  juda  u`lken a`hmiyetke iye. 

O`zbekstanda    g`a`rezsizlik    qolg`a      kirgizilgennen    keyin    ja`miyetimizdin`    barliq    tarawlarinda, 

sonin`  ishinde  ruwxiy  ag`artiwshiliq  turmista  u`lken    o`zgerisler    payda    boldi.    Du``ya  ta`n  alg`an 



 

rawajdin`  «o`zbek modeli»  eldin`  tariyxiy  o`zgerisler, aydin keleshek, azat ha`m abbat Watan quriw  



mu`mkinshiligi  jurtlaslarimizdin`  qa`lbi  ha`m sanasinda,  oy-pikirine u`lken ta`sir  jasamaqta. 

Ulli maqsetlerge erisiwge  eski ideologiyaliq  kisennen qutiliw,  elimizde  ideologiyaliq  bosliqqa  jol  

qoymaw,  jat    ideyalardin`    hu`kiminen    qorg`aniw,  jetik  insandi  ta`rbiyalaw  O`zbekstannin`   

g`a`rezsizligin  bekkemlew,    puqaralardi,  a`sirese    jas  a`wladti  milliy  ideologiya,  g`a`rezsizlik  

ideologiyasi ruwxinda  ta`rbiyalaw  en` a`hmiyetli ma`selelerdin` birine aylandi. A`ne  sonni esapqa alip  

O`zbekstan  Prezidenti    I.A.Karimov    2001  jil  18-yanvar`da    «Milliy    g`a`rezsizlik    ideyasin  a`melge  

asiriw  boyinsha    pa`rman  shig`ardi.    Bul    pa`rmang`a  muwapiq    joqari    ha`m  orta  arnawli  oqiw 

orinlarnda,  «Milliy    g`a`rezsizlik    ideologiyasi»    pa`ni  oqitilip      jaslardi  ruwxiy  jaqtan  ta`rbiyalawda  

juda  a`hmiyetli  shrag`a  aylandi.  Bunda  en`    da`slep  ideya    ha`m  ideologiya    tu`sinikleri,    olardin`  

insaniyat  tariyxina  ta`siri,    ha`zirgi  da`wirdegi    du`n`yani  bo`lip  aliwg`a    qaratilg`an    ideologiyaliq 

ko`rinisler,  jat    ha`m  ziyanli    ideyalardin`    elimizge  ta`siri,  O`zbekstanda    du`zilip  atirg`an  ja`miyet  

ha`m bul  bag`darda milliy  ideyanin`  a`hmiyeti  ma`seleleri  so` etedi. Sonday-aq milliy g`a`rezsizlik  

ideologiyasinin`    mazmuni  tiykarg`i  ideyalar,  negizgi  tu`sinikler  ha`m  printsiplerge  a`hmiyetli  orin 

berilgen.Sonday-aq    bunda  milliy  ideya      ha`m  g`a`rezsizlik    ideologiyasinin`    jaslardin`  sanasina 

sin`iriw  jollari,  usillari tuwrisindag`i ma`selelerde  orin alg`an. 

 

2. Milliy  ideologiyani u`yreniwdin`  ob`ektiv za`ru`rligi 



I.A.Karimovtin`  ko`rsetkendey  «Millet    bar  eken,  milliy  ma`mleket  bar    eken,    onin`    g`a`rezsizligi  

ha`m  erkinligine,  da`stu`r    ha`m  u`rp-a`detlerine  iritki    salatug`in,  o`z  ta`sirin  o`tkiziw,  onin`    u`stinen  

hu`kimdarliq    ettiriw,  onin`    bayliqlarinan    o`z  ma`pi    jolinda  paydalaniwg`a  qaratilg`an  umtiliw ha`m  

hreketler udayi  qa`wip sipatinda saqlanip turatug`inlig`i aniq. 

Solay  etip,  bunday    qa`wip-qa`terge  qarsi  tiykarg`i  qural  sipatinda  elimizde  jasap  atirg`an  ha`r  bir 

insan,  aldi  menen,  o`nip-jasap  kiyatirg`an  jan`a  a`wladtin`  ha`r  ta`repleme    jetilisken,  erki  bekkem, 

imani  pu`tin  bolip  kamalg`a  keliwi  ushin  ken`  ja`miyetlik  ha`m  jurtshiliq  ortasinda  ruwxiy 

bilimdanlig`imizdi joqari da`rejege ko`teriwdin`  a`hmiyeti og`ada ulli» bul usi  ma`selede yag`niy  bul 

pa`ndi  oqiwg`a  barliq ma`selelerdin`  tu`yini ha`m ga`ptin`  toq  eteri bolip esaplanadi. 

Ideya ha`m  ideologiya tu`sinikleri, ma`nisi ha`m mazmuni. 

a) Ideya tu`sinigi onin` ma`nisi ha`m mazmuni  

O`z  keleshegin,  aldina    qoyg`an    maqsetlerin  aniq    an`lay    alatug`in  millet  heshqashan    milliy  ideya 

ha`m  ideologiyasiz    jasag`an  emes.  Olay  bolmasa  ha`r  bir  millet,  ha`r  qanday  ja`miyet,  ha`tteki  

a`piwayi    insan  o`z  jolinan  adasadi.  Sebebi    ideologiya  a`sirese    milliy  ideologiya  xaliqtin`    maqset-

mu`ddelerin  ko`rsetedi,  onin` ruwxin ko`teredi, og`an ma`det boladi. Insan ushin ideya tek materialliq  

bayliqqa  erisiwdin`    joli  g`ana  emes,  al  ruwxiy    ko`terin`kilikte  jasaw  ushin    jol  ko`rsetetug`in  

shamshiraq  bolip tabiladi. Demek eldi el  milletti millet,  adamdi insan qilatug`in ideya.  Ol biriktiredi, 

ja`mlestiredi, sho`lkemlestiredi ha`m ruxlandiradi. 

Insaniyat  tariyxi  ideyalar  tariyxi.  Sebebi  Adam    haywanat    du`n`yasinan  ajiralip  sanali  maqluqqa 

aylana baslag`anli beri  ja`mlesiwinin`  tiykari belgili bir qanday bolsada  ideyanin`  tiykarinda bolg`an.  

Ol adamlardin`  «qalay jasaymiz»  degen ma`n`giden kiyatirg`an sorawlarina juwap ushin payda bolg`an 

ha`m  o`zgerip, ilgerlenip atirg`an.  

Ideya  insang`a  ta`n.  Adam  o`zinin`    filosofiyaliq    tu`sinigi  boyinsha    biositsoalliq    maqluq.  Yag`niy  

Adam  zologiyaliq    na`psilerden,  instinktlerden  azat    bolmag`an  ja`miyetlik  mmu`na`sibetlerdi  toliq  

moyinlamaytug`in   belgili bir ideyalardi mise   tutatug`in    yamasa og`an tu`sinbeytug`in  nadan  Adam. 

Al  insan  bolsa  tikkeley    ja`miyettegi  sotsialliq-siyasiy  ortaliqtin`    o`nisi  retinde    zan`-




Yüklə 0,58 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   39




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə