Minaxanim təKLƏLİ mehmet rihtim
Yüklə 391,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 17 iyul 1918
23
olunmamışdı. 15-dən 16-a keçən gecə 13-cü alay Ağsuya göndərilmiş, Ağsudakı 25-ci tabur isə Müsüslü dəstəsinə verilmişdi. 16 iyul 1918: Şərq cəbhəsi komandanlığının tərkibində Cənub qrupu yaradıldı. Onun bazasını Müsüslü dəstəsinə daxil olmuş 10-cu alayın 26-cı taburu, 5-ci Qafqaz firqəsinin istehkam bölüyü, 38-ci alayın bir taburu, zirehli qatar, Azərbaycan könüllülərinin hissə və bölmələri təşkil edirdi. Qrup Gəncə-Bakı dəmir yolu boyunca irəliləməli idi. Cənub qrupuna Kürdəmir döyüşlərində Həbib bəy Səlimov rəhbərlik edirdi. Bakı altında döyüşlər zamanı Həbib bəy Gəncəyə çağırıldı, onun yerinə Cəmil Cahid bəy təyin edildi. Bakıya həlledici hücum ərəfəsində Cənub qrupu şəhərin cənub-qərbində (sahil boyunca) mövqe tutmuşdu. 16 iyul 1918: Axşam 38-ci alaydan bir tabur piyada, alayın makinalı tüfəng bölüyü və qüdrətli dağ batareyası Kürdəmirə çatdırılmış və stansiyada endirilmişdi. Ordu tərəfindən 38-ci alayın 3-cü taburunu Gəncədə saxlamaq, 2-ci taburunu Müsüslü dəstəsinin əmrinə vermək, 1-ci taburunun isə firqə ehtiyatı kimi Şimala göndəriləcəyi qərarlaşdırıldı.
həmçinin ordu qüvvələrinin daha çevik və səmərəli idarəsinə nail olmaq məqsədi ilə Şərq cəbhəsi komandanlığı yaradıldı. Qafqaz İslam Ordusu komandanlığının əmri ilə Bakıya gedən şose yolu ilə hərəkət edəcək hissə və bölmələr bir taktiki qrupda birləşdirildi. V Qafqaz firqəsinin komandanı Mürsəl paşa Şərq cəbhəsi komandanı təyin edildi. 17 iyul 1918: 17 iyul axşamı Gəncədə Fətəli xan Xoyskinin rəhbərlik etdiyi ikinci hökumət kabinəsi təşkil edildi. 17 iyul 1918: Cəbhələrdə kəşfiyyat fəaliyyətləri aparılmışdır. Qafqaz İslam Ordusu qoşun birləşmələrinə səmərəli xidmət göstərmək məqsədilə Səhiyyə bölüyü Qaraqoyunluya çıxarılmış və öz işinə başlamışdır.
üçün Qafqaz İslam Ordusundakı zabitlərdən təlim və tərbiyəyə şövqü olan fəal zabitlərin 22.07.1918-il tarixdə Gəncədə olması üçün ezam edilməsi əmr olundu.
istiqamətində ordu üçün suyu necə əldə etməsilə əlaqədar olaraq ordu komandanlığından Hacıqabul stansiyasındakı su anbarının düşmən tərəfindən dağıdılmadan ələ keçirilməsinin gərək olduğu qərarlaşdırıldı. 18 iyul 1918: 38-ci alayın ikinci taburu da Kürdəmirə gəlmiş və Cənub qrupunun əmrinə verilmişdir. Gəncə stansiyasından yola salınan 198 sandıq piyada, 112 sandıq qüdrətli və 97 sandıq Şnayder dağ mərmisi saat 11.30-da qatarla Kürdəmirə çatdırılmış və Ağsuya daşınmışdır. 19 iyul 1918: Azərbaycanda yaranmış mürəkkəb və gərgin şəraiti nəzərə alaraq hökumət bütün Azərbaycan ərazisində hərbi vəziyyət elan etdi. 24
düşmən Mədrəsəyə, daha sonra Mədrəsədən də şərqə çəkilmişdir. Çəkilən düşmən qüvvəsi 800-1000-ə qədər piyada və topdan ibarətdir. Şimal qrupu Şamaxı yolunu, bölgədəki düşməni atəş altında tutmalı; ətrafdakı malakan kəndlərini nəzarətdə saxlamalı idi. 19 iyul 1918: Qafqaz İslam Ordusu Şamaxı istiqamətində hücuma keçdi. Lakin Qırmızı Ordunun Şamaxı yoluyla çəkildiyini görüb onların arxasına keçib mühasirəyə salmaq üçün Mədrəsə kəndinə istiqamət alaraq buradan Acıdərə yüksəkliyindən keçib Mərəzəyə çıxdı. (20.07.1918) 19 iyul 1918: Sarıtsindən Bakıya Petrovun yaxşı silahlanmış, tərkibində atlı eskadronu, matros bölüyü, atlı kəşfiyyatçı dəstələri olan 800 nəfərlik hərbi birləşməsi daxil oldu.
qrupunun Şamaxı şəhərini S.Şaumyanın başçılıq etdiyi Bakı Sovetinin bolşevik daşnak qüvvələrindən azad etmək uğrunda keçirdiyi hərbi əməliyyat Ağsu və Kürdəmirin azad olunmasından sonra əməliyyat üçün münasib şərait yarandı. Bakı uğrunda həlledici hücuma başlamaq üçün Şamaxı əsas dayaq bazası olduğundan ordu komandanlığı bu məntəqənin tezliklə alınmasını zəruri hesab edirdi. 20 iyul 1918: Petrov Bakının hərbi komendantı təyin olundu. İrəliləməkdə olan Qafqaz İslam Ordusuna qarşı hər kəsi səfərbər olmağa səslədi; onun intibahnamələri çağırış ruhundaydı: “Dayan! Oxu! Onda bilərsən ki, qorxaqsan, ya yox. Sənə müraciət edirəm, ideya qardaşlarım!” Bunlar əbəs idi. Bakının müsəlman əhalisi gözünü xilaskar türk ordusunun yoluna tikmişdi.
onun şərqindəki Çuxanlı-Məlikçoban xəttinə çıxdı. Düşmən qüvvələri Şamaxıda mühasirəyə düşmək təhlükəsi ilə üzləşdiklərindən təcili Mərəzəyə doğru geri çəkildilər. 20 iyul 1918: Abdulla Şaiqin Qafqaz İslam Ordusunun xilaskar yürüşünə həsr edilmiş “Neçin böylə gecikdin” şeiri: Sənsiz qəlbim qırıq, sönük, çeynənmiş, xırpalanmış, Ömür şüşəm daşa dəymiş, həyatım parçalanmış. ... Şu vətənin öksüzləri, gəlinləri, dulları Yolunuzu bəkləməkdən bənizləri sararmış. Heç gəlmədin, о şən, gülər ürəkləri qəm almış Sən gəlməsən, dolumsanmış ürəklər heç şad olmaz. Yüklə 391,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|