|
Miofibrilla – kontraktil oqsil birikmalari mavjud. Miozin – yo’g’on oqsil- soni 1500lar atrofida, aktinMuskul qo’zg’aluvchanligiva qisqaruvchanligi
|
səhifə | 4/6 | tarix | 04.06.2022 | ölçüsü | 2,26 Mb. | | #88708 |
| Mushak fiziologiyasiMuskul qo’zg’aluvchanligiva qisqaruvchanligi
Qo’zg’aluvchanlik-
Qisqaruvchanlik- qisqaruvchi va elastic mushak komponentlariga ;
-muskul uzunligiga;
- muskul tolasi tipiga;
- motor o’lchoviga bog’liq bo’ladi.
Mushak qisqarish turlari
Yakka mushak qisqarishlari- qo’zg’atuvchi ta’sirga yakka mushak tolasining o’zi yoki alohida mushakning qisqarish bilan javob berishi tushuniladi. Yakka qisqarish 2 fazadan iborat :tezlanish(latent davr) va bo’shashish. Yakka qisqarishda har bir faza qancha davom etishi mushak marfofunksional holatiga bog’liq bo’ladi: ko’z soqqasini harakatlantiruvchi mushakda tezlanish davri-7-10 ms, qalqonsimon mushak tolasida – 50-100 ms davom etadi. Yakka qisqarishda tezlanish davri relaksatsiyaga qaraganda uzoqroq davom etadi.Mushak yakka qisqarishlari davomli vaqt birligida mushaklarni uzoq muddat charchamay ishalashini ta’minlaydi.
Mushaklarning tetanik qisqarishlari – tetanus, mushak yakka qisqarishlarining summatsiyalanishi. Tishsimon va silliq bo’ladi.Nisbatan past bo’lgan impuls bilan ritmik ta’sir ko’rsatilganda yishli tetanus kelib chiqadi.Oxirgi berilgan impulsdan keyin mushakda bo’shashish kuzatiladi. Tishli tetanusda mushakning qisqarish kuchi yakka qisqarishga qaraganda kuchli bo’ladi. Silliq tetanus-
Izometrik qisqarish- mushak tarang vaqtida haddan ziyoda bosim beriladi,lekin mushak uzunligi o’zgarmaydi. Bunda mushakdagi sarkomerlar uzunligi o’zgaradi,lekin umumiy uzunlik mushakning elastik elementlari hisobiga o’zgarishsiz saqlab qolinadi.
Izotonik qisqarish- Qisqarish boshida mushakka og’irlik bilan ta’sir ko’rsatilganda uning qisqarishi o’zgarmaydi.
Bundan tashqari mushakda aralash ,ya’ni auksotonik (anizotonik) qisqarish uchraydi.
Mushak tolalari tiplari:
Xarakteristikasi
|
I tip
|
II – a tip
|
II- X tip
|
Mioglogin
|
Yuqori
|
Yuqori
|
Past
|
Mitoxondriya
|
Ko’p
|
Ko’p
|
Ozgina
|
Kapillyar
|
Ko’p
|
Ko’p
|
Ozgina
|
Metobalizm turi
|
Aerob energiya yuqori, anaerob past
|
O’rtacha aerob,yuqori anaerob
|
Past aerob, yuqoriroq anaerob
|
Charchashga qarshilik ko’rsata olishi
|
yuqori
|
O’rtacha
|
Past
|
Miozin ATFaza aktivligi
|
Sekin
|
tez
|
tez
|
Glikogen konsentratsiyasi
|
past
|
yuqori
|
Yuqori
|
Qayerlarda ko’proq uchraydi
|
Umumiy gavda mushaklari, gavdaning yuqori qismiga qaraganda pastki qismida ko’proq
|
Umumiy gavdaning pastki qismida
|
Umumiy gavdaning yuqori qimlarida
|
Funksiyasi
|
Gavdaning tik holatini ta’minlash va chidamlilik
|
|
Qisqa vaqt ichida tez harakatni amalga oshirish
|
Dostları ilə paylaş: |
|
|