Molum olduğu kimi, cinayətkarlığa qarşı mübarizonin
Yüklə 4,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ON SOZ Molum olduğu kimi, cinayətkarlığa qarşı mübarizonin gücləndirilməsi və ictimai təhlükəsizliyin təmin edilməsi sahəsində hüquq mühafizə orqanları mühüm rol oynayır. Məhz bu orqanlar qarşısında cinayətkarlıqla mübarizə üzrə çox mürəkkəb və məsuliyyətli vəzifələr durur. Son illər hüquq mühafizə orqanları yeni cinayət növləri (qanunsuz silahlı dəstələr yaratmaq, terrorizm, girov saxlama, insanların oğurlanması, reket, müxtəlif növ bank və maliyyə fırıldaqları və s.) ilə tez-tez rastlaşırlar. Cinayətkarlar da öz növbəsində peşəkarlıqlarını artıraraq daha mütəşəkkil fəaliyyət göstərirlər. Bu isə hüquq mühafizə fəaliyyətinin əsaslı surətdə təkmilləşdiril- məsini tələb etmişdi. Dövlətimiz müstəqillik əldə etdikdən sonra onun dünya dövlətləri arasında daha demokratik mövqe tutması üçün qanunvericilikdə yeniliyə ehtiyac yarandı. Cəmiyyətin bütün sahələrinin müasirləşməsi və demokratikləşməsi məqsədi ilə onun bütün sahələrində köklü islahatlar başlandı. Hüquqi dövlət quruculuğunun həyata keçirilməsi üçün və ümumiyyətlə cəmiyyətin inkişaf etməsi üçün islahatların başlaması çox vacib idi. 12 noyabr 1995-ci il referendum yolu ilə Azərbaycan Respublikasının yeni Konstitusiyasının qəbulu hüquq sahəsində başlanan islahatların təməlini qoydu. Bu islahatlar bir sıra inkişaf etmiş ölkələrin qanunlarına və təcrübələrinə söykənərək özünəməxsus formada həyata keçirilmişdir. Yeni qanunvericiliyin hazırlanmasında inkişaf etmiş demokratik ölkələrin qanun və normativ aktlarından istifadə olunmuşdur.
Əgər biz islahatlara qısa nəzər salsaq, görərik ki, yeni Konstitusiyamızda insan hüquqları, hakimiyyət bölgüsü, məhkəmə hakimiyyətinin müstəqilliyi və digər demokratik şərtlər öz əksini tam şəkildə tapmışdır. Buna baxmayaraq digər qanunlar hələ də dəyişməmişdi və bu səbəbdən onların dəyişməsi zərurəti yarandı. 1997-ci ildə «Məhkəmələr və hakimlər haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edildi. 1998-ci ildən Konstitusiya Məhkəməsi öz fəaliyyətinə başladı. Bir müddət sonra yeni Cinayət, Cinayət- Prosessual və başqa məcəllələr qəbul olundu. Sürətlə davam edən məhkəmə hüquq islahatları 2000-ci ildə üç pilləli məhkəmə sisteminə keçidi təmin etdi. Daha sonra 2002-ci il avqustun 24-də referendum yolu ilə Konstitusiyamızda mühüm dəyişikliklər edildi. Konstitusiyadakı bu yeniliklərin əksəriyyəti məhkəmə hakimiyyətinin həyata keçirilməsi ilə bağlı olmuşdur. İnsan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təmin olunması hər bir demokratik hüquqi dövlətin başlıca vəzifələrindən biri olduğu hazırkı .şəraitdə hüquq mühafizə orqanlarında əsaslı islahatların aparılması günün vacib
tələblərindəndir. Respublikamızın hüquq mühafizə orqanları sistemində mühüm yer tutan məhkəmənin, prokurorluğun, polisin və digərlərinin uzun illər təşəkkül tapmış mövcud sisteminin, strukturunun və fəaliyyət istiqamətlərinin müasir dövrə uyğun müəyyən edilməsi, onların hüquqi dövlətin prinsipləri ilə uzlaşan bir orqana çevrilməsi hüquqi islahatların əsas vəzifələrindən biri olmırşdur. Demokratik, hüquqi dövlət quruculuğu dövründə, ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində olduğu kimi, hüquq mühafizə orqanlarında da əsaslı islahatlar aparılması nəticəsində bu orqanların cəmiyyətdə roluna yenidən baxılmış, bu sahədə əvvəlki rejimdən qalma stereotiplərdən imtina edilmiş, onların sırf cəza orqanlarından insan hüquqlarının və azadlıqlarının osl müdafıoçisino çevrilməsi istiqaməlindo mühüm addımlar atılmışdır. Son illərdə Azərbaycan dövlətinin demokratik, hüquqi və dünyəvi quruculuğu yolunda inamla addımlaması, Avropa Şurasına daxil olması və Avropa hüquq zonası ilə birləşməsi insan hüc|uqları haqqında beynəlxak] sənədlərə uyğun olaraq öz üzərinə götürdüyü hüquqi öhdəliklərlə əlaqədar olaraq Azərbaycan Respublikasının hüquq mühafizə sistemində böyük islahatlar aparılmışdır. «Prokurorluq haqqında», «Polis haqqında», «Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında», «Milli Təhlükəsizlik haqqında» və s. qanunlar qəbul edilmi.ş- dir. Bütün bu qanunların ana xəttini demokratiya, insan hüquq və azadlıqlarının aliliyi prinsipləri təşkil edir. Müasir şəraitdə hər bir dövlətin demokratik imici onun insan hüquqlarına münasibəti, həmin dövlətdə insan hüquqlarının vəziyyəti ilə müəyyən olunur. Demokratiya və insan hüquqları bir-biri ilə qırılmaz surətdə bağlıdır və biri digərini şərtləndirir. Yalnız cəmiyyətdə mövcud olan demokratik iqlim insan hüquqlarının qorunmasına real təminat verə bilər. Digər tərəfdən isə insanın əsas hüquq və azadlıqlarının qanunvericilikdə və real həyatda təmin edilməsi cəmiyyətdə demokratiyanm təşəkkülü və geniş inkişafı ücün həlledici amil rolunu oynayır. Azərbaycan Respublikasında hüquq mühafizə orqanlarının fəaliyyətlərinin məzmunu insanların həyatını, sağlamlığını, hüquq və azadlıqlarını, dövlətin, fiziki və hüquqi şəxslərin qanuni mənafelərini və mülkiyyətini hüquqa zidd qəsdlərdən qorumaqdan və ədalət mühakiməsinin təmin olunmasından ibarətdir. Elə buna görə də, hüquqşünaslar hüquq mühafizə orqanlarının müasir dövrün tələblərinə uyğun təşkilini, strukturlarını və vəzifələrini əsaslı surətdə öyrənməli, onların dövlət orqanları sistemində tutduqları yeri yaxşı bilməlidirlər. Buna isə «Azərbaycan Respublikasının hüquq mühafizə Yüklə 4,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|