Milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat shakllari

Milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat shakllari

Milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat shakllari

• 
  Jamiyat a’zolarining ehtiyojlari muntazam ravishda tarkibiy jihatdan
  
• 
  o‘zgarib, yangilanib, miqdoran ko‘payib va sifat jihatidan takomillashib
  
• 
  borar ekan, bu ehtiyojlami qondirishga qaratilgan ishlab
  
• 
  chiqarish va xizmat ко‘rsatish jarayonlari ham to‘xtovsiz yangilanib,
  
• 
  va takroran amalga oshib turadi. Jamiyat miqyosidagi ishlab chiqarish
  
• 
  jarayonlarining muntazam ravishda yangilanib va takrorlanib
  
• 
  turishi ijtimoiy takror ishlab chiqarish deyiladi.
  

Ijtimoiy takror ishlab chiqarish ikki ko‘rinishda amalga oshirilishi

• 
  Ijtimoiy takror ishlab chiqarish ikki ko‘rinishda amalga oshirilishi
  
• 
  mumkin: oddiy va kengaytirilgan takror ishlab chiqarish.
  
• 
  Oddiy takror ishlab chiqarish deb ishlab chiqarish va xizmat
  
• 
  ko‘rsatish jarayonlarining hajm va sifat jihatdan o‘zgarmagan
  
• 
  holda takrorlanishiga ayfiladi. Odatda bunday ishlab chiqarish
  
• 
  va xizmat ko‘rsatish ko‘proq o‘z ichki ehtiyojlarini qondirishga
  
• 
  yo‘naltirilgan natural xo‘jalik va oddiy tovar xo‘jaligi davri uchun
  
• 
  xos bo‘lgan.
  

Ijtimoiy takror ishlab chiqarish natijasida mamlakat miqyosida milliy

• 
  Ijtimoiy takror ishlab chiqarish natijasida mamlakat miqyosida milliy
  
• 
  mahsulot yaratiladi. Milliy mahsulot - mamlakat iqtisodiyotida
  
• 
  Yaratilgan mahsulot va xizmatlar umumiy hajmidir. U barcha
  
• 
  moddiy va nomoddiy ne’matlar ishlab chiqarish hamda xizmatlarni
  
• 
  o‘z ichiga olib, hozirgi bizning mamlakatimiz qoilayotgan milliy
  
• 
  hisoblar tizimida yalpi ichki mahsulot (YalM) deb yuritiladi.
  
• 
  Milliy mahsulot ko‘rsatkichi oldingi davrlarda, masalan oldingi
  
• 
  sobiq Sovet ittifoqi iqtisodiyotida jami ijtimoiy mahsulot (JIM)
  
• 
  deb, boshqa ko'pgina mamlakatlarda esa yalpi milliy mahsulot
  
• 
  (YaMM) deb yuritilar edi
  

Yalpi milliy mahsulot - bu o‘z mamlakati

• 
  Yalpi milliy mahsulot - bu o‘z mamlakati
  
• 
  yoki xorijda joylashgan milliy korxonalar tomonidan
  
• 
  Yaratilgan mahsulot va xizmatlar umumiy hajmining jami
  
• 
  qiymatidir. Shu o‘rinda ta’kidlash lozimki, milliy iqtisodiyot rivojlanish
  
• 
  darajasini aniqroq ifodalash va taqqoslash uchun yalpi ichki
  
• 
  mahsulot (YalM) ko‘rsatkichi qulayroqdir. Shuning uchun hozirgi
  
• 
  davrda ko‘pgina mamlakatlarda bu ko‘rsatkichdan foydalaniladi.
  
• 
  Yalpi ichki mahsulot - ma’lum vaqt davomida, masalan, bir
  
• 
  yilda Yaratilgan va bevosita iste’molchilarga borib yetadigan
  
• 
  barcha tayyor mahsulot va ko‘rsatilgan xizmatlaming bozor
  
• 
  narxidagi qiymatidir.
  

Yalpi ichki mahsulot umumlashtiruvchi iqtisodiy ko‘rsatkich

• 
  Yalpi ichki mahsulot umumlashtiruvchi iqtisodiy ko‘rsatkich
  
• 
  boiib, u faqat mazkur mamlakat ishlab chiqarish omillari dan
  
• 
  foydalangan holda mamlakat ichida Yaratilgan tovar va xizmatlar
  
• 
  jami qiymatining bozor narxlaridagi ifodasini namoyon etadi.
  
• 
  U barcha ishlab chiqaruvchilar tomonidan qo‘shilgan qiymatlar
  
• 
  yig‘indisi sifatida namoyon boiadi.
  

Qo‘shilgan qiymat - bu korxonalar yalpi mahsuloti bozor qiymatidan

• 
  Qo‘shilgan qiymat - bu korxonalar yalpi mahsuloti bozor qiymatidan
  
• 
  (amortizatsiya ajratmasidan tashqari) joriy moddiy
  
• 
  xarajatlar chiqarib tashlangandan qolgan qismidir
  

http://fayllar.org