Moliyaviy tahlil
Yüklə 1,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III-BOB Operatsion faoliyatdan daromadlar хисобин takomillashtirish 3.1. Operatsion daromadlar hisobini xalqaro normalar asosida takomillashtirish
| II-bob bo’yicha xulosa
Iqtisodiyotni moderinzatsiyalash sharoitida xo’jalik yurituvchi subektlarning asosiy faoliyat daromadlari mahsulot sotishdan olingan daromadlar, tovarlar sotishdan olingan daromadlar, bajarilgan ishlar va ko’rsatilgan xizmatlardan olingan daromadlarni o’z ichiga qamrab oladi. Moliyaviy xo’jalik faoliyati natijalari ma’lum, ya’ni daromad, xarajat, hamda yakuniy moliyaviy natijalar ko’rsatkichlarida o’z aksini topadi. Daromad xo’jalik yurituvchi subektning asosiy va asosiy bo’lmagan faoliyatidan olinadigan daromadlardan tashkil topishi e’tirof etish joizdir. BHMS №2-sonli “Asosiy xo’jalik faoliyatidan olinadigan daromadlar” standartida asosiy faoliyatdan olingan daromadning tarkibi belgilab berilgan. Xo’jalik yurituvchi subektlar asosiy faoliyati daromadlari hisobini yuritishni halqaro buxgalteriya hisobi standartlari asosida tashkil qilish bugungi kunda muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bu bevosita mamlakatimizdagi xo’jalik yurituvchi subektlarda investetsiya jarayonida muhim bo’lib chet el investorlari uchun ancha qulay va tushunarli bo’lgan hisobotlarni tuzish va malumotlarni yanada aniq o’qishlari uchun imkoniyat yaratish juda zarurdir. Tahlilning natijasi shuni ko’rsatadiki, xo’jalik yurituvchi subektda sof foyda miqdorini ko’paytirishga tannarxni , davr xarajatlarini va soliq so’mmasini kamaytirish hisobiga erishilishi mumkin. 53 III-BOB Operatsion faoliyatdan daromadlar хисобин takomillashtirish 3.1. Operatsion daromadlar hisobini xalqaro normalar asosida takomillashtirish Xo’jalik yurituvchi subektlarda moliyaviy natijalar hisobini yuritishda, BHMS №3-sonli “Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot”ga asosan hisobga olib boriladi va unga muvofiq moliyaviy natijalar deb quydagiga aytiladi: moliyaviy natijalar – tegishli hisobot davrida xo’jalik yurituvchi subektning moliyaviy- xo’jalik faoliyatining natijasi, ya’ni olingan foyda yoki ko’rilgan zarardir 47 .xalqaro standartlarda bu jarayon BHMS №1-sonli “moliyaviy hisobotlarni taqdim etish” nomli standarti bilan belgilanadi unga ko’ra , “moliyaviy hisobot – tadbirkorlik subektlarining moliyaviy holati va moliyaviy natijalari ning tartibga solingan ifodasidir. Moliyaviy natijalar hisobotlarining maqsadi turli foydalanuvchilar uchun iqtisodiy qarorlarni qabl qilishda foydali bo’lgan, tadbirkorlik subektlarining moliyaviy holati, moliyaviy natijalari va pul oqimlari to’g’risidagi malumotlar bilan taminlashdan iboratdor” 48 diya, tariflab o’tilgan. Xalqaro amaliyotda xo’jalik yurituvchi subektlarda asosiy (operatsion) faoliyat daromadlari №18- sonli BHXS “Odatdagi faoliyatdan olinadigan daromad” standarti bilan tartibga solinib unga ko’ra, asosiy (opeartsion) faoliyat daromadlariga quydagicha ta’rif berilgan: - “Odatdagi faoliyatdan olinadigan daromad – ma’lum davr moboynida tadbirkorlik subektining odatdagi faoliyati natijasida olinadigan iqtisodiy nafning yalpi tushumi bo’lib, ushbu tushum mulk egalarining kapitaliga qo’yilmalari bilan bog’liq bo’lmagan kapitalning ko’payishiga olib keladi” 49 . Demak, ushbu standartga ko’ra , daromad tadbirkorlik subektining faqat o’zi uchun olingan yoki olinadigan iqtisodiy nafning yalpi tushumini qamrab oladi. Uchinchi tomonlar nomidan undirib olingan sommalar, masalan sotishdan soliqlar, tovarlar va xizmatlardan olinadigan soliqlar, qo’shilgan qiymat solig’I, tadbirkorlik 47 3-son BHMS “Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot”. O’zR Adliya vazirligi tomonidan 1998 yil 27 avgustda ro’yxatga olingan, №484. 48 1-son BHS “moliyaviy natijalarni taqdim etish “ nomli standart. 2009 yil 1 yanvardan kirgan. 49 1118-son BHXS “odatdagi faoliyatidan olinadigan daromad”1995 yil 1 yanvar. 54 subektiga kelib tushadigan iqtisodiy naf bo’lib xizmat qilmaydi ba kapitalning ko’payishiga olibkelmaydi. Shu bois, ular daroaddan chiqarib tashlanadi . odatdagi faoiyatdan olinadigan daromad mazkur standartda quydagicha keltirilgan: Yüklə 1,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|